محمدرضا پورعابدی

این مقاله با هدف توسعة مدل شایستگی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تدوین شده است. برای این منظور به شیوه ای ترکیبی، شایستگی های اولیه از منابع مختلف جمع آوری شده و با اخذ نظرات و مبتنی بر روش کمی نمونه گیری از کارشناسان و مدیران سازمان در قالب پرسشنامه اولویت بندی گردیده اند و سپس بر اساس روش کیفی مبتنی بر بررسی مستندات سازمان و انجام مصاحبه عمیق خبرگی با مدیران تکمیل شده است. مبتنی بر این فرآیند، چارچوب شایستگی سازمان مشتمل بر 40 گروه شایستگی مختلف است که در چهار لایة: شایستگی های پایه، شایستگی های مدیریتی، شایستگی های عمومی و شایستگی های تخصصی سازمان تدوین شده است.

با توجه به معضلات فعلی شهر تهران در حوزه حمل و نقل، در این پژوهش سعی شده است نسبت به تدوین مدل ارزیابی تکنولوژی پایدار در حوزه حمل ونقل شهری تهران اقدام گردد. این تحقیق، به روش آمیخته انجام شده و در فاز کیفی با استفاده از اصول نظریه داده بنیاد نسبت به شناسایی مؤلفه های مهم در ارزیابی تکنولوژی و تدوین مدل پارادایمی اقدام شد و در فاز کمی نیز با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی، مدل تدوین شده، مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن بودند که مقوله محوری در ارزیابی تکنولوژی پایدار در حوزه حمل ونقل شهری تهران، کارکردهای مرتبط با استفاده از تکنولوژی های حمل ونقل شهری می باشد که به واسطه رشد جمعیت و به تبع آن تقاضای روزافزون سفرهای شهری، گسترش حاشیه نشینی و مهاجرت های آونگی در اطراف تهران و محدود بودن منابع طبیعی، اکولوژیکی و انرژی ایجاد می شود. راهبردهایی مانند: برنامه ریزی استراتژیک و آینده نگر در حوزه حمل و نقل شهری تهران، ظرفیت سنجی حمل و نقل متناسب با میزان تقاضای سفرهای شهری، ارزیابی انطباق با الزامات، قوانین و مقررات ملی و جهانی، ارزیابی توجیه اقتصادی تکنولوژی پایدار در حوزه حمل و نقل و امکان ایجاد سرمایه گذاری لازم با رویکرد اقتصاد مقاومتی، ارزیابی ملاحظات عملکردی کیفی و فنی تکنولوژی در حوزه حمل و نقل شهری، ارزیابی و پایش اثرات زیست محیطی و آنالیز چرخه حیات تکنولوژی های حمل و نقل، استفاده از انرژی های پاک و کم کربن در تجهیزات حمل ونقل و ... ارائه شدند. راهبردهای بیان شده تحت تأثیر ارزش ها و فرهنگ جامعه، سطح آگاهی ها و درک عمومی جامعه از مخاطرات ناشی از تکنولوژی های ناپایدار در حوزه حمل ونقل، فرهنگ شهرنشینی و رعایت قوانین و مقررات در حوزه حمل ونقل توسط مردم و ویژگی های تهران از منظر اقلیمی، جمعیتی، جغرافیایی، سیاسی، امکاناتی، زیرساختی و مهندسی و ... هستند. انتظار می رود اجرای راهبردهای بیان شده بتواند منجر به رخدادها و پیامدهایی از قبیل: ارتقای جایگاه ایران در رتبه بندی های بین المللی، ارتقای سلامت جسمی، روانی، نشاط و رفاه جامعه و بهره وری نیروی کار، استفاده بهینه از امکانات و زیرساخت های شهری و تجهیزات حمل و نقل، ارتقای سطح دانش و نگرش عمومی در زمینه استفاده از تکنولوژی های پایدار در حمل ونقل، رشد اقتصادی پایدار، کارآفرینی و اشتغال، کارآمدی و عملکرد مثبت در حوزه حمل و نقل شهری و محیط زیست شهری سالم و بهره ور گردد.

This study seeks to recognize the impact of ICT development and its role in improving sustainable development indices for Iran. The role of sustainable development and ICT in various fields has been initially undertaken. Then, validated models of ICT impacts were introduced. Subsequently, the related studies in these areas were reviewed and analyzed. Next, the ICT impacts on the main dimensions of sustainable development were explained. In this study, the mixed approach with the sequential exploratory strategy has been used. To identify the main factors of research, the experts' interviews were used. Using the interview results, the analytical model and the research questionnaire were prepared. The statistical population includes experts from the universities and industry. The quantitative information obtained through the implementation of the questionnaire. Validation of research model was examined by analytical tools (Smart PLS and SPSS). The results of this study indicates significant effects of ICT on the social dimension of sustainable development in Iran.

