گردشگری الکترونیکی

امروزه صنعت گردشگری به عنوان بزرگ ترین و متنوع ترین صنعت در دنیا شناخته میشود. با توجه به فراگیر شدن فناوری اطلاعات و کسب وکارهای الکترونیکی، توجه ویژه به گردشگری الکترونیکی جهت بهرهمندی از ظرفیت های این صنعت، میتواند بسیار مفید باشد. در این پژوهش پس از مروری بر مفاهیم و تعاریف گردشگری و گردشگری الکترونیکی، به مدل های اعتماد الکترونیکی پرداخته شده است. یکی از چالش های مهم در فضاهای الکترونیکی و به خصوص گردشگری الکترونیکی، بحث اعتماد میباشد. هدف این پژوهش نگاهی جدید به عوامل تأثیرگذار بر اعتماد گردشگران الکترونیکی و تبیین این عوامل میباشد. به این منظور با تعریف پنج نوع اعتماد که منجر به اعتماد گردشگر در فضای تارنما میشود، مدلی مفهومی بر پایه تجمیع مدلهای گذشته ارائه گردیده است. ارزیابی مدل ارائه شده به وسیله پرسشنامهای بر اساس طیف لیکرت 5 درجه ای و به دست آوردن درجه های اهمیت انجام گرفته است. پس از بررسی روایی نسخه 18 و ضریب آلفای کرونباخ (= 7,78 ) تأیید SPSS پرسشنامه، پایایی آن نیز با استفاده از نرم افزار شده است.

پژوهش حاضر که به منظور ارزیابی وضعیت فعلی به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت گردشگری شهر شیراز از دیدگاه گردشگران داخلی صورت گرفته است، از لحاظ ماهیت از نوع پژوهش های کاربردی توسعه ای و روش گردآوری داده های آن پیمایش میدانی و استفاده از پرسش نامه و نظرسنجی است. حجم نمونة نظرسنجی از جامعة آماری گردشگران داخلی ورودی به شهر شیراز و با استفاده از فورمول کوکران ۳۸۴ نفر برآورد شد که جهت اطمینان بیشتر به ۴۰۰ نفر افزایش یافت. تحلیل داده ها نیز در دو سطح توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمون ها و روش های آماری نظیر فراوانی، میانگین، آزمون تی تک نمونه ای و ضرایب همبستگی کندال و پیرسون صورت گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که همبستگی بین دو مقوله میزان «آمادگی الکترونیکی گردشگران» با «میزان آشنایی گردشگران با مفهوم گردشگری الکترونیکی» در سطح اطمینان ۹۹ درصد برابر با ۷۹۸/۰ و همبستگی بین «میزان آمادگی الکترونیکی گردشگران» با «میزان استفاده گردشگران از فاوا» در امور مربوط به گردشگری ۸۵۶/۰ و همبستگی بین «میزان آشنایی گردشگران با مفهوم گردشگری الکترونیک» با «میزان استفاده گردشگران از فاوا در امور مربوط به گردشگری» ۶۴۹/۰ است. بنابراین علی رغم وجود زمینه های مناسب از لحاظ آمادگی الکترونیکی گردشگران داخلی جهت استفاده از فاوا در امور گردشگری، گردشگران با مفهوم گردشگری الکترونیک و کاربردهای آن چندان آشنا نیستند و به همان نسبت کمتر از فناوری اطلاعات و ارتباطات در امور مربوط به گردشگری استفاده می کنند. همچنین آن ها وضعیت موجود به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در امور مربوط به گردشگری شیراز را به جز در مواردی خاص چندان مطلوب و رضایت بخش نمی دانند. با وجود این، مظاهر و ابزار فاوا به خصوص رادیو و تلویزیون، ماهواره و اینترنت نقش مؤثری در انتخاب شیراز به عنوان مقصد گردشگری آن ها داشته است.

