حاتم محمدی

خواندن یکی از مهارت های اساسی است که ما را در دریافت و درک اطلاعات و مفاهیم جدید یاری می دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش حافظه فعال و ادراک دیداری بر بهبود عملکرد خواندن دانش آموزان دارای اختلال خواندن انجام شد. نوع مطالعه حاضر، شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه مورد مطالعه شامل 30 نفر از دانش آموزان پایه دوم و سوم ابتدایی دارای اختلال خواندن بود که از مراکز اختلال های یادگیری شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 92-91 انتخاب، و به صورت همتا در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایدهی شده اند. برنامه تقویت حافظه فعال و ادراک دیداری در طول ۱٠جلسه یک ساعته به گروه آزمایش آموزش داده شد. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها از آزمون خواندن و نارساخوانی کرمی نوری و مرادی استفاده شد. داده های پژوهش با تحلیل کوواریانس یک متغییره و چندمتغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد استفاده از برنامه های تقویت حافظه فعال و ادراک دیداری بر بهبود نمره عملکرد خواندن و مؤلفه های خواندن کلمات، زنجیره کلمات، آزمون قافیه، نامیدن تصاویر، درک کلمات، حذف آواها، و آزمون نشانه های حرف در دانش-آموزان مؤثر است در حالی که اثر این برنامه ها بر مؤلفه های درک متن، خواندن ناکلمات و شبه کلمات، و آزمون نشانه های مقوله، معنی دار نبود. بنابراین استفاده از این رویکرد در درمان افراد مبتلا به اختلال خواندن در کنار سایر روش های درمانی پیشنهاد می گردد.

این مطالعه با هدف تعیین رابطه ظرفیت خودمهارگری، و خودنظم بخشی با شادزیستی انجام شد. جامعه مورد مطالعه را تمامی دانشجویان دانشگاه گیلان در سال تحصیلی 91-1390 تشکیل می دادند که از میان آن ها نمونه ای به حجم 187 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های خودمهارگری، راهبردهای خودنظم بخشی عاطفی و شادزیستی آکسفورد استفاده شد. نتایج نشان داد بین نمره کل شادزیستی و خرده مقیاس های تجربه مثبت و احساس مثبت آن با ظرفیت خودمهارگری و راهبردهای خودنظم بخشی (شامل شناختی، رفتاری، تمرکز بر تغییر عاطفه و افزایش عاطفه مثبت) رابطه مثبت معنا دار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد متغیرهای ظرفیت خودمهارگری و راهبرد افزایش عواطف مثبت قادر هستند 17% از واریانس کل شادزیستی دانشجویان را تبیین کنند. همچنین نتایج آزمون تی نشان داد بین نمره کل شادزیستی و خرده مقیاس های آن در دانشجویان مجرد و متأهل تفاوت معنادار وجود دارد.بر اساس یافته های این پژوهش به کارگیری ظرفیت خودمهارگری و خود نظم بخشی می تواند موجب شادزیستی شود.

زمینه: حضور کودک با اختلال طیف اتیسم، فشار زیادی بر اعضای خانواده، به ویژه مادران وارد می کند. مادران کودکان با اختلال طیف اتیسم با چالش های بسیاری روبه رو هستند که آن ها را در معرض سطوح بالای استرس و دیگر پیامدهای منفی روانی قرار می دهند. این پژوهش به منظور مقایسه استرس ادراک شده، انسجام خانوادگی و خودپنداره مادران کودکان با اختلال طیف اتیسم و عادی انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر از نوع علی مقایسه ای بود. جامعه آماری در این پژوهش عبارت از همه مادران کودکان 7 تا 11ساله با اختلال طیف اتیسم و عادی شهر رشت در سال تحصیلی 93-1392 بود. نمونه مورد مطالعه نیز 49نفر از مادران دارای کودک با اختلال طیف اتیسم و 52مادر دارای کودک عادی بود که با شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از مقیاس استرس ادراک شده کوهن و همکاران، مقیاس انسجام خانوادگی بلوم و نار و پرسش نامه خودپنداره بک استفاده شد. برای تحلیل داده ها ی به دست آمده از روش های آمار توصیفی میانگین و انحراف استاندارد و از روش استنباطی تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین 2گروه مادران کودکان با اختلال طیف اتیسم و مادران کودکان عادی در استرس ادراک شده (0001/0>p)، انسجام (0001/0>P) و خودپنداره (0001/0> P)، وجود دارد.

