منابع درآمدی پایدار

تأمین منابع مالی، یکی از مهم ترین وظایف نهادهای عمومی؛ مانند شهرداری هاست. منابع مالی شهرداری ها، به صورت مختلف، قابل وصول می باشند، اما همه آنها از خصوصیات درآمدهای پایدار، برخوردار نیستند. پایداری درآمدها، مستلزم آن است که اولاً این اقلام، از استمرار نسبی برخوردار باشند و ثانیاً دستیابی به این درآمدها نباید شرایط کیفی شهر را در معرض تهدید و تخریب قرار دهد. هدف پژوهش حاضر، ارائه راهبردهای تأمین منابع مالی پایدار شهرداری تهران در برنامه پنج ساله، با تأکید بر سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد. برای دستیابی به این هدف، ابتدا، احکام منابع درآمدی پایدار در برنامه پنج ساله دوم شهرداری تهران، استخراج شدند و سپس به بررسی و شناخت درآمدهای پایدار و ناپایدار شهرداری تهران پرداخته و در نهایت، راهبردهای تأمین منابع مالی پایدار در شهرداری تهران، ارائه شد. نتایج پژوهش نشان می دهند بخش عمده ای از درآمدهای اصلی شهرداری ها، با مفاهیم پایداری، سازگار نیستند و از استمرار و مطلوبیت، برخوردار نمی باشند؛ پس این ضرورت به وجود می آید که شهرداری ها بهتر است با مطالعه ساختار درآمدی و بر پایه اقتصاد مقاومتی، راهکارهای جدیدی را برای تأمین منابع درآمدی پایدار و مستمر به منظور ارائه خدمات مطلوب به شهروندان داشته باشند.

دهیاری ها به عنوان بازوی اجرایی شورا در روستاها، از مهم ترین نهادهای مردمی و محلی در ایران هستند که در تأمین منابع مالی مورد نیاز فعالیت هایی که به موجب قانون برعهدة آن ها گذاشته شده، همواره با دشواری هایی مواجهند و این دشواری ها توانایی آن ها را در ارائه خدمات به جامعه روستایی به چالش می کشد. پژوهش حاضر، این مسئله را بررسی می کند و راهکارهایی علمی و عملی به منظور تأمین منابع مالی پایدار برای دهیاری های استان گیلان با محوریت دهیاری گیلاکجان ارائه می دهد. این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. داده های مورد نیاز تحقیق با استفاده از پرسشنامه مقایسه های زوجی، در میان گروهی از خبرگان روستایی و کارشناسان مرتبط با موضوع تحقیق گردآوری شدند. سپس تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Expert Choice انجام گرفت و منابع درآمدی برحسب درجه اولویت پیشنهاد شد. در این پژوهش، برای تدوین بسته ای اولویت بندی شده از منابع درآمدی جدید، از روش های دلفی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. براین اساس، مدل سازی مسئله تحقیق، با شناسایی منابع درآمدی جدید، مبتنی بر ویژگی های اقتصادی، اجتماعی و محیطی و توانمندی های موجود در روستای گیلاکجان در قالب روش تحلیل سلسله مراتبی انجام گرفت که شامل اصلاح طرح هادی (0716/0)، ایجاد اقامتگاه و کمپینگ (0491/0) و پرورش گل و گیاه (0487/0) و به ترتیب، دارای اولویت های اول تا سوم برای کسب درآمد هستند. پرورش ماهی (0351/0)، کشت دوم (0344/0)، ایجاد بازارچه ساحلی (0317/0) و استعلام نقل وانتقال اسناد رسمی از دهیاری (0270/0) نیز به ترتیب در درجه اهمیت چهارم تا هفتم قرار دارند. دریافت عوارض از اراضی بایر (0259/0) دارای اولویت هشتم، دریافت عوارض از واگذاری انشعاب آب و امتیاز برق و تلفن (0230/0) دارای اولویت نهم، دریافت عوارض بیمه اجتماعی و بیمه اراضی و املاک (0201/0) دارای اولویت دهم و احداث سردخانه (0126/0) دارای اولویت یازدهم است.

