برنامه درسی و آموزش یادگیرنده محور (چشم انداز برنامه درسی و آموزش)

برنامه درسی و آموزش یادگیرنده محور (چشم انداز برنامه درسی و آموزش)

چشم انداز برنامه درسی و آموزش سال 3 تابستان 1403 شماره 2 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

آسیب شناسی برنامه ی درسی ریاضی دوره ی ابتدایی بر اساس مولفه های برنامه ی درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی برنامه ی درسی ملی ریاضی دوره ی ابتدایی مولفه های برنامه ی درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱ تعداد دانلود : ۱
زمینه و اهداف: هدف پژوهش حاضر، آسیب شناسی برنامه ی درسی ریاضی دوره ی ابتدایی با تأکید بر مولفه های اصلی برنامه ی درسی هدف، محتوا، اجرا، ارزشیابی و مواد و منابع بود. روش ها: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش، ترکیبی؛ کمی( توصیفی پیمایشی) و کیفی (مصاحبه) است. جامعه ی آماری در هر دو بخش کمی و کیفی شامل کلیه ی آموزگاران شهرستان های چالدران، شوط و چایپاره بودند که در بخش کمی به روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی 260 نفر انتخاب شدند و در بخش کیفی نیز، به روش نمونه گیری هدفمند، با 20 نفر از آموزگاران تا اشباع نظری داده ها مصاحبه به عمل آمد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه 46 سوالی محقق ساخته، بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت و مصاحبه بود. برای برآورد روایی پرسشنامه و مصاحبه از روایی محتوایی و صوری استفاده شد. پایایی پرسش نامه نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ در حد 94/0 تعیین گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS.21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین برای تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل 7 مرحله ای کلایزی استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که برنامه ی درسی ملی ریاضی دوره ی ابتدایی در هر پنج مولفه ی هدف، محتوا، اجرا، ارزشیابی و مواد و منابع دارای آسیب های مختلفی است. بین دیدگاه معلمان مرد و زن در مورد آسیب های وارده از بعد هدف ها، تفاوت معنادار آماری وجود ندارد. از دیدگاه معلمان مرد، آسیب بیشتری در بعد اجرا، محتوا و ارزشیابی در برنامه ی درسی ریاضی ابتدایی وجود دارد.
۲.

ارزیابی شکاف دیجیتالی بین دانش آموزان دختر متوسطه اول مناطق پنجگانه شهر تبریز در شرایط کرونایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برابری دیجیتالی آموزش الکترونیکی فناوری اطلاعات و ارتباطات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱ تعداد دانلود : ۱
برابری دیجیتالی بین گروه دانش آموزان، گروه معلمان، و هر دو گروه با یکدیگر لازمه اجرای موفق آموزش الکترونیکی در هر نظام آموزشی می باشد. براین اساس، پژوهش حاضر به این سوال اساسی پاسخ می دهد آیا برابری دیجیتالی بین دانش آموزان متوسطه اول مناطق پنجگانه آموزشی شهر تبریز در شرایط کرونایی برقرار است؟ پژوهش حاضر از پژوهش توصیفی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مدارس دوره متوسطه اول شهر تبریز در نیمسال اول سالتحصیلی 1399-1400 بودند، نمونه پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی نسبت به حجم جامعه انتخاب شد و داده های لازم از مناطق پنجگانه آموزشی شهر تبریز گردآوری شد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های معصومه حسینی و همکاران(1392)، و گریک (2016) استفاده شد. و داده ها از طریق آزمون تحلیل واریانس و همچنین آزمون تعقیبی بنفرونی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین دانش آموزان مدارس متوسطه اول در مناطق پنجگانه شهر تبریز در همه ابعاد برابری دیجیتالی تفاوت معناداری وجود دارد. براین اساس، توصیه می شود کارگاه های آموزشی جهت مهارت افزایی دانش آموزان در زمینه ابزارهای فاوا در آموزش برگزار شود، برنامه منظم برای تجهیز مدارس به رایانه، و نرم افزارهای غنی- محتوا و فارغ از محتوا به کار گرفته شود؛ با راه اندازی مراکز فاوا در مناطق مختلف شهر تبریز امکان دستیابی دانش آموزان کم برخوردار به فاوا در خارج از مدرسه ایجاد شود.
۳.

ارزشیابی برنامه های تلویزیونی شبکه آموزش: مطالعه موردی درس ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی شبکه آموزش طراحی آموزشی درس ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱ تعداد دانلود : ۱
پژوهش حاضر، با هدف ارزشیابی برنامه های تلویزیونی شبکه آموزش: مطالعه موردی درس ریاضی انجام شد. برای رسیدن به این هدف از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، برنامه های تلویزیونی شبکه آموزش در درس ریاضی برای پایه پنجم ابتدایی در نیم سال دوم 1402-1403 بود که توسط 20 معلم و در مجموع 9 ساعت مورد ارزیابی قرار گفت. ابزار مورد استفاده چک لیست های ارائه شده توسط پژوهش قبلی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها ازt تک نمونه ای استفاده شد و همچنین برای رتبه بندی میزان رعایت اصول طراحی آموزشی در برنامه های تلویزیونی شبکه آموزش در درس ریاضی از آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج حاصل از رتبه بندی فریدمن نشان داد که به ترتیب بعد فنی، محتوا و طرح تدریس در برنامه های تلویزیونی شبکه آموزش در درس ریاضی بیشتر رعایت شده است و همچنین نتایج حاصل از t تک نمونه ایی نشان داد که اصول طراحی آموزشی، بعد فنی، بعد محتوا و بعد طرح تدریس معنی دار بودند اما از بین مولفه های طرح تدریس، مولفه های جلب و حفظ توجه، تامل و تفکر، بازخورد و تقویت یادگیری، کاربرد، ارزیابی و جمعبندی مطالب ارائه شده معنی دار نبودند. بنابراین طراحان آموزشی برای بهبود کیفیت یادگیری فراگیران در شبکه آموزش در درس ریاضی باید به مولفه های جلب و حفظ توجه، تامل و تفکر، بازخورد و تقویت یادگیری، کاربرد، ارزیابی و جمعبندی مطالب ارائه شده از بعد طرح تدریس توجه بیشتری داشته باشند.
۴.

آسیب شناسی آموزش دوره کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی (مطالعه موردی: دانشگاه علوم انتظامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی آموزش مدیریت آموزشی دانشگاه علوم انتظامی امین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱ تعداد دانلود : ۱
هدف پژوهش آسیب شناسی آموزش دوره کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشگاه علوم انتظامی است . روش پژوهش : به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و شیوه اجرا، از نوع پژوهش های کیفی و از موع تحلیل تم است. جامعه آماری در پژوهش حاضر کلیه اساتید و دانشجویان کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشگاه علوم انتظامی امین بودند که تعداد 16 نفر به روش نمونه گیری هدفمند که با لحاظ کردن شرط اشباع نظری به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت که روایی آن به صورت صوری و پایایی آن از طریق بازبینی مجدد توسط جامعه آماری انجام شد روش تجزیه و تحلیل داده ها با تکنیک تحلیل مضمون و با استفاده از نرم افزار مکس کیودا در قالب مضامین پایه،سازمان دهنده و فراگیر انجام شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که در کدگذاری به عمل آمده که در 3 مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی اجرا شد، تعداد 62 مضامین پایه، 12 مضامین سازمان دهنده و 3 مضامین فراگیر(عدم توجه به سطوح اهداف آموزش، ضعف آموزش و ضعف توانمندسازی)، به عنوان آسیب های آموزش دوره کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی از منظر مشارکت کنندگان شناسایی شدند.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که تمامی این مضامین همراه با مولفه ها و شاخص های به دست آمده در ارتباطی متقابل با هم قرار دارند و هرکدام می تواند بعنوان آسیب های جدی و تاثیر گذار بر روند آموزش رشته مدیریت آموزشی در مقطع کارشناسی ارشد باشد.
۵.

ثربخشی داستان و خودتوضیحی بازی دیجیتال بر یادگیری، درگیری تحصیلی در درس ریاضی دانش آموزان پایه اول ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازی دیجیتال یادگیری مبتنی بر بازی داستان خودتوضیحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱ تعداد دانلود : ۱
بازی های آموزشی دیجیتال اخیرا تحقیقات زیادی را به خود اختصاص داده اند و پژوهشگران این زمینه از اثربخشی آنها استقبال کرده اند. در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی داستان و خودتوضیحی بازی دیجیتال بر یادگیری، درگیری تحصیلی و انتقال یادگیری در درس ریاضی دانش آموزان پایه اول ابتدایی انجام شد. روش پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان کلاس اول شهر تبریز می باشد که انتخاب مدرسه بصورت مدرسه دردسترس انجام شد و نمونه گیری دانش آموزان بصورت تصادفی بود که در سه گروه آزمایش یک (16 دانش آموز) و آزمایش دو (16 دانش آموز) و گروه کنترل (19 دانش آموز) قرار گرفتند. برای گردآوری داده های مربوط به متغیر های یادگیری و انتقال یادگیری از آزمون محقق ساخته و برای متغیر درگیری تحصیلی از پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو و تی سینگ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. تحلیل یافته های پژوهش نشان داد داستان بازی دیجیتال بر یادگیری، درگیری تحصیلی و انتقال یادگیری تأثیر دارد همچنین خودتوضیحی بازی دیجیتال بر یادگیری و انتقال یادگیری تأثیر دارد اما بین خودتوضیحی بازی دیجیتال با درگیری تحصیلی تأثیری یافت نشد. بنابراین در طراحی بازی های آموزشی برای افزایش اثربخشی آنها می توان قابلیت های آموزشی داستان و خودتوضیحی را مورد استفاده قرار داد.
۶.

بازنمائی معنائی ادراکات و توصیفات معلمان و مدیران از طرح جابر در مقطع ابتدائی و چالشهای فراروی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازنمائی معنائی معلمان مدیران طرح جابر بن حیان مقطع ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱ تعداد دانلود : ۱
زمینه و اهداف: تربیت دانش آموزانی پژوهنده نیاز جامعه پیچیده امروز است، دانش اموزی که تجزیه و تحلیل کنند و به موضوعات پاسخ دهند. بنابراین هدف این پژوهش، بازنمائی معنائی ادراکات و توصیفات معلمان و مدیران از طرح جابر در مقطع ابتدائی و چالشهای فراروی آن است.روش ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات کیفی است که با رویکرد پدیدار شناسی انجام گرفت. جامعه مطالعه شده در این پژوهش مدیران و معلمان ابتدایی شهر تبریز بود. نمونه پژوهش شامل 18 نفر از مدیران و معلمان با سابقه تبریز بودند که به صورت نمونه گیری هدفمند از نوع فردماهر این نمونه انتخاب شد. ملاک تعداد نمونه هم اشباع نظری بود. برای جمع آوری داده ها ازمصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته استفاده ش د. تجزیه تحلیل واطلاعات به روش استرابرت وکارپنتر(2003) انجام شد. یافته ها: از مصاحبه با مدیران و معلمان شهر تبریز در باب طرح جابر و چالشهای آن 432 کد استخراج شد که در قالب4 مضمون اصلی(بسترهای لازم برای موفقیت طرح جابر، پیامدها مثبت ومحاسن طرح جابر ، معایب و محدودیتهای طرح جابر و روش های اصلاح و بهینه کردن طرح جابر) و 16 مضمون فرعی این مضامین سازماندهی شدند.نتیجه گیری: با توجه به اینکه طرح جابر یکی از طرح های پروژه محور در دوره ابتدائی است، می توان با رعایت الزامات فوق و رفع موانع مذکور انتظار داشت که طرح جابر بن حیان پیامدهای مطلوب توانمندی در یادگیری پژوهش، برخورداری از روحیه پژوهشگری و برخورداری از مهارت پژوهشگری را در دانش آموزان مقطع ابتدائی به دنبال داشته باشد.