تحلیل شیوه ها و نقوش آینه کاری ابنیه تاریخی شهر اصفهان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بیان مسئله: آینه کاری یکی از هنرهای ظریف و پرکار وابسته به معماری است که از کنار هم گذاشتن قطعات کوچک و بزرگ آینه به وجود می آید. آرایه یاد شده معمولاً در بخش های درونی بناهای مختلف ازجمله اماکن متبرکه، کاخ ها و همچنین منازل مسکونی مورد استفاده قرار گرفته که علاوه بر بُعد تزیینی دارای جنبه های مهم کاربردی نیز هست. این هنر که اوج آن در بناهای دوره قاجار بود، رد پای آن در بناهای مختلف دوره صفوی دیده شده است. در پژوهش حاضر، مطالعات فنی و تحلیل محتوایی نقوش و نمادهای آینه کاری در پانزده بنای شهر اصفهان، با توجه به محدوده زمانی، انجام شده است. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش هاست: که ویژگی های تزیینات آینه کاری شهر اصفهان از دوره صفوی تا معاصر چیست ؟ و فنون به کار گرفته شده در ابنیه تاریخی اصفهان کدام است؟هدف: بررسی فنون و نقوش تزیینی آینه کاری های اصفهان هدف پژوهش حاضر است.روش پژوهش: در پژوهش حاضر، روش تحقیق کیفی و تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای و مشاهدات میدانی بوده است.یافته ها: با توجه به پژوهش صورت گرفته در مجموع، متداول ترین آینه کاری از دوره صفوی تا معاصر، تکنیک آینه کاری برجسته و نیم برجسته، به صورت آینه کاری روی گچ، است. همچنین، در ارتباط با نقوش، نقوش «شمسه» و «قاب آینه» از میان هندسی ها و ترنج های تزیینی و «گلدان»، از بین دسته گیاهی، پرکاربرد تشخیص داده شدند. در بین نقوش، «گل زنبق زرد» و «دم جنبانک» نیز جزو نقوش بومی مرتبط با اقلیم اصفهان است که در خانه های صفوی و قاجاری مشاهده گردید.Analysis of the Mirrorwork Methods and Motifs in the Historical Buildings of Isfahan City
Statement of the Problem: Mirrorwork is one of the delicate and productive arts related to architecture, which is created by putting together small and large mirror pieces. The mentioned array is usually used in the interior parts of various buildings, including sacred places, palaces, and residential houses, which besides the decorative dimension, also has important practical aspects. Traces of this art were observed in various buildings of the Safavid period, and its development and peak can be seen in the buildings of the Qajar period. In the current research, technical studies and content analysis of motifs and symbols of mirrorwork in fifteen buildings of Isfahan City have been carried out, according to the time frame. Therefore, the present research seeks to answer these questions: 1. What are the characteristics of the mirror work decorations in Isfahan from the Safavid period to the present? 2. What are the techniques used in the historical building of Isfahan?
Objective: This study aims to investigate the techniques and decorative motifs of Isfahan mirrorwork.
Research Method: In the current study, the research method is qualitative and analytical. The data was collected using library sources and field observations.
Results: According to the research conducted the most common mirrorwork from the Safavid period to the present is the embossed and semi-embossed mirroring technique, as mirrorwork on plaster. Also, concerning the motifs, the motifs of "Shamsa" and "mirror-frame" among the geometric and decorative medallions and "pot" among the plant category were found to be the most widely used. Among the motifs, "yellow lily flower" and "Motacilla" are among the local motifs related to the region of Isfahan, which were observed in Safavid and Qajar houses.