وحید اسکو

براساس نظریه جامعه پذیری جنسیتی، زنان و مردان در مواجهه با رشد اخلاقی گوناگون، ارزش های متفاوتی از خود نشان می دهند؛ بنابراین حضور زنان در ترکیب کمیته حسابرسی و هیئت مدیره موجب اثربخشی بیشتر سازمان می شود و این امر نیز با رفتار فرصت طلبانه مدیران موجب کاهش بی نظمی های مالی در شرکت ها می شود. در این راستا هدف از این پژوهش، تأثیر حضور زنان در هیئت مدیره و کمیته حسابرسی بر تخلفات حسابداری است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، و از نظر روش گردآوری داده ها نیمه تجربی پس رویدادی در زمینه تحقیقات اثباتی حسابداری است. داده های پژوهش از لوح های فشرده، آرشیو آماری، تصویری و سایت بورس اوراق بهادار تهران و نرم افزار راهورد نوین جمع آوری شده است. درنهایت با توجه به حجم نمونه ها، از نسخه سیزدهم نرم افزار EViews و Stata برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که حضور زنان در کمیته حسابرسی سبب کاهش تخلفات مالی در شرکت ها می شود. همچنین یافته ها نشان می دهد حضور زنان در هیئت مدیره با نظارت بر رفتار فرصت طلبانه مدیران می تواند تأثیر منفی و معناداری بر تخلفات مالی داشته باشد. با توجه به اینکه تنوع جنسیتی بیانگر تفاوت ویژگی های اخلاقی و شخصیتی زن و مرد است و اعمال افراد بازتابی از افکار و احساسات درونی آن ها است، حضور زنان در ترکیب کمیته حسابرسی و هیئت مدیره سبب کاهش هزینه های نمایندگی شرکت ها و درنتیجه افزایش اثربخشی سازمان می شود.

بسیاری از مطالعات نشان می دهد که اندازه حسابرس می تواند باعث خدمات حسابرسی باکیفیت شود. هدف از پژوهش حاضر تبیین رابطه بین کیفیت حسابرسی و مدیریت سود و تعیین اثر توانایی مدیریت بر این رابطه بوده است. با استفاده روش داده های ترکیبی، نتایج پژوهش نشان می دهد کیفیت حسابرسی بر مدیریت سود تأثیر معناداری دارد. همچنین، توانایی مدیریت به طور قابل توجهی رابطه بین کیفیت حسابرسی و مدیریت سود را تعدیل می کند، یعنی فرضیه دوم تأیید می گردد. سرمایه گذاران و تحلیلگران مالی نیز می توانند هنگام تصمیم گیری درباره خرید و ارزیابی سهام شرکت ها به ارزیابی توانایی مدیران در کنار ارزیابی ویژگی های شرکت به منظور بررسی کیفیت سود بپردازند. هرچه در دوران تصدی یک مدیر، صورت های مالی تجدید ارائه شده کمتری گزارش شوند، این مدیر از توانایی بالا تری برخوردار است و کیفیت سود گزارش شده توسط وی بالاتر خواهد بود.

بررسی نقش تعدیل کننده عدم اطمینان سیاست اقتصادی بر رابطه منفی بین اجتناب مالیاتی و ارزش پول نقد مازاد در 105 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1395 تا 1399 می باشد. روش تحقیق از نوع کاربردی است و داده های این پژوهش از لوح های فشرده آرشیو آماری و تصویری سازمان بورس اوراق بهادار تهران، نرم افزار رهاورد نوین، پایگاه اینترنتی بورس اوراق بهادار تهران و دیگر پایگاه های مرتبط نظیر کدال استخراج گردید. تجزیه وتحلیل نهایی داده های گردآوری شده نیز با استفاده از نرم افزار اقتصادسنجی Eviews نسخه دهم صورت گرفت؛ و در نهایت نتایج به دست آمده از فرضیه اول نشان داد که بین اجتناب مالیاتی و ارزش پول نقد اضافی رابطه منفی و معکوسی وجود دارد؛ و همچنین نتایج به دست آمده از فرضیه دوم نشان داد که عدم اطمینان سیاست اقتصادی رابطه منفی بین اجتناب مالیاتی و ارزش پول نقد اضافی را کاهش می دهد.

