فاطمه فولادی

رژیم اسرائیل از سال های ابتدایی اشغال سرزمین فلسطین، شهرک سازی در مناطق اشغالی را آغاز کرد. با توجه به اشغالی بودن و حاکمیت حقوق بشردوستانه در این مناطق و ممنوعیت انتقال شهروندان به مناطق اشغالی، وضعیت حقوقی شهرک نشینان از ابتدا محل بحث بوده است. پرسش این است که شهرک نشینان مناطق اشغالی که به ظاهر نقشی در مخاصمه میان رژیم صهیونیستی و فلسطینیان ندارند، با توجه برخی فعالیت هایشان، آیا می توان آنان را هدف مشروع نظامی فرض کرد؟ فرضیه اولیه مقاله این است که در صورتی که شهرک نشینان مناطق اشغالی را رزمنده محسوب شوند، فلسطینیان حق دارند آن ها را مورد هدف قرار دهند. نوشتار حاضر قصد دارد با توجه به حقوق حاکم بر اشغال و وضعیت حقوقی غیرنظامیان در مناطق اشغالی، حاکمیت قوانین نظامی در این شهرک ها، خشونت مسلحانه آنان و همچنین فعالیت های نظامی آنان در این مناطق، رزمنده بودن آنان را اثبات کند. همچنین دیگر شهرک نشینان رژیم صهیونیستی که چنین فعالیتی ندارند و با سیاست های انتقال جمعیت اسرائیل به شهرک های مناطق اشغالی منتقل شده اند، عملاً تبدیل به سپر انسانی اقدام های رژیم اسرائیل شده اند؛ سپرهای انسانی که درصورتی که داوطلبانه در این مناطق ساکن شده باشند، وضعیت حقوقی آنان به مفهوم رزمنده نزدیک می شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی ابزار والدگری هلیکوپتری انجام شد. جامعه پژوهش شامل تمامی نوجوانان دختر شهر کرمان بود. به منظور جمع آوری افراد نمونه، تعداد 422 نفر از آن ها در سنین 15-18ساله با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. در مطالعه حاضر، نوجوانان به ابزار والدگری هلیکوپتری پیستلا و همکاران (2020) و مقیاس فرا والدگری لئونگ و شک (2018) پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی ابزار والدگری هلیکوپتری از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین، به منظور مطالعه روایی سازه ابزار والدگری هلیکوپتری، ضریب همبستگی آن با مقیاس فراوالدگری گزارش شد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش واریماکس نشان داد ابزار والدگری هلیکوپتری از دو عامل درگیری ذهنی و درگیری عملی تشکیل شده است. شاخص های تحلیل عاملی تأییدی نیز بیانگر آن بود که ساختار دو عاملی ابزار برازش قابل قبولی با داده ها دارد و مدل مورد تأیید است. نتایج مربوط به همبستگی بین ابعاد والدگری هلیکوپتری با فراوالدگری به طور تجربی از روایی سازه والدگری هلیکوپتری حمایت کرد. همچنین، ضریب همسانی درونی ابزار والدگری هلیکوپتری (85/0= a ) مطلوب گزارش شد. در مجموع، یافته های پژوهش نشان داد که ابزار حاضر برای سنجش سبک والدگری هلیکوپتری در نوجوانان دختر ابزاری روا و معتبر است.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین والدگری هلیکوپتری و سازگاری تحصیلی با نقش واسطه ای اضطراب در بین دانشجویان بود. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه مورد مطالعه شامل تمامی 17000دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی 1399-1400 بود که از این جامعه تعداد 335 دانشجو با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه والدگری هلیکوپتری (پیستلا، ایزو، ایزولانیا، اورنو و بایوکو ،2020)، مقیاس سازگاری تحصیلی (بیکر و سریاک، 1984) و پرسشنامه اضطراب (بک، 1988) استفاده گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری با کمک نرم افزار اسمارت پلاس وspss25 تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از رابطه مثبت و معنادار بین والدگری هلیکوپتری و اضطراب بود (01/0P<). همچنین بین اضطراب و سازگاری تحصیلی نیز رابطه منفی و معنادار وجود داشت (01/0P<). اما بین والدگری هلیکوپتری و سازگاری تحصیلی رابطه مستقیم و معناداری به دست نیامد ولی رابطه غیر مستقیم بین آن ها از طریق اضطراب معنادار بود. نتیجه گیری: در نتیجه می توان گفت که والدگری هلیکوپتری اگرچه به صورت مستقیم بر سازگاری و عملکرد تحصیلی دانشجویان تاثیرگذار نیست اما با ایجاد تنش و اضطراب به صورت غیرمستقیم می تواند جنبه های متعددی از زندگی دانشجویان را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین آگاهی بخشی به والدین و مشاوران در مورد تاثیرات منفی و مخرب این سبک از والدگری در زمینه تحصیلی و روانشناختی فرزندان از طریق کارگاه های آموزشی و رسانه های جمعی ضروری به نظر می رسد. 

