ریحانه فروزنده جونقانی

در سال های اخیر، کاربرد هوش مصنوعی به ویژه یادگیری ماشینی در حوزه مدیریت منابع انسانی رشد قابل توجهی داشته است، و به دلیل جدید بودن این حوزه، برای بسیاری از مدیران و خبرگان حوزه منابع انسانی ناشناخته است. همچنین، در سال های متمادی شاهد تولید داده های زیادی در این حوزه و زمینه های مرتبط با آن هستیم که تحلیل آنها در فعالیت های منابع انسانی با دشواری همراه است. توانمندی های علم داده و یادگیری ماشینی توانسته است با گزارش ها و تحلیل های توصیفی، تشخیصی، پیش بینی کننده و تجویزی کمک های شایانی به این حوزه و فراتر از آن به راهبری سازمان داشته باشد. در این راستا هدف از انجام پژوهش، بررسی اقداماتی است که تاکنون در حوزه هوشمندی مدیریت منابع انسانی انجام شده است و به سه سوال اصلی پاسخ داده می شود. سوال اول شناسایی فعالیت هایی از مدیریت منابع انسانی است که قابل هوشمندسازی می باشند. در سوال دوم، به شناسایی کاربرد انواع الگوریتم های یادگیری ماشینی در در این حوزه پرداخته شده است. در سوال سوم، بر مبنای سطوح بلوغ تحلیل های پیشرفته داده،طبقه بندی "الگوریتم های یادگیری ماشینی در کارکردهای هوشمندی مدیریت منابع انسانی" صورت پذیرفته است. برای پاسخگویی، طیف وسیعی از مقالات از پایگاه ها و مجلات معتبر علمی استخراج و بر اساس روش ترکیبی در هم تنیده(همزمان) مورد بررسی قرار گرفتند.در بخش کمی از الگوریتم های متن کاوی با استفاده از زبان پایتون و در بخش کیفی از تحلیل مضمون با استفاده از نرم افزار MAXQDA2020 استفاده شده است.

هدف: هدف محقق در این مقاله، بررسی مفهوم لبه تاریک رفتار سازمانی از نگاه اسلامی با مطالعه مدلها و الگوهای جهانی آن و تأکید بر نامه های امیرالمؤمنین علی(ع) بوده است. روش: تحلیل محتوای کیفی. بر اساس پژوهشهای انجام شده، رفتارهای انحرافی به دو دسته مثبت و منفی دسته بندی می شوند. پدیده لبه تاریک رفتارسازمانی در دسته رفتارهای انحرافی منفی قرار دارد که به دلیل ایجاد هزینه های مالی و غیر مالی هنگفت سالیانه برای سازمانها، مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. یافته ها: در متون دینی به ویژه متون اسلامی و نامه های نهج البلاغه که اغلب خطاب به فرماندهان و مدیران است، این رفتارها به طور مکرر توسط امیرالمؤمنین گوشزد شده است که در مطالعه انجام شده، 49 کد شناسایی و در دو سطح فردی و سازمانی طبقه بندی شد. نتیجه گیری: حضرت برای پیشگیری از این رفتارها، راهکارهایی همچون: شفافیت، عدالت سازمانی، عدم ایجاد اصطکاک اجتماعی، جلوگیری از رقابتهای ناسالم، شایسته سالاری و ایجاد فرهنگ سازمانی را بیان می کنند که برای این رهنمودها به مصداقهایی برگرفته از نامه های امیرالمؤمنین اشاره شده است.

طی سال های اخیر، پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی یکپارچه در سازمان های دولتی ایران، افزایش چشمگیری داشته است. این مهم در سازمان های مادر و چندشعبه ای نمود بارزتری دارد. با توجه به اینکه هزینه، مدت و کیفیت پیاده سازی این سیستم ها، تأثیرات شگرفی بر اثربخشی و مدیریت سازمان های دولتی دارد، شناسایی، طبقه بندی و تحلیل عوامل و شاخص های اثرگذار بر استفاده کارآمد از این سیستم ها، اهمیت بیشتری یافته است. در این تحقیق، پنج عامل مؤثر شامل اثرگذاری کارکنان دولت؛ اثرگذاری سیستم و شاخص های فنی و زیرساخت فناوری اطلاعات؛ شاخص های کارکردی و فرایندهای سازمان های دولتی؛ شاخص های مدیریتی و حاکمیتی دستگاه های دولتی؛ اثرگذاری قوانین و الزامات ساختار دولتی و در نهایت، استفاده کارآمد دستگاه های دولتی از سیستم های اطلاعاتی یکپارچه، توسط پرسشنامه سنجیده شد، سپس با استفاده از الگوریتم طبقه بندی، تفکیک شاخص های اثرگذار صورت پذیرفت و در نهایت نتایج داده کاوی، اعتبارسنجی و تحلیل شدند. نتیجه نهایی نشان دهنده اثرگذاری فراوان عامل میزان تعهد و اشتیاق کارکنان و سطوح مدیریتی دستگاه دولتی و پس از آن، زیرساخت های فنی و فرایندی بر استفاده کارآمد از سیستم های اطلاعاتی یکپارچه است.