
پژوهش های مدیریت در ایران (مدرس علوم انسانی)
پژوهش های مدیریت در ایران دوره 27 زمستان 1402 شماره 4 (پیاپی 122) (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزههای تخصصی:
در فضای رقابتی بازار فعلی خودرو در ایران و جهان، شرکای تجاری نقشی کلیدی در موفقیت یا شکست هر سازمان دارند. درواقع بقا، رشد و توسعه کسب وکارهایی همچون صنعت خودرو منوط به انتخاب یک شریک تجاری استراتژیک خواهد بود. لذا برگزیدن یک شریک تجاری مناسب امری ضروری بوده و مستلزم به کارگیری یک روش دقیق تصمیم گیری است. در این پژوهش، یک روش ترکیبی تصمیم گیری چند معیاره با هدف انتخاب شریک تجاری، ارائه شده است. این روش ارزیابی و رتبه بندی قادر است برهم کنش میان معیارها را شناسایی کرده و در رتبه بندی مد نظر قرار دهد. در این پژوهش، ابتدا 22 متغیر متناسب با شرایط صنعت خودروسازی ایران به عنوان معیار و15 شرکت خودروساز چینی به عنوان گزینه انتخاب شدند. سپس تکنیک آنتروپی شانون جهت وزن دهی معیارها استفاده شد. در مرحله آخر نیز رتبه بندی گزینه ها با روش انتگرال چوکوئت صورت گرفت. در ادامه، اعتبارسنجی این تکینیک ترکیبی از طریق مقایسه با روش تاپسیس انجام شد و نتایج مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. نتایج حاصل از پیاده سازی این تکنیک، نشان می دهد که ترکیب روش تصمیم گیری انتگرال چوکوئت و آنتروپی شانون یک روش ساده، نوین و در عین حال کاربردی جهت تصمیم گیری بوده و در دنیای واقعی قابل اجرا خواهد بود.
ارائه مدل بومی ابعاد زمینه ای سازمان: شناسایی و رتبه بندی ابعاد زمینه ای اجرای مدیریت فرایندهای سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
سازمان ها توجه زیادی به مدیریت فرایندهای سازمانی نشان داده اند اما مشکلات و شکست های بسیاری در اجرا گزارش شده است، محققان عدم توجه به شرایط زمینه ای را دلیل این مشکلات دانسته اند . ﻫﺪف اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ آن است که با ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و اولویت بندی ابعاد زمینه ای که در اجرای مدیریت فرایندهای سازمانی باید مدنظر قرار گیرند، مدل جدیدی را ارائه دهد. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ترکیبی ﮐﯿﻔﯽ-کمی است و از روش ﻓﺮاﺗﺮﮐﯿﺐ و آزمون فریدمن استفاده شده است. ابتدا با ﺟﺴتجو در ﭘﺎﯾﮕﺎهﻫﺎی علمی معتبر و فاصله زﻣﺎﻧﯽ مشخص، از 421 منبع بررسی شده نهایتا" 64 مورد وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ نهایی شد و با استفاده از نرم افزار MAXQDA کدگذاری و تحلیل انجام گردید. سپس با تهیه پرسشنامه و نظرات خبرگان رتبه بندی انجام شد. بررسی روایی و پایایی در بخش اول با تعیین ملاک های ورود و خروج اسناد، ابزار CASP و محاسبه ضریب کاپای کوهن و در بخش دوم با تایید خبرگان و محاسبه آلفای کرونباخ انجام گردید. با مرور اسناد 73 ﮐُﺪ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪ و ﮐُﺪﻫﺎ در ﻗﺎﻟﺐ 9 مقوله اصلی با بیشترین فراوانی مربوط به "ابعاد سازمانی" دسته بندی شدند. با اولویت بندی معیار ها رتبه اول تا سوم به "زیرساخت فناوری"، "دانش مورد نیاز فرایند" و "فرهنگ پشتیبان" تعلق گرفت. نتایج این تحقیق نه تنها با تکیه بر متون علمی بلکه با در نظر گرفتن محیط کسب وکار و نظر متخصصان در کشور انجام شده است. بنابراین می تواند الگویی جدید و جامع برای سازمان ها، متخصصان و محققان در کشور ﺑﺎﺷﺪ.
شناسایی و مفهوم پردازی پیشران های تصمیم گیری استراتژیک تحول دیجیتال در سازمان های خرده فروشی پوشاک ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تحول دیجیتال در حال تغییر سریع و گسترده سازمان های خرده فروشی پوشاک است. سرعت بالای ورود دانش جدید به سازمان وعدم قطعیت ویژه دنیای مد و پوشاک، مجال برنامه ریزی های استراتژیک را به سازمان نمی دهد و مدیران ارشد ناگزیر از تصمیم گیری استراتژیک در این حوزه هستند. شناسایی و مفهوم پردازی پیشران های تصمیم گیری استراتژیک در تحول دیجیتال سازمان های خرده فروشی هدف اصلی این پژوهش است. این پژوهش با استفاده از استراتژی پژوهش داده بنیاد چندگانه طی دو مرحله زمینه یابی نظری و تجربی به شناسایی پیشران ها پرداخته است. در مرحله زمینه یابی نظری با استفاده از روش فراترکیب، بیست و سه مقاله بین المللی از پایگاه های معتبر انتخاب و کدها و مفاهیم مرتبط با سئوال پژوهش استخراج گردید. در مرحله زمینه یابی تجربی، با هفده نفر از خبرگان مصاحبه بر مبنای پروتکل انجام شد و کدها و مفاهیم استخراج شده از مرحله فراترکیب مجددا بررسی، بازتعریف و تکمیل گردیدند. در نهایت با یک روند رفت و برگشتی و غنی سازی نظریه، مدل پیشران های تصمیم گیری استراتژیک تحول دیجیتال در خرده فروشی پوشاک ایران طراحی گردید. نتایج حاکی از آن است که پیشران های تصمیم گیری استراتژیک تحول دیجیتال در هفده مفهوم و چهار مقوله تحت عناوین «محرک های درون سازمانی»، «فشار عوامل صنعت و بازار»، «الزامات زیرساختی دولتی» و «کلان روندهای محیطی» قرار می گیرند. فشار اقتصادی و اشاعه فناوری اطلاعات و تغییرات زیست اجتماعی از مقوله کلان روندهای محیطی، انتظار عملکرد مالی و زیرساخت دیجیتال سازمان و تقاضای کارکنان از مقوله محرک های درون سازمانی و فشار مشتری و فشار فضای رقابتی از مقوله فشارهای صنعت و بازار، نسبت به سایر مفاهیم از بیشترین اهمیت و اولویت برخوردارند.
مدل پویای سنجش آمادگی جهت ورود به حوزه بانکداری دیجیتال(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
همگام با پیشرفت فناوری ها در حوزه اطلاعات و ارتباطات بانک ها به منظور راضی نگه داشتن مشتریان خود ناچار به تحول در سیستم های خود و استفاده از این فناوری های جدید هستند بدین منظور در زمینه ورود به عرصه های مختلف دیجیتال در حال برنامه ریزی هستند و ارزیابی از آمادگی آن ها جهت سنجش میزان و سطح موفقیت از اهمیت بالایی برخوردار است. مشخص کردن میزان آمادگی پذیرش، استفاده و به کارگیری فناوری های نوین و کاربردهای مرتبط با آن ها در درون و برون سازمان ها از جمله مواردی است که موردتوجه و تأکید است. این پژوهش با بررسی مبانی نظری، تجربی و همچنین مدل های موجود مرتبط با موضوع موردمطالعه، ضمن در نظر گرفتن نقاط قوّت و ضعف هر یک از آن ها؛ ابعاد و مؤلفه های آمادگی جهت پذیرش و ورود به حوزه بانکداری دیجیتال را با طبقه بندی جدیدتری از آن ها در قالب مدلی پویا ارائه نموده است. روش تحقیق این پژوهش ترکیبی (کیفی - کمی) و جامعه آماری آن صنعت بانکداری است. در فاز کیفی با 15 خبره دانشگاهی و نظام بانکی ایران، در قالب پنج راند پنل دلفی ارتباط برقرار شد و در نتیجه آن، عوامل اصلی مدل در قالب ابعاد و مؤلفه ها احصاء، استخراج و نهایی شده است. در فاز کمی پژوهش پیش فرض های مختلف در مدل مدنظر پژوهش برای نظام بانکی کشور، با استفاده از پویایی شناسی سیستم ها مورد آزمون و شبیه سازی قرار گرفت که نتایج آن حاکی از توجه و تمرکز مدیران، سیاست گذاران و بازیگران نظام بانکی کشور به متغیرهای اصلی پژوهش یعنی؛ آمادگی دیجیتال، سیاست های تشویقی و بهبود کیفیت سیستم می باشد.
ارتقا تجارب چند سطحی مشتری در نقاط تعامل پیش از خرید: یک طرح آزمایشی سناریو محور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از مطالعه حاضر شناسایی عوامل موثر بر ارتقا تجارب احساسی، شناختی و رفتاری مشتریان در حیاتی ترین نقاط تماس پیش از خرید است. در این راستا از یک طرح آمیخته اکتشافی در قالب دو مطالعه متوالی استفاده شده است. در مطالعه نخست، عوامل موثر بر تجارب پیش از خرید مشتریان از طریق رویکرد 7 مرحله ای سندلوسکی برای فراترکیب کیفی مطالعات، استخراج شده اند. بدین معنا که 1268 مطالعه اولیه در روند غربالگری (عنوان، چکیده و محتوا) وارد شده و به 48 مطالعه نهایی مرتبط به لحاظ محتوا و معتبر از نظر چک لیست ارزیابی مهارت های حیاتی تقلیل یافته اند. در مطالعه دوم، تمامی فاکتورهای موثر شناسایی شده، به تدریج در جریان 16 سناریو تجربی وارد شدند تا تاثیر دستکاری این عوامل بر متغیر وابسته (تجربه مشتری) مورد ارزیابی و آزمون قرار گیرد. نمونه پژوهشی در این مطالعه، 480 نفر از مشتریان هنرهای صناعی شهر شیراز بوده اند که از طریق روش نمونه گیری غیراحتمالی در دسترس انتخاب شده اند. نتایج حاصل از تحلیل واریانس چند عامله و برآورد میانگین حاشیه ای داده ها نشان می دهد که مولفه توصیه ها و ارجاعات اجتماعی با اکتساب بیشترین اندازه اثر، مهم ترین عامل در شکل دهی تجارب پیش از خرید مشتریان است و سایر فاکتورهای سطح آشنایی مشتری با نام تجاری، ارزش درک شده محصول، نوع رسانه انتخابی در فعالیت های ترویجی، سطح دسترسی اطلاعاتی، سطح شخصی سازی مزایا و پیشنهادات به ترتیب در اولویت های بعدی قرار می گیرند.
رویکرد پژوهش علم طراحی برای پیش بینی ریسک نقدینگی با استفاده از شبکه یادگیری کانولوشنی و تحلیل تمایل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
روش پژوهش علم طراحی یا DSR یک رویکرد برای ارائه راه حل کاربردی بر پایه اصول علمی به منظور تولید نتایج و فرآورده های مستدل و استنتاج شده و در عین حال قابل ارزیابی علمی نتایج در قالب مصنوعات اولیه و استفاده عملی در چهار مرحله اصلی است که نهایتا منتج به کارایی و اثربخشی کاربردی آن ها در دنیای بیرون می گردد. DSR با طراحی و ایجاد یک الگوی نظری در مرحله نمونه سازی، سناریوهای واقعی را ارزیابی و سپس راه حل را در موارد عملی مورد بررسی قرار می دهد. از این حیث در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از روش پژوهش علم طراحی راه حلی نوآورانه برای پیش بینی ریسک نقدینگی بانک و سناریوهای پیش رو ارائه شود. این مطالعه از رویکرد تحلیل تمایل و روش های یادگیری عمیق همچون شبکه عمیق کانولوشنی در پیش بینی ریسک نقدینگی بهره گرفته و روشی ساده و موثر برای شناسایی متغیرهای کیفی پویا از اخبار اخیر پیرامون یک بانک داخلی کشور ارائه می نماید. سناریوهای پیش بینی شده در اختیار صاحب نظران بانکی در دنیای واقعی جهت تسهیل تصمیم سازی در اقدامات ریسک قرار می گیرد. بر اساس دستورالعمل کمیته بازل و سایر محدوده های نظارتی بانکی اروپا، مقایسه این سناریوها با سناریوهای رخ داده در بانک حاکی از دقت نسبتاً بالا روش پیشنهادی است. در سناریوهای مستخرج از کمیته بازل و برگرفته از مرجع بانکی اروپا ، دقت پیش بینی به ترتیب حدود 91% و82% است.
طراحی الگوی نقش های مدیریتی در موسسات تحقیقاتی و شرکت های دانش بنیان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
با افزایش تاثیر مدیران در دستیابی سازمان ها به موفقیت و نیاز به بهبود عملکرد آنها، الزام به طراحی نظام های توسعه مدیران بیش از گذشته بایستی مورد توجه قرار گیرد که یکی از موثرترین روش ها و راهکارهای آن، شناسایی و تحلیل نقش آنها است. هدف این پژوهش، طراحی الگوی نقش های مدیران در موسسات تحقیقاتی و شرکت های دانش بنیان است که از نظر هدف، بنیادی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، جزء پژوهش های کیفی است. بخش کیفی با بررسی ادبیات و داده های میدانی و انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته و با استفاده از استراتژی تحلیل مضمون، انجام گرفت. در این راستا با 12 نفر از خبرگان مشغول به فعالیت در شرکت های دانش بنیان، فعالان محیط زیست و NGOها، رابطان صنعت و دانشگاه و خبرگان مدیریتی مصاحبه هایی صورت پذیرفت. بعد از کدگذاری اولیه مصاحبه و حذف کدهای تکراری در مجموع 74 مضمون پایه، 19 مضمون سازمان دهنده و 5 مضمون فراگیر به شرح ذیل شکل گرفت: نقش هدایت کننده و برنامه ریز، نقش نوآور، نقش مدیریت منابع انسانی، نقش مذاکره کننده و نقش معنوی. نقش هدایت کننده و برنامه ریز شامل: هدف گذاری، ترسیم آرمان های مشترک و تصمیم گیرنده؛ نقش نوآور حاوی نقش های: خلاق و تحول آفرین؛ نقش مدیریت منابع انسانی شامل: شناسایی و جذب استعدادها، آموزشی، مربی، برانگیزاننده و دانایی محوری؛ نقش مذاکره کننده شامل: مدیریت زنجیره تأمین و عرضه، فعالیت در عرصه ملی و بین المللی، حامی مالی، اطلاع رسان و رابط؛ نقش معنوی شامل: مسئولیت اجتماعی، اخلاق پروری، حامی محیط زیست و فرهنگ سازی است.
برنامه عملیاتی جهت بهبود نشاط منابع انسانی در سازمان تامین اجتماعی (رویکرد آمیخته)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
نشاط منابع انسانی موضوعی کاملا احساسی است و در حقیقت حالت مثبتی است که در پاسخ به تعامل دائمی فرد با عناصر معنادار شغل و محیط کاری حاصل می شود. به طور معمول کارکنان با نشاط، نگرشی مطلوب و رضایت آمیز به خود و دیگران داشته، از روابط اجتماعی متعادلی برخوردار بوده و فرایند زندگی خود و دیگران را مثبت ارزیابی می نمایند. پژوهش حاضر با هدف ارائه برنامه عملیاتی برای نشاط منابع انسانی در سازمان تامین اجتماعی انجام پذیرفت. پژوهش از نظر هدف کاربردی – توسعه ای و از حیث ماهیت و روش استقرایی قیاسی است. با توجه به رویکرد پژوهش که در زمره پژوهش های آمیخته قرار دارد به طوری که جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی را خبرگانی(خبرگان، مدیران و کارشناسان) تشکیل می دهند که تسلط نظری، تجربه عملی، تمایل و توانایی مشارکت در پژوهش را دارند و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 26 انتخاب شدند. در بخش کمی جامعه آماری شامل مشتریان است که با توجه به نامحدود بودن آن 384 نفر با استفاده از روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه ساختار یافته است و همچنین در بخش کمی ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. به این ترتیب وضعیت نشاط منابع انسانی، سطح رضایت و شادی مشتریان و در نهایت وضعیت مشتریان از نظر شادی و نشاط به تفکیک متغیرهای آن در سازمان تامین اجتماعی مورد سنجش و تجزیه و تحلیل قرار گرفت شاخص ها و مولفه های نشاط منابع انسانی و در نهایت مدل تدوین گردید. در نهایت بر مبنای اطلاعات و مدل بدست آمده؛ با استفاده از روش اقدام پژوهی برنامه عملیاتی نشاط سازمانی برای سازمان تامین اجتماعی در قالب کارکنان و مشتریان بیان شد.