مطالب مرتبط با کلیدواژه

ایستگاه آتش نشانی


۱.

حلیل فضایی ـ مکانی تجهیزات شهری و کاربست مدل تحلیل سلسله مراتبی در محیط GIS (مطالعه موردی: ایستگاه های آتش نشانی هسته مرکزی تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای جغرافیای انسانی زمستان ۱۳۸۹ شماره ۷۴

کلیدواژه‌ها: سیستم اطلاعات جغرافیایی تحلیل سلسله مراتبی کاربری زمین ایستگاه آتش نشانی منطق ارزش گذاری لایه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵۸ تعداد دانلود : ۶۷۵
ایستگاه های آتش نشانی از جمله مراکز مهم و حیاتی خدمات رسانی در شهرها هستند که نقش مهمی در تامین ایمنی و آسایش شهروندان و توسعه شهرها دارند. بدیهی است خدمات رسانی به موقع ایستگاه های آتش نشان بیش از هر چیز مستلزم استقرار آنها در مکان های مناسب است که بتوانند در اسرع وقت و بدون مواجه شدن با موانع و محدودیت های محیط شهری از یک سو و با ایجاد کمترین آثار منفی بر زندگی ساکنان شهر از سوی دیگر، به محل حادثه برسند و اقدامات امداد را به انجام برسانند. عوامل متعددی در مکان یابی تجهیزات شهری دخالت دارند که تحلیل همه جانبه آنها به وسیله روش های سنتی مکان یابی به دلیل حجم زیاد داده ها امکان پذیر نیست. از طرفی، عدم توجه به این عوامل در مکان یابی تجهیزات شهری موجب هدر رفتن سهم عمده ای از منابع مادی و از دست دادن حجم زیادی از انرژی و نیروی کار انسانی در شهرها گردیده است. لذا استفاده از ابزار تحلیل گر توانمندی چون GIS که بتواند با حجم وسیعی از داده ها کار کند، ضروری است. ایستگاه های موجود در قسمت جنوبی منطقه واقع شده اند و شمال و مرکز منطقه در خارج از سطح پوشش آنها قرار می گیرند. همچنین از لحاظ موقعیت مکانی دارای ضعف های مهمی مانند واقع شدن در معابر یک طرفه، پوشش ندادن کل منطقه و جز اینها هستند. در این پژوهش به کمک تلفیق مدل تحلیل سلسله مراتبی و منطق ارزش گذاری لایه ها درGIS ، مدلی برای مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی ارایه می شود. این مدل بر روی منطقه مرکزی تهران که از آن به عنوان قلب تهران یاد می شود، پیاده شده است. در نهایت سایت هایی به منظور احداث ایستگاه های آتش نشانی پیشنهاد شده اند که با کمک ایستگاه های موجود قادر خواهند بود کل منطقه را تحت پوشش قرار دهند.
۲.

اولویت بندی نواحی شهری به منظور تأسیس ایستگاه های آتش نشانی با استفاده از دو روش تخصیص خطی و TOPSIS و با کمک تکنیک GIS

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال اول تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: مکان یابی تکنیک TOPSIS ماکو ایستگاه آتش نشانی تخصیص خطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۵ تعداد دانلود : ۸۴۹
مکان یابی، از جمله تحلیل های مکانی است که تأثیر فراوان در کاهش هزینه های ایجاد و راه اندازی فعالیت های مختلف دارد. به همین دلیل یکی از مراحل مهم و اثر گذار پروژه های اجرایی به شمار می رود.یکی از دلمشغولی های برنامه ریزان شهری در فضاهای شهری طراحی و مکان یابی فضاهای خدماتی مناسب و مطلوب می باشد. هدف اصلی تاسیس ایستگاه های آتش نشانی تأمین بخشی از امنیت شهر در راستای برنامه های از قبل تعریف شده آنها می باشد. لازمه رسیدن به این هدف اعمال دید سیستماتیک و یکپارچه به عناصر شهری به صورت میکرو و جهت دهی ساختار شهر به صورت ماکرو می باشد که این مهم در قالب استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره تا حد زیادی دست یافتنی است. این پژوهش قصد دارد با استفاده از دو روش TOPSIS و تخصیص خطی به رتبه بندی نواحی شهری شهر ماکو پرداخته و نتایج آن را با یکدیگر مقایسه کند. این دو مدل از روش های تصمیم گیری چند معیاره بوده و در مدل های جبرانی قرار می گیرند و روش TOPSIS در زیر گروه سازشی و روش تخصیص خطی در زیر گروه هماهنگ قرار دارد. یافته ها و نتایج تحقیق نشان می دهد که در روش TOPSIS بین 5 ناحیه فوق الذکر ناحیه 3 با (47/0) امتیاز در رتبه اول و ناحیه 4 با (42/0) در رتبه آخر قرار گرفته است و نواحی (2،5،1) به ترتیب با (46/0، 45/0، 44/0) در رتبه های بعدی جای گرفته اند و نتایج حاصل از روش تخصیص خطی نشان می دهد که در 5 ناحیه شهری ناحیه 3 در رتبه اول و ناحیه 4 در رتبه آخر قرار گرفته است و نواحی (2،5،1) به ترتیب در رده های بعدی جای گرفته است. باید گفت که نتایج حاصل از این دو روش کاملا شبیه یکدیگر می باشد با این تفاوت که در روش TOPSIS مناطق با امتیاز رتبه بندی شده است که در روش تخصیص خطی این امتیاز را ندارد.
۳.