پژوهش حاضر با موضوع شناسایی روش های درآمدزایی شهرداری ساوه با استفاده از روش دلفی صورت پذیرفت. پژوهش حاضر بر حسب هدف در حیطه پژوهش های کاربردی جای می گیرد، بدین دلیل که به زمینه یابی برای حل یک مساله در دنیای واقعی پرداخت. همچنین از نظر روش تحقیق از نوع توصیفی/ پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر مدیران و کارشناسان شهرداری های ساوه هستند تعداد افرادی که در پانل دلفی به عنوان پاسخ دهنده قرار می گیرند معمولا بین 10 تا 15 نفر هستند. در این پژوهش با هدف شناسایی درآمدهای شهرداری ها پس از بررسی و جستجو در ادبیات و پژوهش های مشابه از روش دلفی استفاده شد. پس از بدست آمدن روش ها (بخش کیفی و شناسایی )، سپس اقدام به رتبه بندی این عوامل توسط روش AHP می نماییم. نتایج حاصل از دلفی به این صورت بود که خبرگان در این مرحله هشت شاخص، برگزاری دوره های آموزشی برای متقاضیان، ایجاد مراکز چند منظوره ، سرمایه گذاری در ایجاد تاسیسات تفریحی ، توسعه صنعت توریسم، وضع عوارض محلی، استفاده بهینه از اراضی و فضاهای شهری، استفاده از بازارهای مالی و انتشار اوراق قرضه شهری پیشنهاد داده اند و اعتقاد داشته اند این 8 شاخص می توانند بر وصول مطالبات بانکی موثر باشند. نتایج حاصل از رتبه بندی به وسیله AHP نشان داد؛ در میان ابعاد فوق، عامل اهداف منابع درامدی ناپایدار با وزن 0.297 دارای بیشترین وزن، عامل منابع درامدی پایدار با وزن 0.257 در اولویت دوم به عنوان روش های درآمدزایی شهرداری ساوه رتبه بندی شدند.

پژوهش حاضر با هدف ارائه راهبردی ملی جهت توسعه پایدار کلان شهر تهران در سال 1395 انجام شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کمی و کیفی(آمیخته) است. در بخش کیفی، جامعه آماری را استادان و نخبگان دانشگاه تشکیل داده اند که تعداد 39 نفر نمونه به روش در دسترس انتخاب شدند و از طریق تحلیل محتوا و تدوین چک لیست نظر خبرگان اخذ و پس از تحلیل نظرات، با استفاده از نرم افزارهای lisler و Amos مدل اولیه الگو تدوین گردید. در بخش کمی، جامعه آماری را کارکنان و مدیران ارشد شهرداری و اعضای شورای اسلامی شهر تهران به تعداد 223 نفر تشکیل دادند که حجم نمونه به صورت تمام شماری تعیین گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه بود که با استفاده از مبانی و مؤلفههای علمی، نظر نخبگان و اساتید راهنما و مشاور، روایی آن تعیین و با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ پایایی آن به میزان بیش از 70 درصد به دست آمد. همچنین برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش بسته آماری برای علوم اجتماعی(SPSS) استفاده گردید که خلاصه نتایج پژوهش به این شرح بیان می شود: - تأمین منابع مالی پایدار، عرصه محدودیت مدیریت شهری و مهم ترین چالش شهرداریها می باشد. - استمرار و پایداری کسب درآمد در شهرداری تهران بایستی راهبردی همیشگی و همراه با سلامت باشد. - بعضی از تخلفات شهرداری و انحراف مدیران آن، به خاطر کسب درآمد و تأمین منابع مالی می باشد. - به کارگیری مفهوم و مؤلفه های اقتصاد مقاومتی در مدیریت شهرداری تهران، به عنوان الگویی بومی و نشئت گرفته از فرهنگ اسلامی و انقلابی، راهگشای تنگناهای مالی و درآمدی شهرداریها می باشد. - راهبردهای نظام درآمدی شهرداری تهران براساس اصول اقتصاد مقاومتی، تأثیر مستقیم بر تأمین منابع مالی و کسب درآمدهای مستمر دارد.

