جلال دهقانی زاده

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر تمرینات بینایی- ورزشی و تحریک مستقیم الکتریکی مغز بر عملکرد بینایی بازیکنان والیبال بود. 36 بازیکن مرد والیبال با دامنه سنی 18 الی 27 سال با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. سپس نمونه ها به صورت تصادفی به سه گروه 12 نفری تمرینات بینایی-ورزشی، tDCS و کنترل تقسیم شدند. برای ارزیابی عملکرد بینایی از مجموعه آزمون های نرم افزاری کانتب استفاده شد. تمرینات بینایی- ورزشی و tDCS به مدت 10 جلسه و هر جلسه 20 دقیقه روی گروه های مداخله اعمال شد. پس از 10 جلسه تحریک مستقیم الکتریکی مغز و تمرینات بینایی- ورزشی از هر سه گروه، پس آزمون به عمل آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که tDCS برخلاف تمرینات بینایی-ورزشی تأثیر معناداری روی عملکرد بینایی داشته است )05/0(p<. بنابراین مداخله tDCS برای بهبود عملکرد بینایی در دو بعد حافظه کوتاه مدت بینایی و حافظه بازشناسی فضایی مناسب بوده و می تواند جهت بهبود حافظه به کار گرفته شود.

پژوهش ها نشان داده اندکه انرژی ذهنی یک عامل مهم در بسیاری از حوزه ها از جمله عملکرد ورزشی است. بنابراین هدف از این پژوهش تعیین روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه انرژی ذهنی ورزشی بود. روش پژوهش، کاربردی و از نوع توسعه ابزار بود. جامعه آماری پژوهش کلیه ورزشکار زن و مرد شهر ارومیه در رشته های ورزشی متفاوت بودند که از این جامعه بر اساس جدول تعیین حجم نمونه مورگان، تعداد 283 ورزشکار به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردید. از پرسشنامه انرژی ذهنی ورزشی لو و همکاران (2018) به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. پرسشنامه پس از ترجمه به فارسی و تأیید توسط سه متخصص به ورزشکاران ارائه و سپس تحلیل شد. برای بررسی روایی سازه و تعیین ساختار عاملی پرسشنامه از تحلیل عاملی تأییدی مبتنی بر مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد و با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ پایایی پرسشنامه بررسی شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که سه عامل مؤلفه های احساسی انرژی ذهنی ورزشی (انرژی، خستگی ناپذیری و خونسردی) و دو عامل مؤلفه های شناختی انرژی ذهنی ورزشی (اعتماد به نفس و تمرکز) و همچنین عامل انگیزش برازش مناسبی با داده ها در نمونه ورزشکاران دارد. نتایج آلفای کرونباخ بالای 70/0 برای تمامی عامل ها نیز بیانگر پایایی مناسب پرسشنامه انرژی ذهنی ورزشی می باشد. یافته ها بیانگر آن است که این ابزار انداز ه گیری با روایی و پایایی مطلوب می تواند برای ارزیابی انرژی ذهنی ورزشی در ورزشکاران ایرانی استفاده شود.

مقدمه: یائسگی شروع دوران جدیدی در زندگی یک زن است. این دوران همانند تمامی مراحل دیگر زندگی دارای زوایای مثبت و منفی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی تمرینات پیلاتس بر سطح سرمی BDNF، تعادل و کیفیت زندگی زنان یائسه و غیریائسه بود.روش پژوهش: پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون شامل دو گروه تجربی و دو گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش تمامی زنان یائسه و غیریائسه شهر ارومیه بودند. نمونه شامل 60 زن (سن 1/77±45/77 سال) یائسه و غیریائسه بود که به صورت داوطلبانه انتخاب شدند و به طور تصادفی در چهار گروه 15 نفری قرار گرفتند. از همه آزمودنی ها 48 ساعت قبل از شروع تمرینات و پس از پایان دوره تمرینی، به صورت ناشتا خون گیری به عمل آمد. سپس هر دو گروه تجربی طی 12 هفته، هر هفته سه جلسه و هر جلسه 60 دقیقه به اجرای تمرینات پیلاتس پرداختند. همچنین، شرکت کنندگان آزمون تعادل پویای Y و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی را در پیش آزمون و پس آزمون به طور مشابه هم انجام دادند.یافته ها: نتایج تحلیل واریانس مرکب تفاوت معناداری را بین پیش آزمون و پس آزمون گروه زنان یائسه و غیریائسه در متغیرهای مربوطه نشان داد، به طوری که می توان گفت احتمالاً 91، 76 و 94 درصد از تغییرات در سطح سرمی BDNF، تعادل و کیفیت زندگی زنان یائسه و غیریائسه تحت تأثیر تمرینات پیلاتس بوده است. درحالی که در گروه های کنترل در متغیرهای مربوطه تأثیر معناداری مشاهده نشد (P≤0/05)نتیجه گیری: انجام تمرینات پیلاتس می تواند راهبردی مؤثر برای بهبود سطح سرمی BDNF، تعادل و کیفیت زندگی در زنان یائسه و غیریائسه باشد.

