علی محمد پشت دار

علی محمد پشت دار

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۵۸ مورد از کل ۵۸ مورد.
۴۱.

واقعات (مکاشفات) لاهیجی در شرح گلشن راز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عرفان گلشن راز لاهیجی واقعه (مکاشفه) اشراق (ادراکات فراحسی)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲۶ تعداد دانلود : ۱۲۱۲
عرفان علم معرفت و شناخت باطنی است. عارف با تزکیه باطن و از راه های فرا حسی به عوالمی وارد می شود که برای جسم و حواس جسمانی امکان پذیر نیست. در این مسیر عنصر «نفس» یا «روان» نقش مهمی ایفا می کند. یکی از راه های مهم ورود به عالم فوق طبیعی، کشف عارفانه (واقعه) است. انسان از راه مکاشفه یا گاه الهام یا در شرایطی ویژه به مغیبات علم پیدا می کند؛ اما واقعه از عناصر فرا حسی است که نفس ناطقه آدمی به کمک آن از گذشته و آینده باخبر می شود، به طوری که علم حاصل از این راه می تواند در زندگی و بیداری فرد تاثیرگذار باشد. شناسایی و روایت و تحلیل و واقعات یک عارف اشراقی چون شیخ محمد لاهیجی شاهدی گویا برای اثبات این نیروی عظیم فرا حسی در «نفس» انسان است. لاهیجی در ضمن شرح گلشن راز، ده واقعه خود را روایت کرده که در همه این واقعات، بی استثنا پس از رهاکردن وجود خاکی و اتصال به افلاک و نور مطلق در نورالانوار فانی شده است. این وصال یا تجرید منتهای مشرب اشراقی است که هر عارف در آرزوی آن است.
۴۳.

بررسی تطبیقی اسطوره ایرج و قصه یوسف (ع)

کلید واژه ها: داستان بررسی تطبیقی حماسه اسطورة ایرج قصه یوسف (ع) ایرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۸ تعداد دانلود : ۷۶۵
در خوانِش های دوباره و نوین از روایت های تاریخی و اساطیری، گاه با شباهت های بنیادین و انکارناپذیری روبرو می شویم که می تواند همسانی برخی از کهن الگوها را در شکل دهی به ساختارِ اندیشه های انسانی، گوشزد کند؛ از جمله این داستان ها، روایتِ ایرانی زندگی ایرج و روایت عبری یوسف (ع) است؛ اگرچه در روایات کهن، داستان ایرج نیز به عنوان متنی مذهبی و مقدّس قابل اعتنا بوده است؛ امروزه، از آن بیشتر به عنوان متنی اسطوره ای حماسی یاد می شود؛ در مقابل، داستان یوسف از همان نخستین روایت در تورات، وجهه مذهبی داشته و این ویژگی را در روایات مسیحی و اسلامی نیز حفظ کرده است. مقالة حاضر، تحلیلی تطبیقی دربارة ساختار و محتوای داستان ایرج و قصه یوسف است و سعی دارد ضمن واکاویِ بن مایه های کهن این دو روایت، به جنبه های مختلف و شباهت های قابل اعتنای آنها بپردازد و در این مسیر روایت عبرانی داستان یوسف را با روایت قرآنی و اسلامی مقایسه کرده و مطالعه ای تطبیقی را در آن باره، سامان داده است.
۴۸.

کرامت از دیدگاه عرفان اسلامی و نظریه روان شناختی یونگ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عرفان اسلامی کرامت گلشن راز نیروی فراحسی مکتب روان شناختی یونگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰۰ تعداد دانلود : ۸۷۳
این که آدمی نیروهای فراحسی دارد، از گذشته های دور در نزد نحله ها و ادیان گوناگون امری پذیرفته، اما راه رسیدن به این نیروها و دستیابی به آن عوالم نیز متعدد و متفرق بوده است. به طور کلی، صوفیه و به طور خاص لاهیجی، شارح گلشن راز، راهی کوتاه اما دشوار برای رسیدن به عالم فراحس پیشنهاد کرده اند که آن تصفیه باطن از غیرحق است؛ چون زمینه آماده شد، حقایق برای فرد کشف می شود. از میان متاخرین، گوستاو یونگ ـ که روان شناسی مسیحی است ـ نیز با مطالعه ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه در انسان، کوشیده با زبان خود امکان رسیدن به این عرصه را برای روح و روان آدمی تشریح کند؛ پس از آن که سالک (فرد) به این جهان رسید، در آنجا مقام می کند و در ظاهر و باطن رفتارش (ظاهری ـ معنوی) تحولاتی رخ می دهد که صوفیه از آن با عنوان «کرامت» یاد می کنند. کرامت نزد عرفا به فنای فی اله ختم می شود، به گونه ای که فرد در ظاهر و باطن خدایی می شود.موضوع این پژوهش راه رسیدن به این مرحله از نگاه عرفا و روان شناسان است.
۴۹.

