اوضاع تجاری و سیاسی دریای خزر در دوره قاجار
آرشیو
چکیده
در دوره قاجار، تحت تأثیر قدرت های خارجی، ایران و دریای خزر، در وضعیت جدیدی قرار گرفتند. با انعقاد معاهده های گلستان و ترکمانچای پس از دو دوره جنگ های ایران و روسیه بخش هایی از کشور و دریای خزر در اختیار روسیه قرار گرفت. در پی اهداف سیاسی - اقتصادی روس ها، امنیت و توسعه تجاری در دریای خزر برقرار شد. وجود راه آبی دریای خزر، همجواری روسیه با ایران، نیاز شدید روسها به محصولات کشاورزی و دامی ایران، نیاز ایران به تولید کالاهای ارزان قیمت کشور روسیه، موجبات توسعه صنعت حمل و نقل و ارتباطات از طریق دریای خزر و همچنین رونق بنادر آستاراخان و انزلی شد. با اقدامات روس ها تجارت دریایی دریای خزر پیشرفت فراوانی یافت؛ بطوریکه تا آستانه جنگ جهانی اول، دریای خزر بیشترین نقش را در صادرات و واردات میان ایران و روسیه و حتی تجارت ترانزیتی به کشورهای اروپایی داشت. با توجه به اهمیت موضوع، در این نوشتار به بررسی اوضاع تجاری و سیاسی ایران و روسیه از راه دریای خزر و روند توسعه تجارت و کالاهای تجاری که از طریق دریای خزر جابجا می شدند، پرداخته ایم و همچنین مروری به مسیرها و وسایل حمل و نقل تجاری در دوره قاجار داشته ایم.Commercial and Political Conditions of the Caspian Sea in the Qajar Period
During the Qajar Period, the status of Iran and the Caspian Sea underwent some changes under the influence of foreign powers.Upon the signing of Gulistan and Turkmenchay treaties, the control of some parts of the country and the Caspian Sea were ceded to Russia after the two Russo-Persian wars. Followingthe political-economic goals that the Russians sought there, security was established in the Persian Gulf and commercial development was launched in this region. The existence of a waterway such as the Caspian Sea, Russia’s neighborhood with Iran, Russians’ critical need for Iran’s agricultural and animal products, and Iran’s need for the Russian cheap goods led to the development of transportation industry and linking routes through the Caspian Sea and the affluence of Astarakhan and Anzali ports. As a result of Russians’ activities and operations, sea commerce was greatly developed in the Caspian Sea region so that, at the threshold of World War I, this waterway played the most significant role in the export and import relationships between Iran and Russia and was even used in transit commerce with other European countries. Given the significance of this point, the present paper examines the commercial and political status of Iran and Russia via the Caspian Sea, as well as the process of the development of commerce and commercial goods which were transported through this waterway. It also reviews the transport routes and the modes of commercial transportation during the Qajar period.
تبلیغات
