طراحی مدل وضعیت هویت، مبتنی بر رابطه والد-فرزند، مکان کنترل و کمال گرایی

چکیده

زمینه و هدف: دوره نوجوانی و جوانی که با تغییرات سریع جسمی، عاطفی، شناختی و رفتاری همراه است، در گستره زندگی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. هدف پژوهش حاضر طراحی مدل وضعیت هویت، مبتنی بر رابطه والد-فرزند (مادر-فرزند)، مکان کنترل و کمال گرایی بود. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری را دانشجویان 18 تا 35 ساله در حال تحصیل در مقاطع مختلف رشته های پزشکی، فنی مهندسی، و علوم پایه در دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری واقع در شهر تهران تشکیل می دادند. از این جامعه، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای، یک نمونه متشکل از 365 دانشجوی دختر و پسر انتخاب گردید . داده های تحقیق با استفاده از پرسشنامه گسترش یافته ی سنجش عینی پایگاه هویت من بنیون و آدامز (1998)، پرسشنامه الگوی رابطه والد-فرزند، مقیاس کنترل درونی-بیرونی راتر (۱۹۶۶)، و پرسشنامه کمال گرایی هیل و دیگران (2004) جمع آوری گردید. داده های بدست آمده از پرسشنامه ها با استفاده از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار لیزرل تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بعد کنترل مداری تنها کمال گرایی غیر انطباقی را توضیح می دهد (15/0= β ، 001/0 > P ) و تاثیر آن بر سایر متغیرهای درون زای مدل معنادار نمی باشد. در مقابل، بعد آزاد مداری بر مکان کنترل (32/0= β ، 001/0 > P )، هویت ناموفق (21/0= β ، 001/0 > P )، و کمال گرایی غیرانطباقی(34/0= β ، 001/0 > P ) مستقیم و معنادار و روی سایر متغیرهای درون زا معکوس بود. نتایج همچنین نشان داد که مکان کنترل روی کمال گرایی انطباقی تاثیر معکوس و معنادار (71/0-= β ، 001/0 > P )، و روی کمال گرایی غیرانطباقی تاثیر مستقیم و معنا داشت (28/0= β ، 001/0 > P ). به علاوه، طبق نتایج، تاثیر کمال گرایی غیرانطباقی روی هویت ناموفق مستقیم و معنادار (26/0= β ، 001/0 > P )، و تاثیر کمال گرایی انطباقی روی هویت موفق غیرمستقیم و معنادار بود (52/0-= β ، 001/0 > P ). نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت مدل وضعیت هویت، مبتنی بر رابطه والد-فرزند (مادر-فرزند)، مکان کنترل و کمال گرایی از برازش برخوردار بود.