مطالعات برنامه ریزی آموزشی

هدف پژوهش حاضر شناسایی موانع پیشِ روی برنامه ریزی برای هوشمندسازی مدارس غیرانتفاعی از دیدگاه معلمان ابتدایی شهر همدان بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی معلمان مدارس غیرانتفاعی مقطع ابتدایی شهر همدان، شامل 460 نفر بود. حجم نمونه توسط فرمول حجم نمونه کرجسی و مورگان، 210 نفر تعیین و افراد به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه پایا و معتبرشده موانع هوشمندسازی مدارس بود که شامل بررسی موانع و محدودیت های «انسانی»، «زیرساختی» و «برنامه ریزی» می شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون آماری t تک نمونه ای و آزمون فریدمن مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از دیدگاه معلمان مدارس غیر انتفاعی مقطع ابتدایی، هوشمند سازی مدارس با موانع زیرساختاری و برنامه ریزی مواجه است. همچنین نتایج نشان داد که موانع پیشِ روی هوشمندسازی مدارس به ترتیب اولویت به صورت: برنامه ریزی، زیرساختاری و انسانی، رتبه بندی می شوند.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی میزان انطباق آموزش های هنرستان های فنی و حرفه ای با نیازهای آموزشی بخش صنایع کوچک در شهرستان اهواز بود. روش پژوهش، روش آمیخته (کمی- کیفی) از نوع اکتشافی بود، که از روش تحلیل محتوا و تحلیل اسناد در بخش کیفی و از روش پیمایشی در بخش کمی استفاده شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی، 10 نفر از مدیران و کارشناسان شهرک های صنعتی شهرستان اهواز بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با شیوه ی انتخاب موارد مطلوب، انتخاب گردیدند و با آنان مصاحبه ی نیمه ساختمند صورت گرفت. مصاحبه ها با روش تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و نتایج آن ، در قالب نیازهای آموزشی صنایع کوچک، استخراج شدند. در بخش کمی، 75 نفر از مدیران و هنرآموزان هنرستان های فنی و حرفه ای اهواز با روش سرشماری، و 120 نفر از مدیران و کارشناسان شهرک های صنعتی با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. یک پرسشنامه محقق ساخته با ضریب آلفای کرونباخ 91/0 که روایی آن به تایید اعضای هیئت علمی دانشکده علوم تربیتی رسیده بود، در اختیار هنرستان های فنی و حرفه ای قرار گرفت. همچنین 10 پرسشنامه در قالب نیازهای آموزشی 10 مورد از صنایع کوچک در اختیار مدیران و کارشناسان شهرک های صنعتی شهر اهواز قرار گرفت. نتایج یافته های تحقیق نشان داد که بین آموزش های هنرستان های فنی و حرفه ای با نیازهای آموزشی صنایع کوچک شهرستان اهواز انطباقی وجود ندارد. در نهایت نیازهای آموزشی ده صنعت کوچک شناسایی شد.

    برنامه ریزی آموزشی یکی از مهمترین راه های بهبود عدالت آموزشی است و عدالت آموزشی زمانی محقق می شود که دانش آموزان دسترسی برابر به فرصت های آموزشی داشته باشند. پژوهش حاضر، نابرابری فرصت های دسترسی به آموزش عالی را مورد مطالعه قرار داده است. این پژوهش نوعی مطالعه توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه پژوهش داوطلبان متقاضی ورود به آموزش عالی در شهرستانهای استان آذربایجان غربی طی سالهای 1395- 1392 می باشد که به روش تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفته اند. اطلاعات جمعیتی این پژوهش با استفاده از داده های سرشماری نفوس و مسکن(1395)، داده های آموزش و پرورش (1395) و گزیده آمارهای کنکور سراسری (1395-1392) شهرستان های مورد مطالعه کسب شده است.  به منظور مقایسه و رتبه بندی میزان بهره مندی مناطق مختلف از آموزش عالی، از شاخص ها و فرمول های برنامه ریزی آموزشی، نظیر شاخص انتخاب منطقه، ضریب جینی، منحنی لورنز، شاخص نابرابری جنسیتی، تحلیل خوشه ای و رتبه بندی تاپسیس استفاده گردید. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که با مقدار ضریب جینی 0.08 و ضریب پراکندگی 0.18در بین شهرستان ها از حیث برابری فرصتهای دسترسی به آموزش عالی نابرابری وجود دارد، علاوه بر این بین شهرستان ها نابرابری جنسیتی دسترسی به آموزش عالی وجود دارد و بیشترین نابرابری دختران 0.68= GPI مربوط به شهرستان پیرانشهر و بیشترین نابرابری پسران 1.35= GPI مربوط به شهرستان سلماس می باشد. همچنین نتایج رتبه بندی شهرستانها به لحاظ شاخص های دسترسی به آموزش عالی نشان داد که شهرستان خوی با میزان تاپسیس 0.999 در رتبه اول و شهرستان چالدران با میزان تاپسیس 0.143 در رتبه آخر قرار دارند. نتایج مبین نیاز مناطق کمتر برخوردار از دسترسی به آموزش عالی،  به برنامه ریزی و توجه ویژه سیاست گذاران این حوزه به این نابرابری ها می باشد

هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت شاخص های کلیدی حوزه آموزش دانشگاه مازندران، از طریق ارزیابی محیط خارجی و داخلی به منظور پیشنهاد استراتژی های مناسب است. در این پژوهش از روش ترکیبی طرح متوالی اکتشافی استفاده شده است. در بخش کیفی برای به دست آوردن مولفه های پرسشنامه، با ده نفر از افراد صاحب نظر در زمینه برنامه ریزی راهبردی و کسانی که بر وضعیت دانشگاه، اشراف داشته اند مصاحبه شده است. جامعه آماری بخش کمی این پژوهش، شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه مازندران است که 356 نفر می باشند، حجم نمونه پژوهش 120 نفر می باشد و از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی استفاده شده است که نهایتا 102 نفر مشارکت داشته اند. ابزار مورد استفاده دریخش کیفی پژوهش، مصاحبه و بررسی اسناد و مطالعه کتابخانه ای و در بخش کمی، پرسشنامه ی محقق ساخته ای است که با پایایی بالای 0.9 مورد تایید قرار گرفت. برای تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و ماتریس ارزیابی عوامل داخلی، ماتریس ارزیابی عوامل خارجی، ماتریس SWOT و ماتریس IE، استفاده شده است. در بخش کیفی مولفه های پرسشنامه یا به عبارتی، نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدید های دانشگاه مازندران استخراج شد و در بخش کمی هم یافته ها نشان داد که با توجه به ماتریس چهار خانه ای داخلی و خارجی (IE)، حوزه آموزش دانشگاه مازندران در ناحیه استراتژی رقابتی ST قرار دارد، بنابراین با توجه به نمره نهایی ماتریس داخلی(882/3)،  نقاط قوت حوزه آموزش دانشگاه مازندران بیشتر از نقاط ضعف آن بوده است، ولیکن با توجه به نمره نهایی ماتریس خارجی (312/2)، تهدید ها بر فرصت های آن غلبه کرده است. در واقع دانشگاه در شرایطی است که می تواند با استفاده از قوت ها به بهره برداری از فرصت ها و کاهش ضعف و تهدید ها بپردازد.

    هدف پژوهش حاضر ، تحلیل مولفه های سواد اقتصادی کتاب های درسی دوره دوم متوسطه بوده که به روش پیمایشی و آنتروپی شانون انجام گرفت. جامعه آماری، دربرگیرنده 120 معلم و 360 دانش آموز دوره دبیرستان شهرستان آمل بوده است. حجم نمونه آماری شامل 60  نفر از معلمان و 184 نفر از دانش آموزان بوده که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گرداوری شد. روایی محتوایی پرسشنامه توسط متخصصان احراز شد و پایایی آن (۹۱/۰) به دست آمد. نتایج نشان داد وضع موجود مولفه های سواد اقتصادی (حفظ و توسعه ثروت، اقتصاد و معیشت، کسب و کار، بطالت و بیکاری، توجه به کار آفرینی، اسراف و تبذیر، کسب حلال و تحول شغل و حرفه) در اهداف برنامه و اجرا نسبتاً مطلوب بوده و همچنین  نتایج تی مستقل در این مورد نشان داد بین دانش آموزان و معلمان تفاوت معنادار نیست. نتایج آنتروپی شانون نشان داد در کتاب جامعه شناسی، بیشترین ضریب اهمیت مولفه تحول شغل و حرفه (۰۵/3) و اقتصاد و معیشت (67/2) و کمترین مولفه بطالت و بیکاری (0) و کارآفرینی (38/0) بود. در درس اقتصاد نیز  ضریب اهمیت مولفه حفظ و توسعه ثروت با (۱۲/۱۴) بیشترین و مولفه اسراف و تبذیر (۱۴/1)، کسب وکار (52/1) و کارآفرینی(90/1 درصد) کمترین بودند. با توجه به نقش روش و اهداف کتاب های درسی در سواد اقتصادی دانش آموزان، ضروری است معلمان و مولفان کتاب های درسی، به مولفه های سواد اقتصادی خصوص اً مولفه توجه به کسب و کار، کسب حلال، حفظ و توسعه ثروت و کارآفرینی، توجه لازم را داشته باشند.

هدف این پژوهش تبیین تأثیر دو بعد آموزشی و پژوهشی مراکز رشد بر توسعه پایدار دانشگاه ها به منظور ارایه مدل می باشد. این تحقیق با هدف کاربردی و رویکرد آمیخته (روش کمی و کیفی) و طرح اکتشافی انجام شد. جهت شناسایی شاخص های مراکز رشد و توسعه پایدار از روش کیفی استفاده گردید که جامعه آماری کیفی 14 نفر از خبرگان در حوزه مراکز رشد در دانشگاهای آزاد اسلامی مازندران بودند که با نمونه گیری هدفمند برای مصاحبه انتخاب شدند و جامعه آماری در بخش کمی شامل 750 نفر از روسای واحدها، معاونین، روسای دانشکده ها، مدیران گروه ها، مدیران معاونت ها و مسئولین امورات دانشکده ها (مسئول امور اداری، آموزشی، دانشجویی و پژوهشی) بودند که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 254 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه های نیمه ساختار یافته بود که برای حصول اطمینان از روایی بخش کیفی و به منظور اطمینان خاطر از دقیق بودن یافته ها از دیدگاه پژوهشگر، از نظرات ارزشمند اساتید و خبرگان آشنا با این حوزه و متخصصان دانشگاهی استفاده شد. در بخش کمی نیز به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته که بعد از تأیید روایی، پایایی آن 82/0 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده های بخش کیفی از تحلیل محتوا استفاده شد، جهت تجزیه و تحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی از جداول فراوانی و درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار استفاده شد، در بخش آمار استنباطی، از آزمون هایt  تک نمونه ای و مستقل، تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون معادلات ساختاری استفاده شد با استفاده از نرم افزار spss و لیزرل تحلیل شد. داده های کیفی جمع آوری شده با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد تحلیل قرار گرفتند. پرسشنامه محقق ساخته با آلفای کرونباخ 82/0 بین اعضای نمونه توزیع شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که ابعاد آموزشی و پژوهشی مراکز رشد بر توسعه پایدار دانشگاه ها اثرگذار بود و میزان ضریب عاملی استاندارد بعد آموزشی 64% و پژوهشی 61% برآورد شده است. بنابراین بعد آموزشی بیشترین تأثیر و بعد پژوهشی مراکز رشد کمترین تأثیر را بر توسعه پایدار در دانشگاه های آزاد اسلامی مازندران به خود اختصاص دادند

هدف پژوهش حاضر  واکاوی موانع رویکرد مشاوره حرفه ایی  در دانشگاه های ایران با تاکید بر برنامه ریز آموزشی است  . طرح پژوهش حاضر کیفی  و بر اساس روش پژوهش کیفی گراندد تئوری  انجام گردید.  جامعه اماری در این پژوهش مطلعان کلیدی  و خبرگان در پنج دسته  سیاستی ، مدیریتی ، جامعه شناسی ، اقتصادی  و کارشناسان متخصص در  نظر گرفته  شده اند . از انجاییکه  این پژوهش  از نوع اکتشافی  است مناسبترین  نوع  نمونه  گیری،  نمونه  گیری هدفمند است  که  در این پژوهش  از  نوع روش گلوله برفی  استفاده گردیده  است . تعداد  نمونه ها با توجه به اشباع نظری به   32 نفر  رسید.  ابزار گرد آوری داده ها در این پژوهش به دلیل جدید بودن موضوع و فقدان نظریه کافی در خصوص  موضوع پژوهش مصاحبه های  اکتشافی است  بعد از جمع اوری داده ها به تجزیه و تحلیل انان به صورت کد گذاری  باز  و محوری پرداخته شد . پس از تحلیل  داده ها  موانع  تاثیر گذار  بر روی رشد رویکرد مشاوره حرفه ایی در دانشگاه ها  مشخص گردید.  در این  خصوص  موانع  تاثیر گذار  به صورت موانع کلان و خرد در زیست بوم  اقتصادی زیست بوم سیاسی ،زیست بوم اجتماعی ، زیست بوم جغرافیایی و موانع در سطح زیست بوم  آموزش عالی شناسایی شد و در نهایت  مانعی  که  در همه سطوح خود را نشان  داد  ضعف  در عملی کردن طرحها و  سیاست ها  است  که  این مسئله را میتوان  به طور کلی  در  چارچوب  فعالیت های برنامه ریزی در  زیست بوم  آموزش عالی تحلیل  و تبیین  نمود .