برنامه ها

این مقاله به تحلیل نقش و جایگاه دانشگاههای ایران در تولید علوم و فنون درونزا و بومی می پردازد. لذا ابتدا تاریخچه ای از تحولات تاریخی مراکز آموزش عالی و کارکرد آنها را در دهه های اخیر ذکر کرده، سپس به سیر تحولی آن در جهت منطبق نمودن دانشگاهها با شرایط و زمینه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ایران از جمله: تحولات ساختاری بعد از انقلاب اسلامی، بحث ستاد انقلاب فرهنگی، قوانین توسعه و چشم انداز بیست ساله که همه به نوعی الزاماتی برای دانشگاهها جهت منطبق نمودن رسالت، کارکرد و ساختار خود با نیازهای جامعه و ویژگی های فرهنگی وارزشی جامعه ایرانی محسوب می شوند می پردازد. در پایان نیز نموداری سیستمی از این مؤلفه ها و نتایج به دست می دهد.

هدف: امریه کشف حجاب مهمترین اقدام پهلوی اول(1320-1304ش.)در روند مدرنیزاسیون بود. بررسیهای تاریخی صورت گرفته تا کنون بخشی از اسناد این واقعه را منتشر ساخته است و اسناد قابل توجهی همچنان در آرشیوها موجود است. در این نوشتار در گستره جغرافیایی فارس – آن زمان استان هفتم – و در محدوده زمانی 1314 تا 1317ش. مهمترین اسناد موجود با محوریت؛ 1) نوع برنامه ها و اقدامات حکومت و 2)چگونگی مقاومتهای مردم بررسی شده است. روش/رویکرد پژوهش: روش پژوهش در این بررسی به شیوه پژوهش های تاریخی است، بدین ترتیب که داده ها از منابع –بطور خاص اسناد- گردآوری و حول محور مساله پژوهش نظام یافته است. در پژوهش های مساله محور، رویکرد تبیینی مبنای بسیاری از بررسی هاست. بر این اساس روند شبه مدرن سازی پهلوی اول مبنای طرح کشف حجاب و همچنین اساس چگونگی پیشبرد آن قلمداد شده است. یافته ها و نتایج پژوهش: هر چند در بررسی اسنادی نگاه پژوهشگر به تعداد اسنادی است که در اختیار دارد و بسته به داده های آن قادر به بازسازی واقعه است اما بطور معمول می توان چشم انداز قابل درکی ارایه کرد. حاصل این بررسی تایید این نکته است که برنامه ها از مرحله تبلیغ و ترویج آغاز، و به تهدید و اجبار منتهی شد. متناسب با این روند، مقاومتها به شیوه های گوناگون سلبی و ایجابی بروز یافت و از نهادینگی آن جلوگیری کرد. در مجموع باورهای دینی و سنتهای پایدار، مهمترین مانع در روند سیاستهای شبه مدرن سازی دوره پهلوی اول – از جمله کشف حجاب-بود.

هدف: با توجه به اهمیت، نقش و جایگاه انسان های نخبه یا دارای استعداد برتر در توسعه و تعالی کشورها، به خصوص در زمینه تولید علم، هنر و فناوری، مدیریت نخبگان امری ضروری است. تأکیدات مقام معظم رهبری در استفاده صحیح و مناسب از ظرفیت های علمی نخبگان در راستای توسعه کشور و لزوم حرکت انقلابی در مسیر رفعِ موانع و مشکلات تولید دانش بومی و جنبش نرم افزاری نیز بر اهمیت این موضوع افزوده است. روش: برای جمع آوری اطلاعات، ترکیبی از روش های کمی و کیفی و برای توصیف داده های کمی از روش های آمار توصیفی و از تحلیل محتوا برای تحلیل داده های کیفی استفاده شده است. این پژوهش از نظر راهبرد، پیمایشی، از نظر جهت گیری، کاربردی و از نظر هدف، توصیفی و اکتشافی است. یافته ها : از 18 آیین نامه موجود در بنیاد، پنج آیین نامه به عنوان نمونه انتخاب شدند. با مطالعه روش مند آیین نامه ها و اسناد و اجرای مصاحبه، 118 آسیب و 69 پیشنهاد عملیاتی در حوزه های فرامتنی، متنی، اجرا و بُعد اثربخشی و دو پیشنهاد کلی، مورد تحلیل محتوا قرار گرفت و تلخیص شد. نتیجه گیری: بازبینی برنامه های بنیاد ملی نخبگان منجر به ارایه پنج آیین نامه اصلاحی گردید. همچنین با توجه به مدل 4 بُعدی تحقیق، پیشنهاداتی ارایه گردیده است.

