تحلیل ساختار فضایی نیایشگاه های مِهری (میترائیسم) در ایران باستان به استناد مطالعات باستان شناختی
آرشیو
چکیده
مِهرپرستی یکی از آیین های کهن ایرانی است که پیشینه آن برپایه اسناد و اطلاعات موجود، دست کم به هزاره چهارم ق. م می رسد. پژوهشگران معتقدند که این آیین را گروه هایی از قبایل آریایی به ایران آورده و سپس گسترش داده اند. نفوذ مِهرپرستی یا مِهرگرایی چنان بود که بعضی از باورها و آداب آن با ظهور زرتشت به تدریج به آیین زرتشتی وارد شد، طوری که در چند کتیبه از دوره هخامنشیان به اهورامزدا، مِهر و ناهید سوگند یاد شده است. باتوجه به گسترش این آیین در نقاط مختلف فلات ایران و حتی اروپا، بسیاری از مظاهر آن همچنان موجود و قابل مطالعه است. مسئله اصلی این پژوهش چگونگی معماری و ساختار فضایی نیایشگاه های مِهری (میترائیسم) است. به این منظور چهارده نیایشگاه مِهری در محدوده جغرافیایی ایران باستان بررسی و مستندنگاری شده است. روش پژوهش تاریخی و براساس مطالعات کتابخانه ای و میدانی (باستان شناختی) است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که نیایشگاه های مِهری ساختار فضایی صخره ای و زیرزمینی دارند و در کنار رودخانه ها و چشمه ها ساخته شده اند. طاق های این نیایشگاه ها گهواره ای و مزین به نقوش ستارگان است و در سقف آنها روزنه هایی کوچک با تزئیناتی ساده وجود دارد.Analysis of the Spatial Structure of Mehri Shrines (Mithraism) in Ancient Iran Based on Archaeological Studies
Mehr worship is one of the ancient Iranian rituals, whose history, based on the available documents and information, dates to at least the 4th millennium BC. M. Researchers believe that groups of Aryan tribes introduced this ritual was to Iran and then spread it.<span style="text-decoration: line-through;"> However, there are signs of its very ancient and indigenous history. The influence of Mehrism or in other word, Mehrism was such that some beliefs and customs of Mehrism gradually entered Zoroastrianism with the advent of Zoroastrianism; As in several inscriptions from the Achaemenid era, "Ahuramazda, Mehr and Nahid" have been sworn. Due to the spread of this ritual in different parts of the Iranian plateau and even in Europe, many of its manifestations are still available and can be studied. Therefore, the main question of this article is that how many types of architecture the spatial structure of Mehri (Mithraism) shrines has? The purpose of this research is to investigate and document 14 Mehri shrines in the geographical boundaries of ancient Iran. The current research is based on the historical research method, based on library and field (archaeological) study. The results of the research show that Mehri shrines were built with rocky and underground spatial structure, next to rivers, springs, with cradle arches and, were decorated with star motifs, small openings in the roof and with simple decorations.
تبلیغات
