مطالعات تجربی حسابداری مالی (مطالعات حسابداری سابق)

موسسات حسابرسی تابع قوانین بازار هستند و بنابراین سودآوری آن ها به رابطه بین حق الزحمه حسابرسی و بهای تمام شده انجام کار بستگی دارد. بازار حسابرسی در دهه های گذشته به شدت رقابتی شده است و درپی بحران های اقتصادی اخیر بیشتر هم شده است. این محیط منجربه فشار زیاد بر صاحبکاران حسابرسی شده است و بنابراین فشارهایی که صاحبکاران بر حسابرسان وارد می کنند نیز افزایش یافته است. این فشارها بصورت توافق برسر حق الزحمه حسابرسی و همچنین به قدرت صاحبکار در تحت الشعاع قرار دادن قضاوت حسابرس نمایان می شوند. هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر فشارهای وارده بر حسابرسان و قضاوت های حرفه ای(اخلاقی) آنان می باشد. از روش های آماری همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی، تی استیودنت و تحلیل واریانس برای آزمون فرضیات پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه افراد شاغل در موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی با رتبه حسابرس ارشد به بالا بودندکه تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران معادل 192 نفر برآورد گردید. نتایج یافته ها نشان داد که اندازه موسسه و تجربه حسابرس با فشارهای وارده بر حسابرسان رابطه معکوس و با قضاوت حرفه ای آن ها، رابطه مستقیم و معنا داری دارند.

حسابداران در تمامی جهان امروزه آموزه های حسابداری را با این تصور به کار می گیرند و در اختیار دیگران قرار می دهند، که آنچه ارایه می دهند چیزی جز یک اندازه گیری خنثی و بیطرفانه از رویدادهای اقتصادی نیست. اما در واقع، این اعداد بر مبنای استانداردها و رویه هایی ایجاد شده است که یک گفتمان مشخص را با خود همراه دارد. در این مقاله به تدقیق این گفتمان پرداختیم تا مشخص کنیم چه چیزی با این اعداد به ظاهر خنثی به مخاطبان حسابداری منتقل می شود و از این طریق کدام مراقبه جایگزین کدام تنبیه شده است. برای این منظور "مفاهیم نظری گزارشگری مالی" که به عنوان اصول نگرش حسابداری شناخته می شود و مبنای تدوین استانداردهای حسابداری می باشد را مورد تحلیل گفتمان و محتوا قرار می دهیم. حسابداران با انتقال گفتمان این بیانیه، در عملکرد خود مروج اندیشه ای ناگفته و نانوشته هستند که کشور را رو به تباهی می برد؛ غیبت گرایی و نامسیولیتی.

در پژوهش حاضر، تأثیر تخصص مالی اعضای کمیته حسابرسی بر رابطه میان ریسک های محیطی شرکت (شامل ریسک مالی، ریسک عملیاتی و ریسک تجاری) و حق الزحمه حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است. بدین صورت که محققین پس از طرح مبانی نظری و فرضیه های پژوهش، از طریق نمونه گیری به روش حذف سیستماتیک، تعداد 101 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را در یک قلمروی زمانی 5 ساله (1396-1392) به عنوان نمونه آماری انتخاب کردند و پس از استخراج داده های مورد نیاز و بررسی مفروضات کلاسیک رگرسیون خطی، به آزمون فرضیه های طرح شده در پژوهش با استفاده از رگرسیون خطی چند متغیره پرداختند. یافته های پژوهش، ضمن عدم تأیید فرضیه ها، این نتیجه را در بر داشت که افزایش تخصص مالی اعضای کمیته حسابرسی موجب تضعیف شدت رابطه مستقیم میان ریسک های محیطی شرکت (شامل ریسک مالی، ریسک عملیاتی و ریسک تجاری) و حق الزحمه حسابرسی نخواهد شد.واژگان کلیدی: ریسک های محیطی شرکت، ریسک مالی، ریسک عملیاتی، ریسک تجاری، حق الزحمه حسابرسی.

با توجه به اهمیت رشد و توسعه بازار سرمایه در یک کشور، شناخت عوامل موثر بر سرمایه گذاری افراد در سهام، می تواند باعث توسعه و رشد بازار سرمایه گردد. زیان گریزی نزدیک بینانه(MLA) یکی از این عوامل است که توسط بنارتزی و تالر (1995) معرفی شد. در همین راستا پژوهش حاضر پس از سنجش نزدیک بینی و ضریب زیان گریزی سرمایه گذاران حقیقی فعال در بورس اوراق بهادار تهران، به بررسی اثر زیان گریزی نزدیک بینانه بر سرمایه گذاری در سهام به روش رگرسیون تجمعی  می پردازد. نمونه مورد بررسی شامل 403 سرمایه گذار است که دوبار پاسخ سوالات پژوهش را در فاصله زمانی 6 ماه در سال 1397 داده اند. نتایج این پژوهش بیانگر این است که میانه مقدار ضریب زیان گریزی برای سرمایه گذاران بازار سهام ایران 2.17 است. همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که هر چقدر سرمایه گذاران زیان گریز، بیشتر به تغییر و ارزیابی پورتفوی سهام خود بپردازند؛ کمتر در سهام سرمایه گذاری می کنند و هرچه کمتر به ارزیابی و تغییر پورتفوی سهام خود بپردازند، بیشتر در سهام سرمایه گذاری می کنند؛ این یافته با تئوری زیان گریزی نزدیک بینانه سازگار است. پژوهش حاضر همچنین نشان می دهد که مردها، بیشتر از زنان و تحلیل گران بنیادی کمتر از تحلیل گران تکنیکال در سهام سرمایه گذاری می کنند. این پژوهش بر اهمیت زیان گریزی نزدیک بینانه در بازار سهام تاکید دارد و کاهش زیان گریزی نزدیک بینانه را عاملی برای افزایش سرمایه گذاری در سهام می داند

هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه بین هزینه سرمایه و گردش مدیرعامل شرکت با تأکید بر فرصت های سرمایه گذاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. با بزرگ تر شدن شرکت ها، مالکان اداره شرکت را به مدیران تفویض نموده اند. هزینه سرمایه بالا که از تصمیمات ضعیف مدیران نشأت می گیرد ممکن است به دلیل فقدان سرمایه کافی، شرکت را مجبور به چشم پوشی از فرصت های سرمایه گذاری کند، بنابراین می تواند در ارزیابی عملکرد هیئت مدیره و تصمیمات مربوط به اخراج مدیر عامل مؤثر باشد. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت، توصیفی – همبستگی است. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، تعداد 188 شرکت از میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1387 تا 1394 به روش نمونه گیری حذف سیستماتیک انتخاب و در مجموع 1504 سال – شرکت جهت انجام تحلیل در نظر گرفته شد. در این راستا دو فرضیه تدوین گردید و برای اندازه گیری فرصت های سرمایه گذاری از دو سنجه  نرخ رشد ارزش بازار جمع دارایی ها و کیوتوبین استفاده گردید؛ برای آزمون فرضیه های پژوهش از روش رگرسیون لجستیک و داده های ترکیبی استفاده شد. یافته های پژوهش در مدل کیوتوبین نشان می دهد که بین هزینه سرمایه و گردش مدیرعامل شرکت رابطه مثبت و معناداری وجود دارد بدین معنا که هزینه سرمایه قدرت توضیح دهندگی جایگزینی مدیرعامل شرکت را دارد و جایگزینی مدیرعامل تحت تأثیر هزینه سرمایه بالا می باشد. همچنین یافتیم که فرصت های سرمایه گذاری باعث تشدید رابطه بین هزینه سرمایه و گردش مدیرعامل شرکت می شود. اما در مدل نرخ رشد ارزش بازار جمع دارایی ها، اثری از وجود رابطه بین هزینه سرمایه و گردش مدیرعامل شرکت یافت نشد.

یکی از ابزارهای شرکت ها برای ارائه تصویری کم ریسک از خود، اتّخاذ سیاست سود نقدی پایدار است. با این حال باید توجه داشت که به دلیل محدودیت های مالی، بسیاری از شرکت ها در بلندمدت قادر به اجرای این سیاست نیستند. این پژوهش نقش کیفیت سود را در اتّخاذ سیاست سود نقدی پایدار در 148 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (شامل 1628 مشاهده) در بازه زمانی 1396-1386 بررسی می کند. بدین منظور، برای سنجش کیفیت سود از پنج معیار استفاده شده و برای بررسی نقش آن ها در اتّخاذ سیاست سود نقدی پایدار، از رویکرد تعدیل جزئی و مفهوم سرعت تعدیل سود نقدی بهره گرفته شده است. برای برآورد مدل ها، رویکرد گشتاورهای تعمیم یافته با برآوردگر سیستمی به کار رفته است. نتایج در مجموع نشان می دهد که در مقایسه با سایر شرکت ها، شرکت هایی که از کیفیت سود بالاتری برخوردارند، توان بیشتری برای اجرای سیاست سود نقدی پایدار دارند. نتایج آزمون های تکمیلی با استفاده از برآوردگر تفاضل گیری شده، یافته های اصلی پژوهش را تأیید می کند. یافته های پژوهش با مفاهیم مطرح در نظریه علامت دهی سازگار است.

تمایل به تغییر شیوه سرمایه گذاری در نتیجه عدم شفافیت در وضعیت مالی و استراتژی نامطلوب تجاری ایجاد می شود به نحوی که مدیران به منظور پوشش ریسک ناشی از عدم دریافت پاداش، اقدام به تغییر استراتژی های تجاری می نمایند. در این مقاله، هدف بررسی نقش پاداش مدیریت در تغییر ارتباط بین استراتژی های تجاری و سرمایه گذاری بیش (کمتر) از حد است. به همین منظور، داده های مربوط به 120 شرکت پذیرفته شده در سازمان بورس و اوراق بهادار برای دوره زمانی 1385 تا 1396 استخراج و از مدل رگرسیونی داده های ترکیبی برای آزمون فرضیه های تحقیق استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که استراتژی جسورانه منجر به سرمایه گذاری بیش از حد می شود. همچنین، نتایج حاصل از فرضیه دوم تحقیق بیانگر تاثیر معنادار پاداش مدیران بر ارتباط بین استراتژی جسورانه و سرمایه گذاری بیش از حد است. فرضیه سوم تحقیق مشخص می کند که استراتژی محافظه کارانه منجر به سرمایه گذاری کمتر از حد می شود. در نهایت، پاداش مدیریت اثر معناداری بر تعامل مشترک استراتژی محافظه کارانه و سرمایه گذاری کمتر از حد ندارد. در مجموع نتایج این تحقیق موید آن است که به منظور کنترل رویکرد و استراتژی های خوش بینانه مدیران و اجتناب از تحمیل هزینه های ناشی از دید کوتاه مدت، رویکردهای انگیزشی و همراه با رفتار مدیران مبنای پرداخت قرار گیرد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین  بحران مالی و تجدید ارائه صورت های مالیشرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا، داده های 107 شرکت غیر مالی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1395-1389 مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین بحران مالی و اندازه گیری خطر ورشکستگی از الگوی امتیازدهی بازار نوظهور (امتیاز Z˝ آلتمن) استفاده شد. به منظور دستیابی به هدف اصلی پژوهش دو فرضیه تدوین و از آزمون مقایسه میانگین و رگرسیون خطی چند متغیره با روش داده های ترکیبی برای آزمون آن ها به کار گرفته شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین شدت تجدید ارائه در شرکت های بحران زده و شرکت های سالم تفاوت معناداری وجود ندارد. باوجود این، خطر ورشکستگی به گونه ای مثبت و معنادار با شدت تجدید ارائه صورت های مالی رابطه دارد. به بیان دیگر، با افزایش خطر ورشکستگی، شدت تجدید ارائه صورت های مالی افزایش می یابد.