تحلیل فضایی و مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی شهر نورآباد با استفاده از GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی تابستان ۱۳۹۳ شماره ۴۸

کلیدواژه‌ها: تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مکان یابی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ایستگاه آتش نشانی شهر نورآباد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۱۸۵۶ تعداد دانلود : ۹۳۱
یکی از مراکز خدماتی که نقش عمده ای در شهر دارد و ضامن ایمنی بیشتر برای حیات بشری است مراکز آتش نشانی است. آنچه در رابطه با ایستگاه های آتش نشانی دارای اهمیت است دسترسی سریع و به موقع به محل وقوع حادثه می باشد که این دسترسی سریع و به موقع به توزیع بهینه ایستگاه های آتش نشانی بازمی گردد. این پژوهش با ارائه الگوی مناسب به دنبال مکان یابی و توزیع بهینه مراکز آتش نشانی در شهر نورآباد می باشد. به منظور ارزیابی وضع موجود ایستگاه های آتش نشانی در رابطه با سوانح آتش سوزی، شهر نورآباد به عنوان مطالعه موردی در این تحقیق انتخاب شد، سپس با استفاده از تجزیه و تحلیل های GIS، تحلیل شبکه و تحلیل چند ضلعی های تیسن وضع موجود ایستگاه های آتش نشانی شهر نورآباد مورد بررسی قرار گرفت و پس از پی بردن به توزیع نامناسب این ایستگاه ها به کمک مدل AHP و همپوشانی شاخص ها در محیط نرم افزار GIS با استفاده از لایه های اطلاعاتی مکان های مستعد آتش سوزی، شیب، شبکه ارتباطی اصلی، کاربری اراضی مناسب، تراکم جمعیت، فاصله از کاربری های ناسازگار، فاصله از ایستگاه های موجود و فاصله از خیابان های پرترافیک مکان های مناسب برای ایستگاه های آتش نشانی شهر نورآباد مشخص گردید. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی بوده که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مشاهده میدانی، مطالعه طرح های صورت گرفته در رابطه با شهر نورآباد و نقشه 5000/1 این شهر به دست آمده است.
۴.

مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی و خدمات ایمنی روستایی با استفاده از تحلیل شبکه و AHP (مطالعه موردی: شهرستان شیروان چرداول)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: تحلیل شبکه مکان یابی تحلیل سلسله مراتبی(AHP) ایستگاه آتش نشانی شهرستان شیروان و چرداول سامانه اطلاعات مکانی(GIS)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی فضا و محیط روستایی
تعداد بازدید : ۱۴۳۲ تعداد دانلود : ۵۴۱
آتش و حوادث طبیعی و انسان ساخت جزء جدایی ناپذیر سکونتگاه ها است و در این میان خدمات ایمنی و آتش نشانی در محیط های روستایی به دلیل قرار گرفتن روستاها در مجاورت زمین های زراعی، جنگل ها و مراتع که دارای پتانسیل آتش سوزی بالایی هستند، دارای اهمیت ویژه ای است. در این میان محلاستقرارایستگاه هایآتشنشانیفاکتورمهمیدرتواناییآنهابرایحفاظتدرمقابلحریقاست. در سال های اخیر گسترش خدمات ایمنی و آتش نشانی در دستور کار استانداری ها قرار گرفته است و در این میان یکی از دلمشغولی های مهم، مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی برای ارائه خدمات مورد نیاز در حداقل زمان ممکن می باشد. مطالعه حاضر نیز با هدف ارزیابی جمعیت و تعداد روستاهای تحت پوشش خدمات یاد شده و مکان یابی ایستگاه های جدید برای پوشش کامل روستای شهرستان شیروان و چرداول به اجرا درآمد. برای این منظور از تکنیک های ترکیبی AHP و تحلیل شبکه و همپوشانی لایه ها در محیط ArcGIS استفاده شد. جامعه آماری مطالعه حاضر دهیاران و افراد مطلع (در روستاهای فاقد دهیاری) در 198 روستای شهرستان شیروان و چرداول بود که به صورت تمام شماری اطلاعات توسط پرسشنامه گردآوری شد. همچنین اطلاعات و نقشه های مورد نیاز از دستگاه های اجرایی مربوط گردآوری و به روزرسانی شد. نتایح تحقیق نشان می دهد 4 ایستگاه آتش نشانی شهری و یک ایستگاه آتش نشانی روستایی در منطقه مورد مطالعه وجود دارد که در چارچوب زمان واکنش 6 دقیقه تنها 19 درصد روستاهای شهرستان را می توانند تحت پوشش قرار دهند. همچنین براساس نتایج همپوشانی لایه ها و ارزیابی مجدد تحلیل شبکه، 21 ایستگاه آتش نشانی جدید به همراه روستاهای تحت پوشش شناسایی شد و براساس جمعیت و تعداد روستاهای تحت پوشش هر ایستگاه ، ایستگاه های پیشنهادی اولویت بندی شدند.
۵.

مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی با استفاده از روش تلفیقی AHP و GIS مطالعه موردی: منطقه 3 اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سپهر دوره ۲۶ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۱۰۳

کلیدواژه‌ها: تحلیل سلسله مراتبی (AHP) سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS مکانیابی ایستگاه آتش نشانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۱۶۵۸ تعداد دانلود : ۸۳۷
امروزه بحث ایمنی یکی از مهمترین مسائل شهری است که توجه مدیران شهری را به خود جلب نموده است. آتش سوزی یکی از تهدیدات ناشی از بحران های طبیعی و مصنوعی است که می تواند چالش های وسیعی را در ابعاد مختلف زندگی شهری پدید آورد. مطالعات انجام شده نشان داد که منطقه 3 اصفهان با جمعیت 111889نفر در سال1390 و وسعت 1152هکتار تنها دارای یک مرکز آتش نشانی می باشد که شعاع عملکردی مناسبی نسبت به کل منطقه نداشته و پاسخگوی نیاز ساکنان نمی باشد. از میان تجهیزات شهری، احداث مراکز آتش نشانی در این منطقه به علت قرارگیری بازار قدیمی، تاریخی و زنده ی قیصریه در آن و کمبود راه های خروج اضطراری و امداد رسانی در هنگام بروز آتش سوزی و همچنین وجود کارگاه ها و انبارهای متصل به بازار نیز که خود بر تبعات بروز سایر حوادث جانبی افزوده است؛ ازاهمیت و ضرورت برخوردار است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف افزایش سطح ایمنی، ضمن مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی در منطقه 3 اصفهان، با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) و مدل مکانیابی در محیط GIS صورت گرفته است.همچنین این پژوهش بر مبنای روش تحقیق (توصیفی – تحلیلی) داده های مورد نیاز را بصورت کتابخانه ای – اسنادی جمع آوری نمود. در ابتدا معیارها و زیرمعیارهای مؤثر در مکان گزینی ایستگاه آتش نشانی با استفاده از روش سلسله مراتبی ( AHP ) به کمک نرم افزار Expert Choice وزن دهی شد و پس از آن با رقومی سازی لایه ها در محیط GIS با استفاده از تحلیل فضایی در ابتدا نقشه های فاصله اقلیدسی و در ادامه با کلاسه بندی، نقشه های هر لایه تولید شد و سپس با همپوشانی تمامی لایه ها با اعمال ارزش های بدست آمده از تحلیل سلسله مراتبی AHP ، مکان جدید ایستگاه آتش نشانی پیشنهادی شد.
۶.

