جبران خدمت

هدف: نیروی انسانی از مهم ترین ارکان سازمان در پیشبرد اهدافش است؛ لذا در ازای خدمتی که به سازمان ارائه می دهد، سازمان وظیفه دارد خدمت او را به نحوی شایسته جبران کند. هدف از نگارش پژوهش حاضر، استخراج الگوی عدالت در جبران خدمات در ادبیات مدیریت اسلامی بود. روش: روش تحقیق، تحلیل مضمون بود. با کمک نرم افزار Maxqda، از بین 473 عبارت، 196 کد بدون تکرار انتخاب شد که منجر به تولید 17 مضمون پایه و در نهایت، در سه مضمون سازمان دهنده جمع بندی شد. یافته ها: با تأکید بر مفهوم فراگیر و گسترده جبران خدمات(اعم از مؤلفه های مادی و معنوی)، مؤلفه های جبران خدمت عادلانه از متن نامه ها و خطبه ها و حکمتهای نهج البلاغه استخراج شد و الگوی شبکه مفهومی آن شکل گرفت.  نتیجه گیری: نگاه امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه به جبران خدمت، در پرداخت خلاصه نمی شود. برای ایجاد نظام جبران خدمات عادلانه، باید همه ابعاد جبران خدمت اعم از رفتارها و تعاملات و همچنین رویّه های سازمانی نیز عادلانه باشند تا عدالت در جبران خدمت برای زیردستان به طور کامل محقق شود.

پژوهش فوق با هدف بررسی تاثیر سطح پاسخگویی بر جبران خدمت مدیران ارشد با توجه به نقش میانجی پاداش احتمالی در بین مدیران سازمان های دولتی شهر خرم آباد انجام گرفت. روش تحقیق حاضر از نظر ماهیت در زمره تحقیقات توصیفی (میدانی و پیمایشی) قرار داشته و از نظر روش نیز در دسته تحقیقات علمی محسوب می گردد. جامعه آماری این پژوهش 50 نفر از مدیران ارشد سازمان های دولتی شهر خرم آباد است و از روش سرشماری بجای نمونه گیری استفاده شده است. الگوریتم تحلیل داده ها به روش حداقل مربعات جزئی جهت سنجش روابط بین متغیرهای پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. برازش مناسب هر دو بخش الگوریتم داده ها نشان دهنده قابل قبول بودن پرسشنامه ها و ساختار مکنون در سطح شاخص ها و سوالات مورد استفاده بود. نتایج تحقیق حاکی از تاثیر مثبت سطوح پاسخگویی بر جبران خدمت مدیران ارشد سازمان های دولتی شهر خرم آباد است. این امر علی رغم تایید تاثیر مستقیم سطوح پاسخگویی بر جبران خدمت مدیران ارشد سبب تایید غیرمستقیم سطوح پاسخگویی بر جبران خدمت مدیران ارشد سازمان های دولتی شهر خرم آباد شد. تایید نقش میانجی پاداش احتمالی در تقویت رابطه سطوح پاسخگویی و جبران خدمت مدیران ارشد، نیاز به توجه هر چه بیشتر سازمان ها به برنامه ریزی جهت تقویت متغیر فوق را آشکار می سازد.

هدف: جبران خدمات مشاغل سیاسی حساس همواره محل بحث دانشگاهیان، سیاست گذاران و فعالان اجتماعی بوده است. اینکه پارامترهای اثرگذار بر جبران خدمات این گونه مشاغل بر اساس رویکرد تساوی محور یا عدالت محور بوده و ناشی از مخاطرات یا مسئولیت های نهفته در پست سازمانی باشد، موضوع این مقاله است. بنابراین، هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تأثیر حساسیت سیاسی بر جبران خدمات مدیران ارشد وزارتخانه های دولتی ایران با نقش میانجی شبکه سازی سیاسی و نقش تعدیل گر فشار نهادی است. روش: روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، مدیران ارشد 18 وزارتخانه دولتی در سطوح معاون وزیر یا مدیران کل ستادی به تعداد 471 نفر بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای ساده و بر اساس فرمول کوکران، حداقل نمونه لازم 234 نفر تعیین شد. یافته ها : حساسیت سیاسی هم بر جبران خدمات مدیران ارشد تأثیر مستقیم و معناداری می گذارد و هم به طور غیرمستقیم و از طریق متغیر میانجی شبکه سازی سیاسی که در آن متصدیان پست های حساس سیاسی با مدیریت ذی نفعان و عضویت در شبکه قدرت و ائتلاف بر جبران خدمت خود اثر می گذارد. با این حال فشار نهادی ناشی از فراهنجارهای اجتماعی رابطه حساسیت سیاسی و جبران خدمت را تا حدی تعدیل می کند. نتیجه گیری : حساسیت سیاسی یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر جبران خدمات مدیران ارشد است که هم از طریق مستقیم و هم از طریق شبکه سازی سیاسی و فشارهای نهادی اجباری، تقلیدی و هنجاری بر جبران خدمات مدیران ارشد اثر می گذارد. نتایج پژوهش در حوزه مباحث حساسیت سیاسی، فشارهای نهادی و شبکه سازی سیاسی، نوآوری های تئوریکی به همراه داشته و به مدیران، نهادها و بخش های اجرایی در درک چگونگی تأثیرگذاری حساسیت سیاسی بر جبران خدمات مدیران ارشد با تأکید بر شبکه سازی سیاسی و فشار نهادی کمک می کند.

