اسلام سیاسی یکی از مهم ترین و تأثیر گذارترین گفتمان های موجود در خاورمیانه و جهان اسلام است و حتی نقش آفرینی آن در سطح جهانی نیز قابل توجه است. طی یک قرن اخیر هرگاه تقاضاهای اجتماعی و سیاسی در خاورمیانه و جهان اسلام به حد بحرانی رسید، این گفتمان به عنوان بدیلی قدرتمند در عرصه اجتماعی، سیاسی و امنیتی ظاهر شده و نقش آفرینی کرده است. البته در خوانش سکولار و غربی، این نقش آفرینی به دلیل تقابل با نظم و ساختار نظام بین الملل، همواره تنازع آمیز و خشونت بار بوده است. لذا برخی محققان، سلبی بودن، نفی آمیز بودن، واکنشی بودن، برهم زننده بودن نظم منطقه ای و جهانی را از ویژگی های بارز این گفتمان می دانند. اما بازخوانی مفروضات معرفتی این گفتمان نشان می دهد فهم و درک نشأت گرفته از خوانش سکولار، برداشتی جامع و دقیق از اسلام سیاسی ارائه نمی دهد و همین امر مشکلاتی را در مواجهه با آن ایجاد می کند. در این تحقیق سعی شده با صورت بندی این گفتمان در نظام بین الملل و خاورمیانه ذیل سه مؤلفه اصلی شکل دهنده آن شامل: «مؤلفه های تاریخی، هویتی و معرفتی»، به این سؤال پاسخ دهیم که گفتمان اسلام سیاسی ذیل چه مفروضات معرفتی در نظام سیاسی – اجتماعی و بین الملل عمل می کند
