محمد مصطفوی

پژوهش حاضر با هدف تعیین بهترین مدل برای مشاوره مسیر شغلی دانشجویان، از بین دو مدل هالند (1997) و گاتی (1991)، نمونه ای 640 نفری (321 مرد و 319 زن) از دانشجویان دانشگاه اصفهان، به صورت خوشه ای تصادفی انتخاب و فرم رجحان به مشاغل سیاهه کروی فردی در میان آن ها اجرا شد. نتایج آزمون گمارش تصادفی الگوهای ترتیبی فرض شده در روابط، در هر سه نمونه دانشجویان مرد، دانشجویان زن، و مجموعه دانشجویان زن و مرد حامی برازش بهتر مدل هالند نسبت به مدل گاتی (در اختلاف برازش، 01/0=P) بود. در هر سه گروه، شاخص همخوانی ((CI مدل هالند بالاتر از 70/0 (به ترتیب، 72/0، 75/0، و 72/0 ،02/0=P)؛ ولی CI مدل گاتی به ترتیب 50/0، 56/0، و 50/0 (05/0 <P) به دست آمد. در نمونه زن و مرد، مدل هالند و مدل گاتی برازش متفاوتی از خود نشان نداند (به ترتیب 75/0=P ، 89/0=P). نتایج این پژوهش از اعتبار بین فرهنگی نظریه هالند و روایی ساختاری فرم رغبت به مشاغل سیاهه کروی فردی حمایت کرد. مضامین و پیشنهاداتی نیز برای پژوهش های بعدی مورد بحث قرار گرفت. کلید واژه ها : مدل RIASEC هالند، مدل سلسله مراتبی گاتی، اعتباریابی مدل های رغبت شغلی، آزمون گمارش تصادفی الگوی ترتیبی روابط فرض شده، سیاهه کروی فردی.

این پژوهش با هدف بررسی [a1 رابطه معنی زندگی و بهزیستی روان شناختی [a2] با تمایل به ازدواج در دانشجویان صورت گرفته است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی ب وده است. [mn3] نمونه آماری این پژوهش شامل 106 نفر افراد دانشجویان بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته تمایل به ازدواج، پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف، پرسشنامه رغبت به ازدواج و پرسشنامه معنی زندگی استیگر و همکاران بوده است. نتایج پژوهش نشان داد در هیچ یک از موارد رابطه معناداری بین ابعاد معنای زندگی با تمایل به ازدواج مشاهده نشد. بررسی رابطه معنای زندگی و بهزیستی روان شناختی با تمایل به ازدواج نشان داد که در هیچ یک از موارد رابطه معنی داری بین معنای زندگی و بهزیستی روان شناختی با تمایل به ازدواج مشاهده نشد. بررسی رابطه معنای زندگی و بهزیستی روانشناختی نشان می دهد بعد جستجوی معنا با هیچ یک از ابعاد بهزیستی روان شناختی رابطه معنی داری نداشته است (05/0< P )، اما وجود معنا با تمام ابعاد بهزیستی رابطه مثبت معناداری نشان داده است (05/0> P ). نتایج به دست آمده نشان می دهد که با وجود موثر بودن معنای زندگی و بهزیستی روانشناختی بر امید، برنامه ریزی برای آینده، رضایت، خوش بینی و ... ، اما این متغیرها نتوانسته اند تمایل به ازدواج را پیش بینی کند و در این خصوص می بایست به دنبال سایر متغیرهای روانشناختی و اجتماعی بود. [mn4] واژگان کلیدی: معنی زندگی، بهزیستی روان شناختی، تمایل به ازدواج

