مطالعات اسلام و روانشناسی

چکیده: هدف، بررسی رابطه ی بین ویژ گی های شخصیتی با عمل به باورهای دینی بود. در قالب طرح پژوهشی از نوع همبستگی، 129 نفر (63 مرد و 66 زن) از دانشجویـان مقطع کارشناسی رشته ی روانشناسی دانشگاه های دولتی شهر تهران, با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار ها عبارت بودند از: 1) پرسشنامه شخصیتی نئو- اف اف آی (NEO-FFI). 2) مقیاس عمل به باورهای دینی (معبد). تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیری انجام گرفت. نتایج، حاکی از آن بود که بین توافق گرایی و وجدان گرایی با عمل به باورهای دینی، ارتباط مثبت و معنی دار وجود دارد (01/0P<)، اما رابطه بین برونگرایی با عمل به باورهای دینی معنی دار نبود. همچنین، بین روان رنجوری و انعطاف پذیری با عمل به باورهای دینی، ارتباط منفی و معنی دار وجود دارد (01/0P<). نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن بود که توافق گرایی 2/24 درصد، وجدان گرایی 8/2 درصد و انعطاف پذیری 1/11 درصد نمرات عمل به باورهای دینی را پیش بینی می کردند (05/0P<). با توجه به نقش دین در اعتلای شخصیت، اهمیت دادن به آن در حیطه های آموزش و درمان، می تواند منجر به سلامت شخصیتی شود.

"چکیده: هدف اصلی این مقاله بررسی مقایسه ای هوش اخلاقی از نگاه بوربا (2005)، لنیک و کیل (2003) با دیدگاه قرآن کریم و ائمه معصومین(ع) بوده است. توجه به هوش اخلاقی که مرز بین نوع دوستی و خود پرستی است، یک ایده آسمانی است. رشد اخلاقی افراد با رفتارهایی که از خود نشان می دهند، رابطه مستقیم دارد. روش این مطالعه،‌ بررسی مفهومی و نظری داده های متون دینی از جمله: قرآن، نهج البلاغه، تحف العقول، بحارالانوار، میزان الحکمه و غرر الحکم بود. نتایج این بررسی نشان داد که: 1- از بین اصول عمومی هوش اخلاقی بوربا، (همدردی، هوشیاری، توجه و احترام، خود کنترلی، مهربانی، انصاف و صبر)، متون دینی به اصول هوشیاری، توجه و احترام، خود کنترلی، مهربانی و انصاف اهمیت بیشتری داده است. 2- از بین چهار اصل اختصاصی هوش اخلاقی توسط لنیک وکیل (درستکاری، مسئولیت پذیری، دلسوزی وبخشش)، سه اصل درستکاری، مسئولیت پذیری و بخشش بیشتر مورد توجه متون دینی قرار گرفته است."

چکیده: هدف پژوهش حاضر، تحلیلی بر تصویرسازی ذهنی از خداوند در نوجوانان و جوانان بزهکار بود. روش، پژوهش توصیفی- پس رویدادی و جامعه آماری، شامل کلیه نوجوانان و جوانان بزهکار 15 تا 20 سال مستقر در زندان اصفهان طی سالهای 87-1386 بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 66 نفر انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه 21 سوالی محقق ساخته بود که پایایی محاسبه شده آن 86/0 بود. داده های حاصل از ابزار اندازه گیری بوسیله روش آماری t تک متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد: میانگین حاصله در خصوص سه مولفه وجود خداوند، علم خداوند و نامرئی بودن خداوند بزرگتر از میانگین فرضی یا سطح متوسط(2) در حالی که میانگین حاصله در خصوص چهار مولفه قدرت خداوند، عدالت خداوند، دلبستگی به خداوند و پاداش خداوند کوچکتر از میانگین فرضی یا سطح متوسط(2) بود.

" چکیده:مطالعه «روان شناسی صفات» و «اخلاق» به روشنی تشابهی را بین مبانی آنها در باره شخصیت به ذهن متبادر می سازد. ذهنیّت اقتباس نظریه‌ صفات از اندیشه‌های اخلاقی ساده ترین فرضیه ممکن در این زمینه است. در مقاله حاضر، به بررسی ریشه‌های روان شناسی صفات در اخلاق پرداخته شده است. بدین منظور، ابتدا رویکرد صفات در موضوع شخصیت مورد مطالعه قرار گرفته و سپس با مهم ترین نظریه‌های اخلاقی یعنی نظریه افلاطون، ارسطو، ابن سینا، فیض کاشانی، نراقی غزالی و دیگران این بحث را پی گرفته ایم. شواهد نشان می دهد که تبیین شخصیت بر اساس صفات یک رویکرد غالب در حوزه اخلاق بوده و طی سالها این روند ادامه یافته است. به خصوص همگرایی و تشابهات زیادی بین نظریه صفات و دیدگاه‌ غزالی به چشم می خورد. یافته‌های پژوهش نشان داد که روش کار غزالی در توصیف شخصیت و طبقه بندی افراد بر مبنای یک نوع «تحلیل عاملی ساده» بوده است. بنا بر این می توان گفت روان شناسی صفات اگرچه به طور عمده در دهه ‌های 1940 تا 1970 و با کارهای آلپورت، کتل و آیسنگ رسمیت یافت، اما منشأ بررسی صفات به دانشمندان اخلاق از جمله افلاطون، ارسطو، بوعلی سینا، ابن مسکویه، نراقی و غزالی بر می گردد."