مطالعات اعتقادی سیاسی

زمینه : ابن تیمیه یکی از مهم ترین شخصیت های فکری قرن های اخیر است که تأثیرات گسترده ای در دنیای اسلام، به ویژه در بین وهابیان، به جا گذاشته است. او با دیدگاه های خاص خود در تفسیر قرآن و مسائل دینی به مخالفت با عقاید رایج و مذاهب معتبر در آن زمان پرداخته و نظراتی ارائه داده که در نظر بسیاری از مسلمانان به ویژه اهل سنت، دارای انحرافات فکری است. در این مقاله، به بررسی و نقد روش تفسیری ابن تیمیه پرداخته می شود که در آن توجه ویژه ای به تأثیر این روش بر شکل گیری افکار وهابیان و چالش های موجود در فهم صحیح قرآن دارد.هدف تحقیق: هدف از این تحقیق، تحلیل و بررسی روش تفسیری ابن تیمیه و نقد آن از منظر علمی و دینی است. این تحقیق همچنین به دنبال ارزیابی تأثیرات این روش بر جریان های فکری وهابی و مقایسه آن با تفسیرات پذیرفته شده در میان علمای اهل سنت و شیعه است.روش تحقیق: این تحقیق به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و منابع آن شامل کتب تفسیری ابن تیمیه، آثار فقهی و کلامی مرتبط با او، و پژوهش های علمی در زمینه تاریخ تفاسیر قرآن است. بررسی تطبیقی و تحلیل انتقادی از دیدگاه های ابن تیمیه در حوزه های مختلف دینی، به ویژه در مسائل توحید، شرک و امامت، اساس این مطالعه را تشکیل می دهد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که روش تفسیری ابن تیمیه تحت تأثیر نگرش های خاص وی به مفهوم توحید و شرک قرار

هدف این پژوهش کمک به متولیان برای سیاستگذاری در حوزه رضایت شغلی کارکنان آجا با شناسایی و اولویت بندی راهکارهای ارتقای آن بوده است. این تحقیق به لحاظ هدف، از نوع کاربردی، به لحاظ رویکرد، استقرایی، از نظر نوع داده، آمیخته و از نظر روش پژوهش، توصیفی -تحلیلی است. با مطالعات کتابخا نه ای، راهکارهای افزایش رضایت شغلی گرد آوری و در اختیار تعداد 20 نفر از خبرگان علم مدیریت (که به شکل هدفمند و قضاوتی انتخاب شدند) قرار گرفت و با بهره گیری از ابزار دلفی در سه دور، از آن ها خواسته شد ضمن تایید یا رد راهکارهای شناسایی شده، راهکارهای پیشنهادی خود را نیز ارائه نمایند. در ادامه (به منظور اولویت بندی راهکارها) با طراحی پرسشنامه، راهکارهای تایید شده، در اختیار 20 نفر از همان خبرگان قرار گرفت و نهایتا اولویت بندی راهکارها نیز انجام شد. بر اساس نتایج نهایی تحقیق، راهکارهای افزایش حقوق و مزایا، سبک رهبری اخلاقی فرماندهان، جو سازمانی مطلوب، وضعیت معیشت، طراحی نظام پاداش دهی، عدالت سازمانی، روحیه کارگروهی، حمایت و احترام سلسله مراتب، فرصت های برابر شغلی، شایسته سالاری و ... بالاترین اولویت را کسب نموده اند.

یکی از گونه های تهدیدات نظام های سیاسی که می تواند در میان مدت و بلندمدت امنیت ملی کشورها را با چالش های جدی مواجهه نماید تهدیدات اجتماعی- فرهنگی است. این نوع از تهدیدات با توجه به نوع و مؤلفه های سنجش آن ها، در شمار تهدیداتی هستند که بی توجهی به آن ها در میان مدت می تواند تأثیرات مخربی در بلندمدت بر امنیت اجتماعی و حتی امنیت ملی کشورها برجای بگذارد. این پژوهش در پی پاسخگویی به این پرسش هاست که تهدیدات کلان اجتماعی-فرهنگی پیش روی جمهوری اسلامی ایران در افق پنج ساله کدام است؟ بر اساس معیارهای سنجش وقوع تهدیدات، احتمال وقوع آن ها در افق پیش رو چگونه است؟ چه اقداماتی در مواجهه با این تهدیدات لازم است در دستور کار قرار گیرد؟ رویکرد پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از دو روش پیمایش محیطی متون (کتب، مقالات، گزارش ها و...) و پرسشنامه خبرگانی استفاده شده است. جامعه آماری آن 10 تن خبرگان علمی و دانشگاهی است که با تهیه پرسشنامه خبرگانی نظرات آن ها اخذشده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که علاوه بر تهدیدات رایج و متعارف متنوع فرهنگی و اجتماعی، 9 تهدید کلان و اولویت دار، کاهش سرمایه اجتماعی، فساد اقتصادی و اجتماعی، تضعیف هویت ملی، چالش های قومی و مذهبی، شکاف های اجتماعی و اقتصادی، کاهش سطح توسعه انسانی، تغییر سبک زندگی، افزایش آسیب های اجتماعی و جنگ شناختی-ادراکی، مهم ترین تهدیدات جمهوری اسلامی ایران در افق پنج ساله به شمار می روند. در صورت تداوم وضعیت موجود تهدیدات، تشدید آن ها و عدم اصلاح سیاست ها و راهبردها، در هنگام وقوع ناآرامی های اجتماعی و وقوع بحران های شناختی اجتماعی، مدیریت بحران ها به مسئله ای دشوار تبدیل خواهد شد.

امنیت اجتماعی یکی از اساسیترین نیازهای فرد و جامعه است و فقدان آن پیامدهای ناگواری بر سلامت اجتماعی دارد که در ساختار ادیان الهی بویژه دین اسلام به عنوان یکی از دو نعمت غیرقابل مشاهده تعبیر شده است. لذا برای تقویت این عامل باید مجموعه ای از دستورات دینی همراه با قوانین اخلاقی و اجتماعی به کار گرفته شود. یکی از این قوانین مذهبی، فریضه امر به معروف و نهی از منکر است که در این پژوهش، تاثیر آن بر امنیت اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته است. این مطالعه از نظر هدف کاربردی، از نظر گرداوری یک مطالعه آمیخته و از نظر نوع روش توصیفی است. جامعه آماری تحقیق در بخش کیفی کلیه اسناد و مدارک مرتبط با موضوع تحقیق و جامعه آماری بخش کمی با در نظر گرفتن متولیان و دست اندرکاران حوزه امر به معروف و نهی از منکر 120 نفر برآورد شد که جامعه نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 91 نفر تعیین گردید. داده های کیفی با روش تحلیل محتوا و داده های بدست آمده از طریق پرسشنامه با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج تحقیق امنیت اجتماعی از دو بعد ارزش ها و هنجارهای اجتماعی و همچنین هویت اجتماعی تشکیل شده است که خروجی آزمون های آماری نشان داد، امر به معروف و نهی از منکر بر هر یک از این دو بعد تاثیرگذار است.

مقدمه:با توجه به پیچیدگی های زندگی مدرن و افزایش بیماری های روانی توجه به ابعاد معنوی سلامت بیش از پیش ضروری است. بررسی دیدگاه های رازی می تواند به ما کمک کند تا به درک بهتری از سلامت انسان دست پیدا کنیمو روش های های موثرتری برای ارتقاء سلامت جسمی و روانی افراد ارائه دهیم. به طور خلاصه هدف این مقاله دستیابی به درک عمیق تر از انسان، توسعه اخلاق پزشکی ، بهره گیری از میراث گذشتگان و پاسخگویی به نیاز های امروز است.مواد و روش ها:روش بکارگرفته شده در این مقاله روش مروریمی باشد که با استفاده از مطالعه متون کتابخانه ای و جستجو در پایگاه های اینترنتی معتبراز جملهSID . CIVILICA. MAGIRAN صورت پذیرفته است.یافته ها:تأثیرگزارترینمولفه ها در کتاب طب روحانی رازی در زمینه اخلاق و سلامت معنوی این موارد می باشد: تعریف خاص وی از لذت، اعتدال، خودشناسی و غایت سلامت معنوی که همان سعادت انسان است. بحث و نتیجه گیری:سلامت معنوی و آموزش اخلاقی کادر درمان دو مقوله جدایی ناپذیر هستند. با تقویت سلامت معنوی کادر درمان از طریق مباحث کاربردی مطرح شده در کتب پزشکان اسلامی نظیر کتاب طب روحانی رازی، می توان به بهبود کیفیت مراقبت های بهداشتی و افزایش رضایت بیماران کمک کرد.

تحلیل قرآنی حجاب زن از منظر امام خامنه ایبهروز محمدی* چکیده:حجاب یکی از مهم ترین ارزش های دین مبین اسلام است که به زنان اجازه می دهد با حفظ جایگاه انسانی خود در فعالیت های اجتماعی نقش کارآمد داشته باشند. مسلماً زن بدون حجاب نمی تواند آزادی، کرامت و آرامش خود را پاس بدارد و حضور او مفید و سازنده نخواهد بود، امروز هم مسئله حجاب و رابطه حکومت باحجاب، امری چالشی شده و نیازمند تحقیق و بررسی است، به غیراز آیات و روایات اسلامی، اندیشمندان مسلمان و بزرگان معاصر، افرادی بوده و هستند، ازجمله مقام معظم رهبری که با نگاهی جامع ومانع، به مسئله زن و حجاب زن آموزه های نابی درباره حجاب در اختیار جامعه قرار داده اند، که قطعاً این نظرات راهگشا و قابل استفاده کاربردی است. هدف از این پژوهش، تحلیل قرآنی حجاب از منظر مقام معظم رهبری است که از روش کتابخانه ای به شیوه توصیفی تحلیلی و اسنادی صورت گرفته و یافته های تحقیق حاکی از آن است که ایشان حجاب را امری شرعی و سپس عقلی می دانند و آن را موجب حفظ زن و آن را سازگار با طبیعت زن و بی حجابی را حرکتی به سوی خلاف طبیعت زن معرفی می کنند.کلیدواژه ها: مقام معظم رهبری، حجاب، قرآن، زن

اهمیت معنویت و تعالی آن در قرآن مجید، روایات ائمه علیهم السلام و تدابیر داهیانه ی فرماندهی معظم کل قوا (مدظله العالی) در مراسم و شرفیابی های فرماندهان به وضوح به چشم می خورد و نیروهای مسلح به عنوان بازوی مقتدر نظام باید گوش به فرمان ولایت در تمام زمینه ها خط شکن باشند. این مقاله به نقش نظامات (شامل آئین نامه ها و دستورالعمل-ها) در تعالی معنوی کارکنان سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران می-پردازد و تلاش می کند به این پرسش پاسخ دهد که میزان تأثیر نقش نظامات بر تعالی معنوی کارکنان سازمان عقیدتی سیاسی آجا چقدر است؟ این پژوهش با روش توصیفی و بررسی مؤلفه های معنویت (در قرآن مجید، روایات ائمه و تدابیر ف م ک ق) همراه کاربرگ مصاحبه و پرسشنامه در حوزه نقش نظامات بر تعالی معنوی ارتش کار خود را پیش برده است. بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات، بررسی ادبیات و چارچوب نظری و سئوالات مصاحبه با نخبگان به میزان بالای تأثیر و نقش نظامات به عنوان متغیر وابسته بر تعالی معنوی به عنوان متغیر مستقل رسیدیم. نتایج تحقیق نشان می دهد که اجرای کامل و صحیح نظامات در سازمان عقیدتی سیاسی ارتش به رشد و تعالی معنوی کارکنان منجر خواهد شد و این تعالی مجدد باعث اجرای صحیح نظامات (آئین نامه ها و دستورالعمل ها) شده و بالطبع اجرای درست امور، قوانین و مقررات را شاهد خواهیم بود.

امروزه یکی از مسایل مهم جوامع در حال توسعه و از جمله ایران، مقوله مناسبات نسلی است. این پژوهش به بررسی مقایسه ای نگرش ها و ارزش های اجتماعی نسل چهارم با نسل اول انقلاب اسلامی ایران(مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه های استان تهران) پرداخت. لذا سوال این است نگرش ها و ارزش های نسل چهارم انقلاب اسلامی با نسل اول از نظر اجتماعی چه تفاوت ها و شباهت هایی دارد. هدف این پژوهش بررسی مقایسه ای نگرش های اجتماعی نسل چهارم با نسل اول انقلاب اسلامی(نمونه آماری: دانشجویان دانشگاه های استان تهران) انجام شده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن پیمایشی با بهره گیری از منابع اسنادی و پرسشنامه می باشد. بر این اساس، دو شاخص در حوزه اجتماعی به عنوان فرضیه های پژوهش مطرح گردید. در حوزه اجتماعی دو شاخص «وسایل ارتباط جمعی و فضای مجازی» و «نشاط اجتماعی» تعیین و انتخاب گردید. نتایج و یافته های پژوهش نشان می دهد شاخص اجتماعی «دسترسی به وسایل ارتباط جمعی و فضای مجازی» نسل چهارم انقلاب اسلامی با نسل اول تفاوت داشته و شاخص «شادی و نشاط اجتماعی» نسل چهارم و نسل اول شباهت دارد.

سازماندهی به عنوان یکی از ارکان اصلی مدیریت، به ویژه در سازمان های پیچیده مانند نیروهای مسلح، نقش کلیدی ایفا می کند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل شاخص های سازماندهی مطلوب در نیروهای مسلح بر اساس اندیشه های قرآنی امام خامنه ای است. در این پژوهش، از روش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از گزاره های کلام وحی، تفاسیر، و بیانات رهبری، به تحلیل و بررسی موضوع پرداخته شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که سازماندهی مطلوب در نیروهای مسلح در اندیشه های قرآنی امام خامنه ای بر شاخص هایی همچون توحید، معنویت، تخصص، رهبری، اطاعت پذیری، عدالت، مشورت، مسئولیت پذیری، انضباط معنوی و همدلی استوار است. امام خامنه ای با تأکید بر اهمیت معنویت در نیروهای مسلح، بر ضرورت ایجاد سازمانی متکی بر ارزش های اسلامی و توانمند در دفاع از انقلاب و نظام تأکید دارند. افزون بر آن، ایشان بر لزوم تلفیق دانش و معنویت، نوآوری و انقلابی بودن در سازماندهی نیروهای مسلح تأکید فراوان نموده اند. دفاع مقدس نیز به عنوان یک الگوی موفق در سازماندهی و مدیریت نیروهای مسلح، الگوی مناسبی برای تحقق شاخص های مذکور است که امام خامنه ای بارها به آن اشاره نموده اند. نتایج و ره آوردها نشان می دهد که تحقق شاخص های سازماندهی مطلوب مبتنی بر آموزه های قرآنی، علاوه بر ارتقای کارایی و اثربخشی نیروهای مسلح، منجر به ایجاد سازمانی قوی، انعطاف پذیر و متکی بر ارزش های اسلامی خواهد شد. نوآوری این پژوهش در تلفیق اندیشه های قرآنی امام خامنه ای با مفاهیم مدرن دانش سازمان و مدیریت و ارائه یک مدل جامع برای سازماندهی مطلوب در نیروهای مسلح است.