سید محمد زاهدی

اعتماد عاملی حیاتی و ضروری برای موفقیت های فردی و سازمانی است که باعث افزایش نظم، ثبات و قابلیت پیش بینی آینده می شود. پژوهش حاضر باهدف طراحی الگوی اعتماد درون سازمانی از طریق کنش جمعی در آموزش وپرورش شهر تهران انجام شده است.این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی، ازنظر رویکرد، اکتشافی، و ازلحاظ نحوه تجزیه وتحلیل داده ها، آمیخته (کیفی-کمّی) می باشد.در فاز کیفی، گروهی از خبرگان شامل مدیران ارشد، اساتید و مشاورین برجسته حوزه مدیریت سازمان به عنوان جامعه آماری درنظر گرفته شدند. با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی 9 نفر از خبرگان مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند. در فاز کمّی نیز، کلیه کارکنان آموزش وپرورش شهر تهران به عنوان جامعه در نظر گرفته شدند .377 به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها در فاز کیفی تحقیق، مصاحبه های عمیق و غیر ساختاریافته با خبرگان بود. داده ها براساس روش تئوری داده بنیاد (کدگذاری های باز، محوری و انتخابی) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. در فاز کمّی تحقیق نیز، از پرسشنامه ای بسته و محقق ساز استفاده شد. و جهت انجام تجزیه وتحلیل های توصیفی و استنباطی، از نرم افزارهای SPSS، LISREL و smart-PLS استفاده شد. نتایج نشان داد که کنش جمعی درون و میان لایه های ساختاری سازمان از طریق بازطراحی فرایندهای سازمانی می تواند موجبات اعتماد درون سازمانی در آموزش وپرورش تهران را رقم زند.

توجه به مفهوم اعتماد در مدیریت از دهه 1980 شروع و در طول چند دهه گذشته از زوایا و رویکردهای مختلف موردمطالعه قرارگرفته است. اعتماد عاملی حیاتی و ضروری برای موفقیت های فردی و سازمانی است. اعتماد در میان افراد و کارکنان، باعث ثبات، وحدت و انسجام درون سازمانی، ارتقای کارایی و اثربخشی گروه ها و زمینه ساز همکاری، مشارکت و ارتباطات مؤثراست. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی اعتماد درون سازمانی از طریق کنش جمعی در آموزش و پرورش شهر تهران انجام شده است. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ رویکرد پیمایشی-اکتشافی و از نوع تحقیقات کیفی هست. جامعه آماری این پژوهش نه نفر از خبرگان شامل مدیران ارشد آموزش وپرورش شهر تهران، اساتید و مشاوران برجسته حوزه مدیریت سازمان بودند که مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند. انتخاب خبرگان و انجام مصاحبه با آن ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و پس ازآن متوقف شد. در این پژوهش، ازآنجایی که از روش تئوری داده بنیاد استفاده گردید، ابزار اصلی جمع آوری داده ها، مصاحبه عمیق و غیر ساختاریافته با خبرگان بود. سرانجام پس از طی کدگذاری های سه گانه باز، محوری و انتخابی، مدل مفهومی تحقیق طراحی شد. در این مدل 13 مقوله شناسایی شده که در قالب متغیرهای علّی، محوری، زمینه ای، محیطی، راهبردی و پیامدی دسته بندی شدند. یافته های پژوهش بیانگر آن است که آموزش وپرورش شهر تهران، در جهت تقویت اعتماد درون سازمانی می تواند از اهرمی به نام کنش جمعی درون و میان لایه های ساختاری سازمان خود استفاده کند.