با هدف تعیین الگوی رابطه بین مدل پنج بعدی چشم انداز زمانی و امید اشتغال، نمونه ای در دسترس-تصادفی 514 نفری از دانش آموز اول متوسطه (240 پسر و 274 دختر)، انتخاب و پرسشنامه دموگرافیک، مقیاس امید اشتغال و سیاهه چشم انداز زمانی زیمباردو بین آنها اجرا شد. نتایج مدلیابی معادلات ساختاری نشان داد که پنج بعدچشم انداز زمانی 47 درصد (69/0=R)، حجم واریانس امید اشتغال را تبیین می کند. نتایج تحلیل کانونی نشان داد که در قالب یک متغیر کانونی با ضریب کانونی 65/0، الگوی نمرات پایین در آینده لذت گرا و گذشته مثبت و نمرات بالا در گذشته منفی و حال جبری، بهترین ترکیب را در همسویی با سطوح پایین سه بعد امید اشتغال ارایه می کند (با 42% توان تبیین واریانس). در مجموع، نتایج از سودمندی چشم انداز زمانی، و به ویژه، الگوی چشم انداز متعادل زمانی در کاربردهای رشد مسیر شغلی حمایت کرد. سایر یافته ها نیز مورد بحث قرار گرفت.

اهمیت شناسایی تغییرات سلامت روان دانشآموزان و ضرورت غربالگری با استفاده از ابزارهای دقیق و معتبر متناسب با ویژگیهای بومشناختی جامعه ایران، محققان این پژوهش را بر آن داشت تا به منظور تهیه نسخه کوتاه مقیاس الکترونیکی مشکلات سلامت روانشناختی- فرم معلم برای دانشآموزان دوره متوسطه یکم اقدام نمایند. جامعه آماری این پژوهش را دانشآموزان دوره یکم متوسطه سیویک استان کشور تشکیل می دهد. در هر استان دو شهر به روش نمونه گیری هدفمند، در هر شهر دو مدرسه به شیوه تصادفی ساده انتخاب و کلیه دانش آموزان دوره متوسطه یکم وارد گروه نمونه شدند. نمونه دانش اموزی مشتمل بر 11484 دانش آموز (6403 دختر و 5081 پسر) بود. تحلیل آیتم ها نشانگر ویژگی های روان سنجی مناسب برای بخش اعظمی از آیتم ها بود. نتایج تحلیل عامل تاییدی نیز نشان داد که مدل هشت مولفهای با چهل آیتم مبتنی بر دیدگاه متخصصان بهترین برازش را با داده ها نشان می دهد. ضرایب مسیر استاندارد آیتم ها بین 34/0 تا 87/0 بدست آمد که نشانگر روایی واگرای مناسب و همچنین شاخص میانگین واریانس استخراج شده (بین 46/0 و 73/0) آیتم ها نیز نشان-دهنده روایی همگرای آن ها است. اعتبار خرده مقیاس ها نیز براساس ضریب اعتبار ترکیبی (بین 83/0 تا 93/0) و آلفای کرونباخ (بین 80/0 تا 93/)0 مطلوب حاصل شد. به عبارت دیگر مقیاس کوتاه از انسجام درونی لازم برخوردار است. همبستگی بین مولفه ها و با نمره کل در دامنه قابل قبولی بود. مقایسه ساختار عاملی گروه های دختر و پسر حاکی از برازندگی مناسب و معادل برای هر دو گروه است. این یافته نشانگر تغییرناپذیری ساختار ابزار در این دو گروه بود و شواهدی برای یکسانی مفاهیم و سازه مورد سنجش است. لذا می توان نتیجه گرفت ویژگیهای روانسنجی حاکی از مناسب بودن فرم کوتاه پرسشنامه سلامت روانشناختی برای استفاده در فرایند غربال گری در جامعه دانشآموزان متوسطه یکم جامعه ایران است.

