کیا بزرگمهر

ژئومورفولوژی می تواند با مطالعه مخاطرات رودخانه ای در مدیریت سیستم های رودخانه ای مشارکت نماید. در این مطالعه، رودهای شهری نوشهر مورد بررسی و طبقه بندی قرار گرفتند. نوشهر در شمال ایران و استان مازندران واقع شده است. در این مقاله روشی برای طبقه بندی مخاطرات رودخانه ای در مناطق شهری پیشنهاد شده است. کار در سه مرحله صورت گرفته است: 1) بازه های کانال بر اساس ویژگی های ژئومورفیک و شاخص های تعدیل رود تفکیک شدند. حساسیت زئومورفیک هر بازه در سه گروه زیاد، متوسط و کم تقسیم بندی شدند. 2) در مرحله دوم، هر بازه رودخانه ای بر اساس فعالیت مستقیم انسان(مدیریت) و سازه های رودخانه ای تقسیم بندی شدند. بازه های رودخانه ای به چهار گروه A، B، C و D گروهبندی شدند. در مرحله سوم، با ترکیب مراحل قبلی (تعدیل ژئومورفیک و فعالیت انسانی) رودهای شهری به 12 طبقه تقسیم بندی شدند. شدت فعالیت فرایندهای ژئومورفیک هم با مقادیر 1، 2 و 3 رتبه بندی شدند. ظرفیت تعدیل ژئومورفیک همه بازه ها در گروه متوسط و کم قرار دارد. بازه های رودهای کورکورسر(4-1) و ماشلک (14-12) تقریباً طبیعی بوده و در گروه MD و MC قرار دارند. این کانال ها ظرفیت تعدیل طبیعی متوسط داشته و مداخلات حفاظتی در کمتر از 10 درصد بازه وجود دارد. بازه های رودخانه گردکل در طبقه LA و LB طبقه بندی شدند. این کانال ها ظرفیت تعدیل طبیعی کمی داشته و کناره های آن ها با پوشش های محافظ حفاظت می شود. پس از طبقه بندی رود، مخاطرات کانال های رودخانه ای شامل فرسایش، رسوب گذاری، فعالیت انسانی و هیدرولوژی در هر بازه مورد بررسی قرار گرفتند. در طبقه MD فرسایش غلبه داشته و در طی سیلاب فرایند تعدیل طبیعی اتفاق می افتد. دخالت های انسانی مشاهده شده در این بازه ها شامل اشغال دشت سیلابی، انباشت نخاله های شهری و برداشت رسوب از بستر رود می شود. در طبقات LA و LB در همه بازه ها اشکال رسوب گذاری دیده می شود. رسوب گذاری موجب کاهش ظرفیت کانال و خروج سیل از بالای تراس های آبرفتی شده که موجب ایجاد خسارت به مناطق شهری شده است.

افزایش روزمره تولید مواد زاید شهری یکی از مهمترین عوامل تهدید کننده سلامت محیط زیست جهانی می باشد. در حال حاضر دفن مواد زاید شهری عمدترین روش دفع در بسیاری از کشورها از جمله ایران است. نوع تحقیق توسعه ای و کاربردیوروشبررسیآنتوصیفی و تحلیلیاست.در این تحقیق از نرم افزارهای SPSSو 10 وARC/GISجهت تحلیل های مکانی و آماری استفاده گردیده است. گردآوری اطلاعات در این پژوهش بصورت کتابخانه ای شامل : منابع کتاب ها و فیش برداری و استفاده از مقالات شبکه اینترنت، سیمنارها و پایان نامه ها بوده است. هدف اینمقاله،تعیین مکانمناسببرایدفنموادزائدشهریدر شهرستان تنکابناست. در فرایندمکا یابیاراضیمناسب برایمحلدفنموادزائد،9 لایه اطلاعاتی شامل لایه های فاصله از مناطق شهری و روستایی، سطح آب های زیرزمینی،فاصله از رودخانه، کاربری اراضی، نوع خاک،بارش،فاصله از راه های ارتباطی،کاربری اراضی و شیب کلاس بندی شده، با استفاده از فرایندهم پوشانی و استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) با استخراج وزن های مؤثر در عملیات مکان یابی به کار گرفته شد. بر اساس نتایج بدست آمده در این پژوهش، 12/34 هکتار از مساحت کل شهرستان تنکابن دارای اهمیت فوق العاده قوی می باشدکه 12/0 درصد منطقه را در اختیار دارد. همچنین 90/1827 هکتار از مساحت منطقه اهمیت خیلی قوی دارد که 95/6 درصد از منطقه را در اختیار دارد. این درحالی است که 82/9904 هکتار از مساحت منطقه دارای اولویت کم اهمیت است که 70/37 درصد منطقه و اهمیت متوسط با 63/7233 هکتار حدود 53/27 درصد منطقه را در اختیار دارد. منطقه دارای اهمیت قوی با مساحت 35/7267 هکتار و 66/27 درصد و منطقه خیلی قوی با مساحت 90/1827 و 95/6 درصد، جهت پیشنهاد محل دفن موادزائد جامدشهری مورد توجه قرار گرفته اند.

