پریسا پارسافر

در ورزش های رقابتی مثل کریکت، فوتبال، بسکتبال و تنیس بازیکنان باید یک توپ در حال حرکت سریع را بگیرند، برگردانند و یا حتی در طول مسیر، حرکت آن را قطع کنند. برای انجام موفقیت آمیز این عمل، بازیکنان باید در نهایت سرعت و دقت، مکان و زمان صحیح توپ را پیش بینی کنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر محدودیت های زمانی بر چشم ساکن و عملکرد بسکتبالیست های ماهر و مبتدی بود. شرکت کنندگان 24 بسکتبالیست دختر ماهر و مبتدی با دامنه سنی 19 تا 26 سال بودند که در دو گروه ماهر (12نفر) و میتدی (12نفر) قرار گرفتند. برای این پژوهش، تکلیف مورد نظر تحت شرایط محدودیت زمانی 0%، 25% و 50% اجرا شد. تکلیف شامل 10 شوت یک دست بسکتبال در هر یک از شرایط محدودیت زمانی بود. برای ثبت اطلاعات چشم ساکن از دستگاه ردیابی حرکات چشم و دوربین فیلمبرداری برای ثبت اطلاعات حرکتی فرد استفاده شد. پرتاب های موفق و ناموفق در برگه ثبت امتیازات ثبت شد، و در نهایت برای تحلیل نتایج از تحلیل واریانس دو راهه (دو گروه در سه نوع آزمون) استفاده شد. نتایج نشان داد که بین مدت چشم ساکن و عملکرد در افراد ماهر و مبتدی با و بدون محدودیت زمانی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین مدت چشم ساکن و عملکرد با افزایش محدودیت زمانی کاهش یافت. بر اساس نتایج این پژوهش چشم ساکن می تواند یکی از عوامل متمایز کننده در افراد با سطوح مهارتی متفاوت باشد که توجه به آن می تواند برای افزایش خبرگی در ورزش کمک کند.

در دهه اخیر پژوهشگران زیادی به مکانیسم های درگیر در خبرگی توجه کرده اند. آن ها به دنبال کشف این مطلب هستند که چگونه افراد برای کسب مهارت بیشتر با تکالیف پیچیده روبه رو می شوند و بر محدودیت ها غلبه می کنند؛ بنابراین، پژوهش حاضر با هدف مقایسه رفتارهای جست وجوی بینایی بسکتبالیست های ماهر و مبتدی تحت تأثیر محدودیت های زمانی انجام شد. شرکت کنندگان 24 بسکتبالیست دختر ماهر و مبتدی با دامنه سنی 19 تا 26 سال (میانگین = 5/22) بودند که در دو گروه ماهر (12 نفر) و مبتدی (12 نفر) قرار گرفتند. تکلیف مدنظر در این پژوهش، تحت تاثیر شرایط محدودیت زمانی صفر درصد، 25 درصد و 50 درصد اجرا شد. تکلیف شامل 10 شوت یکدست بسکتبال در هریک از شرایط محدودیت زمانی بود. رفتارهای جست وجوی بینایی (تعداد و مدت تثبیت ها) با استفاده از دستگاه ردیابی حرکات چشم ثبت شد و برای تحلیل نتایج از تحلیل واریانس (دو گروه در سه نوع آزمون) استفاده شد. نتایج نشان داد که بین تعداد تثبیت ها(F_(1,22)=5.75, P=0.02) و مدت تثبیت ها (F_(1,22)=11.02, P=0.003)در افراد ماهر و مبتدی با و بدون محدودیت زمانی تفاوت معناداری وجود داشت. براساس نتایج این پژوهش، رفتارهای جست وجوی بینایی می توانند یکی از عوامل متمایزکننده در افراد با سطوح مهارتی متفاوت باشد که توجه به آن ها می تواند به افزایش خبرگی در ورزش کمک کند.

مکانیزم های درگیر در خبرگی در دهه اخیر به شدت مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. آنها به دنبال کشف این مطلب هستند که چگونه افراد برای کسب مهارت بیشتر با تکالیف پیچیده روبه رو می شوند و بر محدودیت ها غلبه می کنند. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه رفتارهای خیرگی و مهارت تصمیم گیری در فوتبالیست های ماهر (12 نفر) و مبتدی (12 نفر) بود. شرکت کنندگان در این پژوهش 24 فوتبالیست پسر 19 تا 25 ساله بودند که در دو گروه ماهر و مبتدی قرار گرفتند. بازیکنان ماهر و مبتدی تصاویری از موقعیت های مختلف را مشاهده کردند و پیش بینی خود را در مورد ضربه موردنظر با انتخاب کلید مناسب در حداقل زمان ممکن ارائه دادند. تعداد و مدت تثبیت ها از طریق دستگاه ردیابی حرکات چشم به همراه دقت و سرعت تصمیم گیری برای هر آزمودنی ثبت شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس در مورد مهارت تصمیم گیری نشان داد که تفاوت معناداری بین دو گروه در سرعت و دقت تصمیم گیری وجود دارد؛ اما نتایج حاصل از رفتارهای خیرگی نشان داد که تفاوت معناداری بین تعداد و مدت تثبیت های دو گروه وجود ندارد. این نتایج نشان می دهد که بازیکنان ماهر براساس ادراک چشمگیری قادر به انتخاب نشانه های مربوطه از صفحه نمایش هستند. علاوه بر این نتایج نشان می دهد که بازیکنان ماهر ادراک بینایی بالاتر و تصمیم گیری بهتری را در مقایسه با بازیکنان مبتدی نشان می دهند.