بهینه سازی مکان استقرار ایستگاه های آتش نشانی شهر گرگان با استفاده از روش طبقه بندی و الگوریتم رقابت استعماری با رویکرد مدیریت بحران زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۱ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۹۷)

کلیدواژه‌ها: بهینه سازی GIS ایستگاه آتش نشانی الگوریتم رقابت استعماری حل مسئله تخصیص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۵ تعداد دانلود : ۴۸۵
بهینه سازی مکان استقرار ایستگاه های آتش نشانی یکی از فرایندهایی است که انجام آن می تواند نقش بسیار مؤثری در کیفیت خدمات رسانی به شهروندان داشته باشد. صیانت از کیفیت خدمات رسانی، بخصوص در مقطع زمانی بعد از وقوع زلزله که عملاً ساختار شهر نیز دستخوش تغییرات زیادی شده است، بسیار مهم می باشد. در حال حاضر تعداد 5 ایستگاه، خدمات مرتبط با آتش نشانی را برای جمعیتی معادل نفر 365682 در شهر گرگان به انجام می رسانند. تحقیق حاضر در چهار بخش انجام پذیرفته است. در گام اول ضمن بررسی ساختمان های موجود در شهر، رفتار آن ها در خصوص زلزله و انسداد راه و نهایتاً تأخیر زمانی احتمالی مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه با استفاده از GIS و انجام تحلیل شبکه و رعایت ملزومات آن به تهیه رستری از پتانسیل خطرپذیری شهروندان در بلوک های مختلف جمعیتی اقدام شده است. در گام بعد با استفاده از حل مسئله تخصیص HUB و الگوریتم ژنتیک و تخصیص اعداد خروجی مرحله قبل، به مدل سازی نحوه خدمات رسانی ایستگاه ها اقدام شده است. در پایان نیز بهینه سازی مکان استقرار ایستگاه های آتش نشانی با رعایت شرط عدم اضافه کردن ایستگاه جدید، با استفاده از الگوریتم رقابت استعماری صورت گرفته است.
۷.

بهینه سازی مکان یابی استقرار کاربری های شهری با روش های ترکیبی Delphi- BWM- PROMETHEE (نمونه موردی ایستگاه های آتش نشانی شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 89 - 110

کلیدواژه‌ها: ایستگاه آتش نشانی کاربری شهری مکان یابی BWM PROMETHEE

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵ تعداد دانلود : ۳۹۹
بیان مسئله: با توجه به رشد روزافزون شهرها، افزایش جمعیت و متراکم شدن بافت شهری، لازم است که کاربری های شهری اضطراری از قبیل آتش نشانی به طور بهینه تعیین موقعیت شوند تا به خوبی و به سرعت بتوانند پاسخگوی تقاضاها باشند. این مسئله ازآن جهت حائز اهمیت است که این تسهیلات، برای خدمات رسانی امدادی ایجاد می شوند پس باید به خوبی بتوانند تمام ناحیه تقاضا را پوشش دهند، لذا این پژوهش بر آن است تا ضمن شناسایی مهم ترین معیارهای مؤثر بر مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی که با شرایط شهر اهواز بیشترین تطابق را داشته باشند، آن ها را اولویت بندی نماید. هدف: مقاله حاضر با هدف بهینه سازی مکان یابی استقرار کاربری های شهری تدوین شده است. روش:در این پژوهش با مروری عمیق و گسترده در ادبیات پژوهش، مهم ترین معیارهای به کاررفته در مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی شناسایی و استخراج گردید. سپس به منظور تطبیق و ویژه سازی معیارهای شناسایی شده در مرحله قبل، از تکنیک Delphi استفاده کرده و معیارهایی که خبرگان اختلاف نظر کمتری بر روی آن ها داشتند، انتخاب شدند. آنگاه، به منظور وزن دهی و اولویت بندی معیارهای انتخاب شده در مرحله قبل، یکی از تکنیک های نوین و کارای تحقیق در عملیات به نام تکنیک بهترین_بدترین (BWM) بکار برده شد. درنهایت، با استفاده از تکنیک PROMETHEE چهار مکان بالقوه احداث ایستگاه آتش نشانی رتبه بندی شدند. یافته ها: نتایج نهایی حاصل از وزن دهی به معیارها حاکی از آن بود که معیارهای تعداد روستاهای حاشیه ای (تعداد روستاهای تحت حوزه استحفاظی آتش نشانی شهر)؛ مراکز مسکونی (محله هایی با ساختار مسکونی، شهرک ها و برج ها)؛ و فاصله مسافتی به ترتیب با اوزان 092/0، 088/0 و 068/0 جایگاه های اول تا سوم اهمیت را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری: حاصل از رتبه بندی مکان های بالقوه نشان داد که مکان مربوط به منطقه پاداد واقع در بلوار آیت الله بهبهانی مناسب ترین مکان به منظور احداث ایستگاه آتش نشانی است. مکان های مربوط به سه راه خرمشهر، کوی فرهنگیان و منازل صنایع فولاد به ترتیب در اولویت های دوم تا چهارم جهت احداث ایستگاه آتش نشانی قرار گرفتند.
۸.

