حسن خیری

حسن خیری

مدرک تحصیلی: دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۸ مورد.
۱.

الگوی حل منازعات قومی از منظر قرآن کریم(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال ۱۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 130 - 159

کلید واژه ها: قوم قومیت منازعات قومی راهکار قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۹
یکی از چالش هایی که جوامع بشری، به ویژه کشورهای چندقومیتی ازجمله کشورهای اسلامی از قدیم تاکنون با آن مواجه بوده اند، منازعه های قومی در ابعاد نژادی، فرهنگی و سیاسی است. با توجه به اینکه در عراق، افغانستان، پاکستان، سوریه، ترکیه و مانند آن، این منازعات در جریان است؛ تأمل و بررسی پژوهشی برای دست یابی به راهکارهای حل این مسئله از منظر قرآن کریم دارای اهمیت و ضرورت بسیار است؛ براین اساس، نوشتار حاضر با طرح این پرسش که: «راهکارهای قرآن کریم برای حل منازعات قومی در ابعاد نژادی، فرهنگی و سیاسی چیست؟» به سراغ قرآن کریم رفته است و تلاش کرده با استفاده از روش استنطاقی، الگویی مبتنی بر کلام وحی با کمک گرفتن از تفسیر آیات قرآن کریم به دست آورده و ارائه کند. یافته های تحقیق نشان می دهد، قرآن کریم در بُعد تفاوت های نژادی با نفی نژادپرستی، تعصب، تبعیض، پرهیز از تمسخر نژادی و مانند آن و در بعد اجتماعی و فرهنگی نیز با دعوت از همه افراد اجتماع انسانی به رعایت انسجام اجتماعی، پذیرش تفاوت های فرهنگی و تعامل و وحدت و در بعد سیاسی، با توصیه به مشارکت سیاسی، شایسته سالاری، عدالت اجتماعی، راهکارها و الگویی متعالی و اثربخش و متمایز از الگوهای حاکم موجود، برای حل منازعات سیاسی - قومی ارائه کرده است.
۲.

موانع پیاده سازی کرسی های آزاد اندیشی در دانشگاه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال ۳۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵) 285 - 312

کلید واژه ها: نظریه پردازی آزاد اندیشی کرسی آزاداندیشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۵
آزادی بیان و آزاد اندیشی همواره از مفاهیم اساسی در زندگی انسان بوده است و تولید علم نیز از شاخصه های پیشرفت در جهان می باشد، کرسی آزاد اندیشی از طرح های راهبردی آیت الله خامنه ای برای ایجاد و حفظ روحیه نقادی،گفتگو و تولید علم و روشنگری است. کرسی ها برنامه ای از بیان نظرات و گفتگو بین جامعه دانشگاهی می باشد که به پیشنهاد ایشان در پاسخ به نامه جمعی از اهالی اهل قلم راه اندازی گردید. ولی تا به امروز بر اساس آمار های موجود و مطالبه مجدد مبدع آن در دیدار های مختلف هنوز به جایگاه موثر خود نرسیده است. در این پژوهش داده بنیاد و با انجام بیست و پنج مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته و تجزیه تحلیل آن از طریق کدگذاری به مدل عدم توسعه کرسی های آزاد اندیشی دست یافته و الزامات راهبردی برای توسعه را در این رابطه مورد بررسی قرار داده ایم. نتایج پژوهش بعد از دسته بندی مقولات به ابعاد سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ساختاری ترسیم مدل موانع توسعه کرسی ها نشان از اهمیت مقولات مرتبط با ابعاد سیاسی و فرهنگی دارد و راهبردهایی همچون تدوین سند بالا دستی، ایجاد الگویی صحیح و احساس مصونیت در بیان نظرات در کرسی برای ارتقاء سطح کمی و کیفی کرسی ها ضروری به نظر می رسد. واژگان کلیدی: نظریه پردازی، آزاد اندیشی، کرسی آزاداندیشی، جهاد تبیین
۳.

