نقش رکود و رونق در اثرگذاری رانت منابع نفتی بر شاخص توسعه مالی در ایران: آیا کیفیت نهادها موضوعیت دارد؟ (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی نقش رکود و رونق اقتصادی و کیفیت نهادها در اثرگذاری رانت منابع طبیعی بر شاخص توسعه مالی ایران در دوره زمانی 2018- 1984 پرداخته است. جهت استخراج شاخص های کیفیت نهادی و توسعه مالی از الگوی تحلیل مولفه های اصلی و از الگوی خودرگرسیون برداری ساختاری آستانه ای جهت بررسی اثرگذاری رانت منابع طبیعی بر توسعه مالی در اقتصاد ایران در دوره های رکود و رونق و در دو حالت با لحاظ و بدون در نظر گرفتن شاخص کیفیت نهادی استفاده شده است. بر اساس نتایج، تاثیرگذاری رانت منابع نفتی در اقتصاد ایران بر توسعه مالی به رکود و رونق اقتصادی بستگی ندارد و عامل تعیین کننده در نفرین و موهبت بودن رانت منابع نفت در اقتصاد ایران، کیفیت نهادها است. چنانچه همزمان رانت منابع و کیفیت نهادها افزایش یابند امکان افزایش توسعه مالی در کوتاه مدت میسر می گردد اما در شرایط عدم لحاظ کیفیت نهادها در رانت منابع، در کوتاه مدت رانت منابع منجر به کاهش توسعه مالی در اقتصاد ایران می شود. بر این اساس، حتی در صورت بهبود همزمان کیفیت نهادها در کشور ایران، وفور منابع نفتی و افزایش رانت حاصل از آن، نمی تواند به عنوان یک عامل بلندمدت جهت بهبود و رشد توسعه مالی در اقتصاد ایران قلمداد شود.The Role of Recession and Boom in the Impact of Oil Resource Rents on Financial Development Index in Iran: Is the Institutional Quality a Matter?
In the present study, the role of recession, boom and the quality of institutions in the impact of natural resource rents on Iran's financial development index in 1984-2018 has been investigated. For this purpose, first, the principal component analysis model has been used to extract the indicators of institutional quality and financial development. Then to study the effect of natural resource rents on financial development in the country during periods of recession and boom and in two modes with and without considering the institutional quality index, the threshold structural autoregressive model has been used. According to the research results, the impact of oil resources rent in the country on financial development does not depend on recession and boom, and the determining factor in the curse or blessing of oil resources rent in the country is the quality of institutions. If the rent of resources and the quality of institutions increase at the same time, it is possible to increase financial development in the short term, while in the absence of quality of institutions in the rent of resources, in the short term rent of resources leads to reduced financial development in the country. Accordingly, even if the quality of institutions in the country simultaneously improves, oil resources and the resulting increase in rents can not be considered a long-term factor for improving and growing financial development in the country.
تبلیغات