شهرستان تنکابن دارای 13 ایستگاه باران سنجی و یک ایستگاه کلیماتولوژی غیر فعال می باشد. نظر به بعد مسافتی این شهرستان با ایستگاه های سینوپتیک موجودمی توان با توجه به مساحت شهرستان تنکابن به مکان یابی یک ایستگاه جدید سینوپتیک در شهرستان تنکابن اقدام نمود تا ضمن حل مشکل فاصله بین ایستگاه های موجوددر مطالعات اقلیمی و برنامه ریزی های شهری و عمرانی نیز از داده های ایستگاه جدید استفاده کرد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و رویکرد حاکم بر آن تحلیلی و ترکیبی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای گرافیک مبنا مانند ARC GIS10 و آمار مبنا شامل PASW و Choise Expert استفاده گردیده است. هم چنین جهت تلفیق و استخراج وزن های موثر در عملیات مکان یابی از مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش هم پوشانی وزنی و منطق فازی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد با توجه به تلفیق فاکتورهای هفتگانه با مدل هم پوشانی وزنی و استفاده از مدل AHP81/6 کیلومترمربع از منطقه مورد مطالعه دارای پتانسیل بسیار مناسب جهت احداث ایستگاه سینوپتیک می باشداین منطقه در شمال شهرستان متمرکز شده است و در حدود 38/0 درصد مساحت شهرستاناین قابلیت را دارا می باشد. هم چنین نتایج تلفیق نقشه های فاکتور با مدل فازی،1/2 کیلومترمربع از مساحت شهرستان را دارای قابلیت بسیار مناسب جهت احداث ایستگاه سینوپتیک معرفی می نماید. با توجه به مقایسه دو نقشه نهایی مدل فازی به دلیل قابلیت انعطاف بالاتر نسبت به مدل هم پوشانی وزنی به عنوان مدل بهینه جهت اولویت بندی شهرستان به منظور احداث ایستگاه سینوپتیک معرفی می گردد.

هدف اصلی این پژوهش تاثیر عوامل مشارکت اجتماعی شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط زیست در شهرهای ساحلی(مطالعه موردی شهر محمود آباد ) می باشد. پژوهش از نظر هدف توسعه ایی –کاربردی و به روش آمیخته انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیئت علمی رشته های محیط زیست، ابخیز داری، کشاورزی،جغرافیا، گردشگری، دانشگاه های محمود آباد، مدیران سازمان های دولتی و شرکت های خصوصی، کارفرمایان و پیمانکاران بودند.روش نمونه گیری در بخش کیفی، غیر تصادفی از نوع هدفمند و در دسترس بود. ابزار جمع آوری داده ها در بخش اول مصاحبه نیمه ساختاریافته حضوری تا رسیدن به مرحله اشباع نظری ادامه یافت. مصاحبه با 29 نفر (23آقا و 6 خانم)چهاربعد و 21گویه شناسایی گردید. بخش دوم گویه هادر اختیار اعضای گروه دلفی(8 نفر) در دو مرحله برای طراحی پرسشنامه قرار گرفت.در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته ای در مقیاس پنج ارزشی لیکرت به صورت آنلاین در میان نمونه آماری(85 نفر) توزیع گردید.پایایی مدل اندازه گیری پژوهش ضرایب آلفای کرونباخ رفتار(769/0)، آگاهی و نگرش(755/0) ، اعتقادات دینی(914) و معاشرت(00/1) بدست آمد.نتایج نشان داد وضریب استانداربین (عوامل معاشرت بر مشارکت اجتماعی)199/0= β؛ و ضریب معناداری 691/13=t رابطه معنادار و در رتبه اول همچنینضریب استاندارد بین (عوامل آگاهی و نگرش برمشارکت اجتماعی) 302/0β= ؛ ضریب معناداری 048/13= t این رابطه معنادار و در رتبه دوم ، ضریب استاندارد بین (عوامل رفتار و مشارکت اجتماعی) 325/0= β؛ ضریب معناداری 364/12= t این رابطه معنادار ؛ در رتبه سوم وهمچنین ضریب استانداردبین (عوامل اعتقادات دینی بر مشارکت اجتماعی) 316/.= β؛ضریب معناداری 964/11= t رابطه معنادار ؛ و در رتبه سوم قرار می گیرد.

در سال های اخیر بیشتر پژوهش های مرتبط با مخاطرات، پارادایم خود را از مدل کاهش تلفات و خسارت به یک مدل جامع تر تاب آور اجتماع محلی تغییر داده اند. بر این اساس دید گاه ها و نظریه های مدیریت سوانح و توسعه پایدار در پی ایجاد جوامع تاب آور در برابر مخاطرات طبیعی هستند. تاب آوری میزان مقاومت سیستم ها، توانایی آن ها در تحمل تغییر و اختلال و تداوم روابط موجود بین افراد و متغیرهاست. این تحقیق با در نظر گرفتن چنین تعریفی برای تاب آوری به ارزیابی میزان تاب آوری هفت محله شهر ساری (چهارراه بخش هشت- سلمان فارسی- پیروزی، طبرستان، هسته مرکزی شهر-شهرداری سمت دروازه بابل، معلم، منطقه آزاد بعثت- نهضت و شهبند و راه بند) در برابر مخاطرات طبیعی پرداخته است. مبنای تحلیل فضایی در این پژوهش تقسیمات واحدهای برنامه ریزی محلات (مطابق طرح جامع شهر) است. جامعه نمونه برابر با جامعه آماری (18 نفر کارشناسان شهرداری، مسکن و شهرسازی منابع طبیعی و ...) است. هفت شاخص (مقاومت ساختمان، بستر زمین و زیرساخت های شهری، فضاهای باز، محیط کالبدی، کاربری ها، اقتصادی و اجتماعی) طراحی و داده های موردنیاز حاصل شد؛ درنهایت شاخص های مختلف جهت مطلوبیت بخشی به برنامه ریزی مخاطرات محیطی توسط کارشناسان وزن دهی گردید. درواقع ارزیابی میزان تاب آوری شهری و رتبه بندی محلات در شهر ساری از آن عبور می کنند با استفاده از مدل های ارزیابی WP و WASPAS انجام می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد که از هفت محله شهر ساری، تنها یک محله ( چهارراه بخش هشت، سلمان فارسی) در وضعیت بسیار خوب و محله طبرستان در وضعیت خوب به لحاظ میزان تاب آوری قرار دارند.