بررسی تاثیر طرح توسعه سیاسی در میزان مشارکت سیاسی- اجتماعی افراد 18 تا 38 سال در استان مرکزی و توابع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره ۱۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۵ 31 - 42

کلید واژه ها: تاثیرپذیری مشارکت سیاسی توسعه سیاسی مشارکت اجتماعی رفتار اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۷۵
مشارکت عملی جمعی، آگاهانه و داوطلبانه است که از دخالت شهروندان درسطوح مختلف در امورعمومی گرفته تا انداختن رأی به صندوق برای رسیدن به نیازهای اجتماعی و تصمیم گیری های سیاسی را شامل میشود. مشارکت عقلانی ترین رفتار و کنش انسانها درجامعه است که میتواند زمینه ساز توسعه سیاسی گردد و رابطه مستقیم آن با مشارکت سیاسی ضروری است که جزئی از رفتار اجتماعی محسوب میگردد. لذا هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان تاثیرپذیری توسعه سیاسی از مشارکت سیاسی-اجتماعی مردم در استان مرکزی میباشد که برای اثبات آن از روش پیمایشی استفاده شده است. روش نمونه گیری دراین پژوهش از نوع نمونه گیری خوشه ای است. برهمین اساس از کل جامعه آماری به تعداد 448226 نفر، جمعیت بالغ بالای ۱۸ سال شهرستان های استان مرکزی، طبق محاسبه فرمو ل کوکران 383 نفر حجم نمونه تعیین گردید و درادامه به بررسی سوال؛ میزان ارزیابی طرح توسع هسیاسی از چه طریق بر مشارکت سیاسی-اجتماعی افراد 18 تا 38 سال در استان مرکزی و توابع آن منجر میگردد؟ پرداخته می شود که نتیجه آن نشان دهنده چرخه ای فعال در مشارکت جدی در تمام زمینه ها است و بواسطه آن رشد جامعه مدنی و توسعه سیاسی احصاشده است. بدلیل وجود موانع ساختاری، فقدان بسترهای لازم، نبود فرهنگ سیاسی توده مردم روند کندی داشته. طبق نتایج حاصل از روش تحقیق مذبور و برمبنای پرسش مطرح شده بین متغیرهای وابسطه ی مشارکت سیاسی-اجتماعی و میزان تاثیرپذیری توسعه سیاسی از این متغیرها رابطه معنادار ومستقیمی وجود دارد و توسعه سیاسی بیشترین تاثیرپذیری را ازمتغیر مشارکت سیاسی دارد.
۴.

شبکه های اجتماعی و رابطه آن با هویت انقلابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال ۲۰ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۴ 53 - 72

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی ارزش های مدرن هویت انقلابی هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۷۸
گسترش تکنولوژی های ارتباطینوین دسترسی جوانان را به شبکه های اجتماعی افزایش داده است.بهره مندی از این پدیده بر الویتها و جهت یابی افراد تأثیر می گذارد.مقاله حاضر که ماحصل یک تحقیق است با این هدف سازمان یافته است که رابطه شبکه های اجتماعی را باهویت انقلابی بررسی نماید.الگوی نظری این تحقیق تلفیقی از نظریات، گیبینز، گیدنز و جیمسون می باشد. فرضیات تحقیق عبارتند از:هر چه افراد بیشتر در معرض شبکه های اجتماعی قرار بگیرند، بیشتر گرایش به ارزش های مدرن پیدا می کنند و از آن طریق هویت انقلابی  آنها تضعیف می شود.این تحقیق با روش پیمایش انجام شده است. جمعیت آماری تحقیق،شهروندان بالای 15 سال شهر تهران می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که در معرض شبکه های اجتماعی قرار گرفتن رابطه ای مثبت با گرایش به  ارزش های مدرن و رابطه منفی با هویت انقلابی دارد.
۵.

Sociological Analysis of Accounting Measurement Theories(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Advances in Mathematical Finance and Application, Volume ۸, Issue ۳, Summer ۲۰۲۳ 863 - 877

کلید واژه ها: Accounting Measure Theories Sociological Paradigms positivism interpretive thematic analysis

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۲۴
Due to the existence of various paradigms and theories in accounting and various methods introduced to measure accounting values, as well as the lack of a complete and well-defined framework of these theories in terms of sociological paradigms, we decided to analyze sociology from theories. To achieve this goal, we used the content analysis method. In this way, first by examining the schools and theories of sociology and the main paradigm of positivism, interpretiveness, identification and components that were the characteristics of these paradigms were extracted and categorized from the themes and then the outputs were approved by sociology professors. And then accounting measurement theories and various theories using the method of taking notes from books and texts and articles extracted and sociological components in the context of accounting theories are searched and analyzed and at the end of accounting theories according to The extracted themes and their analytical codes are classified and analyzed and interpreted based on the obtained results. The results of the analysis of themes, new theories of accounting measurement tend to interpretism in which the role of the accountant is more prominent and historical cost theory is classified as a positivist sociological theory.
۶.