شاد زیستی و شادکامی در شعر رودکی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۴۴۷
سامانیان در قرن چهارم هجری حکومتی نسبتا مقتدر در حوالی ماوراءالنهر ایجاد کردند. شرایط مناسب اقلیمی و اقتصاد پویا، امنیت و ثبات سیاسی بستری مناسب برای اهالی منطقه فراهم کرد که در راه علم و فرهنگ و هنر گام های ارزشمندی بردارند. شهر بخارا پایتخت شکوهمند آل سامان بود که در آن دانشمندان و شاعران بزرگ پرورش یافتند. ابو عبد اله رودکی، (پدر شعر فارسی و شاعر دربار سامانیان از تنعم و رفاه اقتصادی و جایگاه اجتماعی فوق العاده ای برخوردار بود. بر پایه این رونق و غنای همه جانبه، دیوان این ملک الشعرای دربار و دیگر شاعران هم عصرِ او حاوی درونمایه هایی چون: عشق و عشقبازی، مدح ممدوح، می و شادخواری گشت. داشتن روحیه ای شاد به دور از رذایل اخلاقی بی شک حاصل نداشتن دغدغه های امــور معاش و آزادی در بیان فکــر واندیشه است.به ادعــای این مقاله، فراهم شدن رفاه اجتماعی مناسب با پشتوانه ای عظیم از ثروت و ثبات قدرت سیاسی، عاملی بزرگ در ترویج شادی و شادمانه زیستن مردم در کنار هم بوده است. درعصر سامانیان زمینه های اصلی این رفاه فراهم شده بود ورودکی به عنوان یک شهروند برخوردار از این مواهب، آثار و نمونه های شادی حاصل از رفاه اجتماعی را در شعر خود منعکس ساخته است. بنابراین در این مقاله برآنیم تا به کمک تحلیل محتوا و به روش بسامدی، به اثبات مدعای خود بپردازیم.
۵۰.

راهبردهای ترجمه مفردات قرآن در یک واژه نامه کهن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راهبردهای ترجمه مفردات قرآنی برابر نهاده های فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۱
ایرانیان نخستین قوم غیر عرب بوده اند که به ترجمه کل قرآن و برگردان واژگان مفرد آن دست یازیده اند. ایشان در تهیه و تنظیم فرهنگ های قرآنی به فارسی از قرون اولیه اسلامی اقدامات در خور ستایشی به انجام رسانده اند.
۵۱.

معرفی نسخه منحصربه فرد و ناشناخته «جامع القصص» تألیف ابن ابوالحسن الواعظ الادیب کاشانی 1077 ﻫ.ق(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۵۵
نسخه خطی منحصربه فرد و ناشناخته جامع القصص، تحریر و تألیف «ابن ابوالحسن الواعظ الادیب کاشانی» از جمله آثار و متون دینی قرن یازدهم هجری است که به سال 1077ﻫ به زبان فارسی به رشته تحریر درآمده است. موضوع این اثر، دنباله آثار مشابه دیگر همچون تاج القصص، قصص الانبیا و تفسیر الستین الجامع است که اتفاقاً مؤلف از این آثار به عنوان منبع نیز سود جسته است. مؤلف از طبقه تحصیل کرده در حد متوسط کاشان است که به تعلیم و تعلّم اشتغال داشته و در هیچ کدام از کتب رجال از قرن دهم تاکنون از او یادی نشده است. گرچه موضوع این اثر تا حدودی تکراری است، تحقیقاً از آخرین آثار تألیف شده در داستان انبیاست که به سبک متقدّمان در حدود چهارصد سال پیش تألیف شده است. سبک مؤلف در روایت قصص همراه با بیان آیات قرآن و بعضاً ترجمه آیات با استفاده از ترجمه های کهن تر زمان خود آوردن شواهد فراوان شعری (648 بیت) با عنوان «بیت و نظم» که عموماً رباعی و تک بیت و تغزّل و مثنوی های چند بیتی است، ضرب المثل ها بر ارزش ادبی و زبانی اثر افزوده است. در پرتو بازخوانی و تصحیح قیاسی این اثر، افزون بر شناخته شدن مؤلفی ناشناخته از دل تاریخ چهارصد ساله، چند کتاب و مؤلف و دو شاعر به نام سلیمی و مولانا بیدلی نیز شناسایی شد. امید که احیا و عرضه آن به جامعه نسخه پژوه، مایه دلگرمی و اهتمام بیشتر در این زمینه باشد.
۵۳.

