حمایت از خودمختاری

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه فرهنگ مدرسه با نیازهای روان شناختی اساسی (خودمختاری، شایستگی و ارتباط) است. بدین منظور، 320 نفر از دانش آموزان پسر دوره متوسطه شهر بابل با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به مقیاس فرهنگ مدرسه و نیازهای روان شناختی اساسی پاسخ دادند. یافته های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل همبستگی بنیادی نشان داد که ابعاد فرهنگ مدرسه رابطه معناداری با برآورده شدن نیازهای روان شناختی دارند. تحلیل کانونی دو مجموعه معنادار بین فرهنگ مدرسه و نیازهای روانی اساسی را نشان داد. در مجموعه اول ابعاد روابط دانش آموزان، روابط دانش آموزان و معلمان، انتظارات هنجاری و فرصت های آموزشی رابطه مثبت و معنا داری با نیازهای شایستگی، خودمختاری و ارتباط داشتند. در مجموعه دوم نیز روابط دانش آموزان پایین و روابط دانش آموزان و معلمان بالا با احساس شایستگی بالا و ارتباط پایین رابطه معنا داری داشت. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که در مدارسی که فرهنگ آن ها به روابط دوستانه اعضای آن، وجود اعتماد بین اعضاء و احترام متقابل تأکید دارند و همچنین امنیت و کیفیّت خدمات آموزشی در آن بالا باشد، میزان احساس شایستگی، حس انسجام و خودمختاری در میان دانش آموزان آن مدارس نیز بالا خواهد بود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش درگیری، حمایت از خودمختاری و گرمی مادر و پدر در پیشرفت تحصیلی فرزندان به واسطه انگیزش خودمختار است. به این منظور 337 دانش آموز دبیرستانی به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و مقیاس های انگیزش تحصیلی (ولرند و همکاران، 1989) و ادراکات والدینی (رابینز، 1994) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که درگیری مادر، حمایت از خودمختاری پدر و والدین و گرمی مادر، پدر و والدین به واسطه انگیزش خودمختار اثر غیر مستقیم بر پیشرفت تحصیلی دارند. نقش واسطه ای انگیزش خودمختار تحصیلی میان ادراک از شیوه فرزندپروری (مادر، پدر و والدین) و پیشرفت تحصیلی به تأیید رسید.

پژوهش حاضر در یک طرح همبستگی به بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس ادراکات والدینی ( POPS ؛ رابینز، 1994) می پرداخت. نمونه پژوهش شامل 660 دانش آموز دبیرستانی (340 دختر، 320 پسر) شهر بجنورد بود که به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس ادراکات والدینی و پرسشنامه عزت نفس اسمیت (1967) را تکمیل کردند. از آلفای کرونباخ، ضریب باز آزمایی، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و تحلیل واریانس چندمتغیره جهت تحلیل داده ها استفاده شد. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که مقیاس ادراکات والدینی، از خرده مقیاس های درگیری مادر، حمایت مادر از خودمختاری، گرمی مادر، درگیری پدر، حمایت پدر از خودمختاری و گرمی پدر تشکیل شده است. تحلیل عاملی تأییدی، ساختار عاملی به دست آمده را تأیید کرد. ضرایب پایایی مقیاس از طریق محاسبه آلفای کرونباخ در خرده مقیاس های ادراکات والدینی به ترتیب برای شیوه مادر 59/0 تا 77/0 و برای شیوه پدر 59/0 تا 76/0 و ضرایب باز آزمایی پس از 3 هفته نیز به ترتیب برای شیوه مادر 40/0 تا 80/0 و برای شیوه پدر 38/0 تا 68/0 به دست آمد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان دهنده وجود تفاوت در خرده مقیاس های ادراکات والدینی بر حسب سطح عزت نفس و جنسیت بود. در مجموع یافته ها گویای آن بود که مقیاس ادراکات والدینی در نمونه دانش آموزان ایرانی از ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی مناسبی برخوردار است.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر نقش نظریه های ضمنی هوش، حمایت از خودمختاری و باورهای معرفت شناختی در پیش بینی درگیری تحصیلی دانشجویان بود. روش ها: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز تبریز در سال تحصیلی 97-1396 بودند. با توجه به نوع پژوهش و تعداد متغیرهای مورد مطالعه از جامعه مورد مطالعه تعداد 400 نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های درگیری تحصیلی زرنگ (1391)، باورهای ضمنی هوش عبدالفتاح و ییتس (2006)، حمایت از خودمختاری بلک و دسی (2000) و باورهای معرفت شناختی شومر (1990) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه انجام گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین باورهای افزایشی هوش و حمایت از خودمختاری با درگیری تحصیلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین سریع بودن یادگیری و ذاتی بودن باورهای معرفت شناختی با درگیری تحصیلی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای باورهای هوشی، حمایت از خودمختاری و باورهای معرفت شناختی قادرند تغییرات متغیر درگیری تحصیلی را در دانشجویان پیش بینی کنند. نتیجه گیری: بنابراین توجه به باورهای هوشی، خودمختاری و باورهای معرفت شناختی نقش مهمی در درگیری تحصیلی دارند.