تاب آوری مجموعه های شهری از طریق مکان یابی و رتبه بندی ایستگاه های آتش نشانی (مورد پژوهی: منطقه 10 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 129-146

کلیدواژه‌ها: تاب آوری مکان یابی و رتبه بندی ایستگاه آتش نشانی تاپسیس فازی منطقه ده تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۴۰
تاب آوری میزان مقاومت سیستم ها و توانایی آن ها در تحمل تغییر و ظرفیت برگشت به تعادل پس از سانحه است. ازجمله شاخص های ابعاد اجتماعی و سازمانی و نهادی تاب آوری، سرعت پاسخگویی به موقع است. ایستگاه های آتش نشانی به عنوان یکی از مهم ترین مراکز خدمات رسانی در شرایط بحرانی با افزایش سرعت خدمات رسانی و پاسخگویی نقش مؤثری در افزایش ایمنی و تاب آوری دارند. در این پژوهش که با هدف افزایش سرعت پاسخگویی حین بحران از طریق مکان یابی و رتبه بندی ایستگاه های آتش نشانی در منطقه 10 تهران صورت گرفته است، از دوازده شاخص جهت رتبه بندی یازده ایستگاه پیشنهادی استفاده شده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی با هدف کاربردی است و از روش تاپسیس فازی جهت اولویت بندی مکان پیشنهادی ایستگاه ها استفاده شده است. نظرات خبرگان آتش نشانی نشان می دهد از میان معیارهای مورداستفاده، معیارهای دسترسی، همجواری و ترافیک بیشترین میزان اهمیت را دارا می باشند و نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد ایستگاه حائز رتبه اول در معیارهای فوق بیشینه مقدار و ایستگاه رتبه آخر دارای کمترین مقدار در معیار عرض معبر بوده است و به دلیل قرارگیری بر روی مرز محدوده موردبررسی و در نتیجه داشتن مقادیر کم در معیارهای با اهمیت از منظر خبرگان، رتبه آخر را کسب نموده است. همچنین نتایج رتبه بندی نشان می دهد ایستگاه 85 آتش نشانی (ایستگاه موجود) در نقطه استقرار مناسبی قرار دارد اما ایستگاه 8 آتش نشانی (ایستگاه موجود) در مکان بهینه استقرار ندارد که این امر بر ایمنی مناطق تحت پوشش و کاهش سرعت پاسخگویی و در نتیجه کاهش تاب آوری اثرگذار است.
۹.

بررسی و مکان یابی ایستگاههای آتش نشانی شهرسمنان بااستفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال ششم پاییز ۱۳۸۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۳) 107 - 118

کلیدواژه‌ها: مکان یابی ایستگاه آتش نشانی سامانه اطلاعات جغرافیایی فرایند تحلیل سلسله مراتبی سمنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۶۰
ایستگاههای آتش نشانی بعنوان مکانی جهت استقراروانتظارخودروهای آتش نشانی وامداد، ازجمله مراکزمهم وحیاتی خدمات رسانی درشهرهاهستندکه نقش مهمی درتأمین ایمنی وآسایش شهروندان وتوسعه اقتصادی شهرها ایفا می کنند. بدیهی است خدمات رسانی به موقع و مطمئن توسط ایستگاههای آتش نشانی بیش از هر چیز مستلزم استقرار آنها در مکانهای مناسب است. هدف اصلی تأسیس ایستگاههای آتش نشانی تأمین بخشی از امنیت شهردرراستای اهداف ازقبل تعریف شده آنهامی باشد.لازمه رسیدن به این هدف، اعمال دید سیستماتیک و یکپارچه به عناصرشهری بصورت میکرووجهت دهی ساختارشهردرقالب ماکرواست که این مهم درقالب استفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی تاحدزیادی دست یافتنی است. درتحقیق حاضر، هدف اصلی، تعیین بهترین مکانهابرای ایستگاههای آتش نشانی شهرسمنان یا جابجایی مکانی برخی ازآنها(درصورت لزوم)میباشد. این پژوهش برآن است تامکانهای بهینه رابرای استقرار ایستگاههای آتش نشانی جدیددرشهرسمنان مشخص کند.لذاجهت تعیین محلهای دقیق وعلمی ازتلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)[1] وروش وزندهی تحلیل سلسله مراتبی (AHP)[2] استفاده شده است. بعدازمطالعه اولیه وگردآوری داده های مؤثر در مکان یابی ایستگاههای آتش نشانی، معیارهای مؤثر درشش گروه طبقه بندی گردیدند و سپس باکمک روش تحلیل سلسله مراتبی وزن هریک ازمعیارها مشخص ودرنهایت به روش همپوشانی[3] ترکیب شده ونتایج با انعطاف پذیری بالا، درشش دسته ارائه شدند. بعد از ادغام نقشه های تهیه شده ابتد محدوده های مناسب اولیه پیشنهادگردیدند، سپس موقعیت دقیق هریک از ایستگاههای پیشنهادی درون این محدوده هاتعیین شدند بطوری که از حداکثر مساحت سرویس دهی نیزبرخوردارهستندودرانتهاعلاوه برایستگاههای موجود(2عدد)، 5 ایستگاه جدید پیشنهاد گردید.  
۱۰.