هدف: کودکان دارای کم توانی هوشی، به شدت در معرض خطر اختلالات هوشی هستند اما اختلالات رفتاری مخرب شایع تر بنظر می رسد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تأثیر یک دوره تمرینات منتخب ادراکی حرکتی بر مهارت های عصب روانشناختی کودکان کم-توان هوشی بود. روش: در این مطالعه از طرح تحقیق تجربی پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. 30 کودک کم توان هوشی (12-7 سال) با ضریب هوشی 70-50 در دو گروه تمرین و کنترل هر گروه 15 نفر بصورت جداگانه قرار گرفتند. تمامی شرکت کنندگان بوسیله مقیاس عصب روانشناختی کانرز نسخه معلم ارزیابی شدند. برنامه تمرینی شامل فعالیت های ادراکی حرکتی منتخب، 8 هفته، هفته ای سه بار به مدت 60 دقیقه بود. یافته ها: نتایج نشان داد در پیش آزمون تفاوت معنی-داری بین دو گروه وجود ندارد، درحالی که بعد از مداخله، بهبودی معناداری در گروه تمرین در عملکرد توجه، حسی حرکتی، حافظه، کارکرداجرایی، توانایی شناختی، عملکرد دیداری فضایی و عملکرد تحصیلی خواندن و ریاضیات مشاهده شد. نتیجه گیری: یافته های حاکی از این است که برنامه تمرینی برای تونیک بر کارکردهای شناختی کودکان کم توان هوشی تأثیر مثبت دارد. بنابراین، این تأثیر مثبت از نقش و اهمیت فعالیت-های ادراکی حرکتی بر بهبود کارکرد حرکتی و شناختی مرتبط با بهزیستی در کودکان کم توان هوشی حمایت می-کند.

پژوهش حاضر باهدف بررسی اثر تمرینات مربع گام برداری بر حافظه کاری و تعادل کودکان مبتلا به اوتیسم انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی کودکان 6 تا 12 سال مبتلا به اوتیسم خفیف شهرستان ارومیه در سال 1401 بود که به صورت تصادفی هدفمند 30 نفر از آن ها انتخاب و در دو گروه 15 نفری آزمایش (میانگین سنی: 56/1±12/8) و کنترل (میانگین سنی:58/1± 78/7) قرار گرفتند. آزمون لک لک جهت سنجش تعادل ایستا، آزمون راه رفتن پاشنه به پنجه جهت سنجش تعادل پویا و پرسشنامه کارکردهای اجرایی بریف فرم والدین بالستر جراردو همکاران (2000 ) در پیش آزمون و پس آزمون به طور مشابه انجام دادند. گروه آزمایش طی 12 هفته، هفته ای سه جلسه و هر جلسه 70 دقیقه به اجرای تمرینات مربع گام برداری پرداختند. داده ها از طریق آزمون تحلیل کوواریانس یکراهه تحلیل شد. نتایج نشان داد که با کنترل نمره پیش آزمون، بین نمرات آزمون تعادل ایستا و پویا، حافظه کاری دو گروه تجربی و کنترل در پس آزمون تفاوت معنادار وجود دارد (001/0 p= )؛ بنابراین انجام این تمرینات می تواند راهبردی مؤثر برای بهبود تعادل و حافظه کاری در کودکان مبتلا به اوتیسم خفیف باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی این موضوع بود که آیا با دادن اختیار انتخاب ترتیب ابزار تمرینی با استفاده از رویکرد خودکنترلی در حین تمرینات گلف، باعث افزایش یادگیری و سازوکارهای انگیزشی و پردازش اطلاعات می شود یا خیر. در این تحقیق نیمه تجربی که با طرح پیش آزمون- پس آزمون و دوره پیگیری 24 ساعته انجام گرفت، 24 دانشجو مبتدی به صورت در دسترس و تصادفی در دو گروه انتخاب (12 نفر) یا جفت شده (12 نفر) قرار گرفتند. در مرحله پیش آزمون، شرکت کنندگان به انجام آزمون ضربه گلف پرداختند. در پی پیش آزمون، گروه انتخاب، ترتیب ابزارهای تمرینی را انتخاب نمودند، در حالی که گروه جفت شده از ابزارها به ترتیب گروه انتخاب استفاده کردند. میزان یادگیری و سازوکارهای انگیزشی و پردازش اطلاعات در مراحل پیش آزمون و اکتساب در روز اول و سپس یک روز بعد با آزمون یادداری تأخیری اندازه گیری شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس مکرر نشان داد که خودکنترلی بر مهارت ضربه گلف و سازوکارهای انگیزشی تأثیر معنادار دارد، اما در پردازش اطلاعات و میزان درگیری فراگیران نسبت به تکلیف تأثیر معناداری یافت نشد. با توجه به خودکنترلی یادگیری حرکتی، انتخاب جزئی مانند ترتیب تمرینات به اجراکنندگان در طول تمرین می تواند منجر به افزایش یادگیری ضربه گلف همراه با سازوکارهای انگیزشی در حین اجرای مهارت شود، اما چنین شرایطی در رویکرد خودکنترلی تأثیری بر درگیری و پردازش اطلاعات در آزمون های نامرتبط با تکلیف ندارد.