در بیشتر نقاط جهان، بر توسعه ی صنعت گردشگری و برجسته کردن اثرات مثبت آن در جوامع بشری تأکید شده است؛ درحالی که به بروز آسیب ها و پیامدهای منفی توسعه ی ناموزون گردشگری در جامعه و محیط زندگی افراد کمتر توجه شده است. در این پژوهش، آسیب ها و پیامدهای منفی توسعه ی گردشگری ناموزون شهری در منطقه ی 22 تهران، از دیدگاه شهروندان و کارشناسان بررسی شده است. پژوهش حاضر ازنوع توصیفی- تحلیلی و جامعه ی آماری آن شامل شهروندان منطقه ی 22 تهران و کارشناسان خبره ی شهرداری در منطقه ی موردمطالعه است. 385 نفر از شهروندان منطقه ی موردمطالعه به عنوان نمونه های موردمطالعه طبق فرمول کوکران انتخاب شدند و به طور تصادفی در تکمیل پرسشنامه ها مشارکت کردند. 45 نفر از کارشناسان نیز به طور غیرتصادفی و دردسترس در تحقیق حاضر شرکت کردند. به منظور اولویت بندی گویه ها و شاخص های آسیب، از میانگین رتبه ای طیف لیکرت و برای اهداف تحلیلی این مطالعه و به منظور مقایسه ی میانگین آسیب های گردشگری بین شهروندان و کارشناسان، از آزمون تی استیودنت مستقل استفاده شد. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که در شاخص های فضایی- کالبدی، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی، بین شهروندان و کارشناسان تفاوت آماری معناداری وجود دارد و میزان آسیب در این شاخص ها ازنظر شهروندان بیشتر بود؛ اما بین دیدگاه شهروندان و کارشناسان در شاخص زیست محیطی، تفاوت آماری معناداری یافت نشد. ازنظر کارشناسان، آسیب های زیست محیطی توسعه ی گردشگری منطقه ی 22 مهم تر بوده است؛ اما ازنظر شهروندان، آسیب های فضایی- کالبدی اهمیت بیشتری داشته است.

چالوس یکی از شهرهای مهم شمال ایران می باشد که از یک طرف به دلیل جمعیت زیاد و از طرفی به دلیل عملکرد فرااستانی و توریستی بودن آن، روزانه پذیرای سفرهای زیادی می باشد. این امر منجر به افزایش بسیار زیاد سطح ترافیک در معابر آن شده است. لذا احداث پارکینگ از ضروری ترین زیرساخت های حمل و نقل منطقه است. هدف از این پژوهش اولویت بندی عوامل مؤثر در احداث پارکینگ های مکانیزه در شهر چالوس می باشد. با مرور ادبیات تحقیق و نظر خبرگان تعداد 11 معیار شامل طرز دید و نگرش مسئوولین، سرمایه گذاری بخش خصوصی، راحتی نقل و انتقال، ظرفیت تولید، هزینه سرمایه گذاری، همکاری با مراکز جاذب سفر، میزان سود، میزان تقاضای مردم، خدمات پس از فروش ، استفاده از فناوری و تکنولوژی و کیفیت محصول به عنوان معیارهای مؤثر در زمینه ی توسعه پارکینگ های مکانیزه شناسایی شدند. با بهره گیری ار نظرات خبرگان روابط تأثیرپذیری و تأثیرگذاری متقابل عناصر به صورت امتیاز عددی بدست می آید سپس با استفاده از روش ANPF به اولویت بندی معیارها پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد معیارهای هزینه سرمایه گذاری ، طرز دید مسئوولین، سرمایه گذاری بخش خصوصی، میزان سود، میزان تقاضای مردم، استفاده از فناوری و تکنولوژی، کیفیت محصول، ظرفیت تولید، راحتی نقل و انتقال، همکاری با مرکز جاذب سفر و خدمات پس از تولید حائز رتبه های اول تا یازدهم در زمینه توسعه پارکینگ های مکانیزه می باشند.

منطقه 22 تهران در سالیان اخیر همواره با چالش سیاستی زمین و مسکن روبرو بوده است و به خصوص با افزایش جمعیت و گسترش بلندسازی ها و برج های مسکونی و پیامدهای آن، توجه به عوامل مؤثر در عدم موفقیت این سیاست ها همواره مورد توجه بوده است که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان و مدیران شهرداری منطقه 22 تهران بود. بدین منظور از روش نمونه گیری غیرتصادفی ساده و در دسترس استفاده شد که 38 نفر در این مطالعه مشارکت داشتند. به منظور اولویت بندی گویه ها و شاخص های مورد مطالعه، از میانگین رتبه ای طیف لیکرت استفاده شد. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS22 انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که میزان عوارض جهت صدور پروانه ساختمانی با میانگین 84/3 مهم ترین سیاست مداخله دولت در مدیریت شهرسازی بود. همچنین، بر اساس نظرات پاسخگویان، آشفتگی تصمیم گیری و عدم وجود رویه مشخص به دنبال تغییر و تحولات سیاست های زمین شهری و مسکن و نوسانات اخیر در قیمت زمین و مسکن با میانگین 21/4 مهم ترین عامل مؤثر بر عدم موفقیت و کارآیی سیاست های زمین و مسکن در منطقه 22 تهران بود.  