هدف:    الگوی جبران خدمت باید به گونه ای تدوین شود که پاسخگوی نیازهای مادی و معنوی کارکنان بوده و منجر به ارتقای بهره وری آنان شود . بنابراین، هدف از این پژوهش تدوین الگوی جبران خدمت بهره ور محور در بانک ملی ایران است . طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: پژوهش حاضر برحسب هدف ، از نوع تحقیقات اکتشافی - کاربردی بوده و روش شناسی تحقیق از نوع کیفی است که داده های آن از روش داده بنیاد یا زمینه ای (گراندد تئوری) به دست آمده است . در این پژوهش نخست با اتکاء به راهبرد پژوهشی کیفی و با استفاده از روش نمونه گیری نظری با 15 نفر از متخصصان و مدیران بانکی و 5 نفر از اساتید دانشگاه که در زمینه منابع انسانی فعالیت علمی و پژوهشی داشته اند، تا مرحله دستیابی به اشباع نظری (پس از انجام 20 مصاحبه) ، مصاحبه های عمیق انجام شد و سپس داده های حاصل از آن با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیان کدگذاری و مقوله بندی شد . یافته های پژوهش: بر اساس کدهای حاصل از مصاحبه ها عوامل علّی (نه مؤلفه) ، عوامل زمینه ای (شش مؤلفه) ، عوامل مداخله گر (شش مؤلفه) راهبردها (شش مؤلفه) و پیامدها (هفت مؤلفه) شناسایی شد و در نهایت الگوی جبران خدمت بهره ور محور تدوین شد. محدودیت ها و پیامدها: فقدان پژوهش های مشابه سبب شده نتایج پژوهش تحت تأثیر تفسیر محقق از داده های تحقیق باشد. پیامدهای عملی: با استفاده از این الگو نه تنها بهره وری کارکنان افزایش می یابد، بلکه تعلق و وفاداری سازمانی، هم افزایی، دلبستگی سازمانی کارکنان، کیفیت افزایی، خوشنامی سازمانی و فرهنگ سازمانی پویا و رشدیابنده نیز ایجاد می شود. ابتکار یا ارزش مقاله: مقاله منجر به درک بهتر از الگوهای جبران خدمت و ارتباط آن با بهره وری کارکنان به ویژه در سازمان های دولتی می شود.

هدف از انجام این پژوهش، شناسایی شاخص های بومی بهینه سازی فرآیند مدیریت استعداد در کشور ایران است. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری مورد نظر، مدیران و کارشناسان حوزه مدیریت استعداد در شرکت پالایش گاز فجر جم در بخش کیفی و کارکنان شرکت پالایش گاز فجر جم در بخش کمّی به تعداد 1000 نفر می باشد که از بین آنان تعداد 278 نفر به عنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه ها را تکمیل کردند. در نهایت تعداد 250 پرسشنامه نهایی به منظور تجزیه و تحلیل جمع آوری گردید. ابزار گردآوری داده های تحقیق حاضر، شامل پرسشنامه محقق ساخته 42 سوالی است که آلفای کرونباخ برای تمامی ابعاد مدل مورد مطالعه بیشتر از 7/0 است و از این رو می توان ادعا کرد که پرسشنامه از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است. جهت شناسایی شاخص ها و مدل سازی معادلات ساختاری از نرم افزار اسمارت پی ال اس و نرم افزار اس پی اس اس استفاده شد. نتایج نشان داد شاخص های توسعه شخصی، استراتژی سازمان، کارمندیابی، مدیریت عملکرد، آموزش، جبران خدمت، انضباط، عوامل سیاسی، عرضه نیروی کار و قوانین و مقررات در مدل بومی مدیریت استعداد شناسایی شده و نقش دارند.