هدف: این پژوهش باهدف مقایسه اثر بخشی آموزش گروهی شناختی- رفتاری  با واقعیت درمانی  گروهی بر کودک آزاری مادران و کیفیت زندگی کودکان انجام شد. روش: طرح پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل و حجم نمونه 34 کودک به همراه مادرانشان در دو گروه آزمایشی واقعیت درمانی، شناختی رفتاری و گروه کنترل بود.مادران گروههای آزمایشی طی 8 جلسه 90 دقیقه ای آموزش های شناختی رفتاری و واقعیت درمانی را دریافت نمودند. ابزارهای استفاده شده شامل مقیاس کودک آزاری با پنج بُعد جسمی، جنسی، عاطفی، غفلت و سوء تغذیه (محمدخانی،2010) و پرسشنامه کیفیت زندگی کودکان دارای پنج عملکرد فیزیکی،اجتماعی،شناختی و هیجانی(فکس و همکاران، 2000) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس و آزمون بونفرونی استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیلها حاکی از کاهش معنی دار (05/0>P) میزان کودک آزاری مادران بعد از مداخلات در هر دو گروه آزمایشی نسبت به گروه کنترل بود. همچنین نمرات کیفیت زندگی کودکان در هردو گروه آزمایشی بعد از مداخلات نسبت به گروه کنترل افزایش نشان داد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که هر دو روش واقعیت درمانی و شناختی-رفتاری در کاهش کودک آزاری و بهبود کیفیت زندگی کودکان موثر هستند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش گروهی مثبت نگر بر تحمل پریشانی و راهبردهای مقابله ای در دختران نوجوان بی سرپرست شهر تهران انجام شد. این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه و پیگیری بود. از میان 85 نفر از دختران در مرکز نگهداری، تعداد 30 دختر بین 17-12 سال به روش دردسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروهآزمایش و گواه قرار گرفتند (هر گروه 15 نفر). در این پژوهش از مقیاس تحمل پریشانی، پرسشنامه راهبردهای مقابله ای و بسته آموزش مثبت نگر استفاده شد. در ابتدا از کل افراد نمونه، پیش آزمون گرفته شد و سپس افراد گروه آزمایش در طی 8 جلسه 2 ساعته، آموزش گروهی مثبت نگر را آغاز کردند؛ اما بر گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای انجام نشد. پس از پایان مداخله هر دو گروه به وسیله پس آزمون مقایسه شدند. همچنین، به منظور پیگیری، هر دو گروه پس از 2 ماه به پرسشنامه های مذکور پاسخ دادند. برای تجزیه وتحلیل داده های آماری از روش تحلیل کواریانس چندمتغیری با اندازه گیری مکرر استفاده شد. نتایج حاکی از تأثیر معنا دار آموزش مثبت نگر بر افزایش تحمل پریشانی و راهبردهای مقابله ای در مقایسه با گروه کنترل در نوجوانان دختر بی سرپرست بود. همچنین، در مرحله پیگیری بین دو گروه نتایج پایداری مشاهده شد.  

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای خودکارآمدی تحصیلی در رابطه والدگری هلیکوپتری و سلامت روان با بهزیستی تحصیلی انجام شد. جامعه مورد مطالعه شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر کرمان در سال تحصیلی 1399-1400 بودند. به منظور نمونه گیری از افراد جامعه با استفاده از روش گلوله برفی مجازی تعداد 422 دانش آموز دختر دوره متوسطه دوم (15-18 سال) انتخاب شدند و به نسخه کوتاه ابزار والدگری هلیکوپتری (پیستلا، ایزو، ایزولانیا، اورنو و بایوکو، 2020)، پرسشنامه بهزیستی تحصیلی (پیترینن، سوئینی و پیالتو، 2014)، مقیاس خودکارآمدی تحصیلی (میجلی، ماهر، هرودا، اندرمن، اندرمن و فریمن، 2000) و پرسشنامه سلامت عمومی (یعقوبی، کریمی، امیدی، باروتی و عابدی، 1391) پاسخ دادند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین والدگری هلیکوپتری و خودکارآمدی تحصیلی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. رابطه بین سلامت روان با خودکارآمدی تحصیلی نیز مثبت و معنادار است. اثر غیرمستقیم متغیرهای نشانه های سلامت روانی مثبت و نشانه های اختلال روانی بر بهزیستی از طریق خودکارآمدی تحصیلی، از نظر آماری معنادار و اثر غیرمستقیم والدگری هلیکوپتری بر بهزیستی از طریق خودکارآمدی تحصیلی، از نظر آماری غیرمعنادار بود. به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد که مدل آزمون شده در مطالعه حاضر با مدل مفهومی اولیه برازش مناسب دارد و می توان از این مدل در بهزیستی تحصیلی دانش آموزان دختردوره متوسطه استفاده نمود.