در این مقاله به منظور کارهای کنترل سیلاب حوضه های آبریز در محدوده خی ررود  سردآبرود، دبی متوسط سیل با دوره های بازگشت معین با استفاده از روش تحلیل منطقه ای محاسبه و تحلیل شده است . برای این منظور، ابتدا آمار دبی حداکثر لحظه ای ایستگاه های آب سنجی منطقه، جمع آوری و پس از بررسی، رفع نواقص و خلاء آماری و تطویل آن، دوره آماری 29 ساله منتهی به سال 1378-1379 انتخاب شد . سپس آنالیز نقطه ای با توزی عهای آماری مختلف برای ایستگاه های منتخب انجام شد . پس از بررسی و مطالعه، تابع توزیع آماری لوگ پیرسون تیپ سه به عنوان مناسب ترین توزیع منطقه انتخاب گردید . سپس آزمون همگنی داده های دبی حداکثر ایستگاه ها به روش ران تست انجام شد و سطح حوضه ها اندازه گیری شد . در نهایت پس از برقراری رابطه معنی داری ( در سطح 5% ) بین دبی متوسط سیل و سطح حوضه ها، معادله خطی آ نها را نوشته و دبی متوسط سیلاب حوض هها و مناطق فاقد آماری با دوره های بازگشت مختلف آن ها محاسبه شد . نتایج محاسبات و بررسی ها نشان می دهد که از مجموع شش حوضه آبریز در محدوده مورد مطالعه، حوضه آبریز چالوس بالاترین متوسط سیلاب سالانه با دوره های بازگشت مختلف تولید می نماید سایر حوضه ها به ترتیب عبارتند سردآبرود، کورکورسر، ماشلک، خیره سر نیرنگ ( گردکل رود یا شیلرود).

در این تحقیق، با استفاده از تحلیل SWOT، راهکارهای توسعه گردشگری شهری منطقه 22 تهران مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل شهروندان منطقه 22 شهر تهران، کارشناسان خبره و مسئولین شهرداری و امور مرتبط با گردشگری و گردشگران در منطقه مورد مطالعه بود. بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه مورد نظر، 385 نفر از شهروندان منطقه 22، 385 نفر از گردشگران و 45 نفر از کارشناسان و مدیران در نظر گرفته شد. پس از طراحی سؤالات پرسشنامه در قالب طیف لیکرت و تایید روایی با استفاده از نظر کارشناسان و متخصصین مربوطه، برای تعیین سطح پایایی از ضریب الفای کرونباخ استفاده شد که برابر 73/0 به دست آمد که نشان از پایایی مناسب پرسشنامه داشت. به منظور تحلیل داده ها و تعیین مهم ترین نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت ها از مدل SWOT استفاده شد. مطابق نتایج، وجود مناطقی مانند باغ گیاه شناسی ملی ایران و پارک جنگلی چیتگر، ساخت بی رویه برج های مسکونی و تغییر نامناسب کاربری در مجاروت مکان های دارای جاذبه طبیعی، تسهیل و حمایت مالی از انجام سفرهای داخلی ارزان قیمت و ضعف اطلاع رسانی و فقدان تبلیغات کافی در زمینه معرفی جاذبه های گردشگری به ترتیب مهم ترین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید توسعه گردشگری در منطقه بودند. استراتژی توسعه گردشگری منطقه بر اساس تحلیل سوات، استراتژی محافظه کارانه به دست آمده است که بر اساس افزایش انگیزه سرمایه گذاری مردم و بخش خصوصی، کاربری های متناسب گردشگری، افزایش آگاهی مردم و گردشگران و بهبود ساختار تشکیلاتی و استفاده از مدیران بومی برنامه ریزی شده است.

شهرنشینی پدیده پیچیده و پویایی است که شامل تغییرات بزرگ مقیاس در کاربری اراضی در سطح محلی است. منطقه 22 بزرگ ترین منطقه شهر تهران است و در سال های اخیر شاهد افزایش ساخت وساز در این منطقه هستیم. هدف از انجام این پژوهش، بررسی و تحلیل رشد پراکنده شهری در منطقه 22 تهران بود. بدین منظور، شاخص های کمی مورداستفاده در این پژوهش شامل آنتروپی نسبی، شاخص موران، ضریب جینی، مدل و شاخص نسبت رشد عمودی به افقی بودند. روش تحقیق کنونی تحلیلی-تطبیقی و از نظر نوع، کاربردی – توسعه ای بود. مقدار آنتروپی جمعیت در سال 1397، 96/0 بوده و نسبت به سال 1390 افزایش یافته و به یک نزدیک تر شده است؛ بنابراین مقایسه آنتروپی سال 1397 نسبت به سال 1390 نشان دهنده پراکندگی بیشتر جمعیت در سال 1397 بود. ضریب موران منطقه موردمطالعه در دو مقطع زمانی 1390 و 1397 نشانگر الگوی تجمع خوشه ای است. با توجه به مجموع ضرایب محاسبه شده می توان گفت منطقه 22 شهر تهران دارای الگوی پراکنده است و الگوی پراکندگی آن تک قطبی کامل نیست. میزان تراکم در ناحیه یک بیشتر از سایر نواحی و در سایر نواحی (2، 3 و 4) الگوی پراکندگی غالب تر است. مطابق نتایج مدل هلدرن، در منطقه موردمطالعه به جز ناحیه 4، رشد شهری بیشتر در ارتباط با رشد جمعیت بوده است. نتایج شاخص VHG ، نشان دهنده غالب بودن رشد عمودی در منطقه موردمطالعه است. به منظور کنترل مؤثر پراکندگی شهری، باید برنامه یکپارچه برای استفاده از اراضی شهری تدوین و استراتژی های توسعه فشرده تدوین شود.