مقاله حاضر با هدفِ ارائه معنایِ اجتماعی «کار» نزدِ کارکنان پژوهشگاه رویان درصددِ پاسخگویی به این سؤال می باشد که: «کار» نزدِ کارکنان پژوهشگاه رویان چه معنایی داشته و پدیده مرکزی، مقوله هسته و مقولات محوری و عمده پیرامون معنایِ «کار» نزدِ کارکنان پژوهشگاه رویان کدامها هستند؟ روش به کاربسته با توجه به مسئله و سؤال پژوهش؛ همچنین استراتژی اتخاذ شده، گرندد تئوری یا نظریه برپایه بوده و جمع آوری اطلاعات نیز از طریق تکنیک مصاحبه عمیق صورت گرفته است. «کار» در پژوهشگاه رویان؛ در قالب دو فرآیند «فعّالیّت های علمی» و «فعّالیّت های اجرایی» به صورت همزمان و به موازات هم در جریان بوده و در مواجهه با زمینه ها؛ معانی متفاوت هفت گانه پیدا می کند. در سطح اوّل یا در بُعد ارگانیستی، «کار» معنی «فعّالیّت»؛ در سطح دوّم یا خانواده معنی «معیشت»؛ در سطح سوّم یا بعد اجتماعی «کار» معنی «خدمت»؛ در بُعد سازمانی و در سطح چهارم «کار» معنی اعتلای سازمان و انجام «مأموریت»؛ در بعد ملّی و در سطح پنجم «کار» معنی «جسارت»؛ در زمینه بین المللی و در سطح ششم «کار» معنی «عزّت»؛ و در آخرین سطح یا بُعد معنوی؛ «کار» معنی «عبادت» می دهد. در تمامی سطوح هفت گانه، «کار» معنیِ رفع نیازی اساسی می دهد. پدیده مرکزیِ برآمده از داده ها «رویش مبارک» می باشد؛ که هم وجه تقدّس و تبّرک دارد و هم حکایت از حرکت و رشد می باشد. این دو وجه چنان در هم تنیده اند که تصور یکی بدون دیگری معنی ندارد.

پژوهش حاضر با هدف دستیابی به نظریه ای در حوزه چیره دستی سازمانی به منظور درک بهتر این پدیده در سازمان های علمی و فناورانه اجرا شده است. روش تحقیق به صورت کیفی و مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیاد است. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه های نیمه ساختاریافته استفاده شد و تجزیه وتحلیل اطلاعات به روش اشتراس و کوربین و مدل پارادایمی انجام گرفت. نمونه گیری به روش نمونه گیری نظری بود و با بهره مندی از تکنیک های هدفمند (قضاوتی) و گلوله برفی (زنجیره ای) انجام شد که بر مبنای آن 16 مصاحبه با مدیران، اعضای هیئت علمی و خبرگان جهاد دانشگاهی که در هر دو حوزه پژوهش و بهره برداری تجربه و تخصص داشتند، صورت گرفت. نتایج تحلیل داده های به دست آمده از مصاحبه ها طی فرایند کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به ایجاد نظریه داده بنیاد در حوزه چیره دستی برای سازمان های علمی و فناورانه منجر شد که بر مبنای آن معماری فرآیند هایی چیره دستی مبتنی بر بهره گیری از هوشمندی متعهدانه در کنار مهندسی پژوهش و بهره برداری فناورانه، به عنوان مفاهیم اساسی دستیابی به چیره دستی معرفی شدند.

هدف پژوهش حاضر بررسی عناصر چیره دستی سازمانی در سازمان های علمی و فناورانه است. پژوهش حاضر از دسته پژوهش های توصیفی به شمار می رود که به روش پیمایش اجرا می شود. در این پژوهش مدل چیره دستی سازمانی از نظر کمی آزمایش شده است. جامعه آماری از میان شرکت های فعال علمی و فناورانه جهاد دانشگاهی انتخاب شده است، به طوری که این شرکت ها بیش از 10 نفر کارمند و 5 مدیر دارند و 94 شرکت را دربرمی گیرد. با توجه به فرمول کوکران 76 نمونه آماری از شرکت های فعال به روش تصادفی ساده انتخاب شد. در هر شرکت 3 مدیر به سؤال های پرسشنامه پاسخ دادند که میانگین نظر آنها به منزله نماینده شرکت تحلیل شد. بازگشت پرسشنامه ها از نمونه آماری 92 درصد بود که داده های جمع آوری شده به کمک روش مدل سازی معادلات ساختاری و تکنیک تحلیل مسیر تحلیل شدند. این پژوهش نُه فرضیه را مطرح کرده است که هشت فرضیه آن به تأیید رسید و فقط تأثیر عوامل مداخله گر بر استراتژی ها و راهبردهای چیره دستی به دلیل عدد معناداری پایین تأیید نشد.

دوسوتوانی سازمانی به عنوان یکی از اساسی ترین رموز موفقیت سازمان ها در آینده و علی الخصوص در عرصه رقابت بین المللی می باشد که به توانایی همزمان استفاده از فرصت های موجود در بخش های اکتشاف و بهره برداری و ایجاد تعادل همزمان بین این دو وجه سازمانی است؛ که در راستای نیل به این هدف مدیریت و رهبری دوسوتوان نقش موثر و اثربخشی خواهد داشت؛ مفهومی که مولفه های آن تاکنون شناسایی نشده است. تحقیق حاضر دارای رویکرد آمیخته و در دو بخش کیفی و کمی مورد مطالعه قرار گرفته است؛ در بخش کیفی متدولوژی پژوهش مطالعه موردی اکتشافی و در بخش کمی به بررسی وضعیت مدل اندازه گیری در جهاد دانشگاهی پرداخته شده است؛ نتایج تحقیق نشان می دهد مولفه هایی که مدیریت و رهبری دوسوتوان را توصیف می کنند شامل نقش ها، مهارتها، ویژگی ها و چالش هایی است که مدیریت دوسوتوان در حین کار در دو وجه سازمان دوسوتوان با آنها مواجه می شود.