جستاری در باب الگوی درخت زندگی بر مهرهای عیلام باستان

چکیده

تحول فرم های مختلفی از درخت زندگی در دوران پیشاتاریخ و تاریخی، به ویژه در فرهنگ های شرقی، به برکت بهره گیری از مفاهیم مشترکی چون جوانه زدن، شاخه گستردن در آسمان و ریشه دواندن در خاک به عنوان نمادی از زندگی، اندیشه و کمال شناخته شده است. از این رو پژوهش پیش رو درصدد است تا با عنایت به این موضوع، پس از بررسی مختصر نقش و جایگاه درخت در فرهنگ ها، با مطالعه دیداری الگوی درخت زندگی بر مهرهای عیلام باستان، به ﺗﺒییﻦ و ﺷﻨﺎﺧﺖ رمزواره ها و ﻣﻔﺎﻫیﻢ ﻣﻮﺟﻮد در این نقش مایه و نمادهای مرتبط بپردازد. از معیارهای اولیه انتخاب موضوع درخت زندگی در پژوهش حاضر، استمرار و فراوانی کاربرد این نقش بر مهرهای عیلام و اهمیت نقش آن در طول تاریخ است. این پژوهش به لحاظ هدف، بنیادی، روش ارایه آن، توصیفی و تحلیلی است. گردآوری اطلاعات آن بر مبنای کتابخانه ای و دیجیتال است. یافته های به دست آمده این پژوهش نشان می دهد که درخت زندگی در عیلام دارای جوهر الهی بوده و بر اساس باور داشت های بنیادین و نظام باورهای جامعه به نمادی اعتقادی بدل گشته و صورت مثالی درخت به عنوان مهم ترین منبع زایش و باروری در تمدن عیلام شمرده می شد