حل مسئله تخصیص ایستگاه های آتش نشانی منطقه 22 تهران با استفاده از یک رویکرد ترکیبی در محیط سیستم اطلاعات مکانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 43 - 56

کلیدواژه‌ها: ایستگاه آتش نشانی الگوریتم جستجوی ممنوعه مدل میانه تخصیص برداری منطقه 22 تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۴۹
توسعه ناهمگون شهری و عدم پیش بینی صحیح در زمینه توسعه شهرها مشکلات متعددی را در شهرها ایجاد می کندف از جمله این مشکلات، کمبود تسهیلات شهری و نامناسب بودن مکان قرارگیری تسهیلات مانند بیمارستان، ایستگاه آتش نشانی و ... جهت خدمات رسانی به مردم است. در این میان منطقه 22 شهر تهران که بزرگ ترین قطعه پایتخت محسوب می شود، در سال های اخیر شاهد رشدی فزاینده بوده است. این منطقه که دربردارنده برج ها و ساختمان های بلندمرتبه است و جمعیت زیادی را در خود جای داده است، نیازمند توجه بیشتری از لحاظ نحوه خدمات رسانی تسهیلات اورژانسی و از آن جمله ایستگاههای آتش نشانی می باشد. با توجه به این که ایستگاههای آتش نشانی جهت خدمات رسانی بهینه باید در زمانی کمتر از 5 دقیقه به محل حادثه برسند، هدف این پژوهش کمینه کردن زمان رسیدن ماشین های آتش نشانی به محل حادثه و بررسی وضعیت تخصیص یا تعداد مردمی است که می توانند از خدمات بهره مند شوند. جهت حل این مسئله از رویکرد ترکیبی مدل میانه تخصیص برداری که رویکردی کاملا نو در زمینه مکانیابی و تخصیص است در محیط سیستم اطلاعات مکانی استفاده می شود. از آنجایی که مسائل تخصیص در زمره مسائل سخت قرار دارند، از الگوریتم جستجوی ممنوعه جهت حل مسئله استفاده گردید. پس از انجام آنالیز حساسیت و تنظیم بهترین پارامترها برای الگوریتم جستجوی ممنوعه، مدل تخصیص برداری در منطقه 22 اجرا شد. نتایج پژوهش نشان داد که 7 ایستگاه موجود قادر نیستند در کمتر از 5 دقیقه به تمام جمعیت منطقه خدمات رسانی کنند و 28040 نفر بدون دسترسی به خدمات باقی خواهند ماند. در نتیجه لازم است که حداقل 2 ایستگاه دیگر نیز جهت خدمات رسانی بهینه در منطقه ایجاد شود؛ همچنین با وجود دشوار بودن مدل میانه تخصیص برداری مشخص شد که این الگوریتم قادر است در حل مسائل با سایز متوسط جواب های راضی کننده ای را در مدت زمان کوتاهی فراهم کند.
۱۱.

استفاده از تکنیک AHP در محیط GIS برای مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی (مطالعه موردی: شهر سمنان)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ 165-185

کلیدواژه‌ها: مکان یابی ایستگاه آتش نشانی AHP GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۸۱
هدف اصلی مکان یابی خدمات شهری، جلوگیری از اتلاف هزینه ها از یک سو و اطمینان از کارآیی خدمات شهری در تقابل با کل سیستم شهر از سوی دیگر است. از خدمات عمومی مهم در شهرها، خدمات امدادرسانی آتش نشانی است. آنچه در کیفیت عملکرد و خدمت رسانی این خدمات در سطح شهرها نقش عمده ای دارد، موقعیت و چیدمان این خدمات و تأثیرپذیری آنها از شرایط ترافیکی است. تعیین مکان مناسب برای ایجاد ایستگاه های آتش نشانی جدید و یا در صورت نیاز انتقال مکانی ایستگاه های فعلی موجود برای بهبود کیفیت عملکرد و خدمت رسانی، یکی از وظایف مهم مدیران شهری است که باید در چارچوبی سیستماتیک صورت گیرد. در حال حاضر با توجه به جمعیّت و وسعت فعلی محدوده مورد مطالعه شهر سمنان، فقط 4 ایستگاه آتش نشانی در سطح شهر و حریم آن به مساحت حدود 16000 هکتار در حال خدمت رسانی هستند که بر اساس استانداردها این تعداد پاسخگو نبوده و نیاز به ایستگاه های آتش نشانی جدید در مکان های مناسب مطابق با معیارهای مکان یابی احساس می شود. لذا در این تحقیق برای تعیین مکان های مناسب برای احداث ایستگاه های آتش نشانی در محدوده مورد مطالعه شهر سمنان، پس از تعریف مدل، معیارهای مؤثر در مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی مشخص و اطلاعات مورد نیاز آماده سازی گردید. در مرحله بعد، از مدل تصمیم گیری چند معیاره فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات مکانی استفاده و مکان های مناسب برای احداث ایستگاه آتش نشانی تعیین گردید. نتایج پژوهش مشخص نمود که استفاده از تکنیک AHP برای مکان یابی بهینه ایستگاه های آتش نشانی بسیار مفید است و حتی این مدل را می توان در موارد امدادرسانی دیگر نیز به کار برد. استفاده از این تکنیک مشخص نمود که حداقل 4 ایستگاه آتش نشانی جدید برای تحت پوشش قرار دادن شهر سمنان مورد نیاز است.
۱۲.

ارائه الگویی برای استقرار منطقی ایستگاه های آتش نشانی (نمونه موردی: شهر تبریز)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات) دوره هفتم تابستان ۱۳۹۴ (۲۰۱۵ م) شماره ۲ (پیاپی ۲۶)
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۴۶
مقدمه: ایستگاه های آتش نشانی از جمله مراکز مهم و حیاتی خدمات رسانی در شهرها در حین بحران و بعد از بحران هستند. بدیهی است خدمات رسانی به موقع ایستگاه های آتش نشانی بیش از هر چیز مستلزم استقرار آنها در مکان ها و محدوده های مناسب است تا آتش نشانان بتوانند در کمترین زمان و بدون هیچ مانع و محدودیت محیط شهری و نیز بروز کمترین آثار منفی بر زندگی ساکنان شهر به محل حادثه برسند و اقدامات لازم را انجام دهند روش: در این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از روش تحلیل شبکه و مدل AHP در محیط GIS، توزیع فضایی، مکان استقرار و شعاع عملکرد ایستگاه های آتش نشانی موجود شهر تبریز تحلیل و بررسی و ایستگاه های جدید مکان یابی شدند. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که شهر تبریز از نظر تعداد و پراکندگی ایستگاه های آتش نشانی با کمبود روبه روست و الگوی پراکنش این ایستگاه ها با توسعه و تراکم شهر متناسب نیست. این ایستگاه ها حدود 60 درصد از محدوده ساخته شده شهر و 30 درصد محدوده قانونی شهر را تحت پوشش قرار می دهند. نتیجه گیری: با توجه به اولویت بندی های صورت گرفته این نتیجه به دست می آید که مرکز تجاری شهر، بافت فرسوده و حاشیه نشین و محلات پرتراکم شهر جز مناطق با اولویت اول قرار دارند. همچنین می توان نتیجه گیری کرد که استفاده توأمان از مدل AHP و روش تحلیل شبکه در محیط GIS می تواند الگوی مناسبی برای مکان یابی و اولویت بندی احداث ایستگاه های آتش نشانی در شهرهای مختلف باشد.
۱۳.