آینده پژوهی در توسعه و برنامه ریزی منطقه ای بر یافتن عوامل کیلدی، پیشران ها و فقدان قطعیت های توسعه مناطق در فضای برنامه ریزی تأکید دارد تا برنامه ریز شهری و منطقه ای با در اختیار داشتن آن ها به عنوان اهرم کنترل، به نگاشت و مدیریت آینده مطلوب بپردازد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی شاخص های تأثیر بر تحقق پذیری توسعه استان مازندران، شناخت متغیرهای کلیدی برنامه ریزی استان هست. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازنظر روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و ازنظر ماهیت، بر اساس روش های جدید علم آینده پژوهش، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. با توجه ماهیت این پژوهش، از روش تحلیل ساختاری میک مک و دلفی بهره گرفته شده است. در این راستا، پس از برگزاری جلسات اولیه بحث با پانزده نفر از مدیران فعال اجرایی استان، اعضای هیئت علمی و کارشناسان برنامه ریزی در سطوح مختلف با تخصص های علوم اقتصادی، برنامه ریزی اجتماعی، جامعه شناسی گرایش اقتصاد و توسعه، برنامه ریزی شهری و منطقه ای، محیط زیست، مدیریت صنعتی و بازرگانی به عنوان جامعه آماری تحقیق، 39 متغیر اولیه در قالب شش شاخص اقتصادی، اجتماعی، زیربنایی، سکونتگاهی، زیست محیطی و پسوندها شناسایی شد. در ادامه، متغیرهای اولیه در چارچوب ماتریس اثر متقاطع در نرم افزار آینده نگاری تعریف شد. آنچه از وضعیت صفحه پراکندگی متغیرها می توان فهمید ناپایداری سیستم می باشد که اکثر متغیرها در اطراف محور قطری صفحه پراکنده اند. در نهایت، با توجه به امتیاز بالای تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم، 18 عامل اصلی کلیدی در آینده توسعه منطقه ای استان مازندران تأثیرگذارند. از بین این عوامل، مشارکت تأثیرگذارترین عامل کلیدی در توسعه منطقه است.، ساختار فعالیت، اشتغال، اقتصاد و مهاجرت در رتبه های بعد قرارگرفته اند .

در عصر حاضر که با خصیصه های عدم قطعیّت، نوآوری و پیچیدگی مسائل شناخته می شود، نظام برنامه ریزی سنّتی با چالش های متنوّعی مواجه است. یکی از ضعف های نظام برنامه ریزی منطقه ای رایج، عدم شناسایی، تحلیل و به کارگیری عوامل کلیدی توسعه منطقه است. هدف اصلی این پژوهش تحلیل استراتژیک ظرفیت های توسعه منطقه ای استان مازندران بر اساس چارچوب نظری توسعه منطقه ای در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیربنایی و مدیریتی، طبیعی، ساختار سکونتگاه و پیوندها است. در این راستا ابتدا با سنجش محیط داخلی و محیط خارجی، فهرستی از نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای مطرح در این شش حوزه برای توسعه ی استان تهیه، سپس با نظر سنجی از کارشناسان و متخصصان استان مازندران، اقدام به وزن دهی به هر یک از آنها شد. در نهایت با محاسبه و تحلیل آنها، اولویت ها مشخص گردید. براساس نتایج به دست آمده 240 نقطه قوت، ضعف فرصت و تهدید در استان شناسایی شد که در نهایت 40 نقطه به عنوان عوامل اصلی توسعه در استان مازندران انتخاب شدند. بدین ترتیب تولید ناخالص ملی با وزن 0/36 مهمترین نقطه قوت منطقه و عدم تعادل اکولوژیک در تمامی گستره ی استان با وزن 0/46 مهمترین نقطه ضعف استان می باشد. همچنین ایجاد رسانه های جمعی مناسب در سطح ملی و منطقه ای با وزن0/32 مهم ترین نقطه فرصت و ضعف حمل و نقل و ارتباط ضعیف پیوند فراملی هر کدام با وزن 0/36 مهم ترین تهدید منطقه محسوب می شوند.

اهمیت قوانین و مقررات شهرسازی در شکل گیری و ایجاد شهر خوب و پایدار، ضرورت توجه به اهداف و آرمان های توسعه پایدار از ابعاد مختلف زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی در تدوین ضوابط متناسب با ویژگی های سکونتگاه های شهری و نیازهای روز شهروندان، همچنین کارآمدی در اجرا و وجود مدیریت واحد و یکپارچه شهری را فراهم می سازد. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر قوانین و مقررات شهرسازی در توسعه پایدار شهری بابلسر است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، کارشناسان دستگاه های اجرایی و شهروندان شهر بابلسر هستند. اثرگذاری قوانین و مقررات شهرسازی از ابعادی چون ضوابط طرح های توسعه شهری، ضوابط مربوط به ساخت و سازهای عمرانی و ساختمانی، مقررات اراضی و زمین شهری، مصوبات کمیسیون های ماده 5 و 100 و رعایت اصول صحیح مدیریت در توسعه پایدار شهری به عنوان چارچوب تحلیلی پژوهش در نظر گرفته شده است. یافته ها مبین آن است که از میان شاخص های تأثیرگذار بر توسعه پایدار شهری در روش رتبه بندی توانی، شاخص ضوابط مربوط به ساخت و سازهای عمرانی و ساختمانی با وزن استاندارد شده 431/0، بیشترین تأثیر و شاخص اصول صحیح مدیریت شهری با وزن استاندارد شده 048/0، کمترین تأثیر را دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد که اثرات قوانین و مقررات شهرسازی در توسعه پایدار شهری در سطح خانوارهای نمونه، کمتر از حد متوسط ارزیابی شده است. با بهره گیری از روش (TOPSIS) در جهت رتبه بندی محلات شهر بابلسر برحسب اوزان مورد محاسبه در هر شاخص به ترتیب، محله جواهری با مقدار (9101/0)ci، با رتبه 1 بالاترین جایگاه و محله کتی بن با مقدار (3008/0)ci، با رتبه 20 پایین ترین جایگاه را دارند.