مدل جبران خدمت باید به گونه ای تدوین شود که باعث ایجاد دلبستگی سازمانی و در نهایت منجر به موفقیت سازمان در راستای دستیابی به اهداف گردد. بر همین اساس هدف از این پژوهش ارائه مدل جبران با رویکرد دلبستگی سازمانی در بانک ملی ایران می باشد . پژوهش حاضر بر حسب هدف ، از نوع تحقیقات اکتشافی- کاربردی بوده و روش شناسی تحقیق از نوع کیفی است و داده های آن از روش داده بنیاد یا زمینه ای (گراندد تئوری) بدست آمده است که با اتکا به راهبرد پژوهشی کیفی و با استفاده از روش نمونه گیری نظری با 17 نفر از مدیران و خبرگان بانکی و 7 نفر از اساتید دانشگاهی متخصص در زمینه مدیریت منابع انسانی در شهرهای اصفهان و تهران تا مرحله دستیابی به اشباع نظری، مصاحبه های عمیق انجام شد و سپس داده های حاصل از آن با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیان کدگذاری و مقوله بندی گردید و بر اساس کدهای حاصل از مصاحبه ها عوامل علّی ، عوامل مداخله گر، عوامل زمینه ای ، راهبردها و پیامدها شناسایی شد . به منظور اعتبار سنجی پژوهش از معیارهای انتقال پذیری، قابلیت اطمینان، تأیید پذیری، عمومیت، راستی، تطابق و فهم پذیری استفاده گردید همچنین جهت اطمینان از روایی یافته های پژوهش از تطبیق توسط اعضا، بررسی همکار و کثرت گرایی و به منظور محاسبه سازگاری یافته های پژوهش از پایایی باز آزمون و روش توافق درون موضوعی استفاده گردید و در نهایت مدل جبران خدمت با رویکرد دلبستگی سازمانی تدوین گردید. این مدل منجر به درک بهتر مدیران ازمدلهای جبران خدمت و کاربرد آن در سازمانها بویژه شبکه بانکی می گردد.

نگهداشت استعداد یکی از مؤثرترین راهکار هایی است که در فرایند استخدام و نگهداشت سرمایه های انسانی به کار گرفته می شود و امکان هدف قرار دادن متقاضیانی با پتانسیل بالا را به میدان استخدام می دهد. از طرفی، یکی از چالش های اساسی مدیران منابع انسانی مدیریت استعدادهای سازمانی است تا اطمینان حاصل شود که افرادی مناسب در زمان مناسب و برای شغلی مناسب در خدمت سازمان خواهند بود. در همین راستا، با توجه به ماهیت متمایز استعدادها و کارکنان با پتانسیل بالا به خصوص در حوزه تأمین مالی و سرمایه گذاری و نیاز آن ها به سیستم جبران خدمت و پاداش دهی شایسته، مدل های اقتصادی و مالی با نیاز و ماهیت کار آن ها مطابق نبوده و اثربخشی قابل قبولی در نگهداشت این طیف از کارکنان نداشته است. بر همین اساس، هدف از این پژوهش ارائه مدل جبران خدمت با رویکرد نگهداشت استعداد در صندوق های جسورانه و خطرپذیر است. پژوهش حاضر برحسب هدف از نوع تحقیقات اکتشافی-کاربردی و روش شناسی تحقیق از نوع کیفی است و با روش نظریه پردازی داده بنیاد اجرا شده است. 17 خبره و مدیر جذب استعداد در این پژوهش تا مرحله دستیابی به اشباع نظری مشارکت کردند که بر اساس نمونه گیری نظری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از روش داده بنیاد استراوس و کوربین و طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شده است. به منظور اعتبارسنجی پژوهش، از معیارهای انتقال پذیری، قابلیت اطمینان، تأییدپذیری، عمومیت، راستی، تطابق و فهم پذیری استفاده شد و در نهایت، مدل جبران خدمت با رویکرد نگهداشت استعداد تدوین شد.

یکی از مهم ترین کارکردهای منابع انسانی، مدیریت عملکرد کارکنان می باشد. یک سیستم مدیریت عملکرد مؤثر می تواند عملکرد کارکنان را در چارچوب اهداف سازمان هدایت کرده و عملکرد آنان و متعاقباً سازمان را ارتقاء بخشد. هدف این پژوهش تبیین ابعاد و مؤلفه های مدیریت عملکرد کارکنان با توجه به ارزش های اسلامی و بر اساس آموزه های نهج البلاغه می باشد. پژوهش از نوع کیفی بوده و بر اساس روش تحلیل مضمون صورت گرفته است. پس از مطالعه ی نهج البلاغه، 320 مضمون پایه استخراج گردید که با توجه به ارتباط معنایی در قالب 86 مضمون سازمان دهنده و 8 مضمون فراگیر تقسیم بندی شده اند. مضامین فراگیر مدیریت عملکرد شامل ترسیم چشم انداز مشترک، تبیین شاخص های عملکرد مدیران، تبیین شاخص های عملکرد کارکنان، توسعه ی یادگیری پایدار، ارتقاء بالندگی فردی، پایش و سنجش عملکرد، جبران خدمت و کیفر خطاکاران می باشد. 7 مضمون سازمان دهنده به عنوان شاخص ترسیم چشم انداز مشترک، 9 شاخص عملکرد برای مدیران، 16 شاخص عملکرد برای کلیه ی کارکنان سازمان، 14 مضمون سازمان دهنده به عنوان شاخص های توسعه یادگیری پایدار، 9 مضمون سازمان دهنده برای ارتقاء بالندگی، 20 مضمون سازمان دهنده به عنوان شاخص های پایش و سنجش عملکرد، 6 شاخص برای جبران خدمت ونهایتاً 5 شاخص برای کیفر خطاکاران از نهج البلاغه استخراج گردیده است.