عوامل مؤثر بر مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی با تاکید بر تکنیک تحلیل خوشه ای، مطالعه موردی: شهر همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال نهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۳ 113 - 132

کلیدواژه‌ها: تحلیل خوشه ای دلفی ایستگاه آتش نشانی همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۷۶
در این پژوهش تلاش شده است بررسی مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی شهر همدان با رویکرد تحلیل خوشه ای صورت پذیرد. برای این منظور با توجه به مبانی نظری، مدلی مفهومی ارائه شده که 8 معیار را به عنوان اصلی ترین پارامترهای مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی ارائه نموده است. در مرحله ی بعد تک تک این معیارها به صورت لایه های مکانی در GIS تولید شده و سپس با استفاده ازنظر کارشناسی و مدل دلفی این 8 معیار ترکیب شده و وزن هر لایه اطلاعاتی مشخص شده و با توجه به وزن بدست آمده، هرکدام از 8 لایه باهم تلفیق شده و نقشه ی نهایی حاصل شده است. لذا از مدل تحلیل خوشه ای برای دستیابی به لکه های هدف، از مدل دلفی برای وزن دهی و ارزش گذاری بین هشت معیار مکان یابی استفاده کرده و از مدل هایی مثل بافرینگ و دنسیتی و....برای تولید هرکدام از لایه های gis برای هر یک از هشت معیار بهره برده شده است. با توجه به نقشه حاصل شده سه لکه به جهت ایجاد ایستگاه جدید پیشنهاد شده است. این سه لکه که در بخش مرکزی، بخش غربی و شرقی شهر قرار دارند، نشان دهنده نیاز شهر در زمینه ایجاد ایستگاه جدید خواهد بود.
۱۴.

بهینه سازی فضایی ایستگاه های آتش نشانی در زمینه دسترسی و پوشش خدماتی (مطالعه موردی: شهر زابل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۰ 147 - 159

کلیدواژه‌ها: مکان یابی ایستگاه آتش نشانی دسترسی حداکثر پوشش خدماتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۳۹
امروزه مکان گزینی بهینه ایستگاه های آتش نشانی یکی از ضروریات مهم در زمینه کارآمدی و واکنش به موقع مدیریت شهری به مخاطرات احتمالی است. روش های بهینه سازی فضایی به دلیل ویژگی های خاص فضایی و مکانی مسائل مرتبط با تسهیلات شهری کاربرد گسترده ای در این زمینه دارند. از عمده ترین این موارد می توان به روش های مبتنی بر میان یابی و حداکثر پوشش خدماتی اشاره کرد. شهر زابل در وضعیت موجود دارای دو ایستگاه آتش نشانی عملیاتی است که به دلیل وسعت زیاد شهر و توسعه فیزیکی سریع آن، توانایی پاسخ گویی مطلوب به حوادث و اتفاقات شهری را ندارد ازاین رو نیازمند تجدیدنظر جدی و افزایش تعداد ایستگاه ها تا حد مطلوب است. تحقیق حاضر از لحاظ روش شناسی توصیفی، ازلحاظ هدف کاربردی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی است. این پژوهش با تکیه بر سناریو نگاری یک مدل بهینه سازی فضایی چندهدفه را ارائه می نماید که اهداف مرتبط با حد میانه و حداکثر پوشش خدماتی در زمینه استقرار ایستگاه های آتش نشانی در شهر زابل را باهم ترکیب کرده و درنهایت با استفاده از روش بهینه سازی پارتو شدت بهبود دسترسی با فرض مقادیر مختلف q (تعداد ایستگاه آتش نشانی) را نمایش می دهد. یافته های حاصل از سناریو های پژوهش نشان داد که با افزایش تعداد معینی از ایستگاه ها در بخش های مختلف شهر، دسترسی با شدت های متفاوتی بهبود پیدا می کند، برای مثال با فرض استقرار تعداد 6 ایستگاه در فواصل مشخصی نسبت به هم دیگر، دسترسی در مقایسه با وضعیت موجود تا 9 درصد بهبود پیدا می کند و در صورت افزایش این تعداد تا 12 مورد دسترسی تا 60 درصد ارتقا پیدا می کند.
۱۵.

مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی با استفاده ازمدل AHP در محیط GIS(مطالعه موردی: شهر آمل)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۶ بهار ۱۳۹۰ شماره ۱۴ 74 - 87
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۵۵
با افزایش جمعیت وتراکم آن در شهر، خدمات رسانی در زمینه های مختلف به دلیل کمبودهای موجود، دچار نارسایی در مکانیابی مراکز خدماتی می شود و از میان مراکز خدمات شهری، سازمان آتش نشانی وظیفه تأمین امنیت در جهت پیشگیری و مقابله با آتش را انجام می دهد. دراین پژوهش با بررسی عوامل مؤثر در مکانیابی  ایستگاه های آتش نشانی با استفاده از  سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)،  با استفاده از ابزار تجزیه  و تحلیل فضایی، نقشه فاصله تهیه گردید و سپس طبقه بندی مجدد بر روی آن انجام می شود و سپس جهت وزندهی  معیارها به  روش فرایند سلسله مراتبی AHP از نرم افزار Expert  choice استفاده می شود. در نهایت با بکارگیری از روش همپوشانی معیارهای وزن دهی شده با هم تلفیق و مکان بهینه برای استقرار ایستگاه های آتش نشانی مشخص    می شود که علاوه بر ایستگاه های مو جود (4 ایستگاه )، 2 ایستگاه دیگر نیز پیشنهاد  می شود.
۱۶.