موضوع "ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی" طرح ها و پروژه های در ایران در سال های اخیر مطرح شده است. این ارزیابی در مورد آن دسته از طرح ها و لوایح که دامنه تأثیرگذاری آنها در سطح ملی است، مانند طرح های تحقیقاتی انجام شده در وزارت خانه ها و سازمان های بزرگ ضروری تر است. در نخستین بند سیاست های کلی برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب 1389/10/15 ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب و نیز در ماده (2) قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، و در بند 9 سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در سال جاری، تهیه پیوست اجتماعی و فرهنگی برای طرح های مهم و جدید مورد تاکید و تصویب قرار گرفت. شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در تاریخ 92/1/21 «نظام نامه پیوست فرهنگی طرح های مهم وکلان کشور» را تصویب و ابلاغ نمودند. بنابراین، داشتن پیوست اجتماعی برای همه طرح ها و برنامه های کلان در کشور الزامی است. بر همین اساس کلیه طرح ها و برنامه های کلان سازمان تأمین اجتماعی از ابتدا با یک پیوست همراه شده تا اثرات این برنامه و سیاست ها بر ذی نفعان این حوزه من جمله مردم، صندوق ها و سایر اجزای نظام تأمین اجتماعی مشخص شود. هدف و روش : هدف از انجام این مطالعه شناسایی انواع پیامدهای احتمالی و اقدامات تعدیلی متناسب با ماهیت تاثیرات اقدامات، برنامه ها و سیاست ها قبل یا حین انجام است. روش پژوهش مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی و جمع آوری اطلاعات مربوط به مسئله و مطالعات مرتبط به روش کتابخانه ای در خصوص ارزیابی تاثیر اجتماعی است. نتیجه: از آنجا که سازمان تأمین اجتماعی دارای برنامه های عمرانی، درمانی، حمایتی، بیمه ای و حکمرانی شرکتی است، سنجش دقیق تأثیرات اجتماعی برنامه ها و سیاست ها بر جامعه هدف، نیازمند ارزیابی تاثیرات اجتماعی، فرهنگی پروژه ها قبل از انجام یا بررسی مجدد برنامه ها به منظور کاهش اثرات منفی اجتماعی و فرهنگی آنها بر جامعه هدف است. انجام این گونه مطالعات می تواند به گفتمان سازی در زمینه شناسایی و اهمیت انجام ارزیابی تاثیر اجتماعی فرهنگی طرح ها و... به منظور کاهش پیامدهای احتمالی، تعدیل یا اصلاح تصمیمات و سیاست های کلان در حوزه تامین اجتماعی کمک شایانی نماید.

پهنه وسیعی از کشور ایران دارای شرایط خشک، فراخشک و بیابانی است. با توجه به وضعیت خشک و کم آب استان یزد و نیز نیاز وافر استان به وجود مرکزی علمی که جایگاه تعامل تخصص های مختلف در جهت پیدانمودن راهکارهای اساسی برای ادامه حیاتی پایدار در اکوسیستم های مناطق خشک و بیابانی باشد، تأسیس پژوهشکده مناطق خشک و بیابانی جهت تبادل نظر و همکاری اعضای هیأت علمی دانشگاه یزد با محوریت معاونت پژوهشی و کارشناسان برخی از سازمانهای اجرایی و تحقیقاتی استان، به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیشنهاد و با پیگیری های به عمل آمده موافقت اصولی آن در تاریخ 14/4/76 اعلام گردید که در نهایت در تاریخ 17/8/79 مورد موافقت قطعی وزارت متبوع قرار گرفت. در این گفتار پژوهشی به معرفی گروه های پژوهشی، نیروی انسانی و آزمایشگاه های پژوهشکده مناطق خشک و بیابان دانشگاه یزد پرداخته شده است. پیش بینی آینده پژوهشکده و فعالیت ها و برنامه ها نیز در این گزارش آمده است.

هدف: هدف از اجرای پژوهش حاضر، شناسایی عوامل موثر بر اجرای برنامه های تضمین کیفیت در آموزش عالی بود.روش شناسی: این پژوهش با رویکرد کیفی و راهبرد پدیدارشناسی انجام شد. شرکت کنندگان پژوهش شامل 22 نفر از اساتید، مدیران، کارکنان دانشگاهی و دانشجویان دکتری دانشگاه ارومیه بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و مصاحبه نیمه ساختاریافته تا رسیدن به اشباع نظری انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی از طریق نرم افزار MAXQDA 20 انجام گرفت.یافته ها: با تحلیل و بررسی متن مصاحبه های انجام شده پس از شناسایی، استخراج و دسته بندی کدها بر اساس میزان تشابه مفهومی و وجه اشتراک آن ها در 4 مضمون اصلی و 15 مضمون فرعی طبقه بندی شدند.نتیجه گیری و پیشنهادات: نتایج پژوهش نشان می دهد که منابع انسانی، فرایندها، زیرساخت ها و عوامل محیطی بر اجرای برنامه های تضمین کیفیت در آموزش عالی موثر هستند. یافته های پژوهش حاضر می تواند در حوزه اجرای برنامه های تضمین کیفیت در آموزش عالی، دیدگاه جدیدی به مسئولین مربوطه داده و در برنامه ریزی ها و تصمیم گیری ها راهگشا باشد.نوآوری و اصالت: ارائه مدل مفهومی از شناسایی عوامل اثرگذار در اجرای برنامه های تضمین کیفیت در دانشگاه