فرهنگ یزد

توران پشت یکی از مناطق یزد است که یادمان های تاریخی پرشماری را از عصرهای پیشین در خود به یادگار دارد. از میان این یادمان ها باید به حسینیه ای اشاره کرد که قدمت و پیشینه برپایی مراسم عزاداری در آن، به درستی، مشخّص نیست، امّا بر جای ماندن اسناد وقفی متعدّد که به این حسینیه مربوط می شوند، امکان پژوهش در مورد این بنا و رسوم عزاداری مردم توران پشت را ممکن می کند. شاخص ترین سند وقفی حسینیه توران پشت که در فهرست آثار ملّی منقول نیز به ثبت رسیده، کاغذی به ابعاد 23×113 سانتی متر است که نزد اهالی به «طومار امام حسین (ع)» شهرت دارد. بر این طومار که تاکنون بر اهل تحقیق ناشناخته مانده، وقف های متعدّدی از اوایل دوران قاجار تا سال های پایانی سده چهاردهم قمری نوشته شده و از گذر آن اطّلاعات فراوانی در مورد حسینیه توران پشت، آیین های مذهبی، املاک و اراضی، چگونگی مدیریت آب مزارع، محلّه های قدیمی و نیز برخی آثار تاریخی توران پشت به دست می آید. اطّلاعات برآمده از طومار به قدری ارزشمند است که می توان بر اساس آن تا حدّ بسیاری منظر فرهنگی این دهکده باستانی را بازشناسی کرد. نویسنده مقاله پیش رو به منظور تحقّق این مهم، ابتدا با توجّه به مباحث سندشناسی، این طومار را بازنویسی کرده و آنگاه برای ارائه منظر فرهنگی توران پشت، به تحلیل داده ها مبادرت ورزیده است.

پژوهش حاضر به مطالعه و کاوش چگونگی شکل گیری نیازهای جدید در بستر شبکه های اجتماعی مجازی پرداخته است. با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای و با استفاده از نمونه گیری نظری و هدفمند، 22 نفر از افراد تأثیرگذار در فضای مجازی (اینفلوئنسرهای فعّال) در شهر یزد انتخاب و مطالعه شدند. فرایند نمونه گیری نظری تا اشباع داده ها ادامه یافت. اطّلاعات گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی مورد تحلیل قرار گرفتند و یافته ها در قالب خطّ داستان، شامل دوازده مقوله اصلی و یک مقوله هسته و مدل پارادایمی ارائه شدند. به طور کلّی روایت های افراد تأثیرگذار در فضای مجازی (اینفلوئنسر) از حضور در شبکه های اجتماعی مجازی، نشان دهنده این واقعیت است که رشد روزافزون ارتباطات، شیوه تعاملات را از جنبه های مختلف تغییر داده است. تغییر سبک زندگی و افزایش مصرف گرایی در افراد باعث ایجاد نیازهای جدید شده است؛ درنتیجه می توان گفت با تغییر ساختار و شرایط زندگی و فرصت های تازه ای که شبکه های اجتماعی برای افراد خلق کرده اند، تغییرات و تحوّلات اساسی در نیازهای جوانان شهر یزد و ذائقه های مصرفی آنان رخ داده است.

سبک زندگی مجموعه ای از ارزش ها، طرز تلقّی ها، شیوه های رفتاری و سلیقه هاست که متأثّر از نوع باورها (جهان بینی) و ایدئولوژی حاکم بر فرد و جامعه است. در دنیای مدرن امروز، رشد بی رَویه رسانه ها و فنّاوری های نوین اطّلاعاتی باعث شده تا فضای مجازی بر همه ابعاد زندگی انسان سایه افکند. فضای مجازی دنیایی جدید و موازی است که با خطوط ارتباطی جهان خلق و نگهداری می شود و جزئی از زندگی اجتماعی و آمیخته با آن است. این پژوهش با هدف بررسی نقش فضای سایبری بر تغییرات سبک زندگی (با تأکید بر جوانان) انجام شده است. روش تحقیق حاضر کاربردی، توصیفی و پیمایشی بوده است. جامعه آماری، جوانان شهر یزد (182094 نفر) بودند که تعداد 384 نفر به عنوان نمونه با روش نمونه گیری خوشه ای مورد بررسی قرار گرفته اند. به منظور سنجش سبک زندگی از مقیاس شیردل و همکاران (1400) و برای سنجش استفاده از فضای مجازی از مقیاس محقّق ساخته استفاده شده است. داده های به دست آمده با نرم افزار spss نسخه 24 پردازش و تحلیل شد. یافته های حاصل از ضرایب رگرسیون نشان داد فضای مجازی بر مؤلّفه های سبک زندگی «استفاده از سبک های فراغتی نوین، استفاده از سبک زندگی دینی، مدیریت بدن، استفاده از رسانه های خارجی، استفاده از سبک زندگی ورزشی و استفاده از رسانه های نوین»، به ترتیب تأثیر 6/42، 9/38، 4/21، 2/33، 4/18 و 7/46درصد دارد (0.05P < )؛ بنابراین آموزش، آگاه سازی و تقویت رسانه های داخلی برای مقابله با اثرات منفی فضای مجازی بر جوانان، بسیار ضروری است.

شیخ محمّدحسین یزدی ندوشنی در خانواده ای روحانی، در ندوشن یزد به دنیا آمد. تحصیلات مقدّماتی خود را در حوزه اصفهان آغاز کرد و سپس به سامرّا مهاجرت کرد تا از محضر میرزای شیرازی بهره ببرد. پس از اخذ درجه اجتهاد، برای تدریس علوم دینی در نجف اشرف اقامت کرد. با آغاز مشروطیت در زمره فقهای مبارز و مشروطه خواه درآمد. او از نمایندگان نخستین ادوار مجلس شورای ملّی بود و به پشتوانه دانش فقهی و بینش سیاسی اش در بنیان گذاری دیدگاه های فقهی و حقوقی نظام سیاسی برآمده از جنبش مشروطیت نقش مؤثّری داشت. زندگی این فقیه مشروطه خواه یزدی حاکی از زهد و پارسایی و تلاش در اصلاح امور مردم است. او به سبب حضور مؤثّر در نهضت مشروطیت و سپس مجلس قانون گذاری نقش مؤثّری در تدوین اولین قانون اساسی و قوانین نهادساز حقوقی نظیر قوانین عدلیه و بلدیه و ... داشت که با تأکید به نظارت شرعی علمای طراز اول بر روند قانون گذاری همراه بود. در این مقاله به استناد مدارک و اسناد تاریخی به روش تحلیلی و توصیفی، به تبیین زندگی سیاسی و اجتماعی شیخ حسین یزدی، به عنوان فقیهی قانون گذار پرداخته ایم که در نظام مشروطه بر اساس گفتمان فقه و اصول امامیه می کوشید ضمن صیانت از موازین شرع در زمینه قانون گذاری، سازه های نظام حقوقی نوین را نیز بر پایه سنّت حقوقی ایران استوار کند

طرح دفاتر تسهیلگری و توسعه محلی یکی از پروژه های مطالعاتی و نیازسنجی سازمان امور اجتماعی کشور با ماهیت پیمایش، مطالعه، ظرفیت سنجی و تسهیلگری به منظور کاهش و کنترل آسیب های اجتماعی، حل مسائل و مشکلات محلات کم برخوردار و حاشیه نشین و توانمند سازی ساکنین در 21 استان کشور، در دولت دوازدهم به اجرا درآمد. طرح مذکور در استان یزد/ شهر یزد از سال 1398 با شناسایی سه محله های حسن آباد، صدرآباد و اسکان به عنوان محلات هدف توسعه اجرایی شد. هدف از این پژوهش که با روش اسنادی و کتابخانه ای، مشاهدات میدانی و تجربه ی میدانی نگارندگان به واسطه ی فعالیت در حوزه ی دفاتر تسهیلگری و توسعه محلی انجام شده؛ بررسی شرح خدمات دفاتر، فرآیند استقرار دفاتر تسهیلگری در شهر یزد، فرآیند انتخاب محلات هدف، ساختار دفاتر، ویژگی کارشناسان و مدیران این دفاتر، فرآیند انتخاب مجریان استانی دفاتر و نقاط قوت و ضعف آن ها در شهر یزد است. با توجه به تعطیلی این دفاتر و بازخوردهای مثبتی که در بین مردم و مسئولین شهر یزد بر جای گذاشته؛ پیشنهاد هایی نیز برای تداوم فعالیت این دفاتر ارائه شده است.

شواهد نشان می دهد که صنعت لباس و پوشاک هنوز جایگاه واقعی خود را در ایران پیدا نکرده  و یکی از مهم ترین مسائل مرتبط با آن، بحث برند و برندسازی است؛ ازاین رو این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثّر بر گرایش زنان به مصرف برندهای خارجی پوشاک انجام گرفت. روش تحقیق حاضر از نظر ماهیت، از نوع هم بستگی؛ از نظر هدف، کاربردی و از نظر اجرا، مقطعی توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری را زنان شهر یزد (مصرف کنندگان لباس های برند خارجی) تشکیل داده اند. با توجّه به پراکندگی و مشخّص نبودن جامعه آماری، حجم نمونه با استناد به «نمونه گیری در روش رگرسیون» تعیین شد؛ بنابراین حجم نمونه برابر بود با شصت نفر و روش نمونه گیری از نوع در دسترس بود. پرسش نامه ابزار گردآوری داده ها بود که مقیاس «رئیسی و همکاران، 1395» پس از تعدیل و تلخیص، مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار spss مورد پردازش و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد عوامل مؤثّر بر گرایش بانوان به برندهای خارجی پوشاک را می توان در سه دسته مورد بررسی قرار داد: ویژگی های درونی محصول؛ ویژگی های فردی، نگرش و ویژگی های محیطی. ضریب تعیین به دست آمده نشان داد 1/59درصد از واریانس متغیّر گرایش زنان به مصرف برندهای خارجی پوشاک توسّط «ویژگی های درونی محصول»، 3/46درصد توسّط «ویژگی های فردی و نگرش» و 8/23درصد توسّط «ویژگی های محیطی» پیش بینی می شود. بررسی جداگانه مؤلّفه ها نشان داد به ترتیب مؤلّفه های زیر در گرایش زنان به مصرف برندهای خارجی پوشاک تأثیر دارد: کیفیت برندهای لباس خارجی، مشتمل بر مرغوبیت، قیمت، زمان مناسب، نوآوری مناسب و ...؛ مرغوب بودن برندهای خارجی، مشتمل بر ویژگی های محصول مانند جنس پارچه، مدل و طرح؛ به روز بودن برندهای لباس خارجی؛ افزایش اعتبار اجتماعی در فرد با استفاده از برندهای خارجی؛ معروف بودن و شهرت برند خارجی. با توجّه به این مؤلّفه ها نیکوست طرّاحان لباس و صاحبان برندهای پوشاک در شهر یزد و در کشور ایران بیش ازپیش مدیریت برند و مشتری مداری را سرلوحه فعّالیت خود قرار دهند و با ارتقای کیفیت، تنوّع و توجّه به نیازهای مشتریان، توان رقابتی خود را در دنیای پررقابت پوشاک افزایش دهند.