در مدیریت یکپارچه منطقه ساحلی، این سِِؤال که منطقه ساحلی چیست کمال اهمیت را دارد. در این رابطه تعریف و تقسیم بندی منطقه ساحلی با استفاده از تجارب جهانی و به ویژه تجارب انجام شده در ایران،ارائه شده است. در این راستا ابتدا رویکردهای طبیعی، انسانی و مدیریتی مورد بررسی قرار گرفت و سپس تعاریف و تقسیم بندی های پیشنهادی و مرتبط با مناطق ساحلی ایران، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت تهیه و ترسیم اشکال  و نقشه های مربوطه، از نرم افزار فری هند استفاده شد. مطالعه و بررسی ها نشان می دهد که در مقیاس جهانی تعریف واحدی از منطقه ساحلی وجود ندارد و معیارهای  متفاوتی در تعریف و تقسیم بندی منطقه ساحلی به کار گرفته شده اند به گونه ای که انواع مختلفی از مرز و محدوده منطقه ساحلی پیشنهاد شده است. وجود خیلی خیلی تنوعی از تعریف و تقسیم بندی های منطقه ساحلی به دلیل استفاده از انواع معیارها، وجود شرایط طبیعی مختلف، موضوعات و رویکردها و فعالیت می باشد. در ایران معیاری که برای مرزهای مدیریت مناطق ساحلی در خشکی ارائه شده، دو معیار مرز اولین دهستان ساحلی و فاصله ثابت است. فاصله ثابت پیشنهادی 5، 10، 20، 50، کیلومتر می باشد.

خشکسالی از نظر فراوانی وقوع، شدت، مدت، وسعت، تلفات جانی، خسارت های اقتصادی- اجتماعی و اثرات شدید بلندمدت نسبت به سایر بلایی طبیعی اولویت دارد و مخاطره آمیزتر است و نیازمند توجه بیشتری در تصمیم گیری ها می باشد. روش تحقیق در این تحقیق از نوع کاربردی و رویکرد حاکم بر آن تحلیل و آماری است.با استفاده از داده های بارش 22ایستگاه سینوپتیک و باران سنجی اقدام به پهنه بندی خشکسالی با استفاده از روش های زمین آمار گردید.همچنین جهت تحلیل فضایی خشکسالی از شاخص های خود همبستگی فضایی استفاده گردید.نتایج تحقیق بهترین مدل را اسپیلان کاملا منظم معرفی می نماید. همچنین نتایج حاصل ازکاربردشاخص موراندرخصوص توزیع فضایی خشکسالی ،این ضریب مثبت وبرابرMoran`s I=0.9943می باشدکه نشانگرخوشه ای بودن توزیع فضایی خشکسالی می باشد.با توجه به اینکه شاخص موران نمی تواند به شناسایی انواع گوناگونی از طبقه بندی الگوهای فضایی بپردازد با استفاده تحلیل آماره ی عمومی G این نقیصه پوش داده شد.نتایج تحلیل آماره ی عمومی G نشان می دهد مناطق با خشکسالی بیشتر در کنار هم دیگر قرار گرفته و از روند خوشه ای با تمرکز بالای خشکسالی برخورردار می باشد.

همیشه شهرها به عنوان مکانی برای تأمین امنیت بشر در برابر حوادث و مخاطرات انسانی و طبیعی بوده اند. اما تغییرات گسترده شهرها در طی دهه های اخیر و تمرکز بی محابای جمعیت در مراکز شهری، شهرها را به محیطی مخاطره آمیز تبدیل کرده است. از این رو، بحث تأمین امنیت شهروندان و دفاع از همه امکانات و تسهیلات شهری به شیوه هوشمند و برنامه ریزی شده، راه را برای مفهوم پدافند غیر عامل شهری باز کرده است. هدف پژوهش حاضر، مجموعه راهبرد های پدافند غیرعامل متناسب با ساختار های (جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی) در مناطق شهری (مطالعه موردی: شهر چابهار) می باشد. تحقیق حاضر بر اساس هدف، یک تحقیق توسعه ای، بر حسب ماهیت، از روش کمی و بر حسب روش از نوع پیمایشی و نحوه اجراء توصیفی-تحلیلی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار Expert choice و مدل SWOT استفاده شد. نتایج مدل SWOT نشان داد استراتژی های کلان بر اساس قاعده ی معمول با توه به اینکه میانگین کل امتیازات تهدیدات و ضعف ها بیشتر از میانگین کل امتیازات فرصت ها و قوت ها باشد (WT<SO)، استراتژی کلان، از نوع استراتژی بازنگری خواهد بود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در شرایط کنونی، شهر چابهار فاقد یک برنامه جامع دفاعی جهت تأمین امنیت شهر و شهروندان در شرایط بحرانی و بروز حملات احتمالی از سوی دشمن می باشد، لذا برنامه ریزان، مدیران شهری و طراحان شهری نسبت به برنامه ریزی پدافند غیر عامل چاره اندیشی داشته باشند.

