ساخت کنایی در گویش بهدینی محلتی یزد (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پژوهش حاضر با هدف مطالعه نظام حالت نمایی در گویش بهدینی محلتی یزد، به بررسی این گویش باقی مانده از گویش های مرکزی ایران می پردازد. داده های پژوهش با شیوه مطالعه میدانی و با استفاده از مصاحبه نیمه ساخت یافته جمع آوری شده و جملات در بافت طبیعی سخنگویان استخراج شده اند. با پیاده سازی متن مصاحبه های سخنگویان 21 تا 70 ساله، پیکره ای برابر 8650 واژه جمع آوری شد و مورد ارزیابی قرار گرفت. جملات مستخرج از حیث نظام حالت نمایی بررسی شده ا ند. در این روش، انواع جملات برحسب زمان های مختلف افعال و لازم و متعدی بودن آن ها طبقه بندی شده اند. همچنین چگونگی نمایش ارتباط نحوی بین فعل و گروه های اسمی جمله مطالعه شده است. یافته های حاصل از پژوهش، نشان دهنده حالت نمایی ارگتیو دوگانه می باشند و اگرچه در جملات دارای زمان دستوری حال، ارجاع متقابل گروه اسمی فاعل و فعل به وسیله پسوندهای مطابقه فعلی صورت می گیرد، حالت کنایی-مطلق در افعال متعدی گذشته ساده، استمراری، مستمر و نقلی بدون پسوند مطابقه فعلی و به شکل ستاک گذشته فعل و در دو صورت ماضی دور و التزامی به شکل صفت مفعولی فعل اصلی ظاهر می شوند. نمایش شخص و شمار فعل کنایی به وسیله پیش بست مشخص گر فاعلی صورت می گیرد. افزون بر این، گویش بهدینی میان صیغگان مفرد افعال متعدی گذشته ساده از سویی و افعال متعدی گذشته استمراری، مستمر، نقلی، بعید و التزامی از دیگر سو تمایز قائل می شود. به این صورت که برای سه صیغه مفرد افعال گذشته ساده متعدی یک گروه پیش بست فعلی مشخص گر فاعل دارد و برای صیغگان مفرد افعال گذشته متعدی دیگر از گروهی متفاوتی از پیش بست ها بهره می برد. در حالی که برای صیغگان جمع افعال متعدی در هیچ کدام از ساخت های گذشته ساده یا استمرای، نقلی و غیره تفاوتی قائل نیست.Ergativity in Behdini Mahlati Yazd Dialect
The present paper with the aim of a systematic study of Behdini dialect of Yazd, examined the alignment in this remaining dialect as one of the central dialects of Iran. The research data were collected though the field study and semi-structured interviews and the sentences were extracted in the natural context of the speakers. Following the transcriptions of interviews with 21- to 70-year-old, a corpus of around 8500 sentences was collected and analyzed. All extracted sentences were examined in terms of alignment. In this method, various types of sentences were classified based on the tense, transitivity, and structures. The manifestation of the syntactic relationship between verb and noun groups of the sentences were also studied. The findings of the study suggested that Behdini dialect followed the split ergative alignment which was sensitive to tense/aspect. In present tense sentences, the subject was direct and the verb showed full agreement with the subject. In contrast, in past tense sentences, the subject of transitive clauses beard no marker, the agreement in the verb would be Past tense or Past participle of main verb and, a prefix beard the agreement and was added to the verb. Interestingly a double code of prefixes was witnessed in this dialect, where a set of prefixes for singular and plural NPs were distinguishable in past simple and the other forms of past tenses.