در مطالعات اخیر آموزش و تدریس تربیت بدنی علاوه بر فاکتورهای جسمانی، کارکردهای شناختی و فراشناختی نیز مورد بررسی قرار گرفته است، اما پیچیدگی شیوه های آموزشی و اصل تفاوت های فردی، چالش های فراوانی برای متخصصین امر آموزش مهارت های حرکتی و شناختی ایجاد کرده است. هدف تحقیق مقایسه اثربخشی آموزش خطی و غیرخطی بر دانش فراشناختی و یادگیری مهارت دریبل فوتبال کودکان بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با دو گروه تجربی و سه زمان اندازه گیری بود. جامعه آماری دانش آموزان پسر 11-9 سال شهرستان اندیمشک بودند و به روش نمونه گیری هدفمند در دسترس 72 کودک به عنوان نمونه انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه 36 نفری آموزش خطی با میانگین سنی 81/0±34/10 و آموزش غیرخطی با میانگین سنی 73/0±08/10 تقسیم شدند. از آزمون دریبل فوتبال اییگلی و پرسشنامه رفتار فراشناختی پاپایانو و همکاران (2012) برای سنجش متغیرها استفاده شد. داده ها با آزمون تحلیل واریانس مکرر و t مستقل تجزیه و تحلیل شدند. نتایج درون گروهی نشان داد که هر دو گروه آموزش خطی و غیرخطی باعث بهبود مهارت دریبل فوتبال، دانش اخباری، رویه ای، شرطی و به طور کلی دانش فراشناختی شدند (05/0≥P). نتایج بین گروهی نشان داد که اثربخشی آموزش غیرخطی نسبت به آموزش خطی بیشتر بود. مداخلات مبتنی بر آموزش غیرخطی نسبت به مداخلات مبتنی بر آموزش خطی باعث بهبود و اثربخشی بیشتر در دانش فراشناختی و مهارت دریبل فوتبال کودکان می شوند. بنابراین به معلمان و مربیان پیشنهاد می شود برای بهبود مهارت های حرکتی و فراشناختی کودکان از آموزش های مبتنی بر اصول غیرخطی بجای استفاده از آموزش خطی استفاده کنند.

یکی از شناسه های مهم عملکرد ورزشی که در طول مسابقه می توان بررسی کرد، وضعیت روانی ورزشکاران می باشد. افکار منفی که تحت تأثیر تجربیات منفی ورزشکاران در گذشته ایجاد می شود، می تواند باعث تضعیف عملکرد ورزشکار از سطح مطلوب شود. مقابله با چنین افکاری که به عنوان نشخوار فکری توصیف می شوند، با شناسایی و غلبه بر آن ها امکان پذیر است. هدف پژوهش حاضر، تعیین روایی و پایایی نسخه فارسی مقیاس نشخوار فکری رقابت ورزشی در جامعه ورزشکاران بود. تعداد 384 ورزشکار در حیطه های متفاوت ورزشی و با سطوح مختلف مهارتی انتخاب شدند. این مقیاس یک نسخه اقتباس شده از مقیاس نشخوار فکری می باشد که برای اهداف خاص ورزشی تغییر داده شده است، برای اندازه گیری مشکلات افکار نشخوارکننده مربوط به رقابت در ورزشکاران طراحی شده است و شامل هشت گویه می باشد که ویژگی های کلیدی نشخوار فکری را در زمینه رقابتی نشان می دهد (کرولر و همکاران، 2021). برای تحلیل روایی مقیاس از روایی صوری و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. برای تحلیل پایایی نیز از ICC و آلفای کرونباخ، و پایایی ترکیبی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی و ضرایب آلفای کرونباخ نشان داد که این مقیاس، از ساختار یک عاملی و هشت گویه ای مقیاس اصلی حمایت کرده و روایی عاملی و پایایی آن را تأیید کرده است؛ بنابراین، نسخه فارسی مقیاس نشخوار فکری رقابت ورزشی دارای روایی و پایایی قابل پذیرشی در ورزشکاران ایرانی با سطوح مختلف مهارتی است و مربیان، ورزشکاران و پژوهشگران می توانند از این مقیاس استفاده کنند.