نقش ایستگاه های آتش نشانی در مدیریت حوادث غیر مترقبه شهری و کاهش خسارات پس از حوادث (آتش سوزی و ...)

نویسنده:
منبع: رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری سال ۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 1474-1489

کلیدواژه‌ها: ایستگاه آتش نشانی مدیریت بحران ایمنی مکان یابی بهینه MCDM GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۴۲
در سال های اخیر وقوع حوادث طبیعی متعدد از جمله زلزله های مهیب، سیل های وحشتناک، طوفان های فصلی، خشکسالی، رانش های مکرر زمین، بارش برف سنگین، برودت هوا و یخبندان، آتش سوزی های وسیع جنگل ها، بهمن و سایر حوادث طبیعی گوناگون در کشور باعث شده، ایران یکی از کشورهای آسیب پذیر جهان از حیث رخداد حوادث طبیعی محسوب شود. علاوه بر این حوادث، وقوع حوادث انسان ساختی همچون آتش سوزی های منازل و اماکن تجاری و صنعتی، تصادفات جاده ای و حوادث ترافیکی، انفجارات، خفگی ناشی از گاز گرفتگی (CO2)، حوادث ناشی از عدم رعایت نکات ایمنی در منزل و یا محل کار و غیره که در همه آنها به نحوی دخالت بشر و عدم رعایت استانداردهای ایمنی مشهود بوده، به طور مرتب در مناطق و شهرهای مختلف کشور مشاهده می شود. در این نوشتار با اشاره به نقش شهرداری ها و سازمان ها و واحدهای تابعه آن به خصوص ایستگاه های آتش نشانی در افزایش ایمنی شهری، به لزوم توجه ویژه به نقش برجسته ایستگاه های آتش نشانی در مدیریت بحران اشاره خواهد شد. این تحقیق با هدف تعیین نقش ایستگاه های آتش نشانی در مدیریت بحران اعم از سانحه حریق، زلزله و سیل و... تهیه گردید. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی، بر اساس ماهیت و روش تحقیق، کتابخانه ای و توصیفی است. همچنین روش تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM) و سیستم اطلاعات مکانی (GIS) و همچنین توصیفی و استنباطی می باشد. همچنین بر اساس نتایج پژوهش در شاخص های ارتباط و دسترسی به تجهیزات و ایمنی، بیشترین بعد آسیب پذیر، دوری از مراکز امداد و نجات و ایستگاه های آتش نشانی و همچنین کمبود خودروهای امدادرسان و کمبود تجهیزات پزشکی است. بنابراین، پیشنهادهایی مانند مکانیابی بهینه ایستگاه های آتش نشانی، نظارت بیشتر شهرداری بر ساخت و سازهای مقاوم و استفاده از مصالح مقاوم در برابر بحران های طبیعی و آتش سوزی و... ارائه می گردد.
۱۷.

فضاهای کاربردی در ایستگاه آتش نشانی و نقش این فضاها در کارآیی آتش نشانان

نویسنده:
منبع: رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری سال ۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 1498-1508

کلیدواژه‌ها: ایستگاه آتش نشانی عملکرد فضا معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۸۱
ایستگاه آتش نشانی یکی از فضای پر کاربرد در طراحی فضای شهری محسوب می شود، دقت در فضاهای مورد استفاده در ایستگاه آتش نشانی از الویت های طراحی معماری این فضا معماری است. بناهای همانند ایستگاه آتش نشانی که مکان های عملکرد گرا، در فضاهای شهری هستند و نقش اساسی در مدیریت بحران دارند، همراه مورد توجه از نظر استقرار مکانی و ... قرار گرفته اند اما این بنا ها متاسفانه از نظر معماری مورد توجه بسیار زیاد قرار نگرفته اند. این پژوهش با بررسی فضاهای مورد استفاده در ایستگاه های آتش نشانی تلاشی دارد تا با بکاری گیری روش های تحلیلی و توصیفی، تاثیر فضای عملکردی در طراحی ایستگاههای آتش نشانی را مورد بررسی قرار داده است.
۱۸.

عملکرد ایستگاه های آتش نشانی در مدیریت حوادث غیر مترقبه و کاهش خسارات پس از حوادث (آتش سوزی و ...)

نویسنده:
منبع: رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری سال ۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 1538-1556

کلیدواژه‌ها: ایستگاه آتش نشانی مدیریت بحران ایمنی مکان یابی بهینه MCDM GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۵۱
در سال های اخیر وقوع حوادث طبیعی متعدد از جمله زلزله های مهیب، سیل های وحشتناک، طوفان های فصلی، خشکسالی، رانش های مکرر زمین، بارش برف سنگین، برودت هوا و یخبندان، آتش سوزی های وسیع جنگل ها، بهمن و سایر حوادث طبیعی گوناگون در کشور باعث شده، ایران یکی از کشورهای آسیب پذیر جهان از حیث رخداد حوادث طبیعی محسوب شود. علاوه بر این حوادث، وقوع حوادث انسان ساختی همچون آتش سوزی های منازل و اماکن تجاری و صنعتی، تصادفات جاده ای و حوادث ترافیکی، انفجارات، خفگی ناشی از گاز گرفتگی (CO2) حوادث ناشی از عدم رعایت نکات ایمنی در منزل و یا محل کار و غیره که در همه آنها به نحوی دخالت بشر و عدم رعایت استانداردهای ایمنی مشهود بوده، به طور مرتب در مناطق و شهرهای مختلف کشور مشاهده می شود. در این نوشتار با اشاره به نقش شهرداری ها و سازمان ها و واحدهای تابعه آن به خصوص ایستگاه های آتش نشانی در افزایش ایمنی شهری، به لزوم توجه ویژه به نقش برجسته ایستگاه های آتش نشانی در مدیریت بحران اشاره خواهد شد. این تحقیق با هدف تعیین نقش ایستگاه های آتش نشانی در مدیریت بحران اعم از سانحه حریق، زلزله و سیل و... تهیه گردید. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی، بر اساس ماهیت و روش تحقیق، کتابخانه ای و توصیفی است. همچنین روش تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM) و سیستم اطلاعات مکانی (GIS) و همچنین توصیفی و استنباطی می باشد. همچنین بر اساس نتایج پژوهش در شاخص های ارتباط و دسترسی به تجهیزات و ایمنی، بیشترین بعد آسیب پذیر، دوری از مراکز امداد و نجات و ایستگاه های آتش نشانی و همچنین کمبود خودروهای امدادرسان و کمبود تجهیزات پزشکی است. بنابراین، پیشنهادهایی مانند مکانیابی بهینه ایستگاه های آتش نشانی، نظارت بیشتر شهرداری بر ساخت و سازهای مقاوم و استفاده از مصالح مقاوم در برابر بحران های طبیعی و آتش سوزی و... ارائه می گردد.
۱۹.