نظام اداری از ارکان مهم توسعه و بیانگر نگرش حاکمیت به نحوه اداره و مدیریت آن کشور است. رفتار حاکمیت اجرایی نوع فرهنگ اداری حاکم در کشور را منعکس می کند. فرهنگ اداری در سطح تحلیل نهادی به بررسی الگوی رفتاری حاکم بر نظام اداری کشور میپردازد. پژوهش حاضر با رویکرد نهادگرایی نوین به تعریف و سنجش فرهنگ اداری به عنوان یکی از سه رکن اساسی نظام اداری ایران میپردازد. فرهنگ اداری با رویکرد نگاه از بیرون (اتیک) با شاخصهای آیندهگرایی، ابهامزدایی، تساویطلبی جنسیتی، جمعگرایی گروهی، جمعگرایی نهادی، گرایشهای انسانی، عملکردگرایی، فاصله قدرت، و قاطعیت مورد سنجش و تحلیل قرار می گیرد. 166 نفر از مدیران و خبرگان نظام اداری کشور به عنوان مطلع، نمونه آماری این پیمایش هستند. یافتهها نشانگر آن است که فاصله قدرت و جمعگرایی گروهی در نظام اداری در سطح بالایی ادراک میشود و در مقابل مولفههای جمعگرایی نهادی، آیندهگرایی، عملکردگرایی، ابهامزدایی، و قاطعیت که بهطور مستقیم بر عملکرد موثرتر نظام اداری اثر گذارند، در سطح پایین قرار دارند و نیازمند توسعه و تقویت هستند. در پایان، بر اساس یافتههای پژوهش، پیشنهادهای لازم به پژوهشگران و مدیران نظام اداری ارائه میشود.

هدف اصلی این پژوهش، ارائه روشی نظام مند در تدوین و اعتباردهی یک مدل شایستگی و تهیه سنجه ای برای اندازه گیری شایستگی مدیرانی است که در بانک های دولتی ایران در سه سطح پایه، میانی، و ارشد فعالیت می کنند. برای رسیدن به این هدف، از رویکرد آمیخته استفاده شده است. با بررسی 100 نفر از مدیران بانک های دولتی ایران به وسیله پرسش نامه و مصاحبه های عمیق، نتایج ما نشان می دهند که برای سنجش شایستگی مدیران بانک های دولتی باید 111 شاخص شایستگی ضریب دار در قالب پنج بُعد، شامل فردی شخصیتی؛ فردی ذهنی (شناختی)؛ بین فردی (اجتماعی)؛ سازمانی؛ و مدیریتی، به همراه شانزده مولفه، شامل پایبندی به ارزش ها و اخلاقیات؛ اعتبار شخصیتی؛ عمل گرایی؛ توان تفکر و تحلیل؛ یادگیرندگی؛ فراشایستگی؛ ارتباطات موثر؛ قابلیت مذاکره؛ قابلیت کار جمعی؛ دانش و مهارت عمومی؛ دانش تخصصی؛ بازاریابی و مشتری مداری؛ هدایت گری راهبردی؛ اداره کردن واحد کاری؛ مدیریت افراد؛ و مهارت های بنیادی مدیریت است، مد نظر قرار گیرند. این پژوهش دارای راهکارها و توصیه های مدیریتی و پژوهشی است، به طوری که بتوان بر مبنای آن، فرایندهای مدیریت مبتنی بر شایستگی را در بانک های دولتی ایران مستقر نمود.

هدف اصلی این مقاله، شناسایی عوامل مؤثر بر استقرار موفق BPR و اولویت بندی این عوامل بوده است. ابتدا با توجه به ادبیات پژوهش، عوامل مؤثر بر استقرار موفق BPR شناسایی شد. پرسش نامه پژوهش با 66 سوال تهیه و در جامعه آماری پژوهش، شامل کارشناسان و مدیران واحدهای تشکیلات و روش ها در 49 سازمان دولتی شهر تهران که یا مهندسی مجدد فرآیند کسب و کار را پیاده یا حداقل قسمتی از فرآیندها را در سازمان خود باز مهندسی کرده اند، توزیع شد. از 300 پرسش نامه به عنوان حجم نمونه، 191 پرسش نامه تجزیه و تحلیل شد. با استفاده از روش تحلیل عاملی روی متغیرها، عوامل زیر با اولویت یکم تا چهارم حاصل شد: 1. عامل آمادگی برای تغییر، 2. عامل توجه به مشاوران و اطلاعات، 3. عامل بهره وری راهبردی، 4. عامل منابع انسانی الکترونیک.

