مصطفی حمدیه

مقدمه: اختلال علائم بدنی، اختلالی با علائم شایع جسمانی و افکار، احساسات و رفتارهای نامتناسب در مورد آن علائم، دارای تفاوت های گسترده جنسیتی در شیوع است که در پژوهش ها کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. هدف: هدف پژوهش حاضر، مقایسه علائم دردهای جسمانی (معیارهای A) و نمودهای بالینی علائم روانشناختی اختلال علائم بدنی (معیارهای B) یعنی شناخت، رفتار و عاطفه در زنان و مردان مبتلا به این اختلال بود. روش: این پژوهش از نوع توصیفی و علی- مقایسه ای بود. بدین منظور ۶۰ زن و ۳۰ مرد مبتلا از میان بیماران مبتلا به اختلال علائم بدنی ۱۸ تا ۶۰ ساله ایرانی در سال ۱۴۰۰-۱۳۹۹ با تشخیص روانپزشک و به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش، دو پرسشنامه مقیاس ۸ گویه ای علائم بدنی (۲۰۱۴) و اختلال علائم بدنی (معیارهای B) (۲۰۱۷) بود. جهت تحلیل داده ها، از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری و نرم افزار SPSS نسخه ۲۲ استفاده شد. یافته ها: زنان دارای این اختلال، به طور کلی علائم روانشناختی بیشتری نسبت به مردان نشان دادند و زیر مقیاس های روانشناختی، نمود عاطفه (۰/۰۰=P) و رفتار (۰/۰۰=P) در آن ها بیشتر دیده شد؛ اما در نمود شناخت (۰/۱۸=P) و شدت دردهای جسمانی (۰/۱۳=P) تفاوت معناداری بین زنان و مردان مشاهده نشد. نتیجه گیری: براساس پژوهش حاضر، یکی از عوامل تفاوت در شیوع می تواند ناشی از ابراز کمتر بیماری و نه ابتلای کمتر در مردان باشد. بررسی دلایل زیربنایی تفاوت در عاطفه و رفتار علائم روانشناختی، ازجمله دلایل فرهنگی، می تواند موضوع پژوهش های آتی باشد.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و روان درمانی معنوی- مذهبی با تأکید برآموزه های اسلامی برشدت نشانگان وسواس فکری- عملی زنان مبتلا به وسواس شستشو انجام شد. روش این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پ س آزم ون همراه ب ا گ روه کنت رل بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه زنان مبتلا به وسواس شستشو مراجعه کننده به یکی از مراکز درمانی روان پزشکی و روان شناسی شهر تهران درسال 1397 بودند. از بین آن ها 39 نفر به صورت نمونه گیری هدفمند، انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 13 نفره (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) گمارده شدند. درمان شناختی-رفتاری برروی گ روه آزمایش اول و درمان معنوی- مذهبی با تکیه برآموزه های اسلامی برروی گ روه آزم ایش دوم، ب ه ص ورت گروهی، ه ردرم ان، هفته ای 1بار در 8 جلسه 120 دقیقه ای اجرا شد؛ و گ روه کنت رل مداخل ه ای دریافت نکرد. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه وسواس فکری– عملی ییل براون، استفاده شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس یک متغیره و آزمون تعقیبی فیشر استفاده شد. یافته ها نشان داد که هر دو روش درمانی شناختی–رفتاری و معنوی- مذهبی با تأکید برآموزه های اسلامی بر کاهش وسواس فکری– عملی اثربخش بودند، اما تفاوت معناداری بین اثربخشی این دو شیوه درمانی بر کاهش شدت نشانگان وسواس فکری- عملی زنان مبتلا به وسواس شستشو به دست نیامد.

yمقدمه: فرسودگی شغلی، یک سندرم روان شناختی خستگی هیجانی، مسخ شخصیت و کاهش کفایت شخصی است. فرسودگی شغلی، بیشتر در افرادی که در کارشان مستقیماً با مردم سروکار دارند اتفاق می افتد. امدادگران نیز ممکن است فرسودگی شغلی را تجربه کنند. بنابراین، بسیار مهم است که عوامل مرتبط با فرسودگی شغلی در آنان شناخته و درک شود. این امر باعث می گردد تا از بسیاری از آسیب های روان شناختی در آنان جلوگیری شود. این مطالعه بر آن است تا ارتباط برخی از متغیرهای دموگرافیک را با فرسودگی شغلی، در امدادگران بررسی کند. روش ها: این مطالعه توصیفی- همبستگی است که به صورت مقطعی در سال 1389 در بین شعب چهارده گانه جمعیت هلال احمر استان تهران صورت پذیرفت. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش تمامی امدادگران شعب چهارده گانه جمعیت هلال احمر استان تهران بودند. تمام امدادگران شعب جمعیت هلال احمر استان مورد سرشماری قرار گرفتند. تعداد افراد شرکت کننده در مطالعه جمعاً 297 نفر بود. با توجه به اینکه تمام این امدادگران مرد هستند، افراد مورد بررسی در این مطالعه، همگی مرد بودند. اطلاعات دموگرافیک مربوط به شرکت کنندگان در مطالعه، به وسیله پرسشنامه ای محقق ساخته جمع آوری گردید. برای ارزیابی درجه فرسودگی شغلی شرکت کنندگان در این مطالعه از پرسشنامه استاندارد شده فرسودگی شغلی مسلچ استفاده شد. در این پژوهش، نرم افزار SPSS برای ورود و تحلیل آماری داده ها، به کار گرفته شد و از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و مجذور خی استفاده گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد بین کفایت شخصی و سن رابطه مثبت و معنا دار ضعیفی وجود دارد (138/0=r، 05/0> P). همچنین بین کفایت شخصی با تعداد شیفت در ماه گذشته، این ارتباط ضعیف و معنی دار مشاهده شده است (170/0=r، 05/0> P). به علاوه بین سابقه امدادگری، تعداد مشارکت در امدادرسانی حوادث مجروح دار در ماه قبل، سطح تحصیلات و نوع امدادگری با مؤلفه های فرسودگی شغلی هیچ رابطه ای مشاهده نشد. نتیجه گیری: می توان گفت که متغیرهای دموگرافیک بررسی شده در این پژوهش، ارتباطی با فرسودگی شغلی امدادگران نداشته اند. البته با توجه به اینکه همه امدادگران مورد مطالعه مرد بودند، لذا تعمیم نتایج این پژوهش به امدادگران زن باید با احتیاط صورت گیرد.