اهمیت وجه نقد در بازار سرمایه به علت افزایش نرخ تورم و کاهش ارزش پولی سبب شده است تا در سال های اخیر توجه محققین و پژوهشگران به بررسی عوامل موثر بر نگهداشت و ارزش نگهدشات وجه نقد جلب شود. از اینرو در این تحقیق تاثیر سابقه آموزشی و گرایش های مدیرعامل بر ارزش بازار نگهداشت وجه نقد در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی گردیده است. متغیرهای مستقل در این تحقیق مقطع تحصیلی و رشته تحصیلی مدیران عامل شرکت های بورس بوده است. اندازه گیری ارزش نگهداشت وجه نقد با استفاده از مدل فالکندر و ونگ (2006) انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و دوره زمانی گردآوری داده ها از سال 1393 الی 1399 بود. نتایج آماری با بهره گیری از تکنیک داده های پانل نشان داد سابقه آموزشی مدیرعامل شامل رشته و مقطع تحصیلی با ارزش نگهداشت وجه نقد ارتباط معناداری داشته است. از اینرو به سرمایه گذاران و سایر فعالان بازار سرمایه پیشنهاد می شود سابقه آموزشی مدیرعامل را در کنار سایر مولفه های موثر بر تصمیم گیری های اقتصادی خود مد نظر قرار دهند.

یکی از کانون های نگرانی در رسوایی ها و بحران های مالی دهه های اخیر، موضوع معاملات با اشخاص وابسته در کشورهای توسعه یافته است؛ اما این موضوع در کشورهای درحال توسعه و اقتصادهای نوظهور به دلیل نقاط ضعف سیستم های راهبری شرکتی، بیشتر رخ می دهد که این می تواند تأثیرات منفی فراوانی بر عملکرد شرکت ها داشته باشد. افشای اطلاعات غیرمالی ازجمله مسئولیت اجتماعی شرکت، اثرات مخرب و نگرانی های اخلاقی در حوزه مدیریت را کاهش می دهد و سازوکاری برای کاهش رفتارهای فرصت طلبانه مدیران به شمار می آید. در همین راستا در پژوهش حاضر، تأثیر مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت بر رابطه بین افشای معاملات اشخاص وابسته و ارزش بازار واحد تجاری بررسی شده است. در این پژوهش، برای اندازه گیری مسئولیت اجتماعی شرکت از چک لیست دام و اسچولتن ]17[ استفاده شده است. آزمون فرضیه ها با استفاده از روش آماری تحلیل رگرسیون با داده های ترکیبی با استفاده از اطلاعات 138 شرکت در بازار سرمایه ایران در طی بازه زمانی 1393 تا 1398 صورت گرفته است. تحلیل های آماری پژوهش با استفاده از الگو های رگرسیون چندمتغیره طبق داده های ترکیبی با اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم یافته انجام شده اند. همچنین، برای گردآوری اطلاعات از وب سایت سازمان بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان دادند بین معاملات اشخاص وابسته و عملکرد شرکت، رابطه منفی معناداری وجود دارد. همچنین، سایر نتایج نشان دادند مسئولیت اجتماعی شرکت اثر منفی و تضعیف کننده بر رابطه معاملات اشخاص وابسته و عملکرد شرکت دارد.

هدف این مقاله بحث کردن حول مشاهدات کلاهبرداری مبتنی بر حسابداری قانونی است، نویسندگان پیشرفت های اخیر این ادبیات را شناسایی کرده و به معرفی چندین معضل مهم که ارزش یادداشت دارد پرداخته اند. نویسندگان از روش تحلیل تفسیری استفاده کرده اند. پیام اصلی این مقاله این این است که کلاهبرداری پیچیده است و همین پیچیدگی کلاهبرداری می تواند تاثیر به سزایی در تحقیقات حسابداری قانونی کلاهبرداری بگذارد. حسابداران و محققان قانونی باید پیچیدگی کلاهبرداری را در رویه های خود دخیل کنند و در نظر داشته باشند بدون توجه به این موضوع که کدام یک از این ۵ روش، تجربی، آزمایشی، اکتشافی، تحلیلی و انتقادی را برای شناسایی کلاهبرداری پیش گرفته اند. این تحقیق به شناسایی مسائل و مشکلات اخیر در ادبیات کلاهبرداری میپردازد.

