کاربرد برنامه ریزی خطی – مدل حمل و نقل – در بهینه سازی سیستم حمل ونقل

چکیده

بخش حمل ونقل از جمله بخشهای زیر بنایی اقتصاد هر کشور است که فعالیتهای آن نه تنها فرآیند توسعه اقتصادی یک کشور را تحت تأثیر قرار می دهد بلکه خود نیز در جریان توسعه اقتصادی یک جامعه تغییر و تحولات کمّی و کیفی فراوانی را تجربه می کند . اما تأثیر این این بخش بر فرآیند از تأثر آن از توسعه اقتصادی است . از این رو شرایط و موقعیت این بخش ، یکی از شاخصهای مهم سطح توسعه یافتگی ، و از جمله عوامل تعیین کننده روند تحولات آن محسوب می شود . به عبارتی حمل و نقل را پایه های پلی دانسته اند که انقلاب صنعتی بر روی آن استوار است. باز شدن بازارهای تازه برای کالاهای تولیدی یک جامعه و یا فراهم آمدن بازارهای جدید تأمین مواد اولیه و وابسته می تواند شدیداً بر جریان رشد اقتصادی یک منطقه مؤثر باشد ، که از جمله عوامل لازم برای این کار ، داشتن و توجه کردن به شبکه های ارتباطی حمل و نقل می باشد. گستردگی منحصر به فرد فعالیتهای گوناگونی که در این بخش انجام می گیرد ، سرمایه بری نسبتاً بالای این فعالیتها در مقایسه با سایر فعالیتهای زیر بنایی و تحولات سریع تکنولوژیکی در آن ، پیوند و ارتباط بخش حمل ونقل را با فرآیند توسعه اقتصادی – اجتماعی ، آنچنان حساس و پیچیده می سازد ، که اصولاً توجه مستمر به روند فعالیتها و تدوین اهداف ، برنامه ها و اجرای سیاستهای مناسب و هماهنگ با فرآیند توسعه ملی و زیر بخشهای حمل و نقل را امری اجتناب ناپذیر می سازد. به موجب گزارش کارشناسان و حسابداران صنعتی ، تقریباً نیمی از قیمت تمام شده کالاها مربوط به هزینه های حمل ونقل می باشد ، که یه طور کلی شامل حمل مواد به کارخانه ، ارسال کالای ساخته شده به انبار ، و نهایتاً عرضه به بازار تا رسیدن به دست مصرف کننده می باشد . 50 درصد این گونه هزینه ها ، مربوط به ارسال کالای ساخته شده به بازار مصرف می باشد. هدف تحقیق حاضر تعیین چگونگی استفاده بهینه از وسایط حمل و نقل موجود شرکت سهامی قند و شکر کشور می باشد . سازمان قند و شکرهر ساله جهت تأمین شکر مورد نیاز جامعه اقدام به خرید شکر از کارخانجات تولید کننده داخل و یا کشورهای خارج می نماید و جهت حمل شکر از مبادی به مقاصد کشور از سه نوع وسایط نقلیه استفاده مینماید که عبارتنداز : وسایط نقلیه در تملک سازمان ، راه آهن جمهوری اسلامی ایران و پیمانکاران بخش خصوصی . در این تحقیق به منظور تعین حمل و نقلهای ضروری و تشخیص حرکتهای پرت و زاید ، اقدام به جمع آوری اطلاعات مبدأ – مقصد مربوط به عرضه و تقاضای شکر در سطح ایران شد . آنگاه با استفاده از تکنیک برنامه ریزی خطی شبکه حمل و نقل بهینه شکر طراحی و پیشنهاد شد. واضح ترین عوارض نامطلوب عدم استفاده از شبکه بهینه حمل و نقل می تواند حمل و نقل مجدد ، حمل و نقل مضاعف و بالطبع هزینه های اضافی و جانبی حمل و نقل باشد.