وضعیت اقتصادی و تجاری میرجاوه در عصر پهلوی دوم (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در طول تاریخ، مرزهای شرقی ایران از گذرگاه های مهم سیاسی و اقتصادی کشور بوده اند؛ به طوری که تحولات منطقه و درون کشوری ﺗﺄثیر مستقیمی بر رونق و کساد آنها داشته است. میرجاوه از شهرهای مرزی در استان سیستان وبلوچستان در شرق ایران است که در نزدیکی مرز پاکستان قرار دارد. در تاریخ معاصر، این شهر ابتدا به واﺳﻄه رقابت های روس و انگلیس و سپس به علت راه آهنی که میرجاوه را به کویته متصل می کرد، حائز اهمیت شد؛ به گونه ای که برای دوره ای، از گمرک های مهم شرق کشور بود. پس از جدایی پاکستان از هندوستان، این شهر مرزی از رونق اقتصادی افتاد و درنتیجه، شیوه معیشت مردم در آنجا تغییر کرد. در دﻫه پنجاه شمسی/هفتاد میلادی، دولت مرکزی برای شناسایی وضعیت اقتصادی میرجاوه پژوهشگرانی به آنجا گسیل کرد. این پژوهشگران از اقتصاد منطقه اطلاعات دقیقی ارائه کردند. این پژوهش براساس گزارش های ارائه شده از گمرک میرجاوه در عصر پهلوی تهیه شده است و با طرح این پرسش که وضعیت اقتصادی، از نظر معیشتی و تجاری، میرجاوه عصر پهلوی چگونه بوده است، تاریخ اقتصادی میرجاوه را در دوره محمدرضاشاه بررسی می کند. یافته های پژوهش نشان می دهد به علت رونق نداشتن کشاورزی و تجارت رسمی و نیز نزدیکی این شهر مرزی به زاهدان، قاچاق از مسیر میرجاوه رواج داشته و اقدامات صورت گرفته نیز بی اثر بوده است.