ساختار زبانی - فرهنگی گفتار پوزش خواهی در شاهنامه فردوسی (براساس مطالعه پنج متن)
آرشیو
چکیده
زبان و فرهنگ رابطه درهم تنیده ای با هم دارند و زبان ابزار مهمی برای انتقال فرهنگ است. فرهنگ مؤلفه های مختلفی دارد که برخی از مهم ترین آنها در شیوه ارتباط با انسان های دیگر بروز می یابد. گاهی افراد در تعامل با دیگران دچار تعارضاتی می شوند که برای ادامه ارتباط، نیاز به رفع آن به صورت پوزش خواهی است. در پوزش خواهی، فرد با آگاهی از دانش فرهنگی جامعه خود، سخنی بر زبان می آورد که بتواند نظر موافق مخاطب خود را جلب کند. بنابراین با مطالعه گفتارهای مربوط به پوزش خواهی می توان لایه های فرهنگی نهفته در زبان را شناسایی کرد. یکی از متون مهم زبان فارسی که حاوی اطلاعات فرهنگی و اجتماعی بسیاری است، شاهنامه فردوسی است که در آن مسائل فرهنگی ازطریق گفتار شخصیت ها و ضمن روایت ها بازگو شده است. مسئله اصلی پژوهش پیش رو این است که فردوسی با درنظرداشتن اقتضای حال و بافت موقعیتی، از چه راهبردی برای بیان گفتار پوزش خواهی شخصیت های خود استفاده کرده است. ازسوی دیگر، نوع چینش متنی گفتار پوزش خواهی چه اطلاعات فرهنگی و اجتماعی را بازگو می کند. به این منظور، پنج گفتار با محتوای پوزش خواهی در شاهنامه به صورت هدفمند انتخاب و ساختار متنی آن با استفاده از روش رقیه حسن در بررسی ساختار متن (1985 و 1989) و نیز ساسانی و یزدانی (1392) در تقسم بندی گام ها و به شیوه کیفی تحلیل شد. براساس نتایج حاصل از پژوهش، گفتار پوزش خواهی در شاهنامه ساختار ویژه ای دارد که باتوجه به موقعیت و جایگاه افراد و نیز اهمیت موضوع تغییراتی هم در آن مشاهده می شود.متن
Linguistic-Cultural Structure of Apology Discourse in Ferdowsi's Shahnameh (A Case Study of Five Apology Discourses)
Language and culture are intricately interconnected, with language serving as a crucial tool for transmitting culture. Culture encompasses various components, some of which manifest through interactions with others. Conflicts in such interactions sometimes necessitate apologies to continue the relationship. In apologizing, an individual, with an awareness of their cultural knowledge, utters words that aim to gain the recipient’s approval. Therefore, studying apology discourses can reveal the underlying cultural layers present in language. One significant Persian text rich in cultural and social information is Ferdowsi's Shahnameh, where cultural issues are conveyed through the speeches of characters and narratives. The primary issue addressed in this study is how Ferdowsi employs strategies for articulating the apology discourse of his characters, considering the situational context and circumstances. Additionally, what cultural and social information is conveyed through the textual arrangement of apology discourse? To explore this, five apology discourses from the Shahnameh were purposefully selected, and their textual structure was analyzed qualitatively using the methods of Raqiya Hassan (۱۹۸۵ and ۱۹۸۹) and Sasani & Yazdani (۲۰۱۳) in step segmentation. The study's findings indicate that the apology discourse in the Shahnameh has a distinctive structure, which shows variations based on the context and status of individuals, as well as the significance of the issue at hand.
تبلیغات