تحلیل جامعه شناختی تئوری های حسابداری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 209 - 236

کلید واژه ها: تئوری های حسابداری پارادایم های جامعه شناسی اثباتگرایی تفسیرگرایی انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۵۸
با توجه به وجود پارادایم ها و تئوری های متنوع در حسابداری و فقدان دسته بندی مشخص نظریه های حسابداری و از آنجایی که حسابداری دانش اجتماعی است، بر آن شدیم تا نظریه های حسابداری را به بافت وسیع تر جامعه شناختی آنها ارتباط دهیم. جهت نیل به این هدف از روش تحلیل مضمون استفاده کردیم. به این گونه که ابتدا با بررسی مکاتب و نظریه های جامعه شناسی سه پارادایم اصلی اثباتگرایی، تفسیرگرایی و انتقادی، شناسایی و مؤلفه هایی که معرف و شاخصه های این پارادایم ها بود از مضامین استخراج و دسته بندی شده سپس خروجی ها به تأیید اساتید جامعه شناسی رسانده و پس از آن تئوری های مختلف حسابداری با استفاده از روش فیش برداری از کتب و متون و مقالات استخراج و مؤلفه های جامعه شناسی در مضامین تئوری های حسابداری جستجو و تجزیه و تحلیل شده و در پایان تئوری های حسابداری با توجه به مضامین استخراج شده و کدهای تحلیلی آن دسته بندی و بر اساس نتایج بدست آمده تحلیل و تفسیر شده است. نتایج تجزیه و تحلیل مضامین، تئوری های حسابداری را در سه دسته پارادایم های اصلی جامعه شناسی، اثبات گرا، تفسیرگرا و انتقادی قرار داد و با توجه به نتایج بدست آمده تحقیق، اکثر تئوری های حسابداری در دسته تئوری های تفسیرگرایی قرار گرفته اند که این نشان دهنده نقش مؤثر افراد مرتبط با این تئوری ها از جمله حسابداران، مدیران و سرمایه گذاران و ... می باشد و همچنین موضوع اختلاط پارادایمی در بین برخی تئوری های حسابداری به چشم می خورد
۷.

نقش حکومت در ایجاد بسترهای جامعه پذیری سیاسی از منظر نهج البلاغه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال نهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۳۶) 153 - 183

کلید واژه ها: حکومت جامعه پذیری سیاسی نهج البلاغه امام علی (ع) بسترهای جامعه پذیری سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۱۸۵
مانایی هر حکومت وابسته به اقبال عمومی مردمان و پذیرش عناصر آن نزد گروه های مختلف اجتماعی است و بدون سطح قابل قبولی از جامعه پذیری سیاسی، ادامه حیات حکومت با دشواری روبه رو است. جامعه پذیری سیاسی فرایندی است که با رفتار حکومت و عناصر آن رابطه تام دارد و از عوامل اثرگذار در تحقق این فرآیند قلمداد می شود. این نوشتار که با بهره گیری از ظرفیت نظریه مبنایی انجام شده، درصدد است با ارجاع به آموزه های کتاب شریف نهج البلاغه ، نقش حکومت را در ایجاد بسترهای جامعه پذیری سیاسی واکاوی کند. سخنان و سیره امام علی علیه السلام در نهج البلاغه، واجد نکات ارجمندی است که بسترهای شکل گیری جامعه پذیری سیاسی را تسهیل می سازد. یافته های تحقیق مشعر به این واقعیت است که برای تحقق مطلوب جامعه پذیری سیاسی، در گام نخست باید حکومت و عناصر آن با تصحیح رفتارهای خویش، زمینه و بستر مناسب را برای آن فراهم آورند. از این منظر، بسترهایی چون توحیدمحوری، ارزش محوری، حق گرایی، معرفت افزایی، شفافیت سازی و تعامل گرایی از زمینه هایی است که در سیره و گفتار امام× برای تمهید جامعه پذیری سیاسی اعضای جامعه دارای اهمیت است و آن حضرت در اداره امور حکومت و تحریض کارگزاران و مدیران بدان ها پافشاری نشان داده است.
۸.