آزمون رشد حرکتی درشت نسخه سه (اولریخ، 2016) برای طیف اتیسم همراه با حمایت بینایی پیشنهاد شده است که در مطالعه حاضر، هنجاریابی این آزمون در پسران سالم و در پسران با اختلال طیف اتیسم ارزیابی شد. پژوهش حاضر، توصیفی- هنجاری و طرح پژوهش، مقطعی و بالینی بود. نمونه آماری 160 پسر سه تا 10 سال شهر ارومیه با میانگین سنی 09/3 ± 73/7 بودند که 80 نفر با اختلال اتیسم و 80 نفر سالم و بدون اختلال یا بدون تأخیر رشدی- حرکتی بودند. ابزار جمع آوری داده ها، آزمون اولریخ- سه با حمایت بینایی بود که مهارت های بنیادی کودکان را در دامنه سنی سه تا10 سال ارزیابی می کند. آزمون شامل شش مهارت جابه جایی و هفت مهارت توپی بود. بررسی پایایی آزمون ازطریق آلفای کرونباخ، پایایی بین ارزیاب، پایایی درون ارزیاب و بازآزمایی نشان داد که آزمون اولریخ- سه در پسران سالم و اولریخ- سه با حمایت بینایی در کودکان با اختلال اتیسم ابزاری پایا است. روایی آزمون نیز ازطریق مقایسه نمره های کودکان سالم و کودکان با اختلال اتیسم و بررسی همبستگی سن با عملکرد حرکتی درشت ارزیابی شد. کودکان سالم در عملکرد حرکتی نسبت به کودکان با اختلال اتیسم برتری داشتند و عملکرد حرکتی کودکان با اختلال اتیسم با حمایت بینایی نسبت به آزمون بدون حمایت بینایی، بهبود داشت. ارتباط بین سن و خرده مقیاس جابه جایی، مهارت توپی و نمره کل در کودکان با اختلال اتیسم و سالم تأیید شد و در خرده مقیاس جابه جایی در آزمون با حمایت بینایی بسیار کم بود. آزمون رشد حرکتی درشت نسخه سه، به عنوان آزمونی روا و پایا در کودکان سالم و در کودکان با اختلال اتیسم در بازه سنی سه تا 10 سال اعتبار و اطمینان ارزیابی را دارد و می تواند استفاده شود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تکلیف ثانویه شناختی بر رفتارهای خیرگی و مهارت تصمیم گیری بازیکنان فوتبال بود. شرکت کنندگان 24 فوتبالیست پسر ماهر و مبتدی با دامنه سنی 19 تا 25 سال بودند که در دو گروه ماهر (12 نفر) و مبتدی (12 نفر) قرار گرفتند. بازیکنان ماهر و مبتدی 30 تصویر از موقعیت های مختلف حمله را مشاهده کردند که باید پاسخ صحیح خود را ازمیان گزینه های (شوت، پاس و دریبل) انتخاب می کردند. بازیکنان تکلیف را یک بار با تکلیف ثانویه شناختی و یک بار بدون تکلیف ثانویه شناختی اجرا کردند. سرعت و دقت تصمیم گیری با استفاده از نرم افزار تصمیم گیری و رفتار خیرگی با استفاده از دستگاه ردیابی حرکات چشم ثبت شدند. نتایج آزمون تحلیل واریانس (دو گروه در دو نوع آزمون) نشان داد که سرعت و دقت تصمیم گیری در دو گروه با تکلیف ثانویه شناختی کاهش معناداری نسبت به تکلیف مجرد دارند. همچنین، تعداد و مدت تثبیت های دو گروه در تکلیف ثانویه، کاهش معناداری نسبت به تکلیف مجرد دارند. به طورکلی، در ورزش هایی مانند فوتبال برای حس کردن موقعیت های دائماً درحال تغییر، به مهارت های ادراکی باید توجه و تأکید شود و روش های تمرینی مؤثری باید به کار گرفته شوند.