نسل منتظر

امام رضا علیه السلام در بیانات خود به مسأله تربیت و انتظار اشاره کرده و گاهی انتظار فرج را برترین فضیلت دانسته اند؛ لذا تربیت نسلی منتظر، اهمیت ویژه دارد که لازم است خانواده و جامعه، همگام در راه تحقق این مهم بکوشند. در تربیت نسل منتظر، تربیت باید دینی باشد؛ یعنی شامل همه ابعاد تربیتی در یک بستر دینی شود. دانستن شاخصه ها و ویژگیهای نسل منتظر، میتواند زمینه ای برای تربیت نسلی منتظر باشد. امام رضا علیه السلام در بیانات شریف خود، به این ویژگیها اشاره فرموده است. نگارندگان در این نوشتار پس از بیان مفاهیم تعلیم و تربیت، و اخلاق که گاهی با تربیت، یکسان پنداشته میشود، به بیان مسأله ظهور و گستره آن در بیانات امام رضا علیه السلام پرداخته اند؛ سپس شاخصه های نسل منتظر را از نگاه آن امام بیان کرده و بر مبنای شاخصه هایی که امام فرموده است، سازو کارهایی در جهت تربیت دینی نسل منتظر در دو حوزه خانواده و جامعه نموده اند.

امام رضا علیه السلام در بیانات خود به مسأله تربیت و انتظار اشاره کرده و گاهی انتظار فرج را برترین فضیلت دانسته اند؛ لذا تربیت نسلی منتظر، اهمیت ویژه دارد که لازم است خانواده و جامعه، همگام در راه تحقق این مهم بکوشند. در تربیت نسل منتظر، تربیت باید دینی باشد؛ یعنی شامل همه ابعاد تربیتی در یک بستر دینی شود. دانستن شاخصه ها و ویژگیهای نسل منتظر، میتواند زمینه ای برای تربیت نسلی منتظر باشد. امام رضا علیه السلام در بیانات شریف خود، به این ویژگیها اشاره فرموده است. نگارندگان در این نوشتار پس از بیان مفاهیم تعلیم و تربیت، و اخلاق که گاهی با تربیت، یکسان پنداشته میشود، به بیان مسأله ظهور و گستره آن در بیانات امام رضا علیه السلام پرداخته اند؛ سپس شاخصه های نسل منتظر را از نگاه آن امام بیان کرده و بر مبنای شاخصه هایی که امام فرموده است، سازو کارهایی در جهت تربیت دینی نسل منتظر در دو حوزه خانواده و جامعه نموده اند.

ادیان مختلف آسمانی، ظهور منجی رهایی بخشی را بشارت داده اند که حکومتی سرشار از اعتدال را در سراسر جهان برپای می سازد، اما باید گفت این اندیشه منجی گرایی و انتظار ظهور در میان شیعیان دارای جایگاه بسیار والایی است. ازآنجاکه ظهور منجی و بشارت دهنده آخرالزمان، بدون فراهم ساختن بستر و زمینه لازم محقق نمی شود، تربیت نسلی مهدی باور و منتظر ضرورت می یابد. دراین راستا، استفاده از نیروی نفوذ و اثرگذاری تعلیم وتربیت درراستای تربیت انسان هایی منتظر اساسی می باشد. مطالعه حاضر، با هدف تحلیل فلسفه تربیتی انتظار و نقش مدارس در تربیت نسل منتظر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع اسنادی نگاشته شده است. در این نوشتار، تلاش شده است تا ضمن مفهوم شناسی انتظار و فلسفه تربیتی انتظار با رجوع به سند تحول بنیادین آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران، تمامی گزاره های مندرج در آن که مرتبط با تربیت نسل منتظر و مهدوی می باشد، استخراج شود. نتایج حاصل نشان داد، اگرچه گزاره های سند مذکور از بعد نظری قوی می باشند، اما در حیطه عمل، موفقیت چندانی حاصل نشده است. لذا در این مطالعه، برمبنای مطالعات اسنادی صورت گرفته، چارچوب مفهومی یک برنامه آموزشی برای پیاده سازی آرمان های تربیت نسلی مهدی باور در مدارس ارائه شد. در انتها نیز پیشنهادهای پژوهشی و کاربردی برای توجه بیشتر به این موضوع در حوزه اندیشه و عمل مطرح شد.

این مبحث با تعلیم و تربیت اسلامی در ارتباط است تربیتی که هدف از آن ساختن انسانهاست و از آنجایی که هر کاری نیازمند مقدماتی است تا ثمره ی مطلوبی داشته باشد ، برنامه تربیتی در اسلام نیز دارای مقدماتی است که شناخت آنها برای رسیدن به یک تربیت اسلامی و دینی صحیح لازم و ضروری است. با توجه به ویژگی های تربیت اسلامی و اینکه اسلام برای تربیت و آموزش، زمان و مکان و سن خاصی را مطرح نکرده است، انسان می تواند در هر دوره از عمر و در هر کجا باشد در خانه،مدرسه،دانشگاه،مسجد و.... به کسب علم و دانش و آگاهی بپردازد تا جایی که به درجه و منزلتی برسد که شایسته اوست و خداوند آن را برای او در نظر گرفته است . یکی از رسالتهای تربیتی خانواده های مهدوی تربیت نسلی است که از نظر علمی و عملی آماده و مهیا برای کمک و یاری امام زمان عج )است. خانه های نورانی به نور ولایت و امامت،کانون تربیت سربازان و یاورانی برای امام زمان 7 می باشد که تربیت دینی چنین سربازانی بر اساس قرآن، عشق پیامبر(ص) و اهل بیت او می باشد.برای تربیت دینی فرزندان می توان از اصول تربیتی کلی شرعی و عقلی تربیت استفاده نمود .تربیت نسل منتظر، اهمیت ویژه دارد که لازم است خانواده و جامعه، همگام در راه تحقق این مهم بکوشند. در تربیت نسل منتظر، تربیت باید دینی باشد؛ یعنی شامل همه ابعاد تربیتی شود که با دانستن شاخصه ها و ویژگی های نسل منتظر، می توان زمینه ای برای تربیت چنین نسلی ایجاد نمود . مهدی باوری و مهدی یاوری، دو شاخصه اصلی نسلی است که باید زمینه ساز حکومت مهدوی باشند. این دو شاخصه در شاکله نسلی جدید که با سهمگین ترین توفان های بنیان برانداز دین و دین داری روبرویند، تنها با تربیت دینی اصولی، و همراه بینش و آگاهی شکل می گیرد.

خانواده از نگاه اسلام و آموزه های دینی، نهادی مقدس، سازمانی حرکت آفرین، بستر تربیت و رشد و جایگاه پیشرفت مادی و معنوی است. در این بین بی تردید باید به تربیت زمینه ساز، اهمیت بیشتری داده شود؛ بی شک نقش والدین به ویژه مادر، در تربیت نسل منتظر و افرادی که زمینه ساز حکومت جهانی حضرت مهدی (عج)باشند، اهمیت خاصی دارد؛ چراکه نسل امروز، آیینه تمام نمای اعتقادات، باورها، ارزش ها و ایمان خانواده است. برای اینکه مادران بهتر بتوانند نسل امروز را با اهداف و آرمان های مهدوی آشنا کنند، باید خود، عامل معارف دین باشند تا بتوانند آن را به فرزندان انتقال دهند. همچنین سازوکارهای تربیت نسل منتظر را با تکیه بر قرآن و عترت، بشناسند و آنها را با فهمی عمیق، زیبا و شیرین درک کرده و برای فرزندان بیان کنند. این تحقیق به بررسی نقش زن و خانواده در تربیت نسل منتظر پرداخته است.

رویکرد حاکم تربیتی مبتنی بر رویکردی غیرکاربردی است که عموماً ناشی از غربی است، در این رویکرد تأثیرگذاری واقعی تربیت اخلاقی، اهمیّت چندانی ندارد و تنها درجهت تلقین بکار می رود،اما در رویکرد مهدوی، اصل بر تحوّل واقعی در راستای ظهور است و تحقق ارزشها، را تسهیل مینماید. در این راستا، هدف از تحقیق حاضر تبیین کیفی تربیت نسل منتظر بود که برای این منظور از رویکرد کیفی( تحلیل محتوا) استفاده شد. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته(وظایف تربیتی) و منابع و اسناد(مولفه های تربیتی) گردآوری گردید. نتایج نشان داده است که مهمترین جلوه های تربیتی در حیطه های اخلاقی ؛اراده و اختیار، خداشناسی و تکوین هویت، جسمی ؛ پاکیزگی جسمی و روانشناختی، هنری – زیباشناختی؛ زیبایی طبیعت، کرامت انسان، عدالت ورزی، ارج گزاری به هنر و تقویت اوقات فراغت، علمی؛علم آموزش وتوسعه آن، اندیشه ورزی، هدایت معلم و مشارکت خانواده را در برگفته ، اجتماعی؛احسان و احترام به دیگران و رعایت آداب معاشرت و اقتصادی؛ توسعه شغل و کار اشاره داشتند و اما وظایف جسمی و روانشناختی(خودشناسی، مهارتهای زندگی و فراهم سازی رشد همه جانبه)، اخلاقی(اصلاح رفتار، تقویت عزت نفس حرفه ای، انسان گرایی، برابری انسان ها)، اجتماعی – سیاسی(ارتباط مستمر با خانواده، مسئولیت اجتماعی، تقویت پیوند خانه و مدرسه، تداوم اجتماعی)،علمی(بهبود مدیریت کلاس و فضای آموزشی، افزایش آگاهی خانواده، آموزش خانواده، بهبود عملکرد آموزشی، نظارت آموزشی، نقش فعال کارگزاران تربیتی در تصمیم گیری، مشارکت آموزشی) اقتصادی (افزایش بهره وری منابع انسانی) هنری(جنبه های زیباشناسی) دینی(آموزه های مهدوی) از جمله مهمتروین وظایف تربیت مهدوی است.