کارکردهای اجتماعی سنن الهی از دیدگاه مقام معظم رهبری سیدعلی خامنه ای(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال دهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۳۹) 7 - 39
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۱
سنن الهی جایگاهی پربسامد و مؤثر در تحلیل ها و تدبیرهای سیاسی اجتماعی حضرت آیت الله العظمی خامنه ای دام عزّه دارد که این تحقیق درصدد تبیین کارکردهای اجتماعی سنن الهی با روش توصیفی-تحلیلی و تفسیری-استنباطی از کلام ایشان است. سنن در این مقاله قوانین و ضوابط الهی حاکم بر جهان و انسان است که به صورت تکوینی و مطلق یا به صورت تشریعی و مشروط به نیت و عمل انسانی پدیدار می گردد. سنت های الهی، روش های هستند که خدای متعال امور عالم و آدم را بر پایه آنها تدبیر و اداره می کند. همان طور که در عالم طبیعی، سنن و قوانین الهی وجود دارد، قوانین و سننی نیز در جوامع انسانی وجود دارد که ممکن است کسی با چشم مادی نتواند درک کند، امّا وجود دارد. کارکرد، اصطلاحی جامعه شناختی است که به معنای اثر و نتیجه به کار می رود. کارکرد سنن الهی و نتایج و آثاری که بر سنن مترتب می شود، هم فردی و هم اجتماعی است؛ این نوشتار درصدد بیان کارکردهای اجتماعی می باشد. تحقق نظارت، پاسداشت ارزش ها، تحقّق عزت، قدرت و مقاومت، معنویت، عقلانیت، عدالت، بصیرت، دشمن شناسی و تحقق پیشرفت در جامعه و... از مهمترین کارکردهای اجتماعی است که از کلام مقام معظم رهبری می توان استخراج نمود.
۹.

مسئله اعتماد اجتماعی در نظام اجتماعی اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 265 - 281

کلید واژه ها: اعتماد اجتماعی اخلاق اجتماعی مقوم اعتماد اجتماعی احکام فقهی مقوم اعتماد اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۱۴۸
امروزه یکی از مسائل اساسی جوامع غربی و جوامعی که متأثر از فرهنگ غربی هستند کاهش سرمایه اجتماعی است. اعتماد اجتماعی یکی از مؤلفه های اساسی سرمایه اجتماعی است. کاهش اعتماد اجتماعی بحران هویتی و فرهنگی را به دنبال داشته و این مسئله را در کانون توجه جامعه شناسان قرار داده است. جامعه اسلامی ما به میزانی که پای بند به آموزه های اسلامی است از این سرمایه برخوردار است. بدین روی هدف این مقال بررسی اعتماد اجتماعی در نظام اجتماعی اسلامی است. مقاله از روش توصیفی تحلیلی بهره جسته و موضوع را از ابعاد مختلف اعتقادی، اصول فقه، اخلاق اجتماعی و فقهی واکاوی نموده است. مفاهیمی چون "ایمان"، " مؤمن"، " متقی"، " برادر"، "ولایت مؤمنانه"،" کرامت انسانی"، " حق الله و حق الناس"، " مسلم"، " متشرع"، " متخلق"، " تعاون"، " تکافل"، " مواسات"، " قرض الحسنه"، " صدقه"، " وقف"، " عمل صالح"، " حسن خلق"، "تولی"، " حرمت "غیبت و تهمت و افتراء و اهانت" و دهها مفهوم دیگر حاوی معنای اعتماد اجتماعی است. در بحث اعتقادی به سنت های الهی و نقش توکل و اعتماد به وعده های الهی اشاره شده و در بحث اصول فقه بحث خبر واحد و بنای عقلاء به عنوان دو موضوع اساسی در زیر مجموعه اعتماد اجتماعی بررسی شده و در بحث اخلاق اجتماعی برخی اصول اخلاقی و رویه های پیشوایان دینی در تأکید بر اعتماد مؤمنان نسبت به هم و ضرورت برقراری رابطه برادرانه اشاره شده و در بحث احکام فقهی نیز برخی عناصر زیرساختی، ساختی و عاملیتی مقوم اعتماد اجتماعی تشریح گردیده است. از جمله عناصر ساختی مطرح در این مقال عبارت است از: خاستگاه کتاب، سنت و عقل، ابتنای بر حکمت نظری و عملی، تفکیک حق الله و حق الناس و رابطه اخوت، بنوت، نبوت و امامت. نتیجه آنکه بسیاری از احکام اخلاقی، فقهی اسلام به صورت ساختاری یا عاملیتی، مستقیم یا غیر مستقیم به تقویت اعتماد اجتماعی منجر می شود و در عین حال فرد و جامعه را از اعتماد بی جا برحذر می دارد.
۱۰.