هدف اصلی این پژوهش عوامل موثر بر مشارکت شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط زیست (مطالعه موردی: شهرستان محمودآباد) می باشد مشارکت به عنوان اصلی ترین سازوکار در راستای اهداف توسعه پایدار در هزاره سوم مطرح می باشد. هنگامی که شهرها از نظر اندازه و تعداد جمعیت رشد می کنند، توجه به هماهنگی میان جنبه های کالبدی، اجتماعی و محیط زیستی آن ها بسیار حائز اهمیت است و پایداری شهر در گرو همخوانی میان این عوامل خواهد بود. هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر مشارکت شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط زیست است. جامعه آماری تحقیق شامل اعضای هیات علمی مدیران سازمان های دولتی و شرکت های خصوصی، کارفرمایان و پیمانکاران بودند. روش نمونه گیری هدفمند بوده است. داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و PLS تحلیل شده است. یافته ها نشان می دهد عوامل آموزشی، اجتماعی، برنامه ریزی، احساس مالکیت، مدیریت و اطلاع رسانی بر مشارکت شهروندان و گردشگران در حفاظت از محیط زیست تأثیرگذار می باشد.

مقدمه شهرها به سرعت در حال تغییر و تحول هستند که از جمله این ها می توان به حضور و فعالیت در فضای مجازی (فضای دوم)، به موازات فضای فیزیکی و حقیقی (فضای اول) شهر اشاره کرد. شهرهایی که در آن ها فعالیت به صورت گسترده ای در فضای دیگری (فضای مجازی یا همان فضای دوم) به طور وسیع در حال انجام است. استفاده از فناوری های جدید در شهر مجازی در فضاهای شهری روزبه روز بیشتر می شود. با اینکه بیشتر این فناوری ها به عنوان نشانه ای از پیشرفت در زندگی و روشی برای راحتی زندگی در شهرها مورد پذیرش و ستایش قرار گرفته اند، ولی عده ای هم ادعا می کنند ممکن است شاهد تغییرات مختل کننده زندگی در شهر نیز باشد. در عین حال، دو فضایی نکردن شهر به خصوص شهرهایی مثل تهران که از تنگناهای محیط زیستی و ترافیک سنگین اتومبیل ها و جمعیت و پراکندگی فرهنگی برخوردار است، آسیب های بسیار را به وجود می آورد و موجب از دست رفتن فرصت هایی می شود. هر چند آسیب هایی در پیوستن به این فضاها نیز هست که ضرورت دارد مورد توجه قرار بگیرد. در این راستا علاوه بر اینکه ضرورت دارد که با تدوین مؤلفه ها و شاخص های جامع پدافند غیرعامل، نسبت به پیشگیری از تخریب یا نابودی کاربری ها در فضای فیزیکی و کالبد شهر اقدام شود، بخش قابل توجهی از فعالیت ها و جریان های اجتماعی و فردی و حتی روابط حاکمیت و مردم (شهروندان) در فضای دوم شهری سوق داده خواهد شد، پس ضرورت دارد نسبت به تأمین امنیت این فضا از طریق پدافند غیرعامل توجه شود. پژوهش کنونی با توجه به این واقعیت که شهر تهران به عنوان پیشران شهرنشینی کشور و بزرگ ترین مرکز و سکونتگاه انسانی، در مسیر هوشمندسازی با سرعتی زیاد در حرکت است، بنابراین در صدد ترویج این اندیشه است که پدافند غیرعامل برای فضای دوم یا فضای مجازی این شهر نیز به همان اندازه اهمیت خواهد داشت که پدافند غیرعامل برای دفاع از فضای فیزیکی اهمیت دارد. بنابراین، پژوهش حاضر تلاش می کند مؤلفه های کلیدی پدافند غیرعامل متناسب با تهدیدهای دوفضایی کلان شهر تهران استخراج و ارائه کند و به دنبال این است تا مؤلفه های پدافند غیرعامل برای کلان شهر تهران را مشخص کند و به برنامه ریزان و تصمیم گیران شهری کمک کند تا با کاربست دستاوردهای پژوهش در درون اسناد، طرح ها و برنامه های توسعه شهری بتوانند موجب ارتقای امنیت شوند و از فضای دوم زندگی شهروندان در کلان شهر تهران در برابر انواع مختلف تهدیدها محافظت کنند. با توجه به مسئله تحقیق این سؤال زیر مطرح می شود: مهم ترین مؤلفه های کلیدی پدافند غیرعامل متناسب با تهدیدهای دوفضایی کلان شهر تهران کدام اند؟ روش شناسی پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش افراد آگاه؛ کارشناسان و متخصصان در زمینه پدافند غیرعامل هستند. با توجه به نوع تحقیق شیوه نمونه گیری براساس روش نمونه گیری هدفمند است که 15 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شدند (جامعه آماری کارشناسان هستند، که شامل افرادی می شوند که در ارتباط با موضوع پژوهش هایی انجام داده اند و یا در مشاغلی مرتبط با موضوع فعالیت داشته اند). برای جمع بندی و تلخیص داده ها از نرم افزار Excel و برای تجزیه و تحلیل داده ها و استخراج خروجی های مورد نیاز از نرم افزار MICMAC که یکی از نرم افزارهای روش تحلیل ساختاری است، استفاده شد. یافته ها تحقیق حاضر به دنبال تدوین مؤلفه های کلیدی پدافند غیرعامل متناسب با تهدیدهای دوفضایی کلان شهر تهران بود. بر اساس نتایج حاصل از قسمت اول یافته های تحقیق، بین مؤلفه های پدافند غیرعامل متناسب با تهدیدهای فضای مجازی و دوم کلان شهر تهران مؤلفه های: ایمن سازی و مقاوم سازی سایبری (var6) (میزان ایمن و مقاوم سازی عنصر اطلاعات (ممانعت از سرقت و بهره برداری دشمن از داده ها و اطلاعات)؛ ایمن سازی فرایندهای مبتنی بر اطلاعات (مقاوم سازی در برابر تخریب و دستکاری)، ایمن سازی سیستم های اطلاعاتی (var7) (ایمن سازی سیستم های اطلاعاتی (ایمنی در برابر تخریب داده ها و اطلاعات)؛ ایمن سازی سیستم های اطلاعاتی (مقاوم سازی و ایمن سازی در برابر صدمات نرم افزاری)؛ ایمن سازی سیستم های اطلاعاتی (مقاوم سازی و ایمن سازی در برابر صدمات سخت افزاری)؛ ایمن سازی شبکه های رایانه ای (مقاوم سازی و ایمن سازی در برابر صدمات نرم افزاری)؛ ایمن سازی شبکه های رایانه ای (مقاوم سازی و ایمن سازی در برابر صدمات سخت افزاری)؛ ایمن سازی برای تداوم سرویس دهی فضای مجازی و ممانعت از اختلال در نظم عمومی)، مصون سازی شریان ها و زیرساخت های مجازی (var9) سطح بندی و مصون سازی تأسیسات و زیرساخت های ارتباط از دور؛ سطح بندی و مصون سازی شریان های مخابراتی، سیستم های پشتیبانی (var11) (برقراری سیستم های پشتیبانی و موازی سازی سیستم های پشتیبانی رایانه ای)، کور کردن سیستم های اطلاعاتی دشمن (var5) (پنهان سازی فعالیت ها و جریان های حیاتی و حساس مجازی) در ارتباط با بعد عمومی و عمق بخشی و مقاوم سازی نرم/روانی (var10) (مقابله با تحریف واقعیت ها و مناسبات حاکمیتی در فضای مجازی؛ مقابله با تفرقه افکنی مردم (قومیتی) و شکاف مردم با حاکمیت در فضای مجازی؛ مقابله با عوامل تحریک کننده و شورش آفرین در فضای مجازی) مربوط به بعد سیاسی و مطلوب سازی و مقاوم سازی فضای رسانه ای (var3) (مقاوم سازی رسانه های صوتی و تصویری (رادیو و تلویزیون)؛ مقاوم سازی مطبوعات و رسانه های الکترونیکی (نشریه، کتاب و روزنامه الکترونیکی)؛ مطلوب سازی و مقاوم سازی شبکه های و کانال های مجازی) مربوط به بعد اجتماعی و فرهنگی، به عنوان عوامل کلیدی در بعد فضای مجازی و دوم انتخاب شدند.  نتیجه گیری با توجه به نتایج به دست آمده از یافته های تحقیق نتیجه گیری می شود که تعداد عوامل کلیدی در فضای حقیقی بیشتر و تعداد عوامل تأثیرگذار کمتر است و این بیانگر انعطاف پذیرتر بودن و قابل کنترل تر بودن فضای فیزیکی و حقیقی نسبت به فضای مجازی و دوم است چون فضای مجازی نسبت به فضای حقیقی دارای عوامل تأثیرگذار بیشتری است که قابل کنترل نیستند و یا کنترل آن ها بسیار سخت و نیازمند مدیریت همه جانبه جهت دوفضایی کردن هر چه بیشتر کلان شهر تهران است.