حکمروایی رویه ایست که با تمام گستردگی ها نهایتا رسالت ارتقاء کیفیت خدمات دولت به شهروندان را در چارچوب شاخص هایی مانند شفافیت، عدالت، مشارکت، اثربخشی و انعطاف پذیری به دوش می کشد. هدف این پژوهش بررسی نقش بازیگران کلیدی گردشگری الکترونیکی ایران در تحقق حکمروایی الکترونیکی می باشد لذا شاخص های حکمروایی خوب به تفکیک بازیگران اصلی حوزه گردشگری الکترونیکی مورد بررسی قرار گرفتند. روش این پژوهش از نظر جهت گیری از نوع کاربردی با صبغه کیفی و دارای استراتژی پیمایشی است. لذا ضمن مرور و تحلیل مبانی نظری، مراجعه به اسناد کتابخانه ای و با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی به مصاحبه های اکتشافی پرداخته شد و مصاحبه ها تا اشباع نظری محقق ادامه یافتند. نتایج تحقیق که در قالب مدل تحلیلی ارائه شده است نشانگر تاثیر مشروط، حالت منفعل و در مواردی تاثیر محدود دولت، خدمات رسان های الکترونیکی و مصرف کنندگان الکترونیکی ایران بر رویه های حکمروایی خوب می باشد.  نتایج نشان داد که هر چند قوانین مناسبی برای دستیابی به حکمروایی خوب وجود دارد اما ذات بین بخشی بودن گردشگری و نبود نگاهی یکپارچه و راهبردی، اجرا نشدن کامل استعداد های موجود در قوانین و نهادهای پیش بینی شده، تضاد منافع و قدرت بازیگران در کسب منافع عمومی زمینه دسترسی به حکمروایی خوب را با چالش روبرو کرده است.

هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر کارآفرینی روستایی با تأکید بر گردشگری الکترونیکی در استان گلستان بوده است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و توسعه ای است و از حیث روش اجرا از نوع تحقیقات توصیفی-پیمایشی و از نوع همبستگی قرار می گیرد و از روش دلفی فازی جهت انجام تحقیق استفاده شد. جامعه آماری تحقیق 50 نفر است که از خبرگان و اساتید دانشگاهی منتخب و متخصص در کارآفرینی روستایی و گردشگری الکترونیکی که دارای ویژگی هایی نظیر در دسترس بودن، تجربه، تناسب رشته تحصیلی، مدرک دکتری، اشتغال به تدریس در دانشگاه، با سابقه پژوهشی و تألیف در این زمینه، انتخاب شده است. برای بررسی عوامل مؤثر بر کارافرینی روستایی از روش دلفی فازی استفاده شده و شاخص های گردشگری الکترونیک با روش تحلیل عاملی سنجش شده است. نتایج تحقیق نشان داد شش عامل خدمات اینترنتی، توسعه و آموزش نیروی انسانی، توسعه فرهنگ جامعه، حمایت های دولتی، امنیت و استفاده از اینترنت در سایر امور مرتبط با مردم، با عنوان مهمترین شاخص های گردشگری الکترونیک مؤثر بر کارآفرینی روستایی معرفی شده است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی آمادگی الکترونیکی اداره ی کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان آذربایجان شرقی در جهت توسعه ی گردشگری الکترونیک در استان می باشد. پس از مطالعه ی ادبیات داخلی و خارجی به منظور جمع آوری داده های موردنیاز پرسشنامه ی سنجش آمادگی الکترونیکی با 20 سؤال به تعداد 60 نفر توزیع شد که از آن تعداد 50 عدد بازگشت داده شد. در پژوهش حاضر برای آزمون فرضیات و مدل مفهومی پژوهش از روش حداقل مربعات جزئی یا مدل معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس (PLS) استفاده شد و با استفاده از دو نرم افزار SPSS 23 و SmartPLS 3 اثر متغیرهای استخراج شده بر یکدیگر مورد مطالعه قرار گرفت. هر چند نتایج نشان دهنده ی آمادگی الکترونیکی پایین اداره کل میراث فرهنگی استان بود در عین حال ارتباط مثبت هر سه شاخص آمادگی زیرساختی با ضریب 245/0، آمادگی سازمانی با ضریب 377/0 و آمادگی خدماتی و سیستمی با ضریب 257/0 با توسعه ی گردشگری الکترونیکی در استان آذربایجان شرقی تائید گردید.

هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی توسعه پایدار کارآفرینی روستایی با تاکید بر گردشگری الکترونیکی در استان گلستان می باشد. تحقیق حاضر کاربردی و توسعه ای و از نوع تحقیقات توصیفی-پیمایشی و همبستگی است. جامعه آماری در مرحله کیفی شامل خبرگان دانشگاهی، به تعداد 50 نفر و در مرحله کمی، مدیران شرکت های گردشگری و دفاتر آی سی تی روستایی به تعداد 400 نفر می باشند. برای تعیین حجم نمونه خبرگان از روش سرشماری و نمونه گیری گلوله برفی استفاده شد لذا حجم نمونه 50 نفر شد و برای مدیران از جدول کرجسی و مورگان لذا حجم نمونه مدیران، 196 نفر تعیین شد و روش نمونه گیری، تصادفی ساده بود. بدین منظور ابتدا با استفاده از روش دلفی فازی و برخورداری از نظر خبرگان، 20 شاخص گردشگری الکترونیکی شناسایی و با استفاده تحلیل عاملی تأییدی به شش دسته کلی (خدمات اینترنتی، توسعه و آموزش نیروی انسانی، توسعه فرهنگ جامعه، حمایت های دولتی، امنیت و استفاده از اینترنت در سایر امور مرتبط با مردم) تقسیم گردید و در ادامه با استفاده از روش معادلات ساختاری، روابط بین متغیرهای تحقیق مشخص شد. شایان ذکر است جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهایی نظیرExcel ، Spss ، Lisrel استفاده شده است و نهایتاً بر اساس تحلیل های انجام گرفته الگو برازش و ارائه گردید.

هدف: به اشتراک گذاری تجارب در محیط آنلاین، یکی از منابع مناسب جمع آوری اطلاعات در خصوص مقاصد گردشگری است؛ بنابراین شناسایی عوامل مؤثر بر تمایل گردشگر به به اشتراک گذاری این تجارب، امری ضروری است. هدف این پژوهش توسعه چارچوب عوامل مؤثر بر به اشتراک گذاری تجارب گردشگر در محیط های آنلاین برند است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، توسعه ای کاربردی و از نظر روش، توصیفی هم بستگی است. جامعه آماری گردشگرانی بودند که ضمن داشتن تجربه سفر به ایران در دهه گذشته، تمایل داشتند که این تجربه را در فضای آنلاین به اشتراک بگذارند. بر اساس فرمول کوکران، ۲۰۶ نفر به صورت نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شد. داده ها از طریق روش کتابخانه ای و میدانی و با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته (شامل ۷۸ پرسش اصلی و ۵ پرسش جمعیت شناختی) جمع آوری شدند. روایی صوری پرسش نامه، با بهره مندی از دیدگاه خبرگان و پایایی آن، از طریق محاسبه آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. این داده ها از طریق مدل سازی معادلات ساختاری، به روش حداقل مربعات جزئی، در نرم افزار اسمارت پی ال اس پردازش شدند. یافته ها: به ترتیب عوامل فردی کسب احترام، پذیرفتن تجربه های جدید، برخورداری از دانش تکنولوژیک، امنیت ادراک شده و تمایل به دریافت بازخورد از جانب دیگران و عامل تکنولوژیکی وجود پلتفرم های مناسب، بر بروز رفتار اشتراک تجربه گردشگری در فضای آنلاین اثرگذارند. نتیجه گیری: با توجه به نقش پررنگی که شبکه های اجتماعی روی گردشگران دارد، کسب وکارهای اینترنتی گردشگری با تمرکز بر این عوامل، می توانند با تقویت رفتار اشتراک تجربه، آن را به ابزاری قدرتمند برای افزایش آگاهی مخاطبان تبدیل کنند.