جایگاه حکومت در تأسیس نهادهای جامعه پذیری سیاسی از منظر نهج البلاغه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۹۶ 7 - 34

کلید واژه ها: فرهنگ سیاسی جامعه پذیری سیاسی نظریه ی مبنایی نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۷۲
هدف پژوهش حاضر شناخت نقش حکومت در تاسیس نهادهای جامعه پذیری سیاسی از منظر نهج البلاغه است و می کوشد کارکرد حکومت در ایجاد نهادهای جامعه پذیری سیاسی را به منظور شکل دهی به باورها، آگاهی ها و رفتارهای سیاسی مردمان، با ارجاع به آموزه های این کتاب بررسی نماید. برای این منظور با استفاده از ظرفیت روش نظریه ی مبنایی: مفاهیم، مقولات و گزاره های مربوط به موضوع، استخراج شده و در سه مرحله ی کدگذاری باز، محوری و انتخابی دسته بندی و تحلیل شده اند. دست مایه ی این تلاش را می توان شناسایی و صورت بندی حجم معتنابهی از کدها، مفاهیم و مقوله های اصلی و فرعی ناظر به پرسش های تحقیق دانست که در قالب سه گزینه ی: «اهتمام به نهادهای انتخاباتی»، «سامان دهی نهادهای مردم نهاد» و «تشکیل نهادهای نظارتی و امنیتی» مقوله بندی شده اند. در نهایت با انتزاع مقوله ی «مواجهه ی ایجابی با جامعه پذیری سیاسی» به عنوان مقوله انتخابی، مشخص شد در پرتو شکل گیری صحیح نهادهای جامعه پذیری سیاسی و نقش سازنده ی حاکمان در این زمینه، می توان به تحقق جامعه پذیری سیاسی مطلوب سرعت بخشید.
۱۱.

بررسی نظام خانواده مبتنی بر نظریه استخلاف شهید صدر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۳۵) 173 - 205

کلید واژه ها: قرآن ساختار نظام خانواده استخلاف شهید صدر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۱
بر اساس آراء و نظریه اجتماعی شهیدصدر، هر جامعه از سه عنصر تشکیل می شود: طبیعت، انسان و رابطه. ماهیت عنصر سوم است که مابه الامتیاز ماهیت جوامع بشری از یکدیگرست. قرآن کریم، ماهیت تکوینی این رابطه را استخلاف قلمداد می کند؛ که براساس آن، انسان به عنوان جانشین و امین الهی پای بر زمین گذاشته است. اینکه بر اساس نظریه استخلاف شهیدصدر چه نوع نظام خانواده ترسیم می شود؛ پرسشی است که این نوشتار با روش های، استنطاقی و تحلیلی و باتتبع  در آثار ارزشمند شهیدصدر، درصدد جواب آن است. شاکله کلی نظام خانواده استخلافی این است که در همه روابط خانواده و در هر سطح آن، روح استخلافی وجود دارد. در نظام خانواده استخلافی، مرد «قَیِّم» است و این مفهوم غیر از مردسالاری است؛ حفظ منزلت زن در این نظام، از مهم ترین رکن خانواده قرآنی است که دارای کارکردهای زیادی است. ایفای این نقش به انجام وظایفی ازقبیل: خانه داری، شوهرداری و پرورش فرزند، حِصن و حفاظت و رفع نیازهای مادی و معنوی خانواده با حفظ منزلت «محصِن» و «قیم» همسر است. جایگاه فطری و واقعی مرد در نظام خانواده استخلافی، قیّم، مدیر، محافظ، رئیس، امیر و ولی اعضای خانواده و همسراست. استخراج واژه «محصِن» و «قیم» برای مردان و واژه «محصَنه» و «قانته» از قرآن، برای منزلت اجتماعی زنان، از نوآوری های این پژوهش است.
۱۲.

