پژوهش در هنر و علوم انسانی

خوانش و تحلیل گفتمان و معنایی و بررسی کارکرد معناشناختی در اثر سینمایی «جدایی نادر از سیمین» از اصغر فرهادی، موضوع اصلی این مقاله است که با توجه به اهمیت گفتمانی اش در خور توجّه می باشد. مؤلفه های روایی و گفتمانی موجود در این فیلم آن را از دیگر فیلم های هم عصرش متمایز کرده است. با به کارگیری اصول تحلیل گفتمان، این اصل حاصل می شود که چگونه نویسنده فیلمنامه مذکور با به کارگیری گفتمان رایج بر جامعه عصر فیلم، به تولید معنا دست می یابد. در این تحقیق، چرایی و چگونگی کارکرد روایی و شکل گیری گفتمان براساس رویکرد نظریه پرداز «گرماس» بهره برده شده است. در این تحقیق، کوشیده شده است علاوه بر تحلیل الگوهای ساختارگرایان و شناسایی شش کنش گر: فرستنده، گیرنده، فعل، مفعول، نیروی سامان دهنده و نیروی تخریب کننده، پیرنگ و موقعیت و نمودارروایی داستان در فیلم به تحلیل گفتمان بپردازیم.

با فرارسیدن اسلام، شیشهگران ایران در قرنهای 3 و 4 ه.ق دستآفریدههای ارزندهای خلق کردهاند که در گذر زمان بخشی از آنها بر جای مانده است. هدف این پژوهش مطالعه ابریقهای شیشهای ایران با تمرکز بر ساختار کلی اجزا، فرم، نقوش و تزیینات تحت عنوان ریختشناسی است. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش که ابریقهای شیشهای ایران در قرون 4-3 ه.ق دارای چه ویژگیهای بصری هستند؟ انجام گرفته است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نمونههای مورد نظر به شیوه کیفی و با رویکرد ریختشناسانه مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ابریق های شیشه ای از عناصر ثابت مخزن، دهانه و دسته تشکیل شده اند. زائده روی دسته، گردن، پایه، تزیینات و نقوش از اجزای متغیر این ابریق ها است. مخزن ابریق های شیشه ای با فرمهای اشکی، شلجمی، گوشت کوبی، استوانه ای و تلفیقی از آنها با دهانه های تنگ، استوانه ای و گشاد ساخته شده اند. دسته از دهانه این ظروف به ابتدا، میانه یا انتهای مخزن متصل شده است. زائده بر روی دسته اغلب ابریق های شیشه ای برجسته بوده و پایه مسطحی در کف تمام ابریق های شلجمی و بعضی از ابریق های اشکی توسط شیشه گر در نظر گرفته شده است. تزیینات ابریق های شیشه ای ایران در دو دسته انتزاعی محض و شمایلی-انتزاعی قابل پیگیری است.

در نگاره های کمال الدین بهزاد به عنوان نگارگر نابغه و نمونه همه اعصار، رازهای مختلفی نهفته است. موضوع های انسانی در این نگاره ها موضوعیت لباس را به عنوان رسانه ای تأثیرگذار و بیان گر نشان می دهد که از چشم نگارگر برای بیان اهداف خود دور نمانده است درک این مطلب که استاد بهزاد با استفاده از رنگ های گرم و سرد، متضاد و مکمل در ترکیب بندی نگاره هایش تا چه اندازه از لباس برای بیان اهدافش و قدرت نمایی تفکر خلاقش استفاده کرده است از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است که ارزش های بررسی آثار وی از زوایای مختلف را نشان می دهد. روش کار در این مقاله توصیفی-تحلیلی و از منابع کتابخانه ای است. در این مقاله با بررسی اجمالی پوشاک دوران تیموری، تحلیلی بر نگاره یوسف و زلیخا استاد بهزاد صورت گرفت و نتیجه حاصله مبنی بر نقش مفاهیم رنگ و فرم در لباس های پیکرهای موجود در آثار بهزاد را دارد.

حمله مغول برابر با تأثیر نقوش چینی بر هنر ایران است که از جمله ی این نقوش می توان به نقشی با عنوان «حلقه ابرِچینی» اشاره نمود که به طور مکرر در نگارگری ایرانی مشاهده می شود. در این پژوهش کشف عنصر تصویری اولیه این نقش در هنر چین، زمان و نحوه ورود نقش به ایران، دلایل استفاده هنرمند ایرانی از نقش مزبور و میزان و چگونگی تأثیرپذیری هنرمند، مد نظر نگارندگان بوده است. با مطالعه به روش توصیفی-تحلیلی بر نقاشی های چینی جهت یافتن اشکال مشابه با نقشمایه ی مورد نظر، نقش اژدها نزدیک ترین عنصر بصری به لحاظ فرم به «حلقه ی ابرِچینی» شناسایی شد و از این پژوهش چنین حاصل شد که نقش اژدها- واجد مفهوم شرارت در فرهنگ ایرانی- نمی توانسته در فضای معنوی نقوش ایرانی جای گیرد، اما هنرمند ایرانی با دقت و فراست، فرم بدن اژدها را اخذ نموده و آن را به صورت آگاهانه و متناسب با فضای معنوی نقوش ایرانی تغییر داده و به زیر جرگه ی فرهنگ تصویری خویش گرفته است و توانسته از دگردیسی نقش اژدها به حلقه ابر چینی به صورت غیرمستقیم و بسیار هوشمندانه در همه موارد اعم از مذهبی و روزمره بهره برد.

این روزها به واسطه پیشرفت تکنولوژی، ابزارهای مختلفی در دیده شدن یک عکس موثر هستند. همانند گذشته ما با یک عکس ساده که همراه مشقت های فراوان توسط یک دوربین قدیمی ثبت می شد، سروکار نداریم. هر کسی به واسطه تلفن همراه خود و توسعه یافته ترین دوربین های عکاسی در هر زمان و مکانی می تواند عکسی را ثبت و با بهترین شکل در معرض دید قرار دهد. بنابراین زیبا خواندن یک عکس دشوار است و از طرفی عکاس نامیدن هر شخصی هم در این دنیای پر رقابت جایز نیست. برای نسبت دادن صفت زیبا به اثری نیازمند علم و دانش، داشتن قوه ی داوری و قضاوت کارشناسانه هستیم که بشود تشخیص داد آیا عکسی که در جلوی چشمان ما قرار دارد خود به تنهایی می تواند بار اثر هنری زیبا را به دوش بکشاند و خالق آن را هنرمند نامید؟. فلسفه ی زیبایی شناسی این راه را هموار کرده است. می توان از طریق نظر فلاسفه راجع به امر زیبا، به شناخت و داوری درست در مورد عکس، عکاس و امر عکاسی دست یافت.

در این پایان نامه هدف بررسی تأثیر استفاده از رسانه های دیجیتال بر تئاتر معاصر است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است و رویکرد نظری برای تحلیل یافته ها، نظریه کنش ارتباطی هابرماس است. نتایج نشان دادند یکی از جلوه های بصری و رسانه های تصویری که تحول و نوآوری ویژه ای را در تئاتر به وجود آورده است استفاده از تکنیک ویدئو و ... بود که دید مخاطب را علاوه بر رویدادهای زنده و طبیعی که همیشه در صحنه جاری بود متوجه نوع دیگری از رویداد کرد. حال آنکه نه تنها جلوه های اپتیکی و زیباشناسی در استفاده از بکارگیری ویدئو بر جذابیت تئاتر افزوده بلکه ورای آن با مضمون و محتوای مستور در فیلم های آموزشی و مستندی که بر پرده نمایش ظاهر می گردد، انقلابی عظیم در افزایش سطح سواد و آگاهی های مخاطب بوجود می آورد. همان طور که هدف کنش ارتباطی دست یابی به تفاهم ارتباطی است هدف رسانه در تئاتر نیز بوجود آوردن یک حس تعامل و تفاهم مشترک در مخاطب نمایش است.