ارزشیابی اثربخشی

مقدمه: ضرورت انجام ارزشیابى در دانشکده­هاى پرستارى از یک سو به دلیل اطمینان از درستى هزینه بودجه و از سوى دیگر تربیت دانش­آموختگان کارآمد است. ارزشیابى یا سنجش اثربخشى به­ درستى انجام کار گفته می­شود. اثربخشى به معنى اجراى کار در نهایت اخلاص و بدون هرگونه انحرافى است. بنابراین، تعیین کیفیت این­چنینی سهل و آسان نیست و نیازمند تفکر و تلاشى مضاعف است. براى به­کارگیرى شاخص­هاى سنجش اثربخشى در دانشکده­هاى پرستارى ابتدا لازم است به نشانگرهاى ارزشیابى موثر در آموزش عالى، انتظارات دانشجویان به­عنوان اثرپذیران آموزش عالى، توصیه­هاى کاربردى براى ساخت ابزارهاى ارزشیابى و انواع ارزشیابى از نظر زمانى اشاره شود.

با توجه به هزینه های زیادی که صرف دوره های آموزش عالی رسته ای می شود؛ این پژوهش به دنبال ارزشیابی اثربخشی این دوره ها و ارائه پیشنهادهایی کاربردی برای بهبود و افزایش اثربخشی آن است. این تحقیق از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی است. داده های لازم با استفاده از پرسشنامه گردآوری و برای تحلیل اطلاعات از آزمون های تی تک نمونه ای، تی برای دو نمونه مستقل، تحلیل واریانس تک عاملی، دوجمله ای، من ویانی، کروسکال والیس و فریدمن استفاده گردیده است. جامعه آماری تحقیق 339 نفر از دانشجویان، مدرسان، مسئولان اجرایی و سرپرستان دوره مرکز آموزش عالی رسته ای اصفهان و دانشگاه هوایی شهید ستاری می باشند که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. نتایج تحلیل حاکی از آن است که واکنش ها و یادگیری پس از طی دوره آموزش عالی رسته ای پایین تر از میانگین مورد نظر است و تفاوت معنی داری در تغییر رفتار کارآموزان پس از طی دوره آموزش عالی رسته ای وجود ندارد و اثربخشی دوره آموزش عالی رسته ای در حد متوسط ارزیابی می گردد و اجرای این دوره برای سازمان مفید است.

هدف پژوهش حاضر، آموزش و بهبود شایستگی های رهبری تحول گرایی، تیم سازی و تفکر استراتژیک با استفاده از اصول یادگیری فعال و تعیین اثربخشی آن بر مبنای مدل ارزشیابی مبتنی بر تصمیم بود. روش پژوهش، روش تجربی شبه آزمایشی با گروه پیش آزمون – پس آزمون بود. به منظور اجرای مداخله آموزشی، تعداد 10 نفر از مدیران یک شرکت دولتی در مجموعه وزارت نفت با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابتدا آنها به مقیاس های خودکارآمدی رهبری، دانش رهبری و سناریوهای موقعیتی رهبری در قالب تست های پیش آزمون پاسخ دادند. بعد از آن، برنامه آموزشی ساختارمند به مدت یک روز برگزار و شایستگی های رهبری هدف به مشارکت کنندگان آموزش داده شد. نهایتاً یک ماه بعد، تست های پس آزمون توسط مشارکت کنندگان تکمیل گردید. با توجه به محدودیت تعداد نمونه پژوهش، داده های حاصله با روش آماری ناپارامتریک بوت استرپ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد: آموزش و بهبود شایستگی رهبری تحول گرایی در هر سه بعد عاطفی، شناختی و رفتاری مدل ارزشیابی مبتنی بر تصمیم اثربخش بوده است. با این وجود، آموزش و بهبود شایستگی رهبری تیم سازی در هر سه بعد عاطفی، شناختی و رفتاری مدل ارزشیابی تاثیر معناداری نداشته است. در خصوص شایستگی رهبری تفکر استراتژیک هم برنامه آموزش و بهبود فقط در بعد عاطفی مشارکت کنندگان موثر بوده است. بحث و نتیجه گیری: این آموزش ساختاری مبنایی را برای توسعه صلاحیت های رهبری فراهم می کند. با توجه به این یافته ها و طراحی یک مداخله آموزشی، توصیه می شود با توجه به این یافته ها، در حالی که ما یک مداخله آموزشی را طراحی می کنیم، توصیه می شود قابلیت ارتقا در صلاحیت های رهبری در نظر گرفته شود.

