این مقاله، به منظور تبیین وضع اقتصاد اجتماعی ایران در دوره هخامنشی، نخست جغرافیای تاریخی و جغرافیای اقتصادی این دوره را بررسی می کند. در این بررسی، ایران از حیث زمین کشاورزی و آب، فقیر معرفی شده و بر حضور مناطق خشک و کویری و کوهستانی و نیز زراعی بودن فقط یک چهارم زمین های ایران تأکید گردیده است. نویسنده به نظام پولی دوره هخامنشی نیز توجه کرده و تصریح می کند که در ایران باستان به هیچ وجه اقتصاد برده داری و مالکیت خصوصی بر زمین وجود نداشته است. نویسنده همچنین قوانین اقتصادی، مناسبات ارضی، شکل مالکیت زمین و نظام مالیاتی دوره هخامنشی و حوزه مالکیت های دولتی را توضیح می دهد. چگونگی سازماندهی تجارت و بازرگانی و قرارگرفتن ایران در مسیر انتقال کالای جهان و کیفیت راه های دوره یاد شده از دیگر موضوعات مورد بررسی در این مقاله است. به عقیده نویسنده، تا پیش از ایرانیان، چنین شبکه عظیمی از راه ها و کاروانسراها و وسایل راحتی و استراحت بازرگانان، در هیچ جای جهان دیده نشده است. مقاله با تأکید بر ضرورت «نظارت» کامل و گسترده، این امر را فقط در یک نظام استبدادی، «ممکن» ارزیابی کرده، خودکامگی را در طول تاریخ ایران توجیه می کند.
هدف اصلی این مقاله، بررسی تغییرات بعضی از متغیرهای کلان در اقتصاد ایران است. نویسندگان با توضیحی اجمالی در مورد روش های سنجش مقدار تولید و سطح قیمت ها در بخش های مختلف اقتصاد، می کوشند مفهوم دقیق کمیت هایی را که در مقاله به آن ها اشاره می شود، تبیین کنند. در همین راستا، نمودارهای تغییرات مصرف، سرمایه گذاری و شاخص های قیمت مربوط به آن ها تغییرات تولید حقیقی کالاهای کشاورزی و شاخص قیمت آن ها و نیز تغییرات تولید ناخالص داخلی (GDP) بررسی می شود. نویسندگان همچنین مقوله کسر بودجه و بیکاری را توضیح داده، به عملکرد متغیرهای کلان در اقتصاد ایران پرداخته اند. بنابر نتایج مندرج مقاله، کسر بودجه در اقتصاد ایران نقش منفی ایفا می کند و رابطه تنگاتنگی با عوارضی چون بیکاری دارد. مقاله، تنظیم واقع بینانه بودجه را بسیار مهم ارزیابی کرده و افزایش دقت دولت را در برنامه ریزی و تنظیم بودجه مورد توجه قرار داده است. به علاوه با اشاره به امکان کاهش کسر بودجه از طریق اجرای سیاست مالی انقباضی، برهمراه شدنِ آن با سیاست پولی انبساطی به منظور جلوگیری از آثار منفی سیاست مالی انقباضی بر تقاضای کل، تأکید می کند.
این مقاله، چکیده ای است از یک طرح پژوهشی که در نیمه دوم سال 1378 به تدوین جدول مرگ ومیر سال 1375 کشور و استان های آن، به تفکیک جنس در نقاط شهری و روستایی پرداخته است. مقاله، تاریخچه مطالعات مربوط به مرگ ومیر و انواع جدول های عمر و نیز روش های تدوین آن را در جهان و ایران به اجمال بیان می کند. روش مورد استفاده در این پژوهش ، روش مختلط است که کاربردش به داده های زیر نیاز دارد: نسبت جمعیت 65 ساله و بالاتر و میزان مرگ و میر عمومی. نویسنده با توضیح این داده ها به تشریح و ارزیابی مقادیر امید زندگیِ به دست آمده و نیز تحلیل داده ها می پردازد.امید زندگی در این پژوهش ، برای کل کشور 39/67 سال به دست آمده و تفاوت آن در نقاط شهری و روستایی برای مردان 48/2 و برای زنان 15/4 سال محاسبه شده است. فزونی یافتن امید به زندگیِ زنان بر مردان و تقلیل یافتنِ شکاف امید زندگیِ بدو تولد در جمعیت های شهری و روستایی به نصف (نسبت به سال 1975)، از جمله یافته های این مقاله هستند که در جدول های تفضیلی متعدد، تشریح شده اند.
در این مقاله پس از توضیح شرح حال علمی رابرت الکساندر مندل، برنده جایزه نوبل سال 1999 در علم اقتصاد، نظریه او ـ که منجر به دریافت این جایزه گردید ـ تبیین شده است؛ یعنی «تحلیل سیاست پولی و مالی تحت نظام های مختلف نرخ ارز و نیز تحلیل حوزه های پولی بهینه». این مقاله، همچنین مدل مندل ـ فلمینگ، و مقوله مکانیسم پویایی پولی را تشریح وتصریح می کند: کارها و آثار مندل درباره پویش ها، نقطه عطفی در تحقیقات اقتصاد کلان بین المللی ایجاد کرد. «حوزه های پولی بهینه» و بررسی دیگر خدمات علمی و فکری مندل نیز در مقاله مورد توجه قرار گرفته است. ترجمه سخنرانی پرفسور رابرت مندل، استاد دانشگاه کلمبیا در کنفرانس نظام پول بین المللی در این مقاله درج شده است.
این مقاله می کوشد برنامه های صندوق بین المللی پول را در مورد مقوله رفاه و تأمین اجتماعی و نیز نحوه اجرای آن ها را در کشورهای عضو صندوق تشریح کند. از این منظر، نخست وظایف و اهداف صندوق بین المللی پول و آنگاه فعالیت های صندوق در این راستا، به اجمال بیان می شود. نویسنده همچنین دیدگاه های صندوق را در باب رشد اقتصادی، کنترل تورم و تقویت بخش کشاورزی توضیح می دهد. به عقیده او، تحقق رشد در سه زمینه یاد شده، مستلزم سیاستگذاری اقتصادی مبتنی بر سیاست های اقتصاد کلان، اصلاح ساختاری، اجتماعی و مدیریت صالح دولتی و نیز مشارکت عام در امر توسعه است که موارد یاد شده را تبیین می کند. مقاله همچنین ابعاد اجتماعی سیاست های پیشنهادی صندوق، و مسائل سیاستگذاری های اجتماعی را در عملیات نظارتی و طراحی برنامه های صندوق شرح می دهد. تبیین آثار اجتماعی کوتاه مدت و تورهای ایمنی اجتماعی و معیارهای بلندمدت تر سیاستگذاری های اجتماعی در پیوند با اهداف و وظایف صندوق بین المللی پول، و موضوع همکاری صندوق با نهادهای دیگر، از جمله محورهای دیگری است که در مقاله به آن ها پرداخته شده است.
در این مقاله، فرایند توسعه تأمین اجتماعی چین تا شروع اصلاحات اقتصادی در سال 1978 تبیین شده و سپس اهمیت عناصر تشکیل دهنده این اصلاحات اقتصادی و تحولات اجتماعی مربوط مورد بحث قرار گرفته است. آثار تأمین اجتماعی، ضرورت اصلاحات آن در شهر و روستا، و تحولاتی که در زمینه تأمین دوران بازنشستگی و سالمندی، بیماری، بیکاری، تأمین مسکن، آموزش های پایه و خدمات اجتماعی صورت گرفته از دیگر موضوعات مطرح شده در این مقاله اند. نویسنده مدعی است نظام جامع تأمین اجتماعی چین با در نظر گرفتن اولویت ها برای مناطق پیشرفته برنامه ریزی می کند. برای مناطقِ کم تر توسعه یافته، شبکه تأمین محدود به گروه های نیازمندتر، سالمندان، معلولان ذهنی و در شرایط اضطراری در مرکز ثقل قرار می گیرد. در مناطق فقیر نیز فعالیت اجتماعی در طیف برنامه های توسعه و کمک های جوابگو به حوادث غیرمنتظره، مورد هدف است. نویسنده معتقد است با آن که اصلاحات اقتصادی و تحولات اجتماعی چین باعث تغییرات مثبت در شرایط رفاهی مردم گردیده، اما این کشور را با مسائل متعدد روبه رو ساخته است و از همین رو، نظام تأمین اجتماعی چین را محتاج تحول و بازتدوین دانسته است.
مقاله در ابتدا با بررسی وضع کنونی نظام بازنشستگی در چین، شرایط برخورداری از مزایای بازنشستگی و میزان مزایا را توضیح می دهد و سپس مقررات ویژه بازنشستگی و مشکلات موجود و اقدامات اصلاحی، شامل محدودیت دامنه پوشش ، سطح پایین تمرکز منابع، تعدیل مزایا، مقررات صندوق ها، مکانیسم واحد تأمین منابع، و پرداخت دستمزد استاندارد، و همچنین نحوه مدیریت صندوق های بازنشستگی را تشریح می کند. آنگاه منابع درآمد صندوق بیمه سالمندان و مدیریت این صندوق، مشکلات آن و نیز اقدام هایآن جام شده برای مقابله با این مشکلات، بیان گردیده است. در پایان، نویسنده عملیات سرمایه گذاری به منظور حفظ و افزایش ارزش دارایی صندوق بیمه سالمندان و مفهوم جدید الگوی صندوق بیمه سالمندان را در چین ـ با شرایط ملی آن ـ توضیح داده است.
این مقاله، ضمن مرور تاریخچه پوشش مستمری کارگران بخش خصوصی در فرانسه، نظام پرداخت غیرمستقیم و مدیریت سه گانه ـ نه دولتی، نه خصوصی ـ را در این کشور توضیح می دهد. آنگاه نظام پرداخت مستمری در فرانسه، تشریح و از آن به عنوان «شبکه ای پیچیده از تعهدات متقابل بین نسل ها و حرفه ها» یاد شده است. پوشش کلی از طریق طرح های جامع، طرح های مکمل و طرح های خاص برای بخش دولتی و کارگران مستقل نیز تشریح شده است. نویسندگان مقاله همچنین پس اندازهای بازنشستگی خصوصی و سپس کارنامه نظام مستمری فرانسه را مورد بررسی قرار می دهند. مقاله در ادامه، بازارهای سرمایه فرانسه را ارزیابی، و آن ها را در مقایسه با بازارهای سرمایه سایر کشورهای صنعتی، «عقب مانده و توسعه یافته» توصیف می کند. «نفوذ فراگیر دولت در اقتصاد ملی» عامل تشدیدکننده عملکرد ضعیف و ناپایدار بازارهای سرمایه فرانسه، معرفی شده است. فشارهای وارد بر نظام مستمری دولتی، وضع جمعیت شناختی (افزایش طول عمر، کاهش سن باروری و بازنشستگی قریب الوقوع نسل بعد از جنگ)، رشد اقتصادی ناچیز و بیکاری روزافزون، و تأثیرات موافقتنامه اروپایی مستریخ، از دیگر موضوعات تبیین شده در مقاله هستند.در پایان، اصلاحاتآن جام شده در نظام پرداخت مستمری ـ با توجه به دیدگاه اتحادیه های کارگری، فدراسیون کارفرمایان، مخالفت سوسیالیست ها و رویکرد طرفداران خصوصی سازی ـ تبیین شده است.
سیاست «پرداخت در مقابل مصرف» یا «افزایش میزان تعرفه ها» در بسیاری از کشورهایی که درآمد متوسط یا کم دارند برای مواجهه با بحرآن های مالیِ برنامه های بهداشتی و درمانی مورد توجه قرار گرفته است. این مقاله با هدف طرح مطالعات قبلی در این خصوص و ارائه نقدی جامع تر و روزآمدتر، به بحث یاد شده می پردازد. بخش نخست مقاله، به مطالعات منتقدانه در باب مباحث اصلیِ راجع به ارتقای بالقوه کارایی عدالت و توازن میان آن و «پرداخت در مقابل مصرف» معطوف است. چهارچوب نظری، توجه بیش تر به پژوهش های تجربی در زمینه تقاضای مراقبت های بهداشتی و درمانی در کشورهای در حال توسعه و ارزیابی منتقدانه این یافته ها است. مقاله سپس مباحث نظری اصلی را درباره نظام های پرداخت در مقابل مصرف تبیین کرده است. مباحث پرداخت در مقابل مصرف، در چهارچوب نظری، همراه با ارزیابی و نیز براساس آنچه درباره اثربخشی نظام پرداخت در مقابل مصرف به چشم می خورد و همچنین روش های معاف شدن از آن، در ادامه مقاله مورد توجه قرار گرفته است. آنگاه مؤلف به ارائه الگوی رفتار مورد انتظار بهداشتی و درمانی خانوارها با ارزیابی منتقدانه مطالعات گزینشی در مورد تقاضا و یافته های حاصل از آن می پردازد و ویژگی های اساسی و روش های آماری آن را توضیح می دهد و نتیجه گیری می کند.
این مقاله، پژوهشی است در مورد صید ماهی و میگو در ساحل جزیره قشم و مراسم دسته جمعی و آیین های مربوط به این فعالیت گروهی. محقق در ابتدا به تشریح وضع جغرافیایی قشم و نیز وضع اجتماعی این جزیره می پردازد و سپس شیوه صید ماهی را در این منطقه خلیج فارس توضیح می دهد. گفتگوهایآن جام شده با صیادان در جریان صید، اطلاعات مستندی را در اختیار علاقه مندان می گذارد و جایگاه صید را در تأمین معیشت و زندگیِ اهالی منطقه تبیین می کند. مؤلف در ادامه گزارش تحقیقی خود، محله های قشم را توضیح می دهد و با معتمد محل و عضو شورای شهر به گفتگو می نشیند. نحوه صید میگو در «درگهان» (یکی از بخش های قشم) نیز در ادامه مطلب بیان شده است. در پایان مقاله «یافته های قابل توجهی» در مورد صید گروهی به چشم می خورد. فقدان لوازم و امکانات (تور و کشتی و لوازم صید) و نیز سردخانه در کشتی های صید، ابتدایی بودن طرز فروش صید، شیوه تقسیم درآمد و عدم وجود امکانات دارویی و درمانی از موضوعات مورد اشاره در این قسمت از مقاله اند.
