مقایسه مفهوم عقلانیت در آراء علامه طباطبایی و ماکس وبر
آرشیو
چکیده
عقلانیت بیش از هر چیز وصفی است از عقلانی بودن؛ چه در رفتار معقول کنش گران و چه در منطق معقول عالمان، رفتار معقول و منطق معقول بر دوش انسانی سوار است که هم آغازی دارد و هم انجامی.این پژوهش می کوشد تا که مفهوم عقلانیت نزد "علامه طباطبایی" چیست و از چه ظرفیت هایی برای ورود به عرصه علوم اجتماعی برخورداراست؟ سپس به بازشناسی این مفهوم در نزد یکی از متفکرین این عرصه یعنی"ماکس وبر" خواهد پرداخت. وبر عامل اصلی ساخت تمدن متجدد را کنش عقلانی معطوف به هدف می داند و از عقلانیت تعریفی را ارائه می دهد که محصور در زندگی دنیایی است و به عقیده ی وی شرط تمدن متجدد و اساسا متجدد شدن، وجود چنین عقلانیتی است؛ این در حالی است که علامه طباطبایی فیلسوف معاصر جهان اسلام نه تنها این معنی از عقلانیت را نمی پذیرند، بلکه براساس نظریه اعتباریات خود مفهومی از عقلانیت را تعریف می کنند که نه تنها این جهانی و محصور در دنیا نیست بلکه نامین کننده ی سعادت دنیوی و اخروی انسان هاست و می تواند به عنوان راهبردی برای ساخت تمدن اسلامی موردتوجه واقع شود.Comparison of the concept of rationality in the opinions of Allameh Tabatabai and Max Weber
More than anything else, rationality is a description of being rational; Both in the reasonable behavior of activists and in the reasonable logic of scholars, reasonable behavior and reasonable logic rests on human shoulders, which has both a beginning and an end. Is it in the field of social sciences? Then, he will recognize this concept in the eyes of one of the thinkers of this field, namely "Max Weber".Weber considers the main factor of building a modern civilization to be a goal-oriented rational action, and offers a definition of rationality that is confined to the life of the world, and in his opinion, the existence of such rationality is the condition of a modern civilization and basically becoming modern. This is despite the fact that Allameh Tabatabai, the contemporary philosopher of the Islamic world, not only does not accept this meaning of rationality, but based on his credit theory, he defines a concept of rationality that is not only universal and confined to this world, but also a signifier of worldly and hereafter happiness. It is human beings and it can be considered as a strategy for building Islamic civilization.