اخلاق منصوری و نسخه های خطی آن

کلید واژه ها: اخلاق ناصری تاریخ ادبیات در ایران اخلاق نویسی اخلاق منصوری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نسخه شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی
تعداد بازدید : ۱۲۴۰ تعداد دانلود : ۵۷۵
اخلاق نویسی در گستره فرهنگ ایرانی عمری طولانی دارد. پیش از اسلام پندنامه ها و اندرزنامه ها و پس از اسلام ابتدا فلاسفه عربی نویس ایرانی، سپس دانشمندان و ادیبان فارسی گوی آثار متعددی در این زمینه آفریده اند. نقطه آغاز این مسیر ابوعلی مسکویه (421 ـ 320 ق) با تهذیب الاخلاق است و قُله آن خواجه نصیرالدین طوسی (597 ـ672ق) با کتاب ارزشمند اخلاق ناصری است که پس از وی به فاصله دو قرن کتاب مستطاب اخلاق منصوری، به قلم صدرالحکما میرغیاث الدین منصور حسینی دشتکی شیرازی (866 ـ 949 ق)، به رشته تحریر درآمد. این اثر از حیث ارزش محتوایی که با چاشنی فلسفی ـ عرفانی و گرایش به اشراق و وحدت وجود ابن عربی نوشته شده، اثری گرانقدر است و از مهمترین آثار مؤلف به زبان فارسی است. از حیث نثر ادبی و ارزش هنری ابیات و اشعاری که در آن از شاعران ادب و عرفان ایران اسلامی آمده درخور توجه است. شاید به همین دلیل از این اثر نسخ متعددی در دست است که حتی دو نسخه از آنها به زمان حیات مؤلف اختصاص دارد. در این مقاله نسخ خطی محل رجوع نگارنده معرفی و بررسی شده است.
۵۶.

راهبردهای ترجمه مفردات قرآن در یک واژه نامه کهن

کلید واژه ها: راهبردهای ترجمه مفردات قرآنی برابر نهاده های فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۰
"ایرانیان نخستین قوم غیر عرب بوده اند که به ترجمه کل قرآن و برگردان واژگان مفرد آن دست یازیده اند. ایشان در تهیه و تنظیم فرهنگ های قرآنی به فارسی از قرون اولیه اسلامی اقدامات در خور ستایشی به انجام رسانده اند. مقاله حاضر به قصد نمایاندن راهبردهای یک مترجم فارسی زبان در برگردان واژگان قرآن به زبان فارسی تنظیم شده است. این مترجم که در حدود هفتصد سال پیش در خراسان می زیسته، همانند هر مترجم دیگر، راهبردهایی به کار گرفته که تقریبا با آنچه امروز در مطالعات ترجمه شناخته شده است، مطابقت و همراهی نسبتا کاملی دارد. از جمله برابر گزینی هر کلمه با حفظ نقش و نوع ساختار آن، برگردان واژه با توضیحی کوتاه یا بلند، برگردان کلمه با کلمه ای مرکب از عربی و فارسی، و برگردان یا توضیح واژگان ترجمه ناپذیر که در زبان عربی و بالتبع در قرآن به کار رفته است."

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان