مطالب مرتبط با کلیدواژه

آتش سوزی


۲۱.

بررسی مدل های ارزیابی ریسک آتش سوزی در ساختمان ها(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۱۵۶
مقدمه: بحث آتش سوزی یکی از مهم ترین مواردی است که در هر سه مقوله ایمنی، بهداشت و محیط زیست تأثیرگذار است. استفاده از روش های مناسب ارزیابی ریسک آتش سوزی با شناسایی خطرات موجود و به کارگیری اقدامات فنّی و مدیریتی لازم برای کنترل یا به حداقل رساندن احتمال وقوع حوادث و کاهش اثرات آنها می تواند خسارت های مختلف ناشی از حریق را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. لذا این تحقیق بر آن است تا با بررسی و مقایسه مدل های ارزیابی ریسک آتش سوزی، شرایط استفاده از مدل ها را مشخص نماید. روش ها: در راستای دستیابی به هدف اصلی تحقیق، ابتدا مدل های موجود ارزیابی ریسک آتش- سوزی شناسایی شد، سپس با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی به بررسی این مدل ها و کاربرد آنها پرداخته شد. در این تحقیق مدل های CESARE-Risk که در استرالیا توسعه یافته، FIRECAM و FIERASystem که در کانادا توسعه یافته، مدل CRISP در انگلیس و روش ارزیابی ریسک کمّی که در دانشگاه لوند سوئد توسعه پیدا کرده، بررسی شد. یافته ها: با توجه به بررسی انجام گرفته، در مدل های مبتنی بر روش های ارزیابی ریسک-هزینه مانند: CESARE-Risk، FiRECAM و FIERASystem، عدم قطعیت های معینی به دلیل پیچیدگی و نبود درک کافی از پدیده آتش سوزی و رفتار انسانی در نظر گرفته می شوند. بنابراین، در حالی که این مدل ها برای ارزیابی های مقایسه ای و انتخاب یک سیستم ایمنی مقرون به صرفه در برابر آتش سوزی در نظر گرفته می شوند، نمی توانند برای ارزیابی مطلق ریسک آتش سوزی استفاده شوند. به علاوه حوزه مدل CRISP محدود به ساختمان-های مسکونی دو طبقه است و کاربرد این مدل در ساختمان های پیچیده منوط به در نظر گرفتن ضوابط احتیاطی بیشتر می باشد. در نهایت، دشواری های موجود در توسعه و بسط اصطلاحات تحلیلی مناسب و فاکتورهای عدم قطعیت به عنوان محدودیت ها و چالش های استفاده از روش ارزیابی ریسک کمّی لوند مطرح می باشند. نتیجه گیری: در تحقیق حاضر سعی شد مدل های ارزیابی ریسک آتش سوزی بررسی شود. بر این اساس، مدل هایی که برای استفاده در ساختمان های خاص توسعه یافته بودند فقط در این ساختمان ها قابل استفاده بوده و به سادگی امکان بسط به ساختمان های دیگر را ندارند. این موضوع عمدتاً به علت فرض های ساده و ساده سازی هایی که در کد های کامپیوتری انجام می گیرد، می باشد. موضوع مهم دیگر میزان پذیرش روش های ارزیابی ریسک آتش سوزی برای طرح های ایمن در برابر آتش سوزی است. دلایل این امر مشکل اعتبار کامل مدل ها و کمبود دانش و تکنولوژی آموزش این مدل ها به طراحان و بازرسان است.
۲۲.

بررسی آمادگی و پاسخ خدمات پیش بیمارستانی (مطالعه موردی: آتش سوزی ساختمان پلاسکو)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۱۶۶
مقدمه: حوادث آتش سوزی از دیرباز یکی از تهدیدات مهم برای انسان محسوب می شده و منجر به جان باختن و آسیب جسمی و روانی تعداد زیادی از افراد، از دست رفتن اموال و دارایی ها، و نیز آثار سوء اقتصادی بر دولت ها شده است. در سال های اخیر حوادث آتش سوزی به دفعات در کشور اتفاق افتاده است که یکی از تأثیرگذارترین این حوادث، حادثه آتش سوزی ساختمان پلاسکو می باشد. این مطالعه به منظور بررسی و تحلیل آمادگی و پاسخ خدمات پیش بیمارستانی به این حادثه انجام گرفته است. روش: این تحقیق یک مطالعه موردی است که در سال 1395 انجام شد. به منظور جمع آوری داده ها از مستندات و گزارشات موجود در پایگاه های خبری و انجمن های علمی، گزارش ملی حادثه و نیز مشاهدات عینی کارکنان پیش بیمارستانی حاضر در صحنه استفاده گردید. یافته ها: بر اساس آمار اورژانس تهران، تعداد کلی مصدومان 235 نفر بودند که شامل 180 مورد درمان سرپایی و 55 مورد انتقال به بیمارستان بود. از 55 مورد نیز یک نفر فوت شد و سایر مصدومان پس از درمان ترخیص گردیدند. مهم ترین عامل مصدومیت مشکلات تنفسی گزارش شد و غالب مصدومان نیز از کارکنان بخش عملیات آتش نشانی، جست وجو و نجات و آواربرداری بودند. کارکنان پیش بیمارستانی در منطقه امن مستقر نبودند و از وسایل و تجهیزات حفاظت شخصی به درستی استفاده نشد. به علاوه، توزیع مصدومان در مراکز درمانی نیز مناسب نبود. نتیجه گیری: در این حادثه فراخوان نیروها و تجهیزات بر اساس مشاهدات عینی بدون ارزیابی دقیق صورت گرفت. وجود رویکرد سنتی و غیرعلمی در برآورد میزان نیرو و تجهیزات مورد نیاز به دنبال بروز حادثه و نبود دستورالعمل مدون در این خصوص یکی از بزرگ ترین چالش های پاسخگویی خدمات پیش بیمارستانی می باشد
۲۳.

مدلسازی GIS پایه آتش سوزی شبکه های توزیع گاز شهری و اثرات لرزه خیزی در تشدید آن (مطالعه موردی: منطقه یک شهرداری تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آتش سوزی شبکه های توزیع گاز شهری فازی ANP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۱۷۸
امروزه حدود 60% از منابع انرژی در دنیا را نفت و گاز تشکیل می دهد. با توجه به روش های مختلف حمل و نقل نفت خام و محصولات آن، بیشترین سهم جابه جایی این منابع با استفاده از خطوط لوله های انتقال می باشد. هدف از این پژوهش، مدلسازی GIS پایه آتش سوزی شبکه های توزیع گاز شهری  و اثرات لرزه خیزی شهر تبریز در تشدید آتش سوزی می باشد. برای این منظور روش های تصمیم گیری چند معیاره (MCDA) به همراه سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به کار گرفته شد، همچنین برای تعیین اهمیت روابط بین معیارها و زیر معیارها و ضریب اهمیت نسبی آن ها از مدل FANP استفاده شده است که در راستای هدف پژوهش از 4 معیار و 20 زیرمعیار برای مطالعه آسیب پذیری در برابر آتش سوزی شبکه های گاز پرداخته شد. برای مشخص کردن تأثیر لرزه خیزی شهر تبریز بر آتش سوزی شبکه های توزیع گاز شهری به مقایسه نقشه ریز پهنه بندی خطر زمین لرزه های شهر تبریز با نقشه خروجی حاصل از این پژوهش پرداخته شد و مشخص گردید، بیشترین آسیب پذیری هم در نقشه خطر زمین لرزه و هم در نقشه پهنه بندی آتش سوزی شبکه گاز در قسمت شمال و شمال غربی محدوده است که بافت فرسوده و حاشیه نشین شهر می باشد. کاربری مسکونی با 63/70 هکتار با بیشترین آسیب از آتش-سوزی شبکه های توزیع گاز شهری در اثر تشدید زلزله در درجه اول قرار دارد. با توجه به برآورد خطر بالای آتش سوزی شبکه های گاز شهری، در سطح منطقه به خصوص بافت فرسوده و حاشیه نشین، سامان دهی این بافت ها و اجرای عملیات محافظتی از خطوط انتقال گاز در بافت های یادشده ضروری به نظر می رسد. همچنین باتوجه به نتایج حاصل از این پژوهش، پیچیدگی و طول خطوط انتقال گاز در بافت حاشیه نشین شهر زیاد می باشد. بنابراین پیشنهاد می شود در  این قسمت ها از لوله های پلی اتیلن که دارای مقاومت بالا نسبت به لوله های فولادی می باشد، استفاده گردد.
۲۴.