هدف از این پژوهش تاثیر کنترل های داخلی بر پایداری سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بود. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز، ابتدا از روش کتابخانه ای و مطالعات اسنادی استفاده شد که براین اساس، مبانی نظری و ادبیات پژوهش از کتب و مجلات تخصصی لاتین و و یادداشت های توضیحی شرکت های منتخب، لوح های فشرده آرشیو تصویری و آماری سازمان بورس اوراق بهادار تهران فارسی گردآوری شد. سپس داده های لازم برای آزمون فرضیه های تحقیق از طریق مراجعه به صورت های مالی، پایگاه اینترنتی بورس اوراق بهادارو دیگر پایگاه های مرتبط و نیز از نرم افزار ره آورد نوین و بانک جامع اطلاعات بورس استخراج شد. به منطور بررسی رابطه ی بین متغیرها از نرم افزار ایویوز استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این موضوع است که کنترل های داخلی بر پایداری سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر مثبت ومعناداری وجود دارد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر قدرت مدیرعامل بر افشای مسئولیت اجتماعی با تأکید براثر تعدیل گر ساختار هیئت مدیره است. نمونه آماری متشکل از 86 شرکت طی سال های 1392 تا 1397 است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران است. روش تحقیق حاضر از نوع تحقیقات شبه تجربی و پس رویدادی در حوزه حسابداری است و ازنظر ماهیت اجرا، تحقیق حاضر کاربردی است. تجزیه وتحلیل اطلاعات بر اساس روش حداقل مربعات تعمیم یافته با استفاده از نرم افزار ایویوز نسخه دهم صورت گرفته است. نتایج فرضیه اول تحقیق حاکی از آن است که بین قدرت مدیرعامل و مسئولیت اجتماعی شرکت ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین نتیجه به دست آمده از فرضیه دوم نشان دهنده آن است که ساختار هیئت مدیره، ارتباط بین قدرت مدیرعامل و مسئولیت اجتماعی شرکت را تعدیل می کند.

درزمینه ارتباط بین استقرار کمیته حسابرسی و شفافیت اطلاعات، در مطالعات انجامگرفته دوگانگی دیده میشود؛ درحالیکه برخی از مطالعات به بررسی تأثیر کمیته حسابرسی بر شفافیت اطلاعات پرداختهاند، مطالعات دیگر نیز وجود دارد که تأثیر کمیته حسابرسی بر کیفیت سود را به بوته آزمون گذاشتهاند. مشاهده شواهدی مبنی بر صحت هر دو رویکرد یادشده، میتواند به معنای رابطهای سهطرفه میان این سه متغیر باشد. در این راستا، پژوهش پیش رو به بررسی رابطه سهطرفه استقرار کمیته حسابرسی، شفافیت اطلاعات و کیفیت سود میپردازد. نمونه آماری متشکل از 125 شرکت پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1387-1396 است؛ که ابتدا با انجام آزمون علیت گرنجری، وجود رابطه سهطرفه میان این دو متغیر به تائید رسید و سپس سیستم معادلات همزمان با استفاده از روش رگرسیونی برآورد شد. نتایج بدست آمده از فرضیه اول حاکی از ارتباط مثبت بین استقرار کمیته حسابرسی و شفافیت اطلاعات است. فرضیه دوم بیانگر وجود ارتباط مثبت استقرار کمیته حسابرسی و کیفیت سود است. همچنین نتیجه فرضیه سوم حاکی از وجود رابطه سهطرفه بین استقرار کمیته حسابرسی و شفافیت اطلاعات و کیفیت سود است. بهبیاندیگر، نتایج حاصل از سیستم معادلات همزمان، از اطمینان و صحت بیشتری نسبت به برآورد تک معادلات، برخوردار است.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر اعتماد بیش ازحد مدیران بر رابطه تأمین مالی داخلی و کارایی سرمایه گذاری می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران می باشند که در راستای تعیین حجم نمونه از روش نمونه گیری سیستماتیک (غربالگری) استفاده گردیده که بر اساس آن 87 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شده اند. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پس رویدادی است. قلمرو زمانی تحقیق سال های 1391 لغایت 1396 بوده است. برای بررسی فرضیههای تحقیق از روش حداقل مربعات معمولی در قالب نرم افزار Eviews استفاده گردیده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که تأمین مالی داخلی بر کارایی سرمایه گذاری تأثیر مثبت و معناداری دارد؛ و تأمین مالی داخلی بر بیش سرمایهگذاری رابطه مثبت دارد اما معناداری یافت نشد. همچنین تأمین مالی داخلی بر کم سرمایه گذاری رابطه منفی و معناداری دارد. اعتماد بیش ازحد مدیران بر رابطه تأمین مالی داخلی با کارایی سرمایه گذاری رابطه منفی و معناداری ندارد.