پدافند غیرعامل بستر مناسب امنیت و توسعه پایدار کشور و یکی از مؤثرترین و پایدارترین روش های دفاعی برای آمایش تأسیسات زیربنایی می باشد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، شناسایی مجموعه موانع مؤثر در عدم انطباق آمایش تأسیسات زیربنایی مناطق پیراشهری با اصول پدافند غیرعامل در چابهار می باشد. پژوهش حاضر، ازنظر هدف، کاربردی و بنیادی و ازنظر روش، در گروه پژوهش های کیفی و کمی قرار دارد. به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز از روش تئوری زمینه ای و مدل FARAS استفاده شد. نمونه گیری در بخش کیفی و کمی پژوهش تا مرحله اشباع (کفایت) نظری پیش رفت؛ نمونه گیری از نوع غیراحتمالی به صورت نمونه گیری هدفمند بود. درمجموع 20 مصاحبه عمیق صورت گرفت. از نتایج مصاحبه با افراد خبره جهت شناسایی موانع عدم انطباق آمایش تأسیسات زیربنایی مناطق پیراشهری چابهار با اصول پدافند غیرعامل با استفاده از روش تئوری زمینه ای، 63 مفهوم، 20 واحد معنایی و 10 مقوله ی (عدم سیاست گذاری و تصمیم گیری، نبود طراحی و برنامه ریزی، کمبود نیروی انسانی متخصص و کارآمد، عدم نظارت بر رعایت اصول پدافند غیرعامل در زمان مکان یابی، ضعف مالی سازمان ها، عدم مدیریت یکپارچه و نامتمرکز، عدم استفاده از علوم و فنون جدید در حوزه پدافند مانند GIS، عدم آموزش کافی، آگاهی نداشتن از مباحث پدافند غیرعامل، فقدان مستندسازی، عدم ملاحظات پدافند غیرعامل) استخراج شد. درنهایت نتایج مدل FARAS نشان داد، مقوله (عدم آموزش کافی با مقدار وزن (479/0)، بیشترین میزان اهمیت را از دیدگاه متخصصان به خود اختصاص داده اند.