جایگاه روان شناسی ورزشی در رشته های المپیکی و مدال آور؛ یک مطالعه تطبیقی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین جایگاه روان شناسی ورزشی در رشته های المپیکی و مدال آور در ساختار ورزش کشور انجام گرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و با توجه به ماهیت، از نوع پژوهش های کیفی و از نوع نظریه زمینه ای می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه افرادی بود که در ساختار روان شناسی ورزشی و ورزش کشور صاحب نظر و تأثیرگذار بودند (500=N). حجم نمونه در بخش کیفی با توجه به روش نمونه گیری گلوله برفی و رسیدن به اشباع نظری 24 نفر بود و در بخش کمی تعداد 221 نفر با توجه به جدول مورگان و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل مصاحبه عمیق در بخش کیفی و در بخش کمی پرسشنامه حاصل از بخش کیفی بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها، ابتدا بر اساس رویکرد گروندد تئوری، داده های حاصل از مصاحبه ها تحلیل شد. سپس در بخش کمی از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. نتایج نشان داد که روان شناسی ورزشی ایران در مقایسه با چند کشور منتخب و پیشرو جایگاه مناسبی ندارد (98/24=t). همچنین، تشکیلات خاص مربوط به روانشناسی ورزشی (19/18=t)، ساختار مناسب روانشناسی ورزشی (36/13=t) و نیروی انسانی متخصص روانشناسی ورزشی (91/19=t) در ایران در مقایسه با کشورهای منتخب و پیشرو وجود ندارد. با این حال نسبت به گذشته تغییرات مثبتی صورت گرفته (23/15=t) و وضعیت و جایگاه روانشناسی ورزشی در ایران در مقایسه با کشورهای منتخب و پیشرو (83/8-=t) مناسب نیست (01/0=p). در همین راستا، 13 مورد شرایط علی، 10 مورد شرایط مداخله گر، 9 مورد از بسترهای حاکم و 7 مورد از پیامدهای ارتقای روانشناسی ورزشی در ساختار ورزش کشور شناسایی شد و نیز 7 راهبرد برای ارتقای جایگاه روانشناسی ورزشی در ساختار ورزش کشور پیشنهاد شد.