تاوان اجتماعی تقلبات در دهه های اخیر از جنبه های خسارات مالی و اعتماد عمومی بر سلامت نظام اقتصادی فوق العاده سنگین بوده است. این پیامدها، هزینه های زیادی را بر شرکت ها وارد نموده و موجب کاهش اعتماد عمومی و درنهایت کاهش سرمایه گذاری ها در بازار سرمایه شده است. این وقایع نیاز به تغییر الگوی حسابداری و حسابرسی را به مبنای حسابداری دادگاهی به دنبال داشته است. بر همین اساس مقاله حاضر درصدد است تا به طور مروری به چگونگی تغییر به حسابداری دادگاهی و روند تکاملی آن و همچنین به بررسی اینکه آیا آموزش این نوع از حسابداری می تواند منجر به کاهش تقلبات در صورت های مالی و اعتماد بیشتر به صورت های مالی حسابرسی شده شود بپردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد تغییر الگو به حسابداری دادگاهی ممکن است گام درستی برای افزایش شانس جلوگیری و کشف تقلب در صورت مالی باشد. همچنین مرور پژوهش ها در سایر کشورها نشان داد که ادغام و گنجاندن حسابداری دادگاهی در برنامه های آموزشی حسابداری می تواند برای آشنایی حسابداران و کاهش تقلبات آتی مفید باشد. این یافته ها نیاز به تغییر در محتوی استاندارد بین المللی حسابرسی شماره 240 (ISA 240) و استاندارد حسابرسی 240 ایران را که منجر به افزایش دامنه مسئولیت حسابرسان می شود ضروری می سازد. تغییراتی که می توانند باعث کاهش وقوع تقلبات و کلاهبرداری ها شوند.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر متغیرهای حاکمیت شرکتی (تمرکز مالکیت، مالکیت نهادی، مالکیت مدیریتی، دوگانگی وظیفه مدیرعامل و کیفیت حسابرسی) بر نسبت کیو توبین و هزینه های نمایندگی است. معیارهای هزینه های نمایندگی در این پژوهش شامل وجوه نقد آزاد، هزینه های عمومی و نسبت فروش به کل دارایی ها می باشد. روش پژوهش نیمه تجربی و از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل واحدهای تجاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران در دوره زمانی 1381 الی 1389 است . در این تحقیق برای انتخاب حجم نمونه از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شده است بدین صورت که پس از اعمال محدودیت های اعمال شده کلیه شرکت ها به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند که 136 شرکت بوده است. پس از انجام آزمون های فروش کلاسیک مدل رگرسیونی شامل آزمون های آرچ (ناهمسانی واریانس) و آزمون هم خطی و آزمون پایایی دادها، با استفاده از آزمون چاو و آزمون هاسمن به برازش مدل های ترکیبی اثرات مشترک، اثرات ثابت و اثرات تصادفی پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین نسبت کیو توبین و هزینه های نمایندگی با متغیرهای حاکمیت شرکتی ارتباط معنی داری وجود دارد.

پژوهش حاضر ارتباط بین نسبت های بدهی با اجزای منتخب صورت جریان وجوه نقد را مورد بررسی قرار داده است. بدان سبب استفاده مطلوب از منابع مالی از جمله مسائلی است در تصمیم گیری مدیریت حائز اهمیت می باشد. یکی از راه هایی که مدیریت را در این امر یاری می نماید، استفاده از صورت جریان وجوه نقد است که توانایی واحد تجاری در خلق جریان های نقدی، استفاده از فرصت های سرمایه گذاری و ایفای تعهدات را مشخص می سازد. جامعه آماری پژوهش شامل واحدهای تجاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1382تا 1386 است. به منظور بررسی ارتباط بین وجوه نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی با نسبت های بدهی از آزمون های همبستگی، آماره دوربین واتسون، آزمون های گرافیکی CUSUM و CUSUMSQ استفاده شده است. نتایج پژوهش آشکار می سازد که بین نسبت های بدهی جاری به حقوق صاحبان سهام، بدهی جاری به کل دارایی ها، بدهی بلند مدت به حقوق صاحبان سهام، بدهی بلند مدت به کل دارایی ها، کل بدهی ها به کل دارایی ها، کل بدهی به حقوق صاحبان سهام و با اجزاء منتخب صورت جریان وجوه نقد، ارتباط معنی داری وجود دارد و از بین نسبت-های مطرح شده ، نسبت بدهی بلندمدت به حقوق صاحبان سهام، دارای اثر مثبت و معناداری با جریان های نقد حاصل یا مصرف شده عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی است.