دانش حسابداری

این پژوهش در پی آن است که روند تحقق حقوق بین دوره ای حاکم بر مصرف عواید حاصل از فروش نفت و مشتقات آن را از دیدگاه حسابداری در دولت جمهوری اسلامی ایران مورد ارزیابی قرار دهد. برای انجام این منظور، با استفاده از اطلاعات و داده های دولت که از صورت حساب عملکرد سالانه بودجه کل کشور و گزارش تفریغ بودجه استخراج شده است، روند مذکور در طول سال های بعد از انقلاب اسلامی (1391 – 1357) مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج آزمون فرضیه های پژوهش که با روش های آماری معتبر انجام گرفته، نشان می دهد که روند یاد شده در دوره عمل بودجه سنوات پس از انقلاب اسلامی ایران، بیانگر عدم رعایت حقوق بین دوره ای بوده است. هم چنین، نتایج نشان داد که نقطه اوج عدم رعایت حقوق بین دوره ای در ارتباط با سری های مورد بررسی مربوط به دهه 80 و بویژه سال های 1381 الی 1386 می باشد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه غیرخطی بین سرمایه گذاری در دارایی های ثابت و عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 86-90 به طور کلی و با توجه به تفاوت میزان سرمایه گذاری در دارایی های ثابت در صنایع مختلف، به تفکیک صنعت است. به منظور بررسی فرضیه پژوهش، از داده های تابلویی استفاده شده است. سرمایه گذاری در دارایی های ثابت به عنوان متغیر مستقل و عملکرد شرکت به عنوان متغیر وابسته و اندازه شرکت، ساختار سرمایه، سودآوری، تقسیم سود و نرخ بیکاری به عنوان متغیر کنترلی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده حاکی از وجود رابطه غیرخطی بین کلیه شرکت های موجود در نمونه می باشد؛ در صنایع کانی غیرفلزی، و محصولات غذایی، بین سرمایه گذاری در دارایی های ثابت و عملکرد شرکت، رابطه U شکل وجود دارد؛ یعنی یک نقطه حداقل خواهیم داشت که در آن به ازای سطح معینی از سرمایه گذاری در دارایی های ثابت، عملکرد حداقل خواهد شد. همچنین، نتابج نشان داد که در صنعت محصولات شیمیایی، رابطه U شکل وارونه است، که در آن یک نقطه حداکثر یا بهینه وجود دارد و برای سطح معینی از سرمایه گذاری در دارایی های ثابت، عملکرد حداکثر می شود.

در این پژوهش رفتار بازده سرمایه گذاری به عنوان تابعی از دو متغیر رشد گذشته و محافظه کاری نامشروط حسابداری مورد بررسی قرار می گیرد. به این منظور، 61 شرکت که اطلاعات موردنیاز آن ها برای دوره 5 ساله مورد پژوهش، 90-86 در دسترس بود، انتخاب شدند. منظور از رشد سرمایه گذاری، میزان رشد مخارج تبلیغات، تحقیق و توسعه بوده و مفهوم محافظه کاری مورد نظر در این پژوهش، محافظه کاری نامشروط ناشی از انتقال مستقیم مخارج تحقیق و توسعه و تبلیغات به حساب هزینه می باشد. رشد سرمایه گذاری ها بسته به بالاتر و یا پایین تربودن از یک سطح بحرانی که به واسطه نرخ بازده داخلی سنجیده می شود، ممکن است رشدی هموار یا متهورانه باشد. به منظور آزمون فرضیه ها، از الگوی رگرسیون به روش داده های ترکیبی بهره گرفته شد. نتایج نشان می دهد با توجه به وجود محافظه کاری در حسابداری، رشد بالاتر در سرمایه- گذاری ها منجر به بازده سرمایه گذاری کمتر می شود. به طور معکوس، در حسابداری محافظه کارانه تر نرخ بازده سرمایه- گذاری افزایش خواهد یافت، مشروط بر اینکه سرمایه گذاری ها به طور هموار در یک افق زمانی رشد نمایند.

با تفکیک مدیریت از مالکیت مشکلات نمایندگی بسیاری بین گروه های مختلف ذی نفعان به وجود آمد. راهبری شرکتی مکانیزمی است که برای کاهش این مشکلات مطرح گردید. مالیات یکی از موارد جذابی است که مورد توجه نهادهای مختلف قرار دارد. درحالی که سهامداران خواستار حداکثر شدن سود و ارزش شرکت می باشند؛ بنابراین، ممکن است سهامداران خواستار کاهش مالیات و پرداخت مالیات کمتر باشند. با این حال، جامعه خواستار این است که شرکت ها مالیات خود را به طور منصفانه شناسایی و پرداخت نمایند. در این بین، راهبری شرکتی می تواند بین نیازهای گروه های مختلف توازن برقرار نماید. این پژوهش، به بررسی رابطه برخی از معیارهای مهم راهبری شرکتی؛ شامل درصد مالکیت نهادی، استقلال هیأت مدیره و اندازه هیأت مدیره؛ و اجتناب مالیاتی می پردازد. برای این منظور 146 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1381 الی 1391 مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه بررسی 1227 سال- شرکت به صورت الگوی پنل نامتوازن؛ مبین آن است که رابطه معناداری بین راهبری شرکتی و اجتناب مالیاتی وجود ندارد. علاوه بر این، رابطه منفی و معناداری بین متغیرهای کنترلی سودآوری و اندازه شرکت و همچنین رابطه مثبت و معناداری بین حسابرسی مالیاتی و اجتناب مالیاتی مشاهده گردید.

در این مقاله این موضوع بررسی شده که چگونه تضاد منافع و اختلاف نظر بالقوه بین مدیران و حسابرسان در زمینه مدیریت سود و استفاده از اقلام تعهدی اختیاری باعث اصطکاک بین مدیر و حسابرس شده و بر روی طول دوره تصدی حسابرس و تغییر حسابرس تأثیر می گذارد. معیار مورد استفاده برای بررسی مدیریت سود اقلام تعهدی اختیاری می باشد که با استفاده از الگوی تعدیل شده کاسنیک محاسبه شده است. داده های تحقیق از 72 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1381 تا1390 استخراج شده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از الگوی رگرسیون لوجستیک استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد بین اقلام تعهدی اختیاری مثبت و تغییر حسابرس رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین، نتایج نشان دهنده این است که بین اقلام تعهدی اختیاری منفی و تغییر حسابرس رابطهمعناداری وجود دارد.

این پژوهش به بررسی تأثیر هموارسازی سود بر ریسک غیر سیستماتیک در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. برای شناسایی شرکت های هموارساز سود، از الگوی ایکل (1981) استفاده شد. بدین ترتیب، در فرضیه اول این پژوهش، با استفاده از آزمون رگرسیون خطی ساده، به بررسی و شناسایی اثر هموارسازی سود بر ریسک غیرسیستماتیک شرکت ها پرداخته شد. در ادامه، رابطه بین عوامل مؤثر بر رفتار هموارسازی سود بر ریسک غیر سیستماتیک شرکت ها با آزمون رگرسیون چندگانه خطی بررسی شد. همچنین، در فرضیه های دوم تا ششم، اندازه شرکت، نسبت نقدینگی، نسبت بدهی، تغییرپذیری سود و نوع صنعت، به عنوان متغیرهای مستقل و ریسک غیر سیستماتیک به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شد. در این پژوهش، تعداد مشاهدات مورد استفاده برای یک دوره زمانی 10 ساله (1390-1381)، به 650 سال شرکت رسید. نتایج پژوهش بیانگر این بود که هموارسازی سود باعث کاهش ریسک غیرسیستماتیک شرکت ها می شود و اندازه شرکت، نسبت نقدینگی، نسبت بدهی، تغییرپذیری سود، نوع صنعت با ریسک غیر سیستماتیک رابطه معناداری دارند.

پیش بینی های ارائه شده توسط مدیران در مورد سودآوری دوره آینده شرکت ها دارای توانمندی های ارزش مندی است که به سرمایه گذاران در اتخاذ تصمیم های بهینه کمک می کند. همانند سایر اطلاعات، ارزش این پیش بینی ها، وابسته به دقت و باورپذیری آن ها از دیدگاه سرمایه گذاران است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی ارتباط دقت پیش بینی سود توسط مدیران و چرخش آن ها است، چرا که بر اساس مبانی نظری انتظار می رود سهامداران، مدیرانی را که پیش بینی های آن ها دارای محتوای اطلاعاتی و دقت بیشتری است، ابقا نمایند. در راستای این هدف، اطلاعات پنج ساله (1391- 1387) هشتاد و یک شرکت مورد مطالعه قرار گرفت. برای آزمون فرضیه ها از رگرسیون چندمتغیره با داده های ترکیبی استفاده شده است. یافته های حاصل از پژوهش بیان گر آن است که بین دقت پیش بینی سود توسط مدیریت با چرخش مدیران ارشد ارتباط منفی معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر، در شرکت های ایرانی مدیرانی که پیش بینی های واقع بینانه تر و دقیق تری از سود آینده شرکت ارائه داده اند، از نظر سرمایه گذاران مدیران توانمندتری بوده و پست خود را حفظ نموده اند. همچنین، در فرضیه دوم شرکت های مورد مطالعه به دو گروه دارای عملکرد خوب و ضعیف تقسیم بندی شدند و یافته های حاصل از آزمون این فرضیه نشان می دهد که در شرکت های دارای عملکرد ضعیف تر، تغییر مدیرعامل با قدرمطلق دقت پیش بینی مدیریت ارتباط مثبت قوی تری نسبت به زمانی که عملکرد شرکت قوی است، دارد. به عبارتی، وقتی عملکرد شرکت رضایت بخش است، احتمال ابقای مدیران هر چند پیش بینی های آن ها از سود دقت کمتری داشته باشد، بیشتر بوده است.