پایش و برآورد وسعت مناطق گرفتار حریق بخشی از کوهستان زاگرس با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آتش سوزی شاخص های NBR و dNBR طبقه بندی زاگرس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۱۸۷
جنگل ها ازنظر تأمین تعادل اجتماعی و زیست محیطی جایگاه فوق العاده مهمی در اکوسیستم دارد. بزرگ ترین خطر برای چنین جنگل هایی، آتش سوزی است. هرساله سطوح زیادی از جنگل های منطقه زاگرس در غرب ایران، دستخوش آتش سوزی می شود و از بین می رود؛ بنابراین برآورد شکل گیری و ویژگی های رفتاری آتش برای مقابله با آن بسیار مهم است. بهره گیری از داده ها و تصاویر ماهواره ای مناسب و در دسترس، اطلاعات مفیدی را درباره شرایط پیش و پس از آتش سوزی عرصه های جنگلی فراهم می کند. این پژوهش، با هدف برآورد مساحت مناطق گرفتار حریق و آگاهی از کارایی، قابلیت داده های ماهواره لندست و شاخص های NBR و dNBR در تشخیص، ارزیابی و تهیه نقشه جنگل های سوخته شده منطقه زاگرس انجام شد. برای این منظور، پس از تهیه تصاویر لازم، آتش سوزی های اتفاق افتاده در خردادماه سال 1399 در جنگل های زاگرس با بهره گیری از تکنیک های سنجش از دور و انجام پردازش های لازم بررسی شد. نتایج به دست آمده نشان دهنده آن بود که شاخص های NBR و dNBR اطلاعات مناسبی را درخصوص تأثیر آتش سوزی و روند تغییرات آن در اختیار قرار می دهد؛ همچنین 13685 هکتار از جنگل های زاگرس در این آتش سوزی طعمه حریق شده اند.
۲۵.

مروری بر روش های مبتنی بر سنجش از دور در شناسایی و پایش آتش سوزی جنگل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آتش سوزی فتوگرامتری و سنجش از دور تصویر ماهواره ای پارامترهای محیطی بازیابی پوشش گیاهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵ تعداد دانلود : ۱۷۱
مطالعات متعددی که طی چندین دهه اخیر درمورد پدیده آتش سوزی انجام شده، مجموعه گسترده ای از داده های ورودی و روش های اجرا و ارزیابی را فراهم کرده است. بااین حال این مجموعه گسترده نتایج و تحقیقات، به صورت ساختاریافته، به منظور ارائه نقشه راه به کاربران جدید این حوزه و راهنمایی در زمینه کاربردها و شرایط گوناگونی فراهم آمده است که تا کنون تحلیل نشده اند. به عبارتی دیگر، خلأ تحقیقی منسجم درمورد عملکرد نسبی فرایندهای گوناگون سنجش از دور در این حوزه، به منظور تولید اطلاعات متفاوت و مرتبط با کاربری ها، احساس می شود. برای رفع این خلأ، در این تحقیق، تحلیلی نسبتاً جامع از مطالعات انجام شده درباره آتش سوزی در نشریات سنجش از دور صورت پذیرفته است. چند عامل کلی مورد ارزیابی در مطالعات پیش، حین و پس از آتش سوزی، تغییر در داده های ورودی، بررسی الگوریتم ها و توسعه آنها بودند زیرا تحلیلگران می توانند این عوامل را کنترل کنند تا دقت نهایی تحلیل ها و نتایج حاصل را بهبود بخشند. یکی از مسائل مهم در موضوع آتش سوزی، پس از شناسایی و کشف آتش، با توجه به تغییرات دائمی ایجادشده در ساختار و ترکیب پوشش گیاهی، بررسی نحوه بازیابی پوشش گیاهی و میزان رشد آن طی سالیان پس از آتش سوزی است. براساس بررسی انجام شده درباره مطالعات آتش سوزی در کشور، حدود 48% از این پژوهش ها به شناسایی و گسترش آتش سوزی و حدود 52% دیگر به احیا و بازیابی پرداخته اند. در بررسی تحقیقات درباره مطالعات شناسایی، مشخص شد که تقریباً 5% از آنها با استفاده از روش های یادگیری و 43% دیگر با روش های سنتی انجام شدند. درعین حال از سهم مرتبط با مطالعات احیا نیز، تقریباً 21% به بررسی پوشش گیاهی و 31% به بررسی خاک زیر سطح آتش پرداختند. یافته های این تحقیق می تواند به محققان، برای تصمیم گیری در انتخاب داده ها و الگوریتم های مورد استفاده، با توجه به هدف مطالعه، در شاخه های گوناگون مطالعات مرتبط با آتش سوزی کمک مؤثری برساند. بااین حال تحلیلگران می توانند، علاوه بر این دستورالعمل های کلی، ترجیحات شخصی یا مزایای الگوریتم ویژه ای را که ممکن است به برنامه ای خاص مربوط باشد، در نظر بگیرند.
۲۶.

عوامل بررسی مدیریت گردشگری و پیشگیری و مقابله با آتش سوزی در جنگل ها و مراتع(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: گردشگری آتش سوزی جنگل پیشگیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۲۴
صنعت گردشگری به عنوان یک صنعت پاک و اشتغال زا، در سال های اخیر جزء درآمدزاترین صنایع جهان بوده و همواره مورد توجه سیاست ها و برنامه های توسعه گرانه می باشد. دولت ها و بخش های خصوصی در سطوح کلان تا خرد جهت توسعه و بقاء در بخش گردشگری نیازمند پیش بینی تقاضا در این بخش می باشند. امروزه آتش سوزی جنگل از بلایای طبیعی پیشرو بوده و همه کشورها را در رابطه با اثرات آن نگران کرده است. آتش سوزی گسترده در جنگل ها از مصادیق بحران های طبیعی است و مقابله با آن مدیریت بحران می باشد. در این پژوهش عوامل بررسی مدیریت گردشگری و پیشگیری و مقابله با آتش سوزی در جنگل ها و مراتع پرداخته می شود که برای محافظت از جنگل ها و مراتع در مقابل خطر آتش سوزی یکی از اولین استراتژی هایی که مورد توجه قرار می گیرد، تعیین مناطق مستعد وقوع آتش سوزی است و از دیگر راهبردها برای این منظور می توان به تهیه و اجرای طرح های جنگل داری، یافتن سریع آتش و واکنش همه جانبه با تمام اقدامات حفاظتی ، برنامه ریزی منظم و فرهنگ سازی درست در جهت حفظ منابع طبیعی، استفاده از دانش بومی مردم در مدیریت جنگل، ایجاد یک مرکزیت بحران آتش سوزی در جنگل ها جهت سرویس دهی به مناطق جنگلی در معرض خطر، هماهنگی نیروهای آتش نشانی با نیروهای امداد مردمی در جهت مقابله با آتش سوزی، آموزش نیروهای انسانی و به کارگیری تجهیزات مؤثر و به روز، استفاده از تجربه کشورهای می شود. در نتیجه گردشگران و ساکنان بومی نباید نباید در جنگل ها و و مراتع آتش سوزی و سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی در مزراع هم خوداری کنند.
۲۷.

تحلیل فضایی زمانی سوانح آتش سوزی در سطح شهر اردبیل در دوره زمانی سال های 1394- 1398(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی - زمانی آتش سوزی شهر اردبیل سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۴۱
رویکرد پژوهش تحلیل فضا زمانی، حوادث آتشسوزی اتفاق افتاده در شهر اردبیل را طی دوره پنج ساله 1394-1398 موردمطالعه قرار داده است. برای کاهش خطرات و آسیبهای ناشی از آتش سوزی برای شهروندان، اتخاذ اقدامات پیشگیرانه و اختصاص بهینه منابع، تحلیلهای فضا زمانی این پدیده، ضروری است. تعداد 2894 مورد حادثه آتشسوزی، ازنظر زمانی، فضایی، نقشهبرداری و تحلیل شده اند. از نمودارهای راداری در اکسل و فنون تحلیل فضا- زمانی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیای (GIS) برای انجام تحلیلهای موردنظر استفاده شده است. پارامترهای مهمی مانند تاریخ و زمان وقوع حوادث، تعداد فوت شدگان و مصدومان و آدرس محل وقوع حوادث، برای تحلیل استفاده شده است. مطالعه نشان میدهد که الگوهای فضایی-زمانی آتش سوزی بسته به زمان، انواع و علل آن ها متفاوت است. نتایج نشان می دهد که بیشتر آتش سوزی ها در واحدهای مسکونی با (888 مورد) و فضاهای باز و سبز (565 مورد) اتفاق افتاده است که بیشترین عامل وقوع آن ها آتش زدن عمدی و وندالیسم با 47/44 درصد می باشد. اوج آتش سوزی درست بعدازظهر، ساعت 13:00 و روزهای سه شنبه، پنج شنبه و جمعه و در هفته چهارم هرماه بالاترین فراوانی آتش سوزی رادارند طبق این مطالعه، تابستان دارای بیشترین تعداد حوادث آتش سوزی است. الگوی پراکنش فضایی، از نوع خوشه ای بوده و شدت تراکم حوادث آتش سوزی در بخش های مرکزی و لکه هایی از حاشیه شهر بیشتر است همچنین نتایج تحلیل خوشه ها نشان می دهد به طور قابل توجهی در محدوده موردمطالعه حوادث آتش سوزی با ارزش زیاد (54/194) و یا ارزش کم (0/0) به صورت خوشه های داغ و یا سرد تجمع یافته است در پایان بر مبنای یافته های پژوهش، پیشنهادهایی برای بهبود مدیریت و پیشگیری از حوادث آتش سوزی ارائه شده اند.
۲۸.

اقدامات اجرایی سامانه فرماندهی حوادث در بهبود ایمنی شهری درزمان حوادث

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ایمنی شهری سامانه فرماندهی حوادث بحران شهری آتش سوزی زلزله مخاطرات طبیعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۰۴
خطر طبیعی، پدیده ای است که در محدوده سکونت انسان اتفاق افتاده و زندگی او را تهدید می کند و ممکن است باعث وقوع بلایایی جانی و مالی زیادی شود (Smith, 2000: 5)؛ به طوری که انسان ها از آغاز آفرینش تاکنون همواره با انواع آسیب ها و بلایای طبیعی مانند سیل، طوفان، زلزله و غیره دست به گریبان بوده اند و از این بابت آسیب های جانی و مالی فراوانی به آن ها وارد شده است. این بلایای طبیعی هر ساله، بخش های زیادی از اروپا وآسیا را ویران می کند (Rashid, 2002: 2). امروزه برای جلوگیری و کاهش اثرات جانی و مالی چنین مخاطراتی، دانشی به نام «سامانه فرماندهی حوادث» به وجود آمده است. چنین رویکردی بسیاری از بلایا و مخاطرات طبیعی را که رخ داده است یا ممکن است رخ دهد، مدیریت و سامان دهی می کند؛ از این رو در دنیای امروز مدیریت بحران از جمله مسایلی است که لازم است در فرایند برنامه ریزی شهری بدان توجه شود؛ به طوری که رویدادهای بحرانی مربوط به بلایای طبیعی مانند سیل، طوفان و زلزله به پیش زمینه اساسی مدیریت برای ایجاد برنامه ریزی و کنترل تبدیل شده است (Nichols, 2013: 21). قبلاً تصور می شد وقوع حوادث و بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله در مناطق شهری، آثار و پیامدهای کمتری در مقایسه با این مخاطرات در سطح روستاها دارد؛ اما با توجه به تغییرات مشخصی که در ساختار و سازمان شهرها به وجود آمده، ایمنی آن ها در برابر حوادث غیر مترقبه بسیار ضروری است (حجازی زاده و همکاران، 1390: 32). هدف اصلی پژوهش حاضر اقدامات اجرایی سامانه فرماندهی حوادث در بهبود ایمنی شهری با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد گستردگی شهر، حاشیه نشینی و کمتر توجه کردن به مقررات ملی ساختمان از جمله مسائلی است که امروزه کلانشهرها را درگیر خود کرده است، بنابراین ابتدا باید موضوع آگاه سازی و فرهنگ سازی را میان مردم ارتقا داده و در جهت کاهش بحران ها و آسیب ها در سطح این کلانشهرها گام برداریم؛ که مجهز نمودن آتش نشانی، آمبولانس، درمانگاه، بیمارستان، پلیس و نیروی انتظامی و گروه های امدادرسانی و ... از جنبه های مختلف دارای اهمیت و ضرورت می باشند؛ و لازم است همه مدیران با افزایش آگاهی های خود در مقابل بحران ها و حوادث توانمند و در جهت منافع اقتصادی، شهر و منافع انسانی گام بردارند. در این بین شناخت و بررسی آسیب پذیری کاربری های حساس و مهم شهر یاسوج و انتخاب راهکار های مناسب در ایمن سازی و کاهش این آسیب ها در مقابل بلایای طبیعی و انسانی ضرورت اجتناب ناپذیری است.
۲۹.

تاثیر آموزش و مشارکت عمومی درمدیریت حوادث شهری (آتش سوزی در ساختمان بلند مرتبه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: آتش سوزی مشارکت مدیریت بحران شهرها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۶۸
یکی از بلایایی که تاریخچه ای طولانی داشته و منشأ به وجود آوردن آن انسان بوده است، حریق یا آتش سوزی است. جهت جلوگیری از این گونه حوادث مدیریت بحران نقش موثری ایفا می کند. بلایای طبیعی نظیر سیل، زلزله، گردباد و ... در طول دوران حیات کره زمین همواره وجود داشته است و خواهد داشت اما نکته قابل توجه این است که اثرات این بلایای طبیعی کاملا از بین نمی رود و تنها می توان اثرات آنرا متعادل ساخت. وضعیت بحرانی وضعیتی است که بر اثر وقوع یک حادثه مشخص روی داده به طوری که سازمانهای معمول با منابع و امکانات موجود قادر به مقابله با آن نیستند. مدیریت بحران به عنوان واکنشی در برابر وضعیت بحرانی در برگیرنده یک سری عملیات و اقدامات پیوسته و پویا است که به طور کلی براساس اصول کلاسیک مدیریت شامل برنامه ریزی، سازماندهی، تشکیلات رهبری و کنترل است. پس می توان گفت با توجه به توسعه عمودی شهرها، معضلات و بحران های متبوع آن لزوم آمادگی، پیشگیری و شناسایی مخاطرات آن و لزوم استفاده مناسب و کارا از دستورالعمل های عملیاتی استاندارد بیش از پیش حس می شود. در این قبیل بحران ها مسائل پیچیده ای از قبیل دسترسی، ارتفاع ساختمان، تهویه، تخلیه ساکنین، تامین آب و سازماندهی نیروها به وجود می آید شناخت کامل از ساختمان و نحوه فرماندهی و دستورالعمل عملیاتی استاندارد در مواجهه با حریق ساختمانهای بلند از موارد کلیدی در دستیابی به پاسخگویی مناسب میباشد. بدین منظور هر سازمان آتش نشانی باید با توجه به امکانات و تجهیزات و شرایط خود نسبت به تدوین و بکارگیری این دستورالعمل اقدام نماید.
۳۰.

تأثیر حریق بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک توده بنه-بادام، منطقه چنارمیشوان سیاخ دارنگون در استان فارس، ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آتش سوزی هدایت الکتریکی کربن آلی عناصر غذایی جرم مخصوص ظاهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۵
آتش سوزی تأثیرات بسیار مهمی بر خصوصیات خاک و پوشش گیاهی یک منطقه دارد. هدف از انجام این پژوهش مطالعه تأثیر آتش سوزی روی برخی از ویژگی های فیزیکی (وزن مخصوص و میزان رطوبت خاک) و شیمیایی (هدایت الکتریکی، اسیدیته، مقدار کربن آلی، مقدار مواد آلی، عناصر نیتروژن، پتاسیم و فسفر) خاک جنگل بنه-بادام در منطقه چنارمیشوان سیاخ دارنگون در استان فارس می باشد. برای این منظور یک عرصه جنگلی در منطقه چنارمیشوان که در سال 1400 طعمه حریق قرارگرفته بود انتخاب شد. نمونه برداری از این منطقه و منطقه آتش سوزی نشده در عمق 0-20 سانتی متر انجام شد. ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در هر دو منطقه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین دو منطقه موردبررسی ازنظر میزان رطوبت خاک وجود نداشت. به علاوه وزن مخصوص خاک نیز تحت تأثیر آتش سوزی قرار نگرفت زیرا این پارامتر بین دو منطقه موردبررسی فاقد اختلاف معنی دار بود. از طرف دیگر، هدایت الکتریکی خاک در منطقه آتش سوزی شده به طور معنی داری بسیار بیشتر از منطقه شاهد بود. بین اسیدیته خاک در دو منطقه آتش سوزی شده و نشده اختلاف معنی داری وجود داشت. مقدار این پارامتر در منطقه آتش سوزی شده برابر با 085/0 ± 08/8 بود که بیشتر از مقدار به دست آمده در منطقه بدون آتش سوزی (067/0 ± 85/7) بود. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که آتش سوزی توانست مقدار مواد آلی و کربن آلی خاک را به طور معنی داری افزایش دهد. علاوه بر این موارد، مقدار هر سه عنصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در توده آتش سوزی شده به طور معنی داری بیشتر از توده شاهد بود. بر اساس نتایج این مطالعه می توان نتیجه گیری کرد که آتش سوزی می تواند باعث افزایش حاصلخیزی خاک سطحی در کوتاه مدت شود. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند در بخش های متفاوتی مانند اداره های منابع طبیعی و محیط زیست باهدف توجه به اکوسیستم موجود در این منطقه و حفظ ساختمان و ویژگی های مطلوب خاک منطقه مورداستفاده قرار گیرد.
۳۱.

ارائه الگوی مدیریت خبر آتش سوزی های بزرگ در کشور؛ مطالعه موردی: حادثه پلاسکو در سال 1395(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت خبر بحران آتش سوزی پلاسکو رسانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۶۴
مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی مدیریت خبر آتش سوزی های بزرگ در کشور انجام شده است. روش تحقیق آمیخته با استفاده رویکردهای کمی و کیفی است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل سردبیران خبری صدا و سیما در زمان بحران موردنظر، سخنگو و عوامل درگیر در مدیریت و عملیات سازمان آتش نشانی تهران، دبیر شورای اطلاع رسانی دولت در آن زمان و متخصصان ارتباطات و سردبیران رسانه ها در آن بحران بوده است. علاوه براین، جامعه آماری مربوط به بخش کمی، شامل کلیه اخباری است که در دو هفته بحران پلاسکو (30 دی 1395 لغایت 13 بهمن 1395) در رسانه-ها منتشر شده و شامل بیش از 100 هزار خبر است است. به منظور جمع آوری نمونه دربخش کیفی، ازروش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها درتحقیق حاضر در بخش کیفی و در راستای بهره گیری ازنظرات و دیدگاه های متخصصان وکارشناسان ازمصاحبه عمیق استفاده شده است. همچنین از روش های تحلیل مضمون و تحلیل محتوای کمی برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی و کمی استفاده شد. یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن است که رسانه های رسمی در قبال بحران پدید آمده در حادثه پلاسکو دارای نقطه قوتهایی از قبیل اولویت قائل شدن برای حادثه پلاسکو و به نوعی برجسته سازی خبری، نگاه محلی ملی به حادثه پلاسکو، مقدار زمان اختصاص داده شده به حادثه و بیان کردن ساده و بدون ابهام اخبار مربوط با حادثه پلاسکو بوده است. با اینجال، رسانه ملی در رابطه با حادثه ساختمان پلاسکو نقطه ضعف های اساسی دارد.در قبال حادثه پلاسکو و رعایت نکردن بی طرفی خبری، برجسته نکردن دولت، مسئولان، قوه قضاییه، شهرداری تهران و مجلس و توجه کمتر به مسئولیتهای آنان نسبت به حادثه پلاسکو و پوشش کمتر دولت و ارگانهای دولتی در این حادثه و به نوعی رفع مسئولیت از آنان مهمترین نقاط ضعف پوشش خبری حادثه ساختمان پلاسکو بوده است.
۳۲.

بررسی ساختار جوی پدیده فون در زمان رخداد آتش سوزی جنگل های شمال ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: باد فون آتش سوزی گرادیان فشار شمال ایران سینوپتیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۳۸
درک درست ساختار جوی که سبب رخداد آتش سوزی جنگل ها و مراتع می شوند با توجه به اهمیت این منابع طبیعی برای انسان عاملی بسیار مهم برای پیش بینی به موقع و انجام اقدامات لازم برای جلوگیری از به وجود آمدن خسارت جبران ناپذیر توسط این بلای طبیعی است. به منظور بررسی سازوکارهای جوی حاکم بر رخداد پدیده فون در زمان رخداد آتش سوزی جنگل های شمال ایران از چهار نوع داده در تحقیق استفاده شد. ابتدا با اخذ داده های مربوط به آتش سوزی از اداره کل منابع طبیعی استان های گیلان، مازندران و گلستان دوره موردنظر شناسایی گردید. در ادامه با دریافت داده های دیده بانی شده ایستگاه های هواشناسی واقع در دامنه های رو و پشت به باد رشته کوه البرز تغییرات پارامترهایی چون دما، فشار و باد بررسی شد. سپس از داده های شبکه بندی شده مربوط به مراکز ملی پیش بینی محیطی/ علوم جو (NCEP/NCAR) و مرکز اروپایی پیش بینی میان مدت جوی (ECMWF) برای تبیین ساختار جو استفاده شد. برای بررسی دمای سطح زمین از تصاویر سنجنده مودیس و برای ردیابی توده های هوا از مدل پسگرد ذرات معلق بهره گرفته شد. مشخص شد که طی دوره موردمطالعه، رویداد 25 تا 31 ژانویه 2007 از قوی ترین و فراگیرترین فون های به وقوع پیوسته در منطقه است. نتایج نشان داد با تشکیل یک سلول پرفشار واقع در جنوب کشور و یک سلول کم فشار در قسمت بادپناه کوهستان البرز، گرادیان شدید فشاری را به وجود آورده و سبب شده تا جریان جنوبی مناطق شمالی ایران را تحت تأثیر قرار دهد. بر این اساس، طی یک فرآیند استاتیکی-دینامیکی جریان چرخندی بادپناهی در بادپناه رشته کوه البرز شکل گرفته است. از طرفی با صعود توده هوا بر روی رشته کوه البرز و همچنین تخلیه رطوبتی آن و عبور بسته هوا از روی کوهستان و شارش یافتن آن در منطقه و گرمایش بی دررو، توده هوایی گرم و خشک وارد منطقه شده که این شرایط با وزش بادهای شدید همراه شده و مناطق مستعد برای آتش سوزی را تحت تأثیر قرار داده است. با افزایش سرعت باد و فرارفت مثبت دما، پرش ناگهانی و افزایش دما به وجود آمده است. ردیابی بسته هوا نیز نشان داد سرمنشأ اصلی جریان وارد شده به منطقه در محدوده شمال دریای خلیج فارس و شمال شرق آفریقاست.