فرهنگ مشاوره و روان درمانی

هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر آگاهی از حقوق متقابل والد- فرزند از دیدگاه آموزه های اسلامی برکاهش تعارضات والد – فرزند (مادر- دختر) در نوجوانان انجام گرفته است. روش: روش پژوهش تجربی و طرح تحقیق از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش، دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان گرگان در سال تحصیلی 1392-1391 بودند. نمونه مورد پژوهش که شامل 24 نفر( 8 نفر والدین ، 8 نفر فرزندان همان والدین به عنوان گروه های آزمایش و 8 نفر فرزند به عنوان گروه کنترل ) بودند به صورت تصادفی درگروههای آزمایش و کنترل جایگزین شدند. در این پژوهش بر اساس تعالیم و آموزه های اسلامی حقوقی که هریک از اعضای خانواده نسبت به یکدیگر دارند در طی 6 جلسه به شیوه ی گروهی به گروه های آزمایش به صورت جداگانه آموزش داده شد. ابزار سنجش، پرسشنامه تاکتیک های تعارض مورای- اشتراس فرم تعارض با والدین بود که از فرزندان پیش آزمون و پس آزمون گرفته شد. در این پژوهش از آزمون تحلیل کوواریانس جهت آزمون اختلاف میانگین های گروه ها استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش آگاهی از حقوق والد – فرزند به والدین و فرزندانشان در افزایش مهارت استدلال، کاهش پرخاشگری کلامی و کاهش تعارض های فرزندان در ارتباط با والدین مؤثر بوده است.

تعارض بین خواهر و برادرها یکی از متداول ترین اشکال پرخاشگری در خانواده ها است. در این پژوهش شیوه ی فرزندپروری به عنوان کارکرد کنترلی والدین و جنسیت به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده الگوی رفتاری والدین نسبت به کودکان در رابطه با تعارض های خواهر و برادری مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری آن شامل کلیه ی دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی، شهرستان رباط کریم در سال تحصیلی 91-90 بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 124 دانش آموز به همراه خانواده های ایشان انتخاب شد. داده ها از طریق پرسشنامه های، رابطه با خواهر و رابطه با برادر IBR) و(RIS ، سبک های فرزند پروری بامرید و یک پرسشنامه جمعیت شناختی جمع آوری شد. نتایج همبستگی نشان داد که تعارضات خواهر- برادری با شیوه های فرزند پروری اقتداری، سخت گیرانه پدر و مادر رابطه ی معکوس دارد اما با فرزندپروری سهل گیرانه رابطه معناداری ندارد. بر اساس تحلیلات رگرسیون گام به گام فرزندپروری اقتداری پدر و مادر قوی ترین پیش بینی کننده های شدت تعارضات بین همشیرها هستند؛ دختران بیشتر از پسران هم اختلاف با خواهر و هم اختلاف با برادران خود را گزارش دادند. همچنین نتایج نشان می دهد که پسران بیشتر اختلاف با برادران کوچک تر و دختران بیشتر اختلاف با برادران بزرگتر و خواهران کوچکتر از خود را گزارش داده اند. مطابق یافته های بالا الگوهای فرزندپروری والدین و جنسیت کودکان در پیش بینی شدت اختلاف و درگیری بین همشیرها مؤثر است.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تآثیر آموزش تفکر مثبت و خوش بینی بر سلامت روان والدین کودکان مبتلا به سرطان 7-3بستری در بیمارستان محک تهران بود. بدین منظور از میان 90 نفر از والدین کودکان مبتلا به سرطان مراجعه کننده مؤسسه خیریه و بیمارستان محک شهر تهران در شهریور ماه 1392 ، پس از اجرای پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر(1989) و مصاحبه فردی تعداد 30 نفر از مادران کودکان مبتلا به سرطان که واجد شرایط حضور در پژوهش بودند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفره ی آزمایش و کنترل گمارش شدند. گروه آزمایش طی 10 جلسه 5/1 ساعته تحت مداخله ی پروتکل درمانی تفکر مثبت و خوش بینی قرار گرفتند. در حالی که گروه کنترل در انتظار باقی ماندند. بعد از مداخله مداخله مجددا هر دو گروه تحت آزمون پرسشنامه سلامت عمومی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمونهای کواریانس و تست لوین و آزمون کولموگروف- اسمیرنوو و با استفاده از نرم افزار SPSSانجام شد. یافته ها: نتایج این تحقیق با توجه به داده های کو واریانس محاسبه شده با سطح معنا داری 001/.اطمینان نشان دادکه آموزش تفکر مثبت و خوش بینی بر سلامت روان آزمودنی های پژوهش تأثیر معنا داری داشته است. وهمچنین آموزش تفکر مثبت در برخی ابعاد سلامت روان(علائم جسمانی،اضطراب و ااختلال خواب، و افسردگی) تأثیر معنا دار داشته است ولی در بعد عملکرد اجتماعی تفاوت معنا دار نبود .

هدف از این مقاله مرور اجمالی بر روش و کاربرد تحلیل مکالمه در مشاوره و روان درمانی است. ارزش خبری و اطلاع دهندگی استفاده از روشهای کمی در بررسی فرایند و نتایج کاربرد روشهای مشاوره و روان درمانی مختلف به منظور ایجاد تغییر در مراجع با هر نوع اختلالی محدود است.محدود شدن محقق به ارائه میانگین و انحراف استاندارد از گروه، محقق را از دستیابی به رویدادهای ناب در فرایند تغییر دور می کند. تقلیل دادن بررسی اثربخشی فنون مشاوره ای به بررسی معنی داری تفاوت بین گروه آزمایش و گروه گواه،درک زیرساختهای موثر در رابطه درمانی را تضعیف می کند. به منظور برون رفت از این چرخه معیوب ،استفاده از تحلیل مکالمه به عنوان یک روش کیفی در جریان مطالعه ارتباط دو تایی بین مشاور و مراجع توصیه می شود. تحلیل مکالمه به عنوان یک زیر مجموعه از تحلیل گفتمان به مشاور و درمانگر کمک می کند تا تله های زبانی را تشخیص دهد و بر آن غلبه کند.روش تحلیل گفتمان شیوه روان شناختی مشاهده را در مشاوره مورد انتقاد قرار می دهد تا از این رهگذر روابط بین مشاور-مراجع و پیش فرض های مکالمات آنها به دقت بررسی شود. در این مقاله ضمن معرفی تحلیل مکالمه ،به نظام نمادگذاری و کاربردهای آن نیز توجه شده است.

زمینه و هدف: آن چه در ازدواج بیش از هر چیز دیگری مهم می باشد سازگاری زناشویی و رضایت از ازدواج است. رضایت زناشویی یک جنبه بسیار مهم و پیچیده از یک رابطه زناشویی است که عوامل مهم و متعددی در آن نقش دارد و می تواند به وسیله روش های مداخله ای مختلف تحت تأثیر قرار بگیرد. بنابراین بررسی و اعتباریابی اثربخشی مداخلات روان شناسی -مشاوره ای بر افزایش رضایت زناشویی از اهمیت فراوانی برخوردار است. در همین راستا پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل و با یکپارچه کردن نتایج حاصل از تحقبقات مختلف، میزان اثرگذاری مداخلات روانشناختی-مشاوره ای را بر روی سازگاری و رضایت زناشویی زوجین مشخص کند. روش: بدین منظور از بین 45 پژوهش،33 پژوهش که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بودند، انتخاب و فراتحلیل بر روی آن ها انجام گرفت. ابزار پژوهش عبارت از چک لیست فراتحلیل بود. محاسبه اندازه اثر هر پژوهش به صورت دستی انجام گرفت. یافته های: پژوهش نشان داد که میزان اندازه اثر کوهن(d) برای تاثیر مداخلات روان شناسی-مشاوره ای بر افزایش رضایت زناشویی 25/1 است(00001/0p≤). نتیجه گیری: میزان اندازه اثر مداخلات روان شناسی-مشاوره ای بر افزایش رضایت زناشویی زوجین مطابق جدول تفسیر اندازه کوهن در سطح متوسط رو به بالا ارزیابی می شود. به عبارت دیگر مداخلات روان شناسی-مشاوره ای در بالا بردن رضایت زناشویی موًثر می باشد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین سهم مولفه های کیفیت زندگی همسران جانبازان در پیش بینی سلامت عمومی فرزندان آنها انجام شد. نمونه ای به حجم 300 خانواده (همسر جانباز وفرزند او) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از خانواده های جانباز استان همدان انتخاب و پرسشنامه کیفیت زندگی روی همسران جانباز و پرسشنامه سلامت عمومی 28 سوالی روی فرزند آنها اجرا شد. نهایتا پرسشنامه های ناقص کنار گذاشته شد و تعداد 298 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. داده های به دست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین مولفه های کیفیت زندگی همسران جانباز با نشانگان مرضی فرزندان آنها رابطه منفی معناداری وجود دارد. همچنین تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که زیر مقیاس های نقش هیجانی، سرزندگی، سلامت عمومی و عملکرد اجتماعی همسران به ترتیب نقش مهم و معناداری در تبیین سلامت عمومی فرزندان دارند. در مجموع می توان این گونه نتیجه گرفت که ارائه آموزش و خدمات متناسب و حمایت از همسران جانباز که نقش مراقبت از جانباز و تربیت فرزندان را به عهده دارند می تواند به عنوان مهمترین عامل ارتقاء دهنده سلامت خانواده و به خصوص فرزندان آنها به شمار آید. این نتایج در برنامه ریزی های مشاوره ای در جهت ارتقاء سلامت مفید است.

هدف از این پژوهش بررسی اضطراب امتحان توسط تنظیم هیجان و کمال گرایی در دانش آموزان دوره متوسطه بود یک نمونه 192 نفری از کلیه دانش آموزان سال اول متوسطه شهرستان سننندج در سال تحصیلی91-90 به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد ابزار جمع آوری داده ها شامل سه پرسشنامه بود ، مقیاس مشکل در نظم بخشی هیجان، مقیاس کمال گرایی مثبت و منفی شورت و همکاران و مقیاس اضطراب امتحان(TAI). یافته های به دست آمده از نتایج تحلیل رگرسیون پیش بینی گام به گام و ضریب همبستگی نشان داد که بین کمال گرایی منفی وتنظیم هیجان با اضطراب امتحان رابطه مثبت معناداری وجود دارد. ولی این رابطه در بین دختران و پسران متفاوت است، اضطراب در دختران نسبت به پسران بالاتر بود. یافته های تحقیق نشان می دهد که می توان با استفاده از متغیر تنظیم هیجان و کمال گرایی میزان اضطراب امتحان دانش آموزان را پیش بینی کرد.

شناخت ویژگی های شخصیت وچگونگی بر انگیخته شدن انسان ها در شرایط استرس زای شغلی وهمچنین پیامد های روانی استرس شغلی از جمله مباحث مطرح در روانشناسی است.تحقیقات بسیاری رابطه متغیرهای شخصیتی با استرس شغلی را بررسی کرده اند. اما گاهی نتایج آن ها نا هماهنگ ومتناقض هستند. پژوهش فراتحلیلی، مجموعه ای ازفنون نظام دار برای حل تناقض درمورد یافته های حاصل ازتحقیقات مختلف درباره یک موضوع است. براین اساس پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه متغیرهای شخصیتی واسترس شغلی به شیوه فراتحلیل انجام شد. ابتدا با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی داخلی و نیز دانشگاه های شهر تهران نسبت به جمع آوری تمام گزارش های پژوهشی اقدام شد. نهایتا نتایج106 مطالعه انجام شده بین سال های 1373-1390 که ملاک ورود به فراتحلیل را داشتند ، تحلیل شدند. شاخص اندازه اثرترکیبی r متغیر های شخصیتی در مدل اثرات ثابت 0.23 و در مدل اثرات تصادفی 0.24 بودکه باتوجه به معیار کوهن اندازه اثر کمی است. اما در بررسی جداگانه، اندازه اثرمتغیرهای جرات ورزی، اضطراب، فرسودگی شغلی، کمالگرایی، مدیریت زمان ، سخت رویی، تاب آوری و عاطفه مثبت زیاد بود . نتایج روش های بررسی تورش انتشار ، حاکی از عدم تورش انتشار در نمونه فراتحلیل بود . با توجه به ناهمگنی در مطالعات، تحلیل تعدیل کننده ها صورت گرفت که بیانگر تاثیر تعدیل کنده های نوع شغل، ابزار اندازه گیری ، روش نمونه گیری و نوع پژوهش بود. نتایج کلی حاکی از آن است که متغیر های شخصیتی که بر خود فرد وشناخت افراد از خود تاکید دارند نقش تاثیر گذار بیشتری در کاهش استرس شغلی دارند. بنابراین باید مطالعات بیشتری در این زمینه با در نظر گرفتن متغیر های شغلی وتعدیل کننده های روش شناسی و فردی صورت گیرد.