اضطراب امتحان حالت تنشی است که می تواند به کاهش عملکرد تحصیلی، ضعف در یادگیری و کاهش سطح نمره های درسی منجر گردد. پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه خودنظم دهی تحصیلی و مسئولیت پذیری با اضطراب امتحان در دانش آموزان دختر دبیرستانی انجام شد. طرح پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر شهرستان رشت در سال تحصیلی 94-1393 بود که از میان آن ها نمونه ای به حجم 128 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس های خودنظم دهی تحصیلی (کانل و ریان، 1987)، مسئولیت پذیری (کردلو، 1389) و اضطراب امتحان (ابوالقاسمی و همکاران، 1375) پاسخ دادند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین اضطراب امتحان با نمره کل خودنظم دهی تحصیلی و خرده مقیاس های خودنظم دهی درونی و انگیزش درونی رابطه منفی و با خرده مقیاس خودنظم دهی بیرونی رابطه مثبت وجود دارد (05/0>p). همچنین نتایج نشان داد که بین اضطراب امتحان با خرده مقیاس های احساس امنیت، حرمت خود، احساس تعلق و مسئولیت پذیری (تعهد درونی) رابطه منفی وجود دارد (05/0>p). نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد از میان متغیرهای پیش بین خرده مقیاس های مسئولیت پذیری (تعهد درونی)، خودنظم دهی درونی و انگیزش درونی می توانند به طور سلسله مراتبی 35 درصد از تغییرات اضطراب امتحان در دانش آموزان دختر را به طور معنادار پیش بینی کنند؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که با تقویت خودنظم دهی تحصیلی و مسئولیت پذیری می توان اضطراب امتحان را مدیریت کرد.

یکی از دلایل شایع پرخاشگری، شکست درخودمهارگری است، با این حال تحقیقات نشان می دهند که تمرین خودمهارگری پس از مدتی می تواند خودمهارگری را در سال های بعدی بهبود بخشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر برنامه آموزش توانایی خودمهارگری بر کاهش میزان پرخاشگری دانش آموزان با رفتارهای پرخاشگرانه دوره راهنمایی تحصیلی بود. روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری دانش آموزان پسر دوره راهنمایی در سال تحصیلی92 - 1391 شهرستان آستانه اشرفیه بود، که از بین آن ها پس از اجرای اولیه پرسشنامه پرخاشگری 20 نفر که دارای پرخاشگری معناداری بودند، انتخاب و در دو گروه 10 نفره آزمایش و کنترل به شیوه تصادفی جایدهی شدند. سپس برای گروه آزمایش، 12 جلسه 60 دقیقه ای به مدت 1 ماه، برنامه توانایی خودمهارگری، آموزش داده شد در حالی که گروه کنترل چنین آموزشی را دریافت نکردند، و در پایان هر دو گروه مورد پس آزمون قرار گرفتند. ابزار سنجش پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992) بود و داده ها از طریق تحلیل کوواریانس تک متغیری (آنکووا) و چندمتغیری (مانکووا) تحلیل شد. نتایج نشان داد آموزش توانایی خودمهارگری به طور معنا داری موجب کاهش پرخاشگری در دانش آموزان می گردد. همچنین، دانش آموزان گروه آزمایش در تمامی چهار خرده مقیاس پرسشنامه پرخاشگری (پرخاشگری فیزیکی، پرخاشگری کلامی، خشم، و خصومت) نسبت به پیش آزمون در پس آزمون نمره های پایین تری به دست آوردند؛ به این معنی که نمره پرخاشگری آن ها، کاهش قابل ملاحظه ای یافت. بنابراین می توان نتیجه گرفت که از برنامه های آموزش خودمهارگری می توان به عنوان یکی از روش های درمان پرخاشگری در کودکان استفاده کرد.

ازدواج اولین و مهمترین مرحله در جریان زندگی خانوادگی است که در آن انتخاب همسر صورت می گیرد و موفقیت در دیگر مراحل زندگی به موفقیت در این مرحله بستگی دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویتیابی معیارهای انتخاب همسر در دانشجویان مجرد دانشگاه گیلان انجام شد. طرح پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان مجرد دانشگاه گیلان در سال تحصیلی 91-1390 بود که از بین آنها نمونهای به حجم 372 نفر (181پسر و191 دختر) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه ملاک های انتخاب همسر پاسخ دادند. طبق نتایج تحلیل عاملی اکتشافی 6 عامل وضعیت روانشناختی، وضعیت اقتصادی- اجتماعی، وضعیت مذهبی بودن، وضعیت زیبایی، وضعیت ظاهری، و وضعیت اخلاق به عنوان معیارهای انتخاب همسر در دانشجویان استخراج شدند. نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که تفاوت بین دانشجویان دختر و پسر در عاملهای استخراج شده معنادار است. مهمترین عاملها برای انتخاب همسر در دانشجویان دختر وضعیت روانشناختی، اخلاق و وضعیت اقتصادی- اجتماعی و مهمترین عاملها در دانشجویان پسر وضعیت روانشناختی، اخلاق، و وضعیت ظاهری بود. اولویتبندی ملاک های انتخابی نشان داد که برای هر دو جنس وفاداری، صداقت و متعهد بودن جز اولویتهای اصلی محسوب می شود. در عامل وضعیت اقتصادی-اجتماعی بین دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین تفاوت بین اولویتبندی ملاک های دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی معنادار است. تلویحات عملی یافته های پژوهش حاضر مورد بحث قرار گرفت.