ایفای نقش ایستگاه های آتش نشانی شهری در فرماندهی حوادث و کاهش خسارات پس از حوادث گوناگون

نویسنده:
منبع: رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری سال ۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۵ 1368-1384

کلیدواژه‌ها: ایستگاه آتش نشانی مدیریت بحران ایمنی مکان یابی بهینه MCDM GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۴۶
در سال های اخیر وقوع حوادث طبیعی متعدد از جمله زلزله های مهیب، سیل های وحشتناک، طوفان های فصلی، خشک سالی، رانش های مکرر زمین، بارش برف سنگین، برودت هوا و یخبندان، آتش سوزی های وسیع جنگل ها، بهمن و سایر حوادث طبیعی گوناگون در کشور باعث شده، ایران یکی از کشورهای آسیب پذیر جهان از حیث رخداد حوادث طبیعی محسوب شود. علاوه بر این حوادث، وقوع حوادث انسان ساختی همچون آتش سوزی های منازل و اماکن تجاری و صنعتی، تصادفات جاده ای و حوادث ترافیکی، انفجارات، خفگی ناشی از گاز گرفتگی (CO2)، حوادث ناشی از عدم رعایت نکات ایمنی در منزل و یا محل کار و غیره که در همه آنها به نحوی دخالت بشر و عدم رعایت استانداردهای ایمنی مشهود بوده، به طور مرتب در مناطق و شهرهای مختلف کشور مشاهده می شود. در این نوشتار با اشاره به نقش شهرداری ها و سازمان ها و واحدهای تابعه آن به خصوص ایستگاه های آتش نشانی در افزایش ایمنی شهری، به لزوم توجه ویژه به نقش برجسته ایستگاه های آتش نشانی در مدیریت بحران اشاره خواهد شد. این تحقیق با هدف تعیین نقش ایستگاه های آتش نشانی در مدیریت بحران اعم از سانحه حریق، زلزله و سیل و... تهیه گردید. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی، بر اساس ماهیت و روش تحقیق، کتابخانه ای و توصیفی است. همچنین روش تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM) و سیستم اطلاعات مکانی (GIS) و همچنین توصیفی و استنباطی می باشد. همچنین بر اساس نتایج پژوهش در شاخص های ارتباط و دسترسی به تجهیزات و ایمنی، بیشترین بعد آسیب پذیر، دوری از مراکز امداد و نجات و ایستگاه های آتش نشانی و همچنین کمبود خودروهای امدادرسان و کمبود تجهیزات پزشکی است. بنابراین، پیشنهادهایی مانند مکانیابی بهینه ایستگاه های آتش نشانی، نظارت بیشتر شهرداری بر ساخت و سازهای مقاوم و استفاده از مصالح مقاوم در برابر بحران های طبیعی و آتش سوزی و... ارائه می گردد.
۲۰.

بررسی وضعیت تخصیص چندهدفه ایستگاههای آتش نشانی با مدل میانه تخصیص برداری ترتیبی در محیط GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال ۷ بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۲ 37 - 60

کلیدواژه‌ها: مکانیابی و تخصیص ایستگاه آتش نشانی VAOMP GIS الگوریتم ژنتیک و تبرید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۶۹
آنالیز مکانیابی و تخصیص یکی از مهمترین آنالیزهای شبکه و در زمره آنالیزهای بسیار کاربردی در GIS می باشد. این آنالیز مدلهای مختلفی را شامل می شود که هر یک برای حل مسائل مختلفی کاربرد دارند. اخیرا یک مدل جدید به نام VAOMP (مدل میانه تخصیص برداری ترتیبی) توسعه داده شده است که می تواند بسیاری از مسائل مختلف را حل کند. با توجه به اینکه مسائل مکانیابی و تخصیص در زمره مسائل بسیار سخت هستند حل آنها به روشهای دقیق تقریبا ناممکن است. بنابراین تحقیق حاضر جهت حل مسئله تخصیص مناسب جمعیت به ایستگاههای آتش نشانی موجود که از جمله تسهیلات اضطراری هستند و بررسی تخصیص بهینه آنها از اهمیت زیادی برخوردار است، از مدل VAOMP و الگوریتم ژنتیک و تبرید با سه هدف کمینه کردن زمان رسیدن خودروهای آتش-نشانی به محل تقاضاها، کمینه کردن فاصله و بیشینه کردن پوشش هر ایستگاه در شعاع 5 دقیقه، در منطقه 21 و 22 شهر تهران استفاده می کند. نتایج تحقیق نشان می دهد که الگوریتم ژنتیک در زمان کوتاهتر، جوابهای با کیفیت تری را تولید می کند ضمن اینکه تعداد 10 ایستگاه موجود در منطقه 21 و 22 تهران جهت سرویسدهی به کل تقاضاهای موجود در منطقه کافی نیست و تعداد 55240 نفر بدون خدمات خواهند ماند و حداقل باید 13 ایستگاه در منطقه ایجاد کرد.