ازآنجاکه هدف پژوهش حاضر، ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش انگیزه های بی اعتمادی در بین زوجین جوان است، در دسته پژوهش های تحقیق و توسعه قرار می گیرد. از نظر شیوه گردآوری داده ها، روش مورداستفاده توصیفی (غیرآزمایشی) و از طرح های همبستگی و به صورت خاص تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی بود. جامعه پژوهش کلیه زوجین جوان شهر اهواز بود که در دو مرحله نمونه گیری انجام شد که مرحله اول بر اساس اعتباریابی ابزار سنجش انگیزه های بی اعتمادی در بین زوجین جوان و مرحله دوم بر اساس جامعه آماری است. به منظور انتخاب نمونه مناسب از شهر اهواز با جامعه نامحدود ابتدا حجم نمونه تعیین و سپس بر اساس روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. حجم نمونه لازم با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران در مرحله اول 40 نفر (20 زوج) و در مرحله دوم 384 نفر (192 زوج) تعیین شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جهت تجزیه وتحلیل داده های تحقیق از نرم افزار spssنسخه 22 استفاده شد. ضمناً سطح معنی داری در این تحقیق، 0/05= α تعیین شد. درنهایت میزان همبستگی عوامل فردی 0/770، عوامل خانوادگی 0/799، عوامل ادراکی-روانی 0/844 و عوامل زندگی زناشویی 0/732 به دست آمد. روایی پژوهش از طریق روایی سازه انجام شده که بین 0/731 تا 0/833 نشان داده شده است. پرسشنامه عوامل پژوهش حاضر دارای اعتبار کلی عناصر 0/78.3 و بقیه متغیرها بین 0/76.9 تا 0/85.4 است.

هدف: به دلیل کمبود ابزارهای برخط بومی، مشغله بالای معلمان در مدرسه و همچنین بالابردن دقت، سرعت و کاهش هزینه های اجرایی در ارزیابی سلامت روان شناختی کودکان، پژوهش حاضر با هدف تهیه نسخه کوتاه و برخط گزارش معلم مقیاس سلامت روان شناختی دانش آموزان ابتدائی انجام شد.روش پژوهش: نمونه پژوهش 22845 نفر (11545 دختر، 11300 پسر) از دانش آموزان کلیه استان های کشور بودند که نسخه بلند مقیاس سلامت روان شناختی کودکان مقطع ابتدایی (اکبری زردخانه و همکاران، 1397) با هشتاد گویه حاوی هشت خرده مقیاس را تکمیل کردند.یافته ها: تحلیل گویه ها با هشت ملاک نشان داد تقریباً کلیه گویه ها از ویژگی های مناسبی برخوردار هستند. تحلیل عاملی تائیدی نشان داد که مدل هشت مولفه ای با چهل گویه، می تواند به عنوان ساختار عاملی نهایی برای نسخه کوتاه در نظر گرفته شود. بررسی تغییرناپذیری اندازه گیری بین گروه دختر و پسر حاکی از برازندگی مناسب و مشابه بود. این یافته بدین معنا است که این مقیاس در هر دو گروه سازه یکسانی را مورد سنجش قرار می دهد.  ضرایب آلفای کرونباخ (کل مقیاس 97/0 و خرده مقیاس ها 78/0 تا 93/0) و ترکیبی (کل مقیاس 92/0 و خرده مقیاس ها 79/0 تا 93/0) کل مقیاس و خرده مقیاس ها در حد مطلوب بوده و خطای اندازه گیری قابل قبولی را هم کل مقیاس و هم خرده مقیاس ها دارا هستند. ضرایب مسیر استاندارد گویه ها نشانگر مناسبت شاخص روایی همگرا گویه ها و روایی واگرای خرده مقیاس ها با روش متوسط واریانس استخراجی و نسبت تک رگه ای-چندرگه ای نشانگر هماهنگی درونی و روایی ساختاری مقیاس است.نتیجه گیری: ازاین رو می توان شواهد مناسب روان سنجی را دال بر قابلیت استفاده از این ابزار در غربالگری دانش آموزان دبستانی کشور دانست. اما نیاز به بررسی های بیشتر شواهد وجود دارد.