هدف: به اشتراک گذاری تجارب در محیط آنلاین، یکی از منابع مناسب جمع آوری اطلاعات در خصوص مقاصد گردشگری است؛ بنابراین شناسایی عوامل مؤثر بر تمایل گردشگر به به اشتراک گذاری این تجارب، امری ضروری است. هدف این پژوهش توسعه چارچوب عوامل مؤثر بر به اشتراک گذاری تجارب گردشگر در محیط های آنلاین برند است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، توسعه ای کاربردی و از نظر روش، توصیفی هم بستگی است. جامعه آماری گردشگرانی بودند که ضمن داشتن تجربه سفر به ایران در دهه گذشته، تمایل داشتند که این تجربه را در فضای آنلاین به اشتراک بگذارند. بر اساس فرمول کوکران، ۲۰۶ نفر به صورت نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شد. داده ها از طریق روش کتابخانه ای و میدانی و با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته (شامل ۷۸ پرسش اصلی و ۵ پرسش جمعیت شناختی) جمع آوری شدند. روایی صوری پرسش نامه، با بهره مندی از دیدگاه خبرگان و پایایی آن، از طریق محاسبه آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. این داده ها از طریق مدل سازی معادلات ساختاری، به روش حداقل مربعات جزئی، در نرم افزار اسمارت پی ال اس پردازش شدند. یافته ها: به ترتیب عوامل فردی کسب احترام، پذیرفتن تجربه های جدید، برخورداری از دانش تکنولوژیک، امنیت ادراک شده و تمایل به دریافت بازخورد از جانب دیگران و عامل تکنولوژیکی وجود پلتفرم های مناسب، بر بروز رفتار اشتراک تجربه گردشگری در فضای آنلاین اثرگذارند. نتیجه گیری: با توجه به نقش پررنگی که شبکه های اجتماعی روی گردشگران دارد، کسب وکارهای اینترنتی گردشگری با تمرکز بر این عوامل، می توانند با تقویت رفتار اشتراک تجربه، آن را به ابزاری قدرتمند برای افزایش آگاهی مخاطبان تبدیل کنند.

استفاده از فن آوری نوین و هوشمند جزء زندگی امروزه و آتی گردیده است. یکی از مهمترین کاربردهای، اینترنت و ارتباطات و اطلاعات فناوری در گردشگری  بویژه گردشگری الکترونیک است ،ایجاد یک پایگاه گردشگری الکترونیکی قوی نیازمند یک بانک اطلاعاتی قوی, دقیق و به روز می باشد, یکی از این بانکها, سیستم اطلاعات جغرافیا (GIS) است از طرفی ابعاد حقوقی گردشگری الکترونیکی با توجه به قانون ایران ابهام دارد. توسعه تجارت الکترونیک به چارچوب مناسب قانونی نیاز دارد، تحقیق حاضر با روش توصیفی  تحلیلی برپایه جمع آوری اطلاعات درپی شناسایی ،کشف این عوامل و تعیین میزان اثربخشی آنهاست. توجه به یافته های مطالعه، صنعت گردشگری الکترونیکی  در ایران و جهان رو به رشد می باشد، اما چالش هایی در زمینه جنبه های حقوقی و قانونی گردشگری الکترونیکی شامل حیطه های دسترسی به خدمات و تجارت گردشگری، جرایم گردشگری الکترونیک ، اعتماد الکترونیکی، اعطای مجوز و تائیدیه های قانونی مراکز و تاسیسات گردشگری، وجود دارد. به منظور تعیین روابط و وابستگی های بین این معیارها از روش  تحلیل سلسله مراتبی AHPاستفاده شده است.بعد از به دست آوردن روابط و وابستگی میان معیارها نوبت به وزندهی آنها می رسد. این ارزش گذاری به صورت مقایسه ی زوجی انجام گرفته است. برای این کار تعداد 15 پرسشنامه از سوی کارشناسان  و خبرگان مرتبط با موضوع پاسخ داده شده و جمع آوری گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که از میان سه معیار اصلی پژوهش عوامل ساختاری مدیریتی، بیشترین تأثیر را بر نارسایی قوانین حقوقی گردشگری ایران بویزه در زمینه گردشگری الکترونیک دارند و بعد از آن عوامل اجرایی و محتوای قوانین موثرترین عوامل هستند. همچنین از میان زیرمعیارهای مورد بررسی، فرابخشی بودن گردشگری و تعدد مراکز تصمیم گیری و تداخل وظایف سازمان های مرتبط بیشترین نقش را در نارسایی قوانین حقوقی گردشگری دارد. چالش های حقوقی و قانونی گردشگری الکترونیکی بایستی از سوی سیاست گذاران و نهادهای متولی در  صنعت گردشگری مورد توجه قرار گیرد، چرا که با توجه به جهانی بودن این چالش ها، تلاش در رفع آنها، ضرورتی است که با تبدیل تهدید به فرصت،  باعث تسهیل فرایند جذب گردشگر خارجی و رضایت مندی گردشگر داخلی می گردد.