ناپایداری منابع درآمدی شهرداری ها در ایران ازجمله چالش های مدیریت شهری است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل ساختار درآمدی شهرداری شهر یاسوج ازنظر منابع مالی پایدار و ناپایدار، همچنین ارائه ی راهبردها و استراتژی های مناسب جهت تأمین منابع درآمدی پایدار برای شهرداری است. پژوهش حاضر، کاربردی و روش پژوهش، شبه ریاضی است. نمونه ی آماری پژوهش، منابع درآمدی شهرداری شهر یاسوج بین سال های 98-1394 است. تعداد 19 نفر از کارشناسان و خبرگان متخصص جهت شناسایی منابع درآمد جدید شهرداری شهر یاسوج به صورت هدفمند انتخاب شدند. نمونه برداری به صورت طبقاتی و نمونه برداری هدفمند است. روش های تجزیه وتحلیل داده ها و اطلاعات مورد نیاز در پژوهش حاضر مبتنی بر دو بخش کیفی (تحلیل های تطبیقی و مقایسه ای) و کمی- کیفی (مدل اثرات متقاطع  و مدل سایب) است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد در بین سال های 98- 1394، منابع مالی ناپایدار وصول شده توسط شهرداری نسبت به منابع مالی و درآمدی پایدار در حال افزایش بوده است. لذا در سال های 1397 و 1398، منابع مالی ناپایدار وصول شده توسط شهرداری نسبت به سال های قبل، افزایش و به ترتیب به 45/48 و 58/51 درصد رسیده است. درواقع می توان گفت که در طول سال های 1398- 1395، محور اصلی شهرداری جهت تأمین منابع مالی خود مبتنی بر درآمدهای ناپایدار (معادل 41 درصد) بوده است. لذا بخش اساسی درآمدزایی شهرداری از منابع مالی ناپایدار و براساس تخلفات ساختمانی و ساخت وسازهای غیرقانونی ازجمله (جرائم و تخلفات ساختمانی، فروش تراکم، جریمه ی کمیسیون ماده صد شهرداری، درآمد حاصل از تغییر کاربری ها و جریمه ی سد معبر) بوده است. نتایج چشم انداز جامع حاصل از پژوهش نشان داد که مهم ترین الگوریتم های خلاق استخراج شده جهت درآمدزایی پایدار شهرداری شهر یاسوج شامل مدیریت جامع دکل ها و آنتن ها، مشارکت و سرمایه گذاری شهرداری از شرکت های دانش بنیان و همچنین استارت آپ ها، .... مبتنی بر راهبرد BOT مانند احداث پارکینگ طبقاتی، مجمع تجاری و ... خواهد بود.

برای مدیریت شهری در زمینه های عمرانی و خدمات شهری، شهرداری ها نیاز به منابع درآمدی متنابه ی دارند. برای اینکه بیلان مالی شهرداری به مخاطره مواجه نشود و توازن داشته باشد، شهرداری باید به منابع درآمدی پایدار (تداوم پذیر، انعطاف پذیر و مطلوب) متکی باشد و به ایجاد منابع درآمدی پایدار اهتمام بورزد چراکه در غیر این صورت با کاهش قابل توجه درآمدها به دلیل عدم پایداری آن ها، هزینه ها به اندازه کاهش در درآمدها کاهش نمی یابند لذا یا سود پایان دوره مالی شهرداری کاهش یافته یا متحمل زیان می شود. از این رو این مقاله در پی بررسی میزان پایداری درآمدهای شهرداری قاسم آباد با به کارگیری تکنیک آنتروپی شانون و تکنیک تاپسیس طی یک دوره سه ساله(1399 تا 1401) برآمده است. در نتیجه پایدارترین درآمد در این شهرداری در طی دوره مطالعه منبع درآمدی مربوط به سهمیه از عوارض وصولی متمرکز وزارت، مالیات بر ارزش افزوده و فروش اموال غیرمنقول (زمین) بوده است و ناپایدارترین آن، درآمد حاصل از انواع عوارض ها می باشد. مهم ترین منابع درآمدی این شهرداری مالیات بر ارزش افزوده و کمک های بلاعوض دولت می باشد. از بین این دو منبع مهم درآمدی شهرداری قاسم آباد، منبع مالیات بر ارزش افزوده دارای پایداری بالایی می باشد در حالی که منبع درآمدی کمک های بلاعوض دولتی دارای وضعیت پایداری مناسبی نیست لذا باید این شهرداری به دنبال جایگزین کردن درآمدهایی پایدارتر به جای کمک های بلاعوض دولتی باشد.