این پژوهش در پی تبیین رابطه ویژگی های فرهنگ سازمانی با عملکرد مالی سازمان در سطح شرکت های تابعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است. برای سنجش فرهنگ از پرسشنامه سنجش فرهنگ سازمانی دنیسون و برای سنجش عملکرد مالی سازمان از چهار شاخص بازده دارایی، بازده حقوق صاحبان سهام، بازده فروش و نسبت هزینه های عملیاتی به در آمدهای عملیاتی و با استفاده از داده های موجود در صورت های مالی آن شرکت ها استفاده شد. رابطه ویژگی های فرهنگ سازمانی شامل درگیرشدن در کار، رسالت، انطباق پذیری و سازگاری با شاخص های یاد شده عملکرد مالی شرکت ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین تک تک متغیرهای ویژگی های فرهنگی با سه شاخص بازده دارایی، بازده حقوق صاحبان سهام و بازده فروش، رابطه معنی دار مثبت، و بین تک تک آنها با شاخص نسبت هزینه های عملیاتی به درآمدهای عملیاتی رابطه معنی دار منفی وجود دارد. این یافته به مفهوم وجود رابطه بین فرهنگ سازمانی و عملکرد مالی است.

مقاله حاضر حاصل پژوهشی در باره شناخت مولفه های دانش، دانایی و ارایه مدل مناسب برای کاربرد مدیریت دانایی در معاونت های نظارت راهبردی و توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور (حوزه ستادی سازمان مدیریت و برنامه ریزی سابق) بود. بر اساس مبانی نظری و مدل مفهومی، متغیر های وابسته (مولفه های چرخه مدیریت دانش مشتمل بر کسب، خلق و توسعه دانش، تسهیم و انتقال دانش، ذخیره دانش و به کارگیری دانش) و مستقل (عوامل موثر بر استقرار مطلوب چرخه مدیریت دانش شامل فرهنگ سازمانی، فناوری، جریان ارتباط- اطلاعات، شفافیت مدارک، ساختار سازمانی، منابع انسانی و آموزشی) پژوهش تعیین و از جامعه آماری شامل مدیران و کارشناسان معاونت های یاد شده بالغ بر 1200 نفر، نمونه بر اساس جدول مورگان به تعداد 294 نفر انتخاب شد. ابزار اندازه-گیری، پرسشنامه ای حاوی 88 سؤال بود که با توجه به مبانی نظری، تهیه و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ به میزان 88/0 تعیین گردید. در مجموع داده های حاصل از تعداد 266 پرسشنامه قابل استفاده، جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت و از مصاحبه با تعدادی از خبرگان نیز برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. روش آماری پژوهش حاضر استفاده از معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل بود. بر اساس یافته ها، در هر چهار متغیرِ چرخه دانایی تفاوت قابل توجهی بین وضع موجود و وضع مطلوب وجود داشت. میانگین حاصل در مورد چهار متغیرِ چرخه دانایی: کسب و توسعه دانش، 04/3؛ تسهیم و انتقال دانش، 66/2؛ ذخیره دانش، 80/2 و به کارگیری دانش 77/2 بود که به استثنای یک مورد (کسب و توسعه دانش)، در سایر موارد وضعیت مناسبی دیده نشد. در بین عوامل تاثیرگذار بر چرخه مدیریت دانش یعنی: ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، فناوری، منابع انسانی، آموزش، شفافیت اسناد و مدارک و جریان اطلاعات فقط منابع انسانی با بالاترین اثر (49/0)، فرهنگ (30/0) و آموزش (17/0) دارای اثر معنی دار بودند. در خاتمه، پیشنهاد هایی نیز برای بهبود وضعیت متغیر های مورد بررسی ارایه شد.