این پژوهش با هدف بررسی شاخص های روان سنجی پرسش نامه حمایت از خودمختاری ادراک شده انجام شد. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان متوسطه دوره اول هستند که در شهر تهران در سال تحصیلی ۹۷-۹۸ مشغول به تحصیل بوده اند. حجم نمونه ای به تعداد دویست نفر به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و به پرسش نامه حمایت از خودمختاری ادراک شده پاسخ دادند. داده ها با نرم افزار SPSS و Amos (نسخه ۲۳) تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند که پرسش نامه حمایت از خودمختاری ادراک شده از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی به روش مؤلفه های اصلی، وجود یک عامل را نشان داد که ۱/۵۱ درصد واریانس کلی را تبیین می کند. تحلیل عاملی تاییدی نشان داد ساختار پرسش نامه برازش قابل قبولی با داده ها دارد و شاخص های نیکویی برازش، مدل را تایید می کنند ضریب آلفای کرونباخ (۹۲۵/۰) نشان می دهد پرسش نامه از همسانی درونی خوبی برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی و پایایی به نتایج تحقیقات بین المللی پیشین هم راستا است؛ بنابراین پرسش نامه حمایت از خودمختاری ادراک شده برای استفاده در پژوهش های مرتبط در بین دانش آموزان، مقیاس قابل اتکایی است و می توان از این پرسش نامه به عنوان ابزار سنجش استفاده کرد.

در تحقیق حاضر، اثر حمایت از خودمختاری بر استرس تحصیلی از طریق یادگیری خودتنظیمی و هدف گرایی تبحری مورد آزمون قرار گرفت. کلیه دانشجویان دختر و پسر رشته های روان شناسی، علوم تربیتی و مشاوره دانشگاه پیام نور استان خوزستان جامعه آماری را تشکیل داده بودند که از بین آنان 454 نفر (386 دختر و 68 پسر) به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. طرح تحقیق همبستگی است. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های حمایت استادان از خودمختاری بلمونت، اسکینر، ولبورن و کونل (1988)؛ استرس تحصیلی بدوی و جبریل (2015)؛ یادگیری خود تنظیمی ایواموتو، هارگیس، بوردنر و چندلر(2017) و هدف گرایی تبحری میدگلی و اردون (2001) استفاده گردید. داده ها با کمک نرم افزار ایموس تجزیه و تحلیل شدند. پس از اصلاح مدل پیشنهادی و حذف مسیر اثر هدف گرایی تبحری بر استرس تحصیلی، نتایج مربوط به فرضیه های مستقیم نشان می دهد حمایت استادان از خودمختاری بر استرس تحصیلی اثر منفی، و بر یادگیری خودتنظیمی و هدف گرایی تبحری اثر مثبت و یادگیری خودتنظیمی بر استرس تحصیلی اثر منفی دارد. نتایج مربوط به فرضیه های غیرمستقیم نشان داد حمایت استادان از خودمختاری بر استرس تحصیلی از طریق یادگیری خودتنظیمی اثرگذار است.