بررسی روایتی از بازگشت همراهان لطفعلی خان زند به مُلک باخلهَ
آرشیو
چکیده
از آنجایی که منابع تاریخی قادر به پوشش تمامی رخدادها و ماجراهای دوره زندیه نیستند، با رجوع به شواهد باستان شناسی، فرهنگ های عامه و روایت های رایج می توان تا حد زیادی ابهامات این دوره را مرتفع کرد. برخی منابع تاریخی اولاد محمدکریم خان، بنیان گذار سلسله زندیه، را چهار فرزند پسر و سه فرزند دختر دانسته اند. برخی نیز اولاد ذکور را پنج نفر ذکر کرده اند و به سایر فرزندان و سرنوشت آنها اشاره ای ندارند. همچنین در منابع تاریخی تنها از جهانگیر خان سیستانی به عنوان آخرین همراه لطفعلی خان در مسیر کرمان به بم نام برده شده و به سایر همراهان وی اشاره ای نگردیده است. مردم روستای باخله در هرسین روایتی دارند مبنی بر آنکه اجدادشان آخرین همراهان لطفعلی خان بوده اند که پس از مشکوک شدن نسبت به حمایت حاکم بم، آنجا را به مقصد لکستان ترک می کنند. سنگ قبرهای روستای باخله افزون بر تأیید روایت مذکور، هویت افرادی را روشن می کنند که تا واپسین لحظات سقوط زندیه در رکاب لطفعلی خان جنگیده اند و در تاریخ نامی از آنها ذکر نشده است. در مقاله حاضر تلاش شده است تا بر اساس روایت موجود، خوانش تعدادی سنگ قبر و مراجعه به متون تاریخی بخشی از تاریخ دوره زندیه بازسازی شود.A Narrative Study of the Return of Lotf Ali Khan Zand’s Companions to Mulk Bakhleh
Since historical sources cannot cover all the events and incidents of the Zand period, resorting to archeological proofs, popular culture, and common narrations could remove some of the ambiguities in relations to this era to a large extent. Some historical sources indicate that Mohammad Karim Khan, the founder of the Zand Dynasty, had four sons and three daughters. Some of them have also referred to five sons without referring to any other children and their destiny. Moreover, no reference has been to any of Lotf Ali Khan’s companions on his way from Kerman to Bam except for Jahangir Sistani as his last companion. The people of the village of Bakhleh in Hersin have a story indicating that their ancestors were the last companions of Lotf Ali Khan, who, after suspecting the support of the ruler of Bam, left it towards Lakestan. The gravestones of the village of Bakhleh, in addition to confirming the mentioned story, clarify the identity of the people who, until the last moments of the downfall of the Zand Dynasty, fought alongside Lotf Ali Khan, while no reference has been made to their names in historical sources. The present paper is intended to reconstruct a part of the history of Zand period based on examining the existing narrative, the writings on some gravestones, and the related historical sources.