نقش زهد در کوچک سازی تنیدگی حاصل از سختی ها بر اساس آیات و روایات (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
تنیدگی یکی از نخستین تنش های روانی است که افراد در معرض رنج های طبیعی و حوادث ناگوار، آن را تجربه می کنند. از جمله واکنش های شناختی منفی در مقابله با این رنج ها، «بزرگ سازی» آن است. هدف این پژوهش تبیین نقش زهد در کوچک سازی تنیدگی حاصل از رنج بر اساس آیات و روایات بود. بدین منظور، از دو روش فهم عمومی متون دینی با رویکرد روان شناختی و فهمِ روان شناختی متونِ دینی استفاده شد. بر این اساس، به ترتیب، خانواده حدیث، اطمینان از صدور و اعتبار احادیث، لغت شناسی زهد، مفهوم شناسی آن مبتنی بر آیات و منابع روایی، و سرانجام چرایی و چگونگی نقش زهد در کوچک سازی سختی ها با تأکید بر تنیدگی ناشی از این بلایا و رنج ها بررسی شد. یافته ها نشان داد روایات مورد استناد، از اعتبار سند و منبع مناسبی برخوردارند. نتایج مفهوم شناسی زهد حاکی از آن بود که زهد از 10 مؤلفه، شامل شناخت حقایق و باطن، باور به فناپذیری دنیا، ظرفیت تمایز و تشخیص، خودمهارگی، دلبستگی خداسو، آینده نگری آخرت سو، جهت دهی تمایلات و خواسته ها، آرامش، بردباری و روابط اجتماعی همدلانه تشکیل شده است. چگونگی تأثیر زهد در سبک سازی رنج، با الگوی «دلبستگی خداسو» تبیین شد که این مدل خود از دو خُرده سیستم «معرفت» و «مهار» تشکیل شده است.The role of Zuhd in minimizing the stress resulting from hardships based on the pattern of Zuhd in Quranic verses and Hadiths
People faced with natural sufferings and adverse happenings will experience stress. On negative, cognitive reaction to such sufferings is “magnification”. The purpose of this study was to explain the role of Zuhd in minimizing the stress of suffering based on a conceptual model of asceticism in Islamic sources. For this purpose, two methods were used: general understanding of religious texts with psychological approach, and psychological understanding of religious texts. The hadith family; ensuring the issuance and validity of hadiths; vocabulary of Zuhd in words; its semantics based on Qoranic verses and Hadith sources; and the why and the how of the role of Zuhd in minimizing the difficulties were investigated with emphasis on the stress caused sufferings and disasters. Findings showed that the hadiths were valid with reliable sources. The results of semantic analysis of asceticism indicated that Zuhd consists of 10 components: knowledge of facts and inwardness; belief in mortality of the world; capacity to distinguish and identify; self-control; attachment to God; otherworldly futurism; orientating desires and wishes; calmness; empathetic social relationships. With a model of attachment to God, we explained how Zuhd make suffering tolerable; this model consists of two subsystems: knowledge and control.
تبلیغات