پرسشنامه درجه بندی رفتاری کارکرد های اجرایی برای بررسی کارکرد های اجرایی در رفتارهای روزمره است. با وجود تداخل آسیب بینایی بر روی کارکرد های اجرایی، این مقیاس بر روی افراد با آسیب بینایی به طور خاصی بررسی و انطباق یابی نشده است. هدف پژوهش حاضر، انطباق دهی و بررسی پایایی و اعتبار آن بر کودکان دارای آسیب بینایی شهر اصفهان بود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی است که بر 50 نفر از کودکان ۶ تا ۱۶ سال دارای آسیب بینایی اجرا شد که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار استفاده شده در این پژوهش، پرسشنامه درجه بندی رفتاری کارکرد های اجرایی فرم والدین بود. گویه هایی که با حس بینایی مرتبط بود، حذف شد. برای بررسی اعتبار از روش اعتبار سازه، همگرا و واگرا و برای پایایی از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی مرکب در نرم افزار smart-PLs استفاده شد. تحلیل عاملی تأییدی برای اعتبار سازه 8 زیرمقیاس کارکردهای اجرایی شامل بازداری، انتقال، کنترل هیجانی، آغازگری، حافظه فعال، برنامه ریزی/سازمان دهی، سازمان دهی موارد و نظارت با بارهای عاملی مناسب تأیید شد. اعتبار همگرا (<0.4) و واگرا در حد مناسب به دست آمد. نتایج ضرایب آلفای کرونباخ (<0.7) و پایایی مرکب (<0.7) در حد مطلوب به دست آمد. باتوجه به یافته های به دست آمده، پرسشنامه درجه بندی رفتاری کارکرد های اجرایی در افراد دارای آسیب بینایی دارای پایایی و اعتبار مناسب است و ازاین رو، می توان از آن برای سنجش کارکرد های اجرایی در کودکان دارای آسیب بینایی استفاده کرد.    

تغییر در سبک زندگی در نتیجه شیوع جهانی بیماری کووید 19، کودکان را تحت شعاع قرار داده و پیامدهای روان شناختی به دنبال داشته است. بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی پیامدهای روان شناختی کرونا ویروس جدید (کووید 19) در کودکان روش مرور نظام مند بود. بدین صورت که یافته های پژوهشی از سال های میلادی 2019 تا 2020 در پایگاه های اطلاعاتی PupMed، Springer، Scopus، ProQuest، Science direct، Google Scholar با جستجوی کلیدواژه های کووید 19، تاثیرات روان شناختی، سلامت روان، انزوای اجتماعی، مشکلات رفتاری-هیجانی، قرنطینه و کودکان مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت براساس معیارهای ورود از بین 62 مقاله مورد بررسی، 15 مقاله وارد پژوهش و نتایج طبقه بندی، خلاصه و گزارش شد. ارزیابی حاصل از مقالات مورد بررسی نشان داد افزایش مشکلات رفتاری، مشکلات مربوط به خودتنظیمی، اضطراب و ترس، مشکلات مربوط به سازگاری و راهبردهای مقابله ای، تجربه بدرفتاری و آزار هیجانی، افزایش شدت اختلال های روانی و افسردگی و استرس پس از آسیب از پیامدهای روان شناختی شیوع بیماری کووید 19 برای کودکان بشمار می رود. با توجه به پیامدهای روان شناختی منفی ناشی از شیوع بیماری کووید 19 طراحی و برنامه ریزی راهبردهای مداخله ای و حمایتی در جهت کاهش اثرات منفی توصیه می شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روان درمانی پویشی فشرده کوتاه مدت ( ISDTP ) بر اضطراب اجتماعی مادران دارای فرزند با اختلال نشانگان آسپرگر انجام شد. روش: این پژوهش از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه مادران دارای فرزند با اختلال نشانگان آسپرگر استان چهارمحال و بختیاری در سال 1395 بود که با همکاری اداره آموزش و پرورش استثنایی این استان و استخراج پرونده دانش آموزان (12-7 ساله) دارای اختلال نشانگان آسپرگر، به روش نمونه گیری در دسترس 16 نفر از زنان دارای فرزند با اختلال نشانگان آسپرگر، انتخاب و به طور تصادفی در 2 گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. از پرسشنامه استاندارد شده "اضطراب اجتماعی (SAS) " در پیش آزمون و پس آزمون برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. پروتکل درمان مبتنی بر رویکرد دوانلو بر روی گروه آزمایش به صورت انفرادی، هفته ای دو بار در 12 جلسه 60 دقیقه ای به صورت انفرادی صورت گرفت؛ بر روی گروه کنترل هیچ مداخله درمانی صورت نگرفت. پردازش داده های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل کوواریانس یک متغیره) انجام شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده های پژوهش نشان داد که پس از کنترل نمرات پیش آزمون، تفاوت معناداری بین نمرات پس آزمون در گروه آزمایش و نمرات پیگیری در متغیر اضطراب اجتماعی وجود دارد (05/0 P £ ). نتیجه گیری: بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت که روان درمانی پویشی کوتاه مدت فشرده ( ISDTP ) بر کاهش اضطراب اجتماعی مادران دارای فرزند با اختلال آسپرگر اثربخش بوده است.