اصل توالی رسایی و همنوایی در زبان فارسی در چارچوب نظریه بهینگی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این پژوهش در چارچوب نظریه بهینگی پرینس و اسمولنسکی(2004) و با استناد به شواهدی از «اصل توالی رسایی» در زبان فارسی به بررسی موضوع همنوایی در این زبان می پردازد. اصل توالی رسایی یک الگوی همگانی در ترتیب قرارگرفتن اجزاء درون هجاست که به موجب آن درجه رسایی در توالیِ اجزاء تشکیل دهنده آغازه، سیر صعودی و در توالیِ اجزاء تشکیل دهنده پایانه، سیر نزولی دارد. در برخی موارد برای دستیابی به این اصل چند فرایند واجی مختلف باهم همنوا می شوند. در نظریه بهینگی، همنوایی نشاندهنده وحدت عملکردی چند فرایند واجی مختلف است که هدف ساختاری یکسانی را دنبال می کنند. در این پژوهش که از نوع توصیفی- تحلیلی است، 204 واژه با ساختار هجاییCVCC که در آنها اصل توالی رسایی نقض شده است به شکل کتابخانه ای و میدانی مورد مطالعه قرار می گیرند. با بررسی داده ها، ابتدا استدلال می شود که چگونه قواعد اشتقاقی نمی توانند ابزاری برای نشان دادن وحدت عملکردی فرایندهای واجی مختلف باشند و سپس در چارچوب نظریه بهینگی و از طریق ترسیم تابلوهای بهینگی نشان داده می شود که چگونه برخی فرایندهای واجی مختلف در زبان فارسی(مانند حذف، درج، قلب، ...) علی رغم اینکه به تغییرات متفاوتی منجر می شوند ولی به جهت دستیابی به اصل توالی رسایی با هم همنوا شده و یک هدف واحد را دنبال می کنند. همچنین در این پژوهش مشخص می شود علی رغم یافته های پژوهش های پیشین که اِعمال اصل توالی رسایی در زبان فارسی را فقط مختص هجاهای دارای واکه بلند می داند، این اصل در بسیاری از هجاهای دارای واکه کوتاه هم صدق می کند.Sonority Sequencing Principle and conspiracy in Persian in Optimality Theory
Sonority Sequencing Principle and conspiracy in Persian in Optimality Theory Abstract In the framework of Optimality Theory (OT) proposed by Prince and Smolensky (2004) and by citing some evidence of Sonority Sequencing Principle (SSP) in Persian, this study aims to investigate conspiracy in this language. SSP is a universal tendency in the order of components within a syllable, whereby the sonority scale in the sequence of components in onset is ascending but in coda it is descending. In some cases, to achieve this principle, some different phonological processes conspire. In OT, conspiracy indicates the functional unity of several different phonological processes that pursue the same structural goal. In this descriptive-analytic study which is based on both library and field research, 204 CVCC words violating SSP have been studied. The analysis of the data firstly illustrates that derivative rules cannot show the functional unity of different phonological processes, then in the framework of OT and by depicting optimality tableaus, it is shown how some different phonological processes in Persian (such as deletion, insertion and metathesis), although leading to different outcomes, conspire to achieve one common goal i.e. SSP. Moreover, it is confirmed that SSP is not solely limited to syllables containing long vowels, but it applies to many syllables including short vowels as well.Keywords: Conspiracy, Optimality Theory, Phonological processes, Sonority Sequencing Principle
تبلیغات