زمینه و هدف: یکی از راه های افزایش کیفیت سلامت روانی- اجتماعی و کاهش تنش های زندگی اجتماعی و شغلی، کمک به افراد برای رشد و گسترش مهارت های مورد نیاز برای ایجاد یک زندگی مطلوب است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی میزان اثربخشی آموزش مهارت های زندگی به زندانیان است. روش شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش 60 نفر از زندانیان و 30 نفر از کارکنان(مدیران ارشد و رؤسای ادارات) اداره کل و زندان های بوشهر بودند که به پرسشنامه ارزیابی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی را که در یک بازه 2 ساله اجرا شده بود پاسخ دادند. به منظور تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل آزمونt  تک نمونه ای، تحلیل واریانس و آزمون t گروه های مستقل استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که آموزش مهارت های زندگی به زندانیان بر اساس مدل پاتریک در ابعاد واکنش مثبت به مهارت های زندگی (t=39/478)، افزایش دانش مهارت های زندگی (t=49/505)، بهبود قابلیت کاربست مهارت های زندگی (t=36/700) و تحقق اهداف مهارت های زندگی (t=33/694) اثربخش بوده است. همچنین بین دیدگاه کارکنان مرد و زن در خصوص اثربخشی آموزش مهارت های زندگی به زندانیان (t=/130) تفاوت معنی دار بود، اما به لحاظ وضعیت تأهل (t=0/933)، تفاوت معنی دار نبود. بر اساس نتایج تحلیل واریانس، بین دیدگاه کارکنان در خصوص اثربخشی این آموزش ها به لحاظ میزان تحصیلات (951/2F=)، تفاوت معنادار بود، اما به لحاظ وضعیت استخدامی (F=0/017) و سابقه کار (F=0/214)، تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتیجه گیری: شرکت در دوره آموزش مهارت های زندگی به زندانیان در واکنش مثبت به مهارت های زندگی، افزایش دانش مهارت های زندگی، بهبود قابلیت کاربست مهارت های زندگی درجهت کاهش رفتارهای نابهنجار و پرخطر و تحقق اهداف مهارت های زندگی مؤثر بوده است.      

این پژوهش با هدف ارزشیابی اثربخشی دوره های آموزش ضمن خدمت در دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال 96-95 با استفاده از الگوی سیپ CIPP انجام گرفته است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش، همه کارشناسان شامل 120 نفر که در دوره های آموزشی ضمن خدمت شرکت کرده اند. حجم نمونه به صورت تصادفی ساده به تعداد 92 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد الگوی ارزشیابی سیپ استافیل بیم بود. روایی محتوایی پرسشنامه با نظر استادان و متخصصان مدیریت آموزشی تأیید شد. پایایی ابزار نیز با روش ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و این ضریب 93/0 برآورد شد. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمونT-Test ، کولموگروف اسمیرنوف و فریدمن انجام گرفت. نتایج نشان داد که بعد زمینه و فرایند با وضعیت مطلوب، تفاوت معنی داری داشته و از اثربخشی لازم برخوردار نبوده است. اما میانگین بعد درون داد و برون داد با وضعیت مطلوب، تفاوت معنی داری نداشته و از اثربخشی لازم برخوردار است. در آزمون رتبه بندی ابعاد، بعد برون داد در درجه اول اهمیت برای فراگیران قرار داشت.

 ارزشیابی عملکرد اعضای هیئت علمی با استفاده از منابع مختلف اطلاعاتی با هدف بهبود کیفیت دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی به تازگی مورد توجه قرارگرفته است. رایج ترین شکل ارزیابی درونی، بهره گیری از دیدگاه دانشجویان برای ارزشیابی از عملکرد استادان است. گرچه ارزیابی کیفیت دانشگاه بر اساس عملکرد اعضای هیئت علمی با تمرکز بر تدریس و یادگیری کلاسی با مطالعه دیدگاه دانشجویان انجام می گیرد، اما دیدگاه استادان و مدیران آموزشی نیز می تواند داده های جامع تری در اختیار برنامه ریزان آموزش عالی قرار دهد. هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه های استادان درباره مؤلفه های ارزیابی عملکرد آموزشی خود با هدف بهبود کیفیت دانشگاهی است. رویکرد پژوهش از نوع کیفی و راهبرد آن مبتنی بر شیوه نظریه داده بنیاد است. نمونه گیری از نوع نظری بود و قاعده اشباع نظری، معیار اتمام نمونه گیری قرار گرفت. تعداد 16 نفر از استادان گروه های آموزشی دانشگاه کردستان در این پژوهش شرکت کردند. بر اساس یافته ها می توان راهبردهای ارزشیابی عملکرد آموزشی اعضای هیئت علمی را در سه دسته راهبرد کلی جامعیت و واقع نگری؛ اجرایی و پشتیبانی؛ و بهسازی و رشد حرفه ای برشمرد.