هدف از این مقاله، بررسی تأثیر شایستگی مدیران مدارس شهرستان دورود بر عملکرد آنا ن است . پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی و بر پایه مدل معتبر چارچوب ارزشهای متضاد کامرون و کوئین 2006 ) استوار است. در این پژوهش 78 نفر از مدیران مدارس و 211 نفر از معلمان آنان به پرسشنامه ) سنجش شایستگی مدیران و 211 نفر از معلمان به پرسشنامه سنجش عملکرد مدیران پاسخ دادند . جامعه آماری این مطالعه از 96 مدیر در 96 مدرسه تشکیل شده است . تحلیل داده ها نشان داد که میانگین نظر مدیران و معلمان آنان در مورد میزان شایستگیهای مدیران پایینتر از حد مفروض بوده و بین دیدگاههای آنان نیز تفاوت معنیداری وجود دارد. همچنین میانگین نظر معلمان در مورد میزان عملکرد مدیران پایینتر از حد مفروض بود. به علاوه تحلیل دادهها نشان داد که شایستگیهای مدیران بر عملکردشان تأثیر دارد و از میان 12 متغیر مفروض در مدل ذکر شده، متغیر مد یریت نوآوری بیشترین تأثیر را بر عملکرد آنان دارد.

تولید زباله بیمارستانی یک فرایند ناخواسته در سیستم بیمارستانی است. پسماند‌های عفونی به دلیل ماهیت خطرناکشان، که حاوی انواع مختلفی از میکرو ارگانیسم‌های بیماری زا هستند،بیشتر از سایر زائدات به محیط زیست انسانی صدمه می‌زنند و لازم است که راه کار‌های منا سبی برای کنترل و بی خطر سازی آنها اتخاذ شود. هدف مقاله سنجش چگونگی اثر بخشی نظام مدیریت زیست محیطی بیمارستان‌های شهر تهران بر اساس استاندارد بین المللی سری 14000 ISO است.پژوهش از نوع کاربردی، توصیفی و میدانی است. از مجموع 75 بیمارستان در شهر تهران، 60 بیمارستان بر اساس جدول کرجسی و مورگان بعنوان نمونه و از طریق تصادفی انتخاب و جمع‌آوری داده‌ها از 57 بیمارستان ممکن شد. داده‌ها از طریق پرسشنامه ساخته شده بر مبنای استاندارد یادشده و استفاده از طیف لیکرت شش گزینه‌ای جمع‌آوری و داده‌ها از طریق نرم افزارspss و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی( آزمون t )تحلیل شد.مقادیرمیانگین نمرات متغیر‌های مورد مطالعه یعنی همان اجزاء استاندارد، در مقیاس طیف یک تا شش، به ترتیب:جهت گیری خط مشی‌ها 48/3، شناسائی جنبه‌های زیست محیطی15/3، تدوین اهداف خردو کلان15/3، برنامه ریزی برای نیل به اهداف15/3،تدوین وظایف و مسئولیت‌ها 18/3،آموزش کارکنان 23/3، استقرار نظام ارتباطی37/3، مستندسازی سیستم زیست محیطی22/3، کنترل فعالیت‌ها 24/3،آمادگی واکنش در موقعیت‌های اضطراری 25/3، امکان ارزیابی ادواری09/3، اقدام اصلاحی برای حذف عدم انطباق‌ها 02/3 و بازنگری نظام مدیریت زیست محیطی3 بدست آمد.تمامی مقادیر کمتر از میانگین مفروض یانظری، (یعنی 5/3) هستند و این نشان دهنده آنست که استاندارد بین‌المللی سری 14000 ISO در حد مطلوب رعایت نمیشود و باید توجه بیشتری در این مورد معمول شود.

فرهنگ سازمانی یکی از موضوعات مورد علاقه نویسندگان و پژوهشگران رشته مدیریت در دهه های اخیر بوده است . پژوهش های زیادی در این زمینه انجام شده و مقالات و کتب متعددی به رشته تحریر درآمده اند که از گونه گونی بسیار در مبانی نظری ، اهداف و روش ها برخوردار می باشند . آنچه در این مقاله مطرح می شود مجموعه مطالب مهمی درباره نحوه مطالعه درباره فرهنگ سازمانی است . این موضوعات مشتمل بر : هدف های متصور از مطالعه ، روش های مطالعه ، نحوه ارزیابی مطالعات ، تلفیق هدف ها و روش ها با دیدگاههای نظری و نیز ویژگی هایی درباره آینده پژوهش در این مورد می باشد . در واقع هدف مقاله آماده سازی و تجهیز فکری پژوهشگران این عرصه درباره چرایی و چگونگی مطالعه فرهنگ سازمانی است تا در نهایت به صحت و اعتبار این گونه پژوهش ها افزوده شود.