هدف. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل جبران خدمت اعضای هیئت علمی در دانشگاه های دولتی استان لرستان با استفاده از رویکرد آمیخته انجام شده است. روش شناسی. پژوهش حاضر ترکیبی از پژوهش کیفی و کمّی است و از منظر پیش فرض های فلسفی در حیطه پارادایم پراگماتیسم و از نظر هدف جزء پژوهش های توسعه ای کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل دانشگاه های دولتی استان لرستان است. نمونه پژوهش بر اساس اصل کفایت نظری مشتمل بر 30 نفر از خبرگان است که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شد ند. در بخش کیفی، با استفاده از روش تحلیل مضمون و سپس از طریق کدگذاری، داده ها جمع آوری و استخراج شدند. سپس، در بخش کمّی پژوهش، داده ها با استفاده از توزیع پرسشنامه و با بهره گیری از روش مدل سازی ساختاری تفسیری تجمیع و مدل نهایی ارائه شده است. یافته های پژوهش. یافته های پژوهش در بخش کیفی شامل شناسایی مضامین جبران خدمت از قبیل ویژگی های موقعیتی جبران خدمت، ابعاد جبران خدمت، پیامدهای جبران خدمت، و شاخص های جبران خدمت و در بخش کمّی بیانگر سطح بندی مضامین و ارائه مدل جبران خدمت است. نتیجه گیری. بر اساس مدل اکتشاف شده رضایت شغلی، عدالت سازمانی، تعلق خاطر شغلی، و تعهد سازمانی دارای اثرپذیری بالا، شاخص های فردی و محیطی دارای تأثیرگذاری بالا، جذب و نگهداشت استعداد، محیط شغلی، عوامل جغرافیایی، حساسیت شغلی، عملکرد برجسته، عملکرد شایسته، شاخص سازمانی، شاخص شغلی، پرداخت پایه، پرداخت عملکردی، و پرداخت غیرمستقیم دارای تأثیرپذیری و تأثیرگذاری بالا هستند. همچنین نتایج پژوهش می تواند از حیث نظری به دانش موجود در حوزه جبران خدمت بیفزاید.

مأموریت و کارکردهای هریک از مؤسسات پژوهشی متفاوت است و یکی از چالش هایی که مؤسسات پژوهشی با آن مواجه هستند، یکسان بودن فرایند جذب، ارتقا و جبران خدمات اعضای هیئت علمی آن ها بدون توجه به مأموریت هریک از مراکز است؛ بنابراین وجود یک استاندارد مشترک برای ارزیابی همه اعضای هیئت علمی دور از واقعیت است و می تواند باعث کاهش کیفیت دستاوردهای مؤسسات شود. براین اساس، هدف پژوهش حاضر تدوین الگویی برای جذب، ارتقا و جبران خدمت اعضای هیئت علمی متناسب با چارچوب مأموریت گرایی هر یک از مؤسسات پژوهشی بود. برای دستیابی به این هدف، از روش پژوهش پیمایش کیفی از نوع قیاسی استفاده شد. جامعه پژوهش شامل همه اعضای هیئت علمی شاغل در مؤسسات پژوهشی کشور بودند که از میان آن ها تعداد 50 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه باز پاسخ بود و برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش تحلیل محتوای قیاسی استفاده شد. برای اعتباریابی الگوهای بدست آمده از روش گروه کانونی استفاده شد. تعداد 11 نفر از خبرگان و متخصصین حوزه های جذب و ارتقاء در هریک از مؤسسات پنچگانه به عنوان مشارکت کننده در گروه کانونی انتخاب شدند.یافته های پژوهش نشان داد که برخی از شاخص ها و مؤلفه های احصاء شده در هریک از الگوهای پنجگانه مشترک هستند و براین اساس، الگوی مفهومی مشترکی برای همه مؤسسات بدست آمد، علاوه بر این، برای هریک از مراکز پنچگانه نیز الگویی متناسب با ویژگی ها و مأموریت آن مرکز بدست آمد. براساس یافته ها نیز چهار سناریو برای تحقق مأموریت گرایی در مؤسسات پژوهشی ارائه شد.