سازه مفهومی جامعه پذیری سیاسی و جایگاه آن در فرهنگ سیاسی دینی

نویسنده:
منبع: مدیریت دانش اسلامی سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 137 - 168

کلید واژه ها: جامعه جامعه پذیری جامعه پذیری سیاسی فرهنگ سیاسی فرهنگ سیاسی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۸۳
«مفهوم شناسی» از گام های اساسی در هر پژوهش است و همه بخش های پژوهش ارتباط تنگاتنگی با آن پیدا می کنند یا بر آن مترتب اند. این نوشتار با بهره گیری از روش اسنادی، تلاشی است به منظور شناخت و تعریف سازه جامعه پذیری سیاسی که طی آن علاوه بر واژه شناسی، به معانی، کاربردها، کارکردها، قرابت ها و تقابل های معنایی آن پرداخته است و نیز چگونگی انبعاث، اشتقاق و ارتباط آن با مفاهیم جامعه، جامعه پذیری، فرهنگ و فرهنگ سیاسی واکاوی شده است و درنهایت به این نتیجه دست یافته است که جامعه پذیری سیاسی فرایندی است که طی آن باورها، ارزش ها، دانش ها و رفتارهای سیاسی از نسل های پیشین به نسل های جدید منتقل می شوند و اگر به گونه ای درست تفسیر و تبیین شوند، باعث نشاط سیاسی است و آینده مطلوب تری برای جامعه سیاسی، به ویژه فرهنگ سیاسی دینی و نظام اسلامی رقم می زند.
۱۳.

تحلیل سیاست های اجتماعی تأثیرگذار نظام جمهوری اسلامی ایران بر حفظ سرمایه اجتماعی در استان خوزستان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۳) 29 - 50

کلید واژه ها: سیاست های اجتماعی نظام جمهوری اسلامی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۷۵
این پژوهش با هدف تحلیل سیاست های اجتماعی تأثیرگذار نظام جمهوری اسلامی ایران بر حفظ سرمایه اجتماعی در استان خوزستان انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بود، جامعه آماری مورد نظر شامل کلیه شهروندان استان خوزستان بود،  با استفاده از روش نمونه گیری خوشه تصادفی چند مرحله ای 384 نفر به عنوان نمونه آماری جهت مطالعه انتخاب شدند. شاخص های مورد نظر سرمایه اجتماعی اعتماد، مشارکت، و انسجام اجتماعی بودند. برای دستیابی به این هدف، از دیدگاه پاتنام و کلمن و فوکویاما و از روش پیمایشی(با ابزار پرسشنامه) و اسنادی (با استفاده از کتاب ها و مقالات) بهره گرفته شد. روایی و پایایی پرسشنامه در طول فرایند تحقیق مورد تایید قرار گرفت.  داده های تحقیق پس از جمع آوری بر اساس سوال های پژوهش و با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که سیاست های اجتماعی از جمله قانون مداری، عدل و برابری، توسعه سرمایه های انسانی، عدالت آموزش و رفع نابرابری های آموزشی، رفع تبعیض اقتصادی و رفع فساد اداری بر حفظ سرمایه اجتماعی در ابعاد مشارکت سیاسی، انسجام اجتماعی و اعتماد اجتماعی تاثیر مثبت و معنی داری دارند. در نتیجه می توان با توجه بیش از پیش به سیاست های شناسایی شده در این پژوهش در راستای حفظ سرمایه اجتماعی در سطح جامعه گام های موثری را برداشت.
۱۴.

نقش تعیّن اجتماعی در تفسیر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۳۵) 108 - 137

کلید واژه ها: تعین تعین اجتماعی تفسیر پیش فرض های مفسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۱۶۴
نگاهی هرچند گذرا به کتب مختلف تفسیری، گویای این واقعیت انکارناپذیر است که هر یک از آنها با گرایش، روش و دیدگاه خاصی تدوین یافته اند و این امر سبب فاصله و اختلاف معنادار میان این تفاسیر گردیده است؛ به گونه ای که در برخی موارد تفسیرهای صورت گرفته از یک آیه، در مقابل هم قرار داشته و با همدیگر متناقض می باشند. پرسش اصلی این است که چه عاملی باعث چنین اختلاف تفسیری گردیده است؟ این تحقیق، مبتنی بر یکی از پارادایم های مطرح شده در بحث «تعیین اجتماعی معرفت» و نیز بهره گیری از نظریه اعتباریات، همچنین استفاده از روش تحلیلی-توصیفی؛ سعی در اثبات این فرضیه دارد که اختلاف و تفاوت دیدگاه ها در تفسیر، متأثر از تعیّن های اجتماعی است. به عبارت دیگر، برداشت های تفسیری متأثر از شرایط، زمینه ها و واقعیت های اجتماعی جامعه مفسِّر است. از این رو ضمن پرداختن به مباحث نظری، موضوعاتی نیز گواه بر تأثیرپذیری تفسیر از تعین اجتماعی بیان شده است.
۱۵.

ظرفیت اعتباریات علامه طباطبایی برای تولید علوم انسانی و اقتضائات آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 79 - 105

کلید واژه ها: اعتباریات پیش از اجتماع اعتباریات پس از اجتماع فطرت گرایی فرهنگ گرایی علوم انسانی متعهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۸۹
نقد علوم انسانی و بررسی اعتبار قضایای آن از موضوعاتی اساسی است که به رغم قدمت آن هنوز محل بحث و مناقشه است. علامه طباطبایی از جمله اندیشمندانی است که با طرح اعتباریات به نقد زیرساخت های این علوم مبادرت کرد. علامه با تقسیم اعتباریات به ثابت و متغیر و اعتباریات پیش از اجتماع و پس از اجتماع ساختار دانش را بر حقیقت گرایی و ملاحظه علم ورای فرهنگ را بنا نهاد. این مداقه علمی با تفحصات علمی شاگردان ایشان نظیر شهید مطهری با طرح بحث فطرت ادامه یافت. در این مقاله بر آن هستیم تا با تشریح اعتباریات علامه طباطبایی و تلفیق آن با اعتقاد به فطرت در آدمی به ارزیابی علوم انسانی مبتنی بر اومانیسم در اشکال مختلف رویکردی آن از جمله رویکردهای اگزیستانسیالیستی و مارکسیستی بپردازیم. اذعان به قلمرو حقیقی و اعتباری، متمایز شدن رویکرد فطری از فرهنگی و اقتضاءات اعتراف به فطرت و وجود ساحت اعتباریات حقیقی و پیش از اجتماع و علوم انسانی متعهد از مباحثی است که در این مجال بدان پرداخته شده است.
۱۶.

تبیین کنش گری «اخلاقی ساختاری» مکتب سلیمانی و تأثیر آن بر آینده جبهه مقاومت

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۶) 135 - 158

کلید واژه ها: مکتب سلیمانی کنش گری و اخلاق گرایی ساختارگرایی سنت های الهی موج آفرینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۲۷
مکتب و نظام انقلابی دو اصطلاحی است که در گفتمان مقام معظم رهبری برای ترسیم خط انقلابی به کار رفته است. ایشان در مقام بهره گیری از الگوی کنش انقلابی شهید سلیمانی از مکتب سلیمانی سخن گفته اند. این نوشتار با بهره گیری از روش استنطاق، موقعیت فرد و ساختار را در نظام اجتماعی واکاوی کرده و با بهره گیری از آموزه های اسلامی، نظام سازی اسلام را اذعان به کنش گری اخلاقی بر پایه ساختارها دانسته است. مدلی که حاوی ترکیب بدیعی از تلفیق عاملیت (کنش گرایی) و ساختار است. چنین کنش گری در ساختارهای اجتماعی، متناسب با سعه وجودی فرد و سازمان، جریان و موجی تولید می کند که پهنه تاریخ را درمی نوردد و پس از زندگی این دنیایی کنش گر نیز ادامه می یابد. آن گاه با شواهدی ازجمله ارائه نتایج پیمایش انجام شده، این موج آفرینی را تشریح و تبیین کرده است که آینده تمدنی و جبهه مقاومت، بیش از پیش از آثار وجودی شهید سلیمانی و مکتب ایشان منتفع خواهد بود.
۱۷.

تبیین اجتماعی- فرهنگی هم جواری شغلی با مصرف مواد مخدر و تصادفات جاده ای ناشی از آن (مورد مطالعه: رانندگان کامیون استان کرمان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هفدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۷ 130 - 149

کلید واژه ها: همجواری شغلی مصرف مواد رانندگان تصادف مواد مخدر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۳۱۸
مصرف مواد مخدر و پیامدهای ناشی از آن، از عمده ترین معضلات اجتماعی و اقتصادی جوامع به شمار می آید. پدیده تصادفات جاده ای و علل و پیامدهای ناشی از آن نیز، به عنوان دیگر معضلات جامعه کنونی ما به شمار می رود. صرف نظر از عواملی چون ایمنی و استاندارد خودروها و راه ها، عامل انسانی یکی از پر رنگ ترین عوامل بروز تصادفات جاده ای به شمار می رود. پژوهش حاضر با هدف تبیین علل گرایش رانندگان کامیون در استان کرمان به مصرف مواد مخدر و پیامدهای ناشی از آن انجام گردید. روش پژوهش کیفی و روش جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه با 20 نفر از رانندگان کامیون استان کرمان می باشد که با روش انتخاب هدفمند و تا رسیدن به مرحله اشباع مفهومی انجام گردیده است. یافته های این پژوهش نشان داد که نوعی همجواری شغلی بین مصرف مواد و شغل رانندگی کامیون احساس می گردد. این همجواری باعث تقویت باورهای کلیشه ای در مورد التزام مصرف مواد مخدر برای غلبه بر خستگی و افزایش توان جسمی می گردد. از جمله پیامدهای همجواری شغلی در مصرف مواد مخدر، تصادفات مرگبار جاده ای، معضلات شغلی و زندان می باشد.
۱۹.

تفاوت هویتی نسل اول و دوم مهاجران افغانی به ایران (مورد مطالعه: مهاجران هزاره ای مقیم قم در سال 96)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال ششم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 131 - 151

کلید واژه ها: مهاجرت قوم هزاره مهاجران هویت ملی هویت دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷۹ تعداد دانلود : ۶۴۱
پس از بحران های اخیر در افغانستان، تعداد زیادی از شهروندان افغانستان (حدود دو میلیون نفر) که بیشتر آنان شیعه و از قوم هزاره بودند، به ایران مهاجرت کردند. اقامت این مهاجران، نه در قالب تعیین اردوگاه و مکان ویژه برای سکونت بلکه به صورت پراکنده و در اقصی نقاط کشور ایران صورت پذیرفته است. بسیاری از آنان سال های متمادی در ایران بوده و در نتیجه، نسل دومی از مهاجران افغانستانی شکل گرفته که تمام یا بیشتر زندگی خود را در ایران گذرانده و با فرهنگ ایرانی رشد یافته اند. این تحقیق بر آن است تا تفاوت هویتی، ملی و مذهبی این دو نسل از مهاجران را؛ یعنی نسلی که در افغانستان به دنیا آمده و بعد به ایران مهاجرت کرده اند و در سال 1396 مقیم قم بوده اند و نسلی که در ایران به دنیا آمده و در همین سال مقیم قم هستند؛ بررسی نماید. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و مسئله محور، از نظر نوع داده، کمی است که با روش پیمایشی و از ابزار پرسش نامه بر اساس مقیاس لیکرت به منظور دست یابی تغییرات در فرهنگ شیعه ی از قوم هزاره برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. یافته های به دست آمده از تحلیل استنباطی (آزمونT تک نمونه ای و آزمونT با دو نمونه مستقل) بیانگر آن است که فرهنگ قوم هزاره و شیعیان در بخش های مختلف هویت ملی، دینی - مذهبی، هنجاری - رفتاری در میان هر دو نسل دچار تغییر گردیده است.
۲۰.

شاخصه های جامعه مطلوب در تمدن اسلامی از منظر قرآن و روایات

نویسنده:
منبع: مطالعات حدیث پژوهی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵ 50 - 71

کلید واژه ها: شاخص جامعه مطلوب تمدن قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۳ تعداد دانلود : ۸۸۶
بی شک بهترین روشِ دست یابی به جامعه مطلوب استفاده از منبع غنی وحی الهی است تا از طریق آن شاخصه های جامعه مطلوب تبیین شود، شاخصه هایی که کاربرد و اعمال آن در جامعه، می تواند باعث رشد و کمال تمدن اسلامی گردد. با توجه به یافته های تحقیق که به روش توصیفی و تحلیلی صورت گرفته است، مهم ترین شاخصه های هستی شناختی جامعه مطلوب عبارت اند از: توحید گرایی، معاد باوری و رهبری الهی؛ از شاخصه های مهم ارزش شناختی می توان به تقوا، عدالت، وحدت، توان نظامی، امنیت و رفاه را نام برد همچنین شاخصه های انسان شناختی شامل کرامت انسان، اعتدال، نظارت اجتماعی و پیشرفت می باشند. با توجه به این شاخصه ها می توان گفت که جامعه مطلوب قرآنی در تمدن اسلامی، جامعه ای است که در آن خدای یگانه مورد پرستش قرار گرفته و آحاد افراد آن عدالت را رعایت نموده و در تمامی شئون زندگی اعتدال را سرمشق خویش قرار دهند و با نظارت اجتماعی که ناشی از حس مسئولیت افراد جامعه نسبت به هم می باشد از پلیدی ها و ناهنجاری ها جلوگیری نموده و برای پیشرفت و رشد جامعه اسلامی از هیچ کوششی دریغ ننمایند و در پرتو رهبری الهی و با آمادگی نظامی، امنیت و رفاه در جامعه حاکم باشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان