سنجش قابلیت به کارگیری رهیافت نظری "برنامه ریزی پویش مختلط" در سیستم برنامه ریزی توسعه شهری ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تحقق پذیری پائین و ناکارآمدی برنامه های توسعه شهری دهه های گذشته ایران، مبتنی بر رهیافت های سنتی جامع، و روی آوردن تصمیم گیرندگان به رهیافت عملیاتی محافظه کارانه ی اندک افزا لزوم تفکر درمورد تغییر رویکردهای تهیه برنامه در ایران با نیت رفع کاستی های این دو الگوواره را آشکارساخته است. از سویی هم سازی رهیافت های سنتی جامع با الزامات زمینه ای و ساختار سیستم اقتصاد سیاسی ایران رد یک باره این رهیافت را ناممکن می سازد و از سوی دیگر بسندگی اندک افزایی به حفظ وضع موجود، درمان گری و نه توسعه و پیشرفت و هم چنین نیاز به محیط های پایدار چندگانه پذیرش یک سویه این رهیافت را، برخلاف نزدیکی بیش تر آن به اجرا، نامناسب می سازد؛ پرسش اساسی این است که باآشکارشدن ضرورت پالایش دیدگاه های نظری و روش شناسی برنامه ریزی، با تاکید بر الزامات زمینه ای، قیودمحیطی و مسئله های برنامه ریزی و هم چنین اتصال بیش تر برنامه ها به عرصه های عملیاتی، پذیرش چه راهکاری از کارآمدی لازم برخوردارخواهد بود؟ در این رابطه پژوهش پیش رو به شیوه ای توصیفی-تحلیلی درصدد پاسخ گویی به این پرسش برآمده است که"آیا سامان دهی التقاط نظری پیش گفته درقالب رهیافت های ترکیبی از سودمندی لازم برخوردارخواهد بود. براین اساس، هدف اصلی پژوهش به سنجش قابلیت به کارگیری رهیافت ترکیبی "پویش مختلط" در پاسخ گویی به مسئله های خاص سیستم برنامه ریزی ایران اختصاص یافته است. دستیابی به این هدف در گام نخست ازطریق شناسایی توانمندی ها و الزامات درونی و بیرونی اثرگذار براجرای صحیح این رهیافت به روش "فراتحلیل" (به عنوان معیاری مهم برای بازنگری در پیشینه پژوهشی و تلخیص پیکره دانشی موجود) میسرشده است. در نهایت و درگام دوم ازطریق برابرهم نهاد الزامات و امکانات رهیافت پویش مختلط با نیازهاو مسائل سیستم برنامه ریزی ایران و تبیین میزان هم سازی این دو، مناسبت رهیافت برنامه ریزی پویش مختلط برحسب توان برآورده ساختن نیازهای برنامه ریزی توسعه شهر درایران موردسنجش قرار گرفته است؛ نیازسنجی سیستم برنامه ریزی توسعه شهری ایران در قالب شناسایی وضعیت درونی و تشخیص قیود و الزامات محیطی واردبرآن و انطباق آن با امکانات و الزامات اثرگذار بر اجرای صحیح الگوواره پویش مختلط دراین پژوهش گویای مناسبت و توانمندی نسبی به کارگیری رهیافت برنامه ریزی مختلط به عنوان رهیافت جایگزین در سیستم برنامه ریزی توسعه شهر در ایران است.Assessing the Appropriateness of “Mixed Scanning Planning” Theoretical Approach for Applying in Urban Development Planning System in Iran
The low rate of realization and the inefficiency of Urban Development Plans based on traditional comprehensive approaches during previous decades in Iran planning system, and the decision-makers attitude towards an incremental conservative and operational approach have demonstrated the necessity of thinking about changing the attitudes toward making plans, which are intended to remove the shortfalls in these two paradigms in Iran. The harmony of traditional comprehensive approaches with contextual requirements and the structure of political economic system in Iran make the immediate rejection of this approach impossible on one hand. On the other hand, the incremental sufficiency of maintaining the present situation, remedying but not developing, and requiring pluralistic consistent environments make the unilateral acceptance of this approach inappropriate, although it is closer to implementation. The main issue in question is that accepting which approach will be applicable enough now that the necessity of polishing theoretical viewpoints and planning methodology with an emphasis on contextual necessities, environmental constraints, planning issues, and the stronger link between plans and operational areas are clear. Therefore, the presented research tried in a descriptive-analytical way to answer this question of whether organizing the aforementioned theoretical errors as combinational approaches will be useful enough. The main purpose of the study is therefore denominated to test the applicability of the combinational Mixed Scanning Approach in answering particular issues related to the planning system in Iran. The achievement of this purpose is first made possible through recognizing the effective internal and external necessities and abilities in the correct operation of this approach in meta-analysis form as an important criterion for a review of research background and summarizing the available knowledge corpus. Finally and in the second step, the appropriateness of Mixed Scanning approach and fulfilling urban development planning requirements is measured according to the possibilities through comparing the necessities and facilities of Mixed Scanning approach with the requirements and issues of planning system in Iran, and elaborating on the amount of harmony between both paradigms. Measuring the requirements for urban development planning system in Iran in form of recognizing the domestic conditions, distinguishing its environmental requirements and constraints, and conforming it with the effective possibilities and requirements in correct performance of the Mixed Scanning paradigm indicate the relative ability and appropriateness for applying Mixed Scanning approach as an alternative approach in urban development planning system in Iran. The abilities of Mixed Scanning approach such as increasing the realism and the power of facing the uncertain and complex environmental conditions in the developing Iran, needing some requirements that are fewer than those required for rationalism in an environment full of difficulties in achieving or the lack of up to date information, a tendency towards pragmatic and paying attention to performance with an emphasis on the environmental characteristics of the planning system and denying the comprehensive and certain paradigm, and having a simultaneous amount of idealism and conservatism, therefore making the progress and development possible will clarify the relative appropriateness of this method in